Κινηματογραφική εβδομάδα με ιδιαίτερες ταινίες, τη γιορτή του σινεμά να μας προσκαλεί στη σκοτεινή αίθουσα πανελλαδικά μόνο με 2 ευρώ για σήμερα και την έναρξη του 66ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που «ανάβει τα φώτα» στο λιμάνι μέχρι και τις 9 Νοέμβρη, αλλά από σήμερα θα μπορούμε να δούμε ταινίες και στην πλατφόρμα του φεστιβάλ: http://online.filmfestival.gr/.

Ας περάσουμε στις νέες ταινίες που επιλέξαμε για αυτή την εβδομάδα.

Ερωτική επιστολή προς το γαλλικό Νέο Κύμα, νοσταλγία για πρόσωπα που άλλαξαν το σινεμά, αλλά κυρίως μια ταινία για την ανάγκη των νέων ανθρώπων να δημιουργούν αψηφώντας τους κανόνες που τους κληροδοτεί η προηγούμενη γενιά. Η ιστορία των παρασκηνίων της ταινίας του Γκοντάρ «Με Κομμένη την Ανάσα», γυρισμένη με το ίδιο στυλ και πνεύμα με τα οποία ο Γκοντάρ την σκηνοθέτησε.

Ο Λινκλέιτερ μας μεταφέρει στο «φλεγόμενο» Παρίσι του Νέου Κύματος (Nouvelle Vague), των «Τετραδίων του σινεμά» (Cahiers du Cinema), του Φεστιβάλ των Καννών που «υποδέχεται» τα «400 χτυπήματα» του Φρανσουά Τρυφώ το 1959 και μαζί τους μια φουρνιά κινηματογραφιστών που αψηφά τις συμβάσεις. Ποιος άλλος εκτός από τον «ιερέα» του κύματος θα μπορούσε να πρωταγωνιστεί; Φυσικά ο Γκοντάρ, ο πιο πειραματικός και πολυσχιδής όλων των κριτικών των Cahiers du Cinema (Φρανσουά Τρυφώ, Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, Ερίκ Ρομέρ, Ζακ Ριβέτ και Κλοντ Σαμπρόλ) που δημιούργησαν τούτο το κύμα που σάρωσε και αμφισβήτησε την καθεστηκυία τάξη του κινηματογράφου εκείνη την περίοδο. Ο Λινκλέιτερ προσεγγίζει με παιχνιδιάρικη διάθεση, τρυφερότητα και χιούμορ τον Γκοντάρ και μας συστήνει όλη την παρέα, μην αφήνοντας απέξω κανέναν, ακόμα και σαν παρουσία! Για μας είναι δεδομένο ότι κάποιος που θα παρακολουθήσει την ταινία πρέπει να έχει δει, ή να δει αμέσως μετά, την ταινία στην οποία αναφέρεται. Αν και είναι προτιμότερο να έχει δει πριν την ταινία και μετά τα παρασκήνιά της! Ομοίως βοηθάει το να ρίξει μια κλεφτή ματιά στην κινηματογραφική ιστορία, γιατί συναντάει ονόματα που δεν θα καταλαβαίνει αν δεν γνωρίζει το παραμικρό. Λόγω της ανάλαφρης διάθεσης που προσεγγίζει την περίοδο ο Λινκλέιτερ, ο θεατής φεύγει με μια γλυκιά νοσταλγία κι ένα χαμόγελο! Το «τρελόπαιδο» ο Γκοντάρ, που έκανε έξαλλο τον παραγωγό μέχρι να βρει αυτό που πραγματικά ήθελε να πει με τον τρόπο που ήθελε να το πει! Στην πραγματικότητα, εκείνα τα «τρελόπαιδα» έκαναν συναρπαστικό σινεμά με ψυχή και βάθος με πολύ λίγα μέσα, δίνοντας μια φρέσκια πνοή και μια ηχηρή απάντηση στο Χόλιγουντ! Δεν θα πούμε περισσότερα. Περιηγηθείτε στη νουβέλ βαγκ και αναρωτηθείτε πόσο χρήσιμη και «απελευθερωτική» για τους καλλιτέχνες θα ήταν σήμερα, σε μια εποχή που τα στούντιο και οι χρηματοδοτήσεις προστάζουν και διαμορφώνουν το περιεχόμενο σύμφωνα με τις επιταγές της αστικής τάξης.

Γερμανία, άνοιξη του 1945. Ενώ ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος βαίνει προς το τέλος του, ο 12χρονος Νάνινγκ περνάει τις μέρες του με τη μητέρα του στο απομονωμένο νησί Aμρουμ, περιμένοντας την επιστροφή του πατέρα του από το μέτωπο. Οταν η μητέρα του εκφράσει την επιθυμία της για ορισμένα τρόφιμα που όμως σπανίζουν λόγω της έλλειψης προμηθειών, θα βαλθεί να τα εντοπίσει για να της τα δωρίσει. Στο πλαίσιο της ειδικής αυτής «αποστολής» του, θα ανακαλύψει περισσότερα απ' ό,τι μπορούσε να φανταστεί για τους γύρω του, αλλά και την ίδια του την οικογένεια, σε μια περιπέτεια που θα του αλλάξει τη ζωή.

«Η πιο σημαντική συνειδητοποίηση για μένα ήρθε λίγο πριν την ολοκλήρωση της ταινίας πριν λίγους μήνες: Οταν φίλοι, οι οποίοι μέχρι τότε φαίνεται ότι ζούσαν σε μια ειδυλλιακή Γερμανία, άρχισαν να συζητάνε το ενδεχόμενο να φύγουν από τη χώρα. Αλλά όπως είπε και ο Γκαίτε: "Η πατρίδα μας είναι εκεί όπου μορφωθήκαμε". Και εγώ δεν θέλω να την αφήσω στους ναζί». Με αυτά τα λόγια του ίδιου του σκηνοθέτη ξεκινάμε την κριτική μας. Η πιο ώριμη και πιο ουσιαστική ταινία των τελευταίων χρόνων του Φατίχ Ακίν με εξαιρετική θεματολογία, σκηνοθεσία, καλοδουλεμένο σενάριο, υπέροχη φωτογραφία και εξαιρετική διανομή στους ηθοποιούς. Μια ταινία ποιητική και επίκαιρη που αξίζει να δείτε μαζί με τα (μεγαλύτερα) παιδιά σας, ώστε να τους εξηγήσετε τις ιστορικές συνθήκες, να μιλήσετε μαζί τους για τον πόλεμο, τη μήτρα που τον γεννά και τις εκφάνσεις του στην καθημερινότητα. Ο Ακίν μαζί με τον βετεράνο Γερμανό σκηνοθέτη και σεναριογράφο Χαρκ Μπομ γράφουν την ιστορία της Γερμανίας στο μεταίχμιο δυο εποχών. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε, όταν ακόμα και ένα μικρό παιδί μεγαλωμένο με εθνικοσοσιαλιστική διαπαιδαγώγηση αντιλαμβάνεται τη φρίκη αλλά και τις συνέπειές της. Το παιδί ακροβατεί ανάμεσα στην αγάπη του για τη μητέρα, που θεωρεί ιερή, και τον έξω κόσμο που απλώς τη βλέπει σαν αυτό που είναι, ένα τέρας. Για το παιδί είναι δύσκολο να αντιληφθεί από πού προέρχεται η απανθρωπιά και η σκληρότητα της μητέρας του, γιατί έτσι μεγαλώνει, του μοιάζει φυσιολογική η στάση της. Ομως εκείνο που πραγματικά είναι ανθρωπιά, δηλαδή η στάση της κοινωνίας απέναντί του, έχει μεγάλη αντιδιαστολή με ό,τι γνωρίζει από το σπίτι του. Εκεί ανοίγει τις κεραίες του κι όσο κι αν δεν μπορεί, κι αν δεν θέλει να το χωνέψει, τελικά αντιλαμβάνεται τι είναι κακό και τι είναι καλό. Σε αντίθεση με άλλες ταινίες εδώ η καταγγελτική διάθεση βγαίνει αβίαστα, δεν χρειάζεται να φωνάξει. Ο Ακίν έκανε μια ταινία αντάξια του ταλέντου του που θα μείνει κλασική!

Μια δεμένη οικογένεια βρίσκεται παγιδευμένη στην αναταραχή ενός αμφιλεγόμενου ανερχόμενου κινήματος γνωστού ως «Η Αλλαγή». Η Ελεν και ο Πολ βλέπουν τις ζωές τους να καταρρέουν, όταν η πρώην μαθήτρια της Ελεν, Λιζ, επανεμφανίζεται και αρχίζει να βγαίνει με τον γιο τους. Καθώς η Λιζ γίνεται μέλος της οικογένειας Τέιλορ, οι εντάσεις αυξάνονται και η αφοσίωση δοκιμάζεται.

Ο σκηνοθέτης του εξαιρετικού «Corpus Christi» επανέρχεται με ένα οικογενειακό - κοινωνικό θρίλερ με αίγλη Χόλιγουντ! Το σενάριό του αντικατοπτρίζει το ίδιο επιτυχημένα και το προσωπικό και το συλλογικό επίπεδο την ίδια στιγμή. Καταφέρνει, με διαστάσεις θρίλερ, να δείξει τον εκφασισμό της προσωπικότητας που αλλοιώνει και τον κοινωνικό ιστό. Αν και έχει αρκετό ενδιαφέρον, ωστόσο έχει πολλές απλουστεύσεις που παραπέμπουν σε μοτίβα ταινιών που έχουμε ξαναδεί (δυστοπία, δικτατορία κ.λπ.), που δυστυχώς εκεί ποσώς μας αφορά η διάλυση μιας οικογένειας μπροστά στην καταστροφή μιας ολόκληρης κοινωνίας. Βεβαίως και δείχνει ότι αυταρχικές, αντιδραστικές δυνάμεις χρηματοδοτούνται από πολυεθνικές, αλλά αυτό δεν το ξέραμε ήδη; Η εποχή Τραμπ για αρκετούς καλλιτέχνες παραπέμπει σε δικτατορία, εκεί όμως είναι και η παγίδα του «καλού και κακού» καπιταλισμού. Υπήρχε άραγε ευτυχία με τους Δημοκρατικούς και υπάρχει δυστυχία με τους Ρεπουμπλικάνους; Μα καλά, για ποιους μας περνάνε και μας σερβίρουν τέτοιες λογικές;

Ενας νεαρός αλλά ήδη θρυλικός τζόκεϊ έχει πάρει την κάτω βόλτα: Αλκοόλ, καταχρήσεις και ατυχήματα τον έχουν φέρει στα πρόθυρα της καταστροφής, αλλά και αντιμέτωπο με τον μαφιόζο χρηματοδότη του, ενώ μάλιστα η σύντροφός του, επίσης διάσημη τζόκεϊ, περιμένει το πρώτο τους παιδί. Τη μέρα της σημαντικότερης κούρσας της ζωής του, μιας ιπποδρομίας που θα τον ξελάσπωνε, ένα σφοδρό ατύχημα θα τον ρίξει σε κώμα. Οταν όμως ξυπνήσει τίποτα δεν θα είναι το ίδιο - και πρώτα απ' όλα ο ίδιος, που σταδιακά μεταμορφώνεται σε γυναίκα. Απελευθερωμένος από την ταυτότητά του, αρχίζει να διερευνά το ποιος πραγματικά είναι...

Υπέροχο στυλ, σκοτεινό, ειρωνικό, αλλοπρόσαλλο, μια κινηματογράφηση να την πιεις στο ποτήρι, αλλά από περιεχόμενο, δοκίμασε τις αντοχές μας! Εδώ είναι που ναι μεν απολαμβάνεις την αισθητική, το καδράρισμα, τους φωτισμούς, τη μουσική, αλλά από την άλλη δεν καταλαβαίνεις τι θέλει να σου πει ο ποιητής, πού εστιάζει, ποιος είναι ο τελικός στόχος του! Κι εκεί που πραγματικά νιώθει κανείς χαζός, έρχεται η έκλαμψη! Γιατί αρκετές φορές παρακολουθούμε μια ταινία χωρίς να γνωρίζουμε την υπόθεση, ώστε να αντιληφθούμε κατά πόσο η ταινία κατάφερε να μιλήσει στον νου και την καρδιά μας. Τελικά ήθελε να μιλήσει για τον άνθρωπο που δεν χωράει σε καμία ταυτότητα και τις εναλλάσσει μέχρι να βρει πού «χωράει». Και χρειαζόταν πραγματικά τόσος κόπος, τόσο στυλιζάρισμα, τόση «επαναστατικότητα» στη φόρμα, χρειαζόταν να σπάσουμε το κεφάλι μας για να καταλήξουμε στις δικαιωματικές θεωρίες της απροσδιοριστίας (ρευστότητας) φύλου; Μάλιστα, αυτό χρειαζόταν ώστε να περάσει η άποψη με όσο πιο εκκεντρικό στυλ γίνεται! Είναι που μας μπέρδεψαν οι σχέσεις με τον υπόκοσμο και θεωρήσαμε ότι άλλαξε κάτι ώστε να γλιτώσει τη ζωή του! Μα πόση αθωότητα!

Η Κινηματογραφική Λέσχη Ν. Ιωνίας «ΜΠΛΟΚΟ» σήμερα Πέμπτη, στις 8.15 μ.μ., στον δημοτικό κινηματογράφο Ν. Ιωνίας «ΑΣΤΕΡΑΣ» προβάλλει το ντοκιμαντέρ του Κώστα Σταματόπουλου, «Πειθαρχική Μεραρχία "999"». Με το πέρας της προβολής θα ακολουθήσει συζήτηση του σκηνοθέτη του ντοκιμαντέρ Κώστα Σταματόπουλου, του σεναριογράφου Φώτη Μιχαλόπουλου και του ιστορικού σύμβουλου Θεόφιλου Διαμαντή με το κοινό.