Πώς η νέα ΚΥΑ μετασχηματίζει την απάτη αντί να την πατάξει
Ο αφηγηματικός πυρήνας της ρύθμισης είναι ελκυστικός: Το κράτος εγκαταλείπει τις αναχρονιστικές μεθόδους και μεταβαίνει σε μια εποχή όπου ο αλγόριθμος θα λειτουργεί ως ο αδιάβλητος κριτής που θα απομονώσει τους «κτηνοτρόφους του καναπέ». Στην πραγματικότητα, όμως, η νέα αυτή ρύθμιση έχει όλες τις προϋποθέσεις να μετασχηματίσει την απάτη, καθιστώντας την πιο «λογιστική» και προσφέροντας ένα εξελιγμένο προκάλυμμα στους επιτήδειους για να κάνουν πιο δυσδιάκριτα τα ίχνη τους.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η συγκεκριμένη απόφαση φέρει τις υπογραφές των υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος. Πρόκειται για τα ίδια πρόσωπα που, ως μάρτυρες στην Εξεταστική Επιτροπή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, περιέγραφαν με κάθε λεπτομέρεια τις διαχρονικές πολιτικές επιλογές (π.χ. «τεχνική λύση», «επιδότηση σε βοσκοτόπια χωρίς ζώα») στο έδαφος των οποίων «φύτρωσε» το σκάνδαλο.
Κι ενώ έσκιζαν τα ρούχα τους ότι θα θέσουν οριστικό τέλος στην απάτη, «καμαρώνοντας» μάλιστα προκλητικά ότι η κυβέρνηση είναι εκείνη που επιτέλους «βάζει το μαχαίρι στο κόκαλο», την ίδια στιγμή υπέγραφαν αυτή την ΚΥΑ. Αποδεικνύεται, έτσι, ότι το μαχαίρι όχι μόνο δεν θα αγγίξει το κόκαλο, αλλά θα λειτουργήσει ως εργαλείο για μια νέα, πιο εκλεπτυσμένη απάτη.
Η φιλοσοφία της νέας ΚΥΑ εδράζεται στην ενίσχυση των ψηφιακών διασταυρώσεων. Η διαδικασία είναι η εξής:
Θεωρητικά, αν δηλώσει κάποιος 100 ζώα, αλλά η παραγωγή του αντιστοιχεί σε 30, επιδοτείται μόνο για 30.
Ωστόσο, η πιο προβληματική πρόβλεψη της ΚΥΑ 3378/2025 βρίσκεται στο Αρθρο 6, το οποίο εισάγει την αγορά ζωοτροφών ως τεκμήριο παραγωγικής δραστηριότητας. Η απάτη μπορεί πλέον να βασίζεται σε μια απλή μεθοδολογία: Ο ενδιαφερόμενος κατασκευάζει μια τεχνητή ροή τιμολογίων αγοράς ζωοτροφών, τα οποία εμφανίζονται στα λογιστικά βιβλία ως λειτουργικά έξοδα. Ανεξάρτητα από το αν τα τιμολόγια είναι εικονικά και αν οι ζωοτροφές αυτές φτάνουν ποτέ σε ζώα ή αν μεταπωλούνται χωρίς έκδοση τιμολογίου, ο αλγόριθμος του συστήματος παραπλανάται, θεωρώντας τον επιτήδειο ως «πραγματικό κτηνοτρόφο».
Η νέα ΚΥΑ αποτελεί, εν τέλει, υιοθέτηση της κεντρικής γραμμής της ΚΑΠ, η οποία επικυρώθηκε και με τον επικαιροποιημένο κανονισμό που ψηφίστηκε την περασμένη Τρίτη στο Ευρωκοινοβούλιο - με τη σύμφωνη γνώμη όλων των κομμάτων πλην του ΚΚΕ. Στόχος είναι ο δραστικός περιορισμός του κόστους των ελέγχων και η περαιτέρω αντικατάσταση των φυσικών αυτοψιών στο πεδίο από ψηφιακά συστήματα παρακολούθησης και δορυφορικές λήψεις (Monitoring).
Ωστόσο, η εφαρμογή αυτών των συστημάτων στην Ελλάδα έχει οδηγήσει σε χαοτικές καταστάσεις: Χιλιάδες παραγωγοί σε πολλές περιοχές της χώρας «πετάχτηκαν» εκτός επιδοτήσεων, καθώς τα ψηφιακά εργαλεία απέτυχαν να αποτυπώσουν την πραγματική εικόνα της παραγωγής, οδηγώντας σε λάθος διασταυρώσεις και αδικαιολόγητες απορρίψεις.
Η «τεχνική λύση» δεν καταργήθηκε στην πράξη. Απλώς έγινε πιο περίπλοκη και εξελιγμένη. Οι χαραμάδες που άνοιξε παραμένουν, απλά αλλάζουν μορφή. Η κυβέρνηση, επιμένοντας σε μια ψηφιοποίηση που συνοδεύεται από αποδυνάμωση του φυσικού ελέγχου στο πεδίο - ο οποίος είναι ο μόνος που μπορεί να πιστοποιήσει την πραγματική παραγωγή και το πραγματικό ζωικό κεφάλαιο - αφήνει ανοιχτές λεωφόρους για τους απατεώνες και δημιουργεί μια ψηφιακή παγίδα για τους πραγματικούς κτηνοτρόφους.