Σάββατο 20 Ιούλη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 10
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Ποιος ήταν ο Δημήτρης Γιωτόπουλος

Πατέρας του συλληφθέντα και φερόμενου ως καθοδηγητή της «17 Ν» Αλέξανδρου Γιωτόπουλου , ήταν ο Δημήτρης Γιωτόπουλος (1901- 1965). Ο Δημήτρης Γιωτόπουλος έκανε την εμφάνισή του στο σοσιαλιστικό κίνημα στις αρχές της δεκαετίας του '20. Το Σεπτέμβρη του 1920, εκλέχτηκε στην τριμελή διοίκηση της Σοσιαλιστικής Εργατικής Νεολαίας Αθήνας. Ξεχώριζε για τη δραστηριότητά του και την οργανωτικότητά του κι αυτό του προσέδιδε το χαρακτηρισμό της εξαιρετικής φυσιογνωμίας. Πολιτικό κεφάλαιο ως ηγέτης, όμως, δημιούργησε, όταν ηγήθηκε της Κίνησης των Αρχειομαρξιστών, που πήραν το όνομά τους από το 15ήμερο περιοδικό «Αρχείον Μαρξισμού» που εξέδιδαν.

Το «Αρχείον Μαρξισμού» εξέδωσε το πρώτο τεύχος του την Πρωτομαγιά του 1923. Η πρωτοβουλία ανήκε σε μια ομάδα μελών του ΣΕΚΕ, που συγκροτήθηκε παράνομα μέσα στο κόμμα το 1922, έχοντας ως κύρια θέση ότι πρώτα χρειάζεται να μορφωθεί το κόμμα και η εργατική τάξη και μετά να ασχοληθούν με την επανάσταση και την πολιτική δράση. Οι κυριότεροι από τους ιδρυτές της ομάδας ήταν οι Φρ. Τζουλάτι, Χ. Δεδούσης, Γεώργιος Σαραντίδης, Γρ. Σαραντίδης, Δούμας, Σωτ. Τσιγαρίδας (Ποντίκης), Μαν. Κόρακας, Κ. Γκοβόστης, Λ. Αποστόλου κλπ.

Ηγέτης των αρχειομαρξιστών

Το «Αρχείον Μαρξισμού» δεν είχε άρθρα της ομάδας που το εξέδιδε, παρά μόνο μεταφράσεις μαρξιστικών κειμένων (του Μαρξ, του Ενγκελς, του Λένιν, του Μπουχάριν, του Τρότσκι, του Κάουτσκι, του Μπόρχαρντ, του Ντεμπόριν, του Μπογντάνοφ, του Βάργκα). Η έκδοσή του σταματάει το 1925 με την εγκαθίδρυση της παγκαλικής δικτατορίας και επανεκδίδεται από το Μάρτη του 1927 μέχρι το Γενάρη του 1928.

Οι αρχειομαρξιστές συγκροτούνταν σε μελετητικές ομάδες εργασίας κατά πεντάδες και το σύνολο της οργάνωσή τους το ονόμαζαν «Εργασία». Μέχρι το 1924, το ΣΕΚΕ - ΚΚΕ τούς κρατάει στις γραμμές του, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αντιδράσεις στο εσωτερικό του. Οταν, όμως, αποκαλύπτεται ότι λειτουργούν ως ξεχωριστή οργάνωση μέσα στις γραμμές του, υποχρεώνεται να τους διαγράψει.

Το 1925, ο ιδρυτής και ηγέτης της ομάδας των αρχειομαρξιστών, Φρ. Τζουλάτι, αποχωρεί και στη θέση του προτείνει να τοποθετηθεί ο Δ. Γιωτόπουλος , όπως και γίνεται. Ο Γιωτόπουλος τροποποιεί ριζικά τα χαρακτηριστικά της οργάνωσης των αρχειομαρξιστών. Επιβάλλει αυστηρούς συνωμοτικούς κανόνες, ένα ακραίο συγκεντρωτικό σύστημα λειτουργίας, όπου αυτός έχει την απόλυτη εξουσία. Επιπλέον, προσανατολίζει την οργάνωση να αντιμετωπίζει το ΚΚΕ με ακραίες αντικομμουνιστές πρακτικές (ατομική τρομοκρατία, ξύλο, επιθέσεις στα κομματικά γραφεία και στις κομματικές συγκεντρώσεις, προσωπικό κουτσομπολιό κ.ο.κ.). Κι όλα αυτά, στο όνομα του κομμουνισμού. Πρέπει, δε, να σημειωθεί ότι ο Γιωτόπουλος αλλοιώνει εντελώς και τη διακηρυγμένη αποστολή των αρχειομαρξιστών, που - όπως έλεγαν - ήταν η μόρφωση της εργατικής τάξης. Για να καταφέρει τα προαναφερόμενα, πατάει στα πιο καθυστερημένα στοιχεία της εργατικής τάξης και για να μπορεί να τα χρησιμοποιεί κολακεύει την καθυστέρησή τους.

Η προσχώρηση στο τροτσκιστικό κίνημα

Το 1928 - 1930 οι αρχειομαρξιστές εμφανίζονται στο συνδικαλιστικό κίνημα και εκμεταλλευόμενοι την κρίση του ΚΚΕ (1929-1931) καταφέρνουν να αποκτήσουν ισχυρή επιρροή. Το 1929 εμφανίστηκαν με το όνομα «Ενωση Διεθνιστών Κομμουνιστών» και το φθινόπωρο του 1930 πραγματοποιούν την Πρώτη Συνδιάσκεψή τους. Αποφασίζουν να προσχωρήσουν στη «Διεθνή Αριστερή Αντιπολίτευση» (Τρότσκι), παίρνουν χαρακτήρα πολιτικού κόμματος και μετονομάζονται σε «Κομμουνιστική Οργάνωση Μπολσεβίκων Λενινιστών Ελλάδας - Αρχειομαρξιστές» (ΚΟΜΛΕΑ). Τότε έβγαλαν την εφημερίδα «Η πάλη των Τάξεων», το θεωρητικό όργανο «ΔΑΥΛΟΣ» και το δελτίο συζήτησης «Αρχειομαρξιστής».

Ο Γιωτόπουλος , μετά τη σύνδεση της ΚΟΜΛΕΑ με τη «Διεθνή Αριστερή Αντιπολίτευση», μεταφέρεται στο Παρίσι και αναλαμβάνει μέλος της Γραμματείας της τελευταίας. Ομως, το 1934 έρχεται σε ρήξη με τον Τρότσκι και αποχωρεί από τη διεθνή οργάνωση των τροτσκιστών. Ταυτόχρονα, διασπάται και η ΚΟΜΛΕΑ, η οποία βρίσκεται, ήδη, σε παρακμή και ενόψει του 2ου Συνεδρίου της. Ογδόντα πέντε μέλη της πήγαν με τον Γ. Βιτσώρη (ηθοποιό, διανοούμενο και πρώτο σύζυγο της ηθοποιού Νίτσας Τσαγανέα), μένοντας στο τροτσκιστικό κίνημα και 75 μέλη πήγαν με τον Γιωτόπουλο .

Πρέπει να σημειωθεί πως παρά το γεγονός ότι ο Γιωτόπουλος συνδέθηκε με τη διεθνή οργάνωση των τροτσκιστών και υπήρξε ηγετικό της στέλεχος, εντούτοις δεν ασπάστηκε ποτέ την ουσία τους τροτσκισμού (ιδέες, αρχές, αντιλήψεις).

Η αποσύνθεση

Μετά τη σύγκρουση με τον τροτσκισμό, η οργάνωση του Γιωτόπουλου μετονομάζεται σε Κομμουνιστικό Αρχειομαρξιστικό Κόμμα Ελλάδας (ΚΑΚΕ). Την επωνυμία αυτή την κράτησε μέχρι το 1947, όπου απέβαλε τη λέξη «Κομμουνιστικό» κι έμεινε σκέτο ΑΚΕ (Αρχειομαρξιστικό Κόμμα Ελλάδος). Το όνομα αυτό διατηρήθηκε μέχρι το 1951 που το ΑΚΕ διαλύθηκε. Είναι φανερό πως από το 1947 ο Γιωτόπουλος δεν ήθελε ούτε κατ' όνομα να έχει σχέση με οτιδήποτε κομμουνιστικό.

Στη δικτατορία του Μεταξά, ο Γιωτόπουλος απέφυγε τη σύλληψη και διέφυγε στην Ισπανία, όπου πήρε μέρος στον ισπανικό εμφύλιο στο πλευρό του ΠΟΥΜ (μια οργάνωση με τροτσκιστικές και άλλες αποχρώσεις). Λίγο αργότερα, περνάει στη Γαλλία, όπου και έμεινε καθόλη τη διάρκεια της Κατοχής, χωρίς να γνωρίζουμε τι ακριβώς έκανε εκεί. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1945 - '46 με σαφή αντικομμουνιστικό προσανατολισμό, που κορυφώνεται τον Αύγουστο του 1949, όταν το νόμιμο κόμμα του, το ΑΚΕ, στην τρίτη συνδιάσκεψή του, αποφασίζει και στέλνει χαιρετιστήριο τηλεγράφημα στον κυβερνητικό στρατό για τη νίκη του επί του ΔΣΕ.

Στις εκλογές του 1950, το ΑΚΕ βγάζει προκήρυξη, με την οποία ζητάει να καταψηφιστεί η Δημοκρατική Παράταξη (ο συνασπισμός με τον οποίο τότε η Αριστερά κατέβαινε στις εκλογές) και να ψηφιστούν τα αστικά δημοκρατικά κόμματα. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1951, το ΑΚΕ κατεβαίνει αυτόνομα στις εκλογές και εισπράττει όλους κι όλους 53 ψήφους σε όλη την Ελλάδα. Το ΑΚΕ διαλύεται κι ο ίδιος ο Γιωτόπουλος παραμένει σε έναν κύκλο αντικομμουνιστών σοσιαλιστών της δεκαετίας του 1950 (έντυπα «Νέος Μαχητής», «Διεθνής Ζωή»), όπου ηγετικοί παράγοντες είναι οι μετέπειτα υπουργοί της χούντας Β. Σταματόπουλος, Θ. Παπακωνσταντίνου κλπ. Μέχρι και το 1965 που πεθαίνει βρίσκεται σε απόλυτη πολιτική ανυποληψία από τους παλαιούς του συντρόφους, που αρκετοί τον θεωρούν πράκτορα της Ασφάλειας.

Αυτός ήταν ο Δ. Γιωτόπουλος (ψευδώνυμα: σύντροφος Σταύρος ή «Εργασία» ή Witte). Μια σκοτεινή προσωπικότητα, που σπάνια έγραφε και που ποτέ ο ίδιος δε γνωστοποίησε, μέσα από γραπτά, τι Θεό πίστευε, ποια ήταν η ιδεολογία και ποιες οι αρχές του, αλλά που, όμως, είχε πλούσιο αντικομμουνιστικό πρακτικό έργο.


Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ