Η ενιαία, άγνωστο μέχρι πότε, Αιγηίδα χέρσος διαμορφώθηκε κάποτε, επίσης άγνωστο πότε και σε πόσες γεωλογικές αναμορφώσεις της Γης, σ' αυτό που αποκαλούμε Αιγαίο Πέλαγος. Ενα πέλαγος αέναα κινούμενο - σαν την αίγα, από την οποία, σύμφωνα με ορισμένους γλωσσολόγους, προέρχεται η λέξη «Αιγαίο». Πέλαγος ορμητικό - που κατ' άλλους γλωσσολόγους η ετυμολογία του ανάγεται στο ομηρικό ρήμα «άισσω», το οποίο σημαίνει ορμώ. Κάποτε, λοιπόν, μετά από αλλεπάλληλες και πολύπλοκες γεωλογικές διεργασίες, αναδιατάξεις, καταβυθίσεις και αναδύσεις των γεωλογικών στρωμάτων της γης, ηφαιστειακές και σεισμικές εξάρσεις, η Αιγηίδα πολυδιασπάστηκε, διαμορφώνοντας τα 8.000 μικρά και μεγάλα νησιά του Αιγαίου. Νησιά, «κοσμημένα» με απαράμιλλης ομορφιάς και σπουδαιότητας έργα του ανθρώπινου πολιτισμού στο διάστημα 10.000 χρόνων, αλλά και με σπάνια «μνημεία» που «έπλασε» η φύση. «Μνημεία» υπό και επί της γης.

Τα «μνημεία» αυτά είναι το αντικείμενο μιας μελέτης - στα πλαίσια σχετικού ερευνητικού προγράμματος του υπουργείου Αιγαίου - η οποία διεξήχθη από μια πλειάδα Ελλήνων ερευνητών από πανεπιστήμια και ιδρύματα της χώρας, υπό την εποπτεία των: Ευάγγελου Βενιζέλου (καθηγητής Παλαιοβοτανολογίας - Παλαιοντολογίας, ΑΠΘ), Δημοσθένη Μουντράκη (καθηγητής Τεκτονικής Γεωλογίας, ΑΠΘ), Νικολάου Ζούρου (καθηγητής Φυσικής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, διευθυντής Μουσείου Φυσικής Ιστορίας - Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου), Νικολάου Σουλακέλη (καθηγητής Θεματικής Χαρτογραφίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου).

Η μελέτη, υπό τον τίτλο «Ατλαντας των Γεωλογικών Μνημείων του Αιγαίου» (350 σελ.), η οποία εκδόθηκε και παρουσιάστηκε προχθές από τον υπουργό Αιγαίου, Ν. Σηφουνάκη και τους προαναφερόμενους επιστήμονες, είναι η πρώτη στη σχετική βιβλιογραφία, που παρουσιάζει, σχεδόν, όλους τους γεωτόπους της χώρας μας και δίνει μια σφαιρική εικόνα της πανέμορφης, σπάνιας έως και μοναδικής στον πλανήτη μας, γεωλογικής και γεωμορφολογικής κληρονομιάς της. Κληρονομιά, η οποία, δυστυχώς, παραμένοντας ουσιαστικά απροστάτευτη από την πολιτεία και έρμαιο της ιδιωτικής - επιχειρηματικής και τουριστικής - πρωτοβουλίας, καθώς και η ισχύουσα αναχρονιστική νομοθεσία των δεκαετών του '50, '60 και '70 και η «εκσυγχρονιστική» του ΠΑΣΟΚ ουδέν εμπράκτως προσφέρει για την προστασία του φυσικού και γεωλογικού περιβάλλοντος της χώρας.