Μυθιστόρημα σε φόντο μαύρο - άσπρο. Εκδ. «Σύγχρονη Εποχή» 2003
Για άλλη μια φορά μας ξάφνιασε ο εκλεκτός λογοτέχνης, αγαπητός φίλος και σύντροφος Βασίλης Λιόγκαρης με το καινούριο του βιβλίο, το έβδομο στη σειρά!
Από τα στενά σοκάκια και τα χαμόσπιτα εκεί στον «Συνοικισμό Χαροκόπου», μας οδηγεί τώρα στα βόρεια προάστια και στις βίλες τους στο μεγαλόπρεπο «Σαράι», με το περιεχόμενό του «σε φόντο μαύρο - άσπρο»!
Από τις γλυκές και βασανισμένες εκείνες «Μάνες» του, από το τραγικό και ελπιδοφόρο «Συνηθισμένο περιστατικό» του, από το συγκλονιστικό «Μεγάλο δίλημμα» και τον «Γάτο» του, ο Βασίλης Λιόγκαρης σήμερα με έναν ευρηματικά πρωτότυπο λόγο ανοίγει ένα πρωτόγνωρο για το «μυθιστόρημα» βήμα.
Ενα «μυθιστόρημα» που μέσα στην πλοκή της αλληλουχίας των επεισοδίων ανάμεσα στο πλήθος των «ηρώων» του κυριαρχεί απόλυτα ο ταξικός χαρακτήρας, η αντίθεση, η σύγκρουση! Το πολιτικό μυθιστόρημα...
Πρόσωπα που έπαιξαν και παίζουν ρόλο στα οικονομικά και κοινωνικά γεγονότα της εποχής μας, με το όνομά τους καθαρό (αν και ο συγγραφέας επαναλαμβάνει ότι «κάθε ομοιότητα είναι συμπτωματική»), παρελαύνουν το ένα πίσω απ' τ' άλλο μέσα σε ένα φωτογραφικό άλμπουμ με φόντο μαύρο!!!
Ο μεγαλοτσιφλικάς, που πατώντας σε ό,τι πιο άτιμο μπορεί να επινοήσει ένας εκμεταλλευτής της φτώχειας και της ανέχειας των κολίγων του, έγινε μεγαλοεφοπλιστής, κολυμπώντας μέσα στο πέλαγος των σκανδάλων με τα «λίμπερτι» και τις πλάτες των «κρατούντων», με το αίμα εκατοντάδων ανθρώπων, με την άμεση και βαρύνουσα συμμετοχή του (στους Γερμανούς - Ιταλούς - Εγγλέζους -Αμερικανούς - μαφιόζους - χούντα...) σε όλα τα πολιτικά δρώμενα της εποχής μας ως τα τωρινά της προετοιμασίας του νέου πολέμου...
Κι από πίσω του μια οικογένεια και τι... «οικογένεια»!!!
Εδώ ο Βασίλης Λιόγκαρης θα δείξει το μεγάλο προτέρημά του να ζωγραφίζει ολοζώντανους χαρακτήρες, να φωτίζει με άπλετο φως πρόσωπα και πράγματα, να δίνει στον αναγνώστη όχι μόνο το σχήμα - την επιφάνεια - αλλά το βάθος, την ουσία προσώπων και γεγονότων...
Και είναι όλη αυτή η ζωγραφιά σε μαύρο φόντο με ελάχιστες ανταύγειες του άσπρου και κάπου κάπου μιας κόκκινης πινελιάς...
Στην παρουσίαση όλης αυτής της... «ζωγραφιάς» θα κυριαρχήσει μια άλλη μορφή, βασικό και απαραίτητο στοιχείο της δραματικής εξέλιξης του έργου!!
Το «βλαχαδερό από τον Ξεροπόταμο Νιγρίτας» (προσφιλής έκφραση των συνοικούντων στο «σαράι»). Η Ασημίνα που μια συμπτωματική απουσία της τη γλίτωσε από το ξεκλήρισμα της οικογένειάς της, όταν μια βόμβα του «Κυβερνητικού Στρατού» στον πόλεμο κατά των ανταρτών του «Δημοκρατικού Στρατού» κατάστρεψε το σπιτικό τους και σκότωσε όλους τους δικούς της... Με τη «φιλάνθρωπη» διάθεση του αξιωματικού που διέταξε την καταστροφή της οικογένειάς της η μικρή πεντάρφανη Ασημίνα στάλθηκε πεσκέσι στον μεγαλοεφοπλιστή για να το χρησιμοποιήσει «... σαν δουλάκι ή ένα παιχνίδι να παίζει ο γυιός του...».
Και έγινε η Ασημίνα ΓΙΑΣΜΙΝ και μεγάλωσε και πέρασε τα «πάντα και από τους πάντες» και έγινε το δεξί χέρι του αφέντη και όλοι στο «σαράι» είχαν τη διάθεση «να την πνίξουν μέσα σε μια κουταλιά νερό», αφού ήταν αυτή που «αφ'υψηλού» παρακολουθούσε τα πάντα...
«Αμοιρη Γιασμίν τι ξέρεις; τι βλέπεις, τι ζεις;...».
Και όλη αυτή η πλούσια συγκομιδή προσώπων και γεγονότων αποτυπώνεται στον «ζωγραφικό» πίνακα του Βασίλη Λιόγκαρη σε «μαύρο» φόντο, που ξετυλίγεται μέσα από τις 316 σελίδες της υπέροχης έκδοσης της «ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΠΟΧΗΣ» (άλλωστε, όλες της οι εκδόσεις είναι αψεγάδιαστες), έχει όμως και μιαν άλλη όψη ο πίνακας αυτός σε ΑΣΠΡΟ τώρα φόντο...
Με έναν ευρηματικό τρόπο, παρμένο από την αρχαιοελληνική τραγική ποίηση, ο Βασίλης Λιόγκαρης δίνει συνταρακτικές εικόνες από τους λαϊκούς αγώνες, προτάσσοντας στα 16 κεφάλαια του έργου του χορικά ενός δράματος που τόσο παραστατικά ζωγραφίζει με το αρχικό «ΣΚΗΝΙΚΟ» (σελ. 25).
«... Από το βάθος και τα δυο πλάγια της σκηνής
αργά-αργά και ρυθμικά αρχίζει να κάνει την εμφάνισή του ο χορός...
... Η οργή πλημμυρίζει, προχωρούν και κυκλώνουν το σαράι.
Πάνω απ' τις πεζούλες πλάι στα κάγκελα κρεμασμένοι
Στη διπλο-αμπαρωμένη ξώπορτα καρτερώντας...».
Και κάθε που αρχίζει ένα κεφάλαιο μιλάει ο «Χορός» και προσθέτει ο «Κορυφαίος» λόγια στρωτά, λόγια σταράτα, λόγια αγώνα.
«... Μπροστάρης και καθοδηγητής / Πάντα σιμά, πάντα δεμένος με τον πόθο τ' αργάτη./ Κι ας κάθισαν στο σβέρκο μου αφέντες κι εκμεταλλευτές / Καταχτητές μου κρύψαν τον ορίζοντα / και δικτάτορες και βρώμικοι εξουσιαστές / μου ρούφηξαν το αίμα. Κι αν με φυλάκισαν κι αν μ' εξόρισαν κι αν με βασάνισαν, / κι αν μου πέρασαν το βρόχο της κρεμάλας, / κι αν μ' έστησαν στον τοίχο, / βγήκα δυνατός κι ενισχυμένος, 80 χρόνια...».
Αξίζει να διαβαστεί από όλους και ιδιαίτερα από τους νέους μας το βιβλίο του Βασίλη Λιόγκαρη. Είναι μια πολύτιμη προσφορά στα Ελληνικά Γράμματα και στο πολιτικό μυθιστόρημα.