ΑΓΚΥΡΑ.- «Αν δε συμμετάσχουμε (στον πόλεμο των ΗΠΑ κατά του Ιράκ), θα υποφέρουμε το ίδιο από τον πόλεμο. Αλλά δε θα αποζημιωθούμε για τις απώλειές μας, και δε θα έχουμε λόγο μετά την κατάληξή του». Στρατηγός Χιλμί Οζκιόκ, επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας.

Ο τουρκικός στρατός αποφάσισε χθες να ρίξει το βάρος του πίσω από την προσπάθεια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να καταστείλει την «ανταρσία» στο κόμμα του και να αποσπάσει από τη Βουλή την επιδιωκόμενη συναίνεσή της στην παροχή στρατιωτικών διευκολύνσεων στον αμερικανικό στρατό ενόψει του πολέμου του Ιράκ. Η κυβέρνηση των Ερντογάν και Αμπντουλάχ Γκιουλ σκέφτεται, σύμφωνα με τις - επαναληφθείσες χθες - δηλώσεις του προέδρου του κυβερνώντος κόμματος ΑΚ, να ξαναφέρει το θέμα προς ψηφοφορία στη Βουλή. «Οι συνθήκες μεταβάλλονται ταχύτατα», σχολίασε ο αντιπρόεδρος του ΑΚ, Ντενγκίρ Μιρ Μεμέτ Φιράτ, εξηγώντας ότι, μετά τις δηλώσεις Οζκιόκ, «πολλοί βουλευτές σκέπτονται να αλλάξουν στάση και να ψηφίσουν υπέρ της πρότασης, αν ξανάρθει στη Βουλή».

Ο Τούρκος επιτελάρχης στάθηκε στη λαϊκή αντίθεση κατά του πολέμου - «λένε ότι το 94% του λαού είναι κατά του πολέμου, αλλά είναι λάθος. Το 100% του λαού είναι κατά του πολέμου», είπε - αλλά για να τη βγάλει από τη μέση: «Η άποψη των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων ταυτίζεται με την άποψη της κυβέρνησης, όπως αντανακλάται στην πρόταση που κατέθεσε. (Με την τουρκική συμμετοχή) ο πόλεμος θα είναι βραχύτερος, θα υπάρξει λιγότερος πόνος... θα πεθάνουν λιγότεροι». Ο Οζκιόκ, σε μια επίδειξη του «βυζαντινού» σκεπτικού του, είπε ότι ο στρατός δεν παρενέβη νωρίτερα, επειδή «θα επηρέαζε την έγκριση του σχεδίου νόμου και αυτό δε θα ήταν δημοκρατικό». (Προφανώς, εννοώντας ότι τώρα ...είναι).

Ωστόσο, ακόμη και η παρέμβαση του στρατού ενδέχεται να μη φέρει την έγκριση της διέλευσης των 62.000 Αμερικανών στρατιωτών από το τουρκικό έδαφος: Ο τουρκικός Τύπος επισημαίνει ότι ο Πρόεδρος Αχμέντ Νετζντέτ Σεζέρ έχει ξεκαθαρίσει πως δε θα εγκρίνει τη διέλευση χωρίς νέα απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Υπήρξε η εικασία ότι ήταν ο Σεζέρ που «εμπόδισε το στρατό να παρέμβει νωρίτερα».

Η άποψη της κυβέρνησης και των στρατηγών είναι πως «πρέπει να περιοριστεί η ζημιά» από τον πόλεμο. Οχι τόσο όσον αφορά στην οικονομική διάσταση - χωρίς παροχή διευκολύνσεων, δεν υπάρχει βοήθεια, είχε πει την Τρίτη ο εκπρόσωπος του ΥπΕξ των ΗΠΑ - αλλά κυρίως όσον αφορά στη γεωπολιτική. Ο Οζκιόκ απείλησε ανοιχτά τους Κούρδους του Βορείου Ιράκ ότι, αν διεκδικήσουν τη σύσταση κράτους, ο τουρκικός στρατός θα επέμβει: «Υπενθυμίζω στους Ιρακινούς ηγέτες ότι έχουμε δικαίωμα να υπερασπίσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα και ευχόμαστε να δράσουν με μετρημένο τρόπο και πνεύμα συνεργασίας. Εκείνοι που θέλουν να αντικαταστήσουν την ειρήνη με τη σύγκρουση, θα αντιμετωπίσουν τις συνέπειες και θα φέρουν την ευθύνη». Την ίδια «γραμμή» ακολούθησε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας για την ανάγκη «προασπίσεως της εδαφικής ακεραιότητας του Ιράκ».

Πάντως, ούτως ή άλλως, παραμένει ανοιχτό ερώτημα, κατά πόσον ο Ερντογάν και ο Γκιουλ προλαβαίνουν να καταθέσουν εκ νέου την πρότασή τους στη Βουλή πριν την Κυριακή, όταν γίνονται οι επαναληπτικές εκλογές στο Σίιρτ. Σύμφωνα με τον ΥπΕξ Γιασάρ Γιακίς, κάτι τέτοιο «είναι απίθανο». Ετσι, η ψηφοφορία παραπέμπεται για αργότερα, αφού ο Ερντογάν εκλεγεί βουλευτής, όπως αναμένεται, και στη συνέχεια καταλάβει τον πρωθυπουργικό θώκο. Ετσι, θα περάσουν δύο βδομάδες, ώστε να έχει γίνει και ο κυβερνητικός ανασχηματισμός. Τότε, κι αν έχει καταφέρει να μεταπείσει κάποιους από τους 99 βουλευτές που υπολογίζεται ότι απείχαν ή «στασίασαν», η κυβέρνηση θα πρέπει να έχει και την υποστήριξη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος ή τουλάχιστον κάποιων βουλευτών του για να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες ψήφους.

Η εφημερίδα Τζουμχουριέτ έγραψε ότι η Ουάσιγκτον «φέρεται πεπεισμένη πως ο Ερντογάν θα λύσει το πρόβλημα ικανοποιώντας τις επιδιώξεις της». Αλλά το βασικό πρόβλημα των εξοργισμένων με τους τουρκικούς ελιγμούς Αμερικανών στρατηγών είναι το χρονοδιάγραμμα. Η ισλαμιστική εφημερίδα Βακίτ, από την πλευρά της, σχολίαζε ότι το σύνολο του τουρκικού «κοσμικού» Τύπου έχει αρχίσει μια «καμπάνια παραπληροφόρησης», για να κερδίσουν οι Αμερικανοί, οι στρατηγοί και επιχειρηματίες το «πολεμικό τους πόκερ».