Εκθεση σχετικά με την «ισότητα των φύλων» στην Τοπική και Περιφερειακή Διοίκηση (2024) δημοσίευσε η Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.

Το συγκεκριμένο κείμενο είναι προϊόν έρευνας που διεξήχθη σε δήμους (143 από το σύνολο των 332 δήμων απάντησαν στο ερωτηματολόγιο) και Περιφέρειες της χώρας. Στην ουσία αφορά στο κατά πόσο η Τοπική και Περιφερειακή Διοίκηση, ως θεσμοί του αστικού κράτους, εφαρμόζουν και προωθούν την πολιτική ΕΕ - κυβερνήσεων για την «ισότητα των φύλων» και πιο συγκεκριμένα τις αντιδραστικές κατευθύνσεις της «Ευρωπαϊκής Χάρτας για την Ισότητα των φύλων στις τοπικές κοινωνίες».

Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στον πρόλογο της Εκθεσης από την υφυπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας: «Οι Περιφέρειες και οι δήμοι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή πολιτικών προσαρμοσμένων στις τοπικές ανάγκες... Η προώθησή της (σ.σ. της ισότητας των φύλων) δεν αφορά μόνο τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά επηρεάζει άμεσα και την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή».

Με κυνικό τρόπο η κυβέρνηση και τα επιτελεία του συστήματος σημειώνουν τον κρίσιμο ρόλο της Τοπικής Διοίκησης όχι μόνο στην υλοποίηση του αστικού κρατικού σχεδιασμού με κριτήριο την καπιταλιστική ανταγωνιστικότητα και κερδοφορία, αλλά θεωρείται «προνομιακό πεδίο» και για την ενίσχυση της λεγόμενης «κοινωνικής συνοχής», δηλαδή για την προσπάθεια ενσωμάτωσης των γυναικών των εργατικών - λαϊκών δυνάμεων στην πολιτική που ενισχύει τις διακρίσεις σε βάρος τους και διαιωνίζει τη γυναικεία ανισοτιμία.

Ούτε οι ίδιοι δεν μπορούν να κρύψουν τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής στη ζωή των εργαζόμενων και άνεργων γυναικών, στις νέες, στις μετανάστριες, στις συνταξιούχους. Είναι ενδεικτικό ότι στην ερώτηση της έρευνας για τα «βασικά προβλήματα» που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, η ανεργία συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσοστό (24,7% των απαντήσεων). Αντίστοιχα, υψηλό ποσοστό συγκέντρωσε το πρόβλημα της απουσίας δημόσιων και δωρεάν δομών για τη φροντίδα της οικογένειας (10%), όπως Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών, βρεφονηπιακοί σταθμοί και ΚΑΠΗ, καθώς και δομών για τις κακοποιημένες γυναίκες (Συμβουλευτικά Κέντρα και Ξενώνες Φιλοξενίας).

Αυτή η σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν οι γυναίκες της εργατικής - λαϊκής πλειοψηφίας επιβεβαιώνει ότι η βαθύτερη προώθηση της αντιλαϊκής πολιτικής ΕΕ - κυβερνήσεων από την Τοπική Διοίκηση και τις Επιτροπές Ισότητας είναι μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης του. Αλλωστε, η άσκηση διοίκησης δεν είναι θέμα φύλου, δηλαδή αν θα υπάρχει περισσότερο «άρωμα γυναίκας» στις περιφερειακές και δημοτικές αρχές, όπως προβάλλεται. Το κρίσιμο είναι η απάντηση στο δίλημμα: Με τις ανάγκες των πολλών ή με τα κέρδη των λίγων;

Στην πραγματικότητα, οι κατευθύνσεις της ΕΕ περί «συμφιλίωσης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής» που υλοποιούνται διαχρονικά από τις κυβερνήσεις, αλλά και από περιφερειακές και δημοτικές αρχές, συνεπάγονται «ισότητα» στην «ευέλικτη» εργασία και την εντατικοποίηση. Η πλειοψηφία των εργαζόμενων γυναικών στους δήμους βιώνουν την εργασιακή ανασφάλεια και τη δουλειά - λάστιχο, καθώς εργάζονται με ελαστικές και «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις, με ολιγόμηνες συμβάσεις, με προγράμματα με ημερομηνία λήξης, που εντείνουν την εργασιακή ομηρία κάτω από τον φόβο της απόλυσης και της ανεργίας.

Σε αυτήν την εργασιακή ζούγκλα, πολλές γυναίκες εξαναγκάζονται να δουλεύουν από δήμο σε δήμο με το πρόγραμμα για ανέργους 55 - 67 χρόνων, ώστε να συμπληρώσουν τα αναγκαία ένσημα για να συνταξιοδοτηθούν. Αλλωστε, στο όνομα της «ισότητας των φύλων» εξισώθηκαν προς τα πάνω τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης γυναικών και ανδρών.

Η μονιμοποίηση των συμβασιούχων και οι αναγκαίες προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, ώστε να στελεχωθούν οι υπηρεσίες των δήμων και Περιφερειών δεν αποτελούν «επιλέξιμη δαπάνη» με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Ενώ οι «δημοσιονομικές αντοχές» της καπιταλιστικής οικονομίας, τα δεσμά του «εξορθολογισμού των δαπανών» αποτελούν «κόφτες» για το δικαίωμα των εργαζομένων στη μόνιμη και σταθερή εργασία. Επιτρέπονται πρακτικά μόνο οι προσλήψεις ανταποδοτικού χαρακτήρα με τη μισθοδοσία να μετακυλίεται στους εργαζόμενους - δημότες μέσω της αύξησης των δημοτικών τελών.

Η υποστελέχωση μιας σειράς υπηρεσιών των δήμων (τεχνικά συνεργεία, υπηρεσίες πρασίνου, βρεφονηπιακοί σταθμοί, σχολικές καθαρίστριες κ.ά.) μαζί με την «ανακύκλωση» των συμβασιούχων - που δεν προλαβαίνουν να εκπαιδευτούν και απολύονται - οδηγούν στην εντατικοποίηση της εργασίας, αφήνοντας βαρύ αποτύπωμα στις εργαζόμενες στους δήμους. Την ίδια στιγμή, τα μέτρα υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων είναι ανεπαρκή έως ανύπαρκτα, αφού λογαριάζονται ως «κόστος» για το κράτος, την Τοπική Διοίκηση και με κριτήριο το «όφελος» των διαφόρων εργολάβων στην κατεύθυνση ιδιωτικοποίησης κρίσιμων υπηρεσιών δήμων και Περιφερειών.

Αυτό το εκρηκτικό αντεργατικό «κοκτέιλ», που έχουν διαμορφώσει διαχρονικά οι κυβερνήσεις με την ευθύνη και περιφερειακών, δημοτικών αρχών, έχει μετατρέψει τους χώρους δουλειάς σε «αρένες θανάτου». Ο θάνατος της 62χρονης συμβασιούχου του δήμου Αλίμου τον περασμένο Ιούνιο, που άφησε την τελευταία της πνοή στον δρόμο την ώρα που εργαζόταν σε απορριμματοφόρο, είναι ένα ακόμα αποτρόπαιο έγκλημα από την αιματοβαμμένη λίστα των 85 θανατηφόρων «ατυχημάτων» στους δήμους τα τελευταία δέκα χρόνια.

Την ίδια ώρα, οι νέες μητέρες, τα νέα ζευγάρια βιώνουν την «κανονικότητα» των τραγικών ελλείψεων και της εμπορευματοποίησης των κοινωνικών υπηρεσιών για τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων, των ΑμεΑ, που έχουν περάσει στην αρμοδιότητα των δήμων με ευθύνη τόσο της σημερινής κυβέρνησης, όσο και των προηγούμενων, χωρίς να εξασφαλίζεται ούτε καν η αναγκαία χρηματοδότηση.

Αυτή η πολιτική βρίσκει στηρίγματα σε περιφερειακές και δημοτικές αρχές που όχι μόνο δεν συγκρούονται, αλλά σιγοντάρουν την πολιτική του «κόστους - οφέλους» όσον αφορά κρίσιμες λαϊκές ανάγκες: Από τις κρίσιμες υποδομές για μέτρα προστασίας της ζωής και της λαϊκής περιουσίας από φυσικές καταστροφές, τη συντήρηση σχολικών κτιρίων μέχρι τις κοινωνικές δομές στους δήμους, που λειτουργούν ως ελάχιστο «δίχτυ» ασφαλείας ειδικά για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Αυτή είναι η «ευρωπαϊκή κανονικότητα», που υλοποιείται από την κυβέρνηση της ΝΔ με τη συμβολή της συστημικής αντιπολίτευσης. Την ίδια ώρα, η στροφή της ΕΕ και των κρατών - μελών της, όπως και της Ελλάδας, στην πολεμική προετοιμασία σηματοδοτεί εκτόξευση των δαπανών για πολεμικούς εξοπλισμούς και την πολεμική οικονομία, αλλά και νέους «κόφτες» στη χρηματοδότηση για τις κοινωνικές ανάγκες.

Ετσι, ο αναπροσανατολισμός των ευρωπαϊκών κονδυλίων κάνει αβέβαιο το μέλλον μιας σειράς κοινωνικών υπηρεσιών των δήμων, καθώς η χρηματοδότηση και η λειτουργία τους εξαρτάται από ευρωπαϊκά προγράμματα με ημερομηνία λήξης. Ως αποτέλεσμα, βρίσκονται «στον αέρα» τόσο το έμπειρο εργατικό και επιστημονικό προσωπικό, όσο και οι ανάγκες χιλιάδων ωφελούμενων λαϊκών οικογενειών.

Μόνο στον δήμο της Αθήνας, λήγουν 6 προγράμματα που η λειτουργία τους εξαρτιόταν από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και αφορούν σε κρίσιμες κοινωνικές υπηρεσίες, όπως δημοτικά ιατρεία, «Βοήθεια στο σπίτι», Κέντρα Κοινότητας, ξενώνας φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών, στα οποία εργάζονται σχεδόν 350 εργαζόμενοι κι εργαζόμενες όλων των ειδικοτήτων.

Το ίδιο μετέωρη είναι η εξασφάλιση της λειτουργίας του δικτύου δομών για τις κακοποιημένες γυναίκες (Συμβουλευτικά Κέντρα, Ξενώνες Φιλοξενίας, Γραμμή SOS 15900) σε διάφορους δήμους της Ελλάδας, λίγες βδομάδες πριν από τη λήξη του ευρωπαϊκού προγράμματος από το οποίο εξαρτάται η χρηματοδότησή του, με τη διαχρονική ευθύνη όλων των κυβερνήσεων.

Οι όποιες φιέστες, «δράσεις», «καμπάνιες ευαισθητοποίησης» του αστικού κράτους και της Τοπικής Διοίκησης για το ζήτημα της βίας κατά των γυναικών δεν μπορούν να κρύψουν την τραγική έλλειψη στα μέτρα προστασίας των γυναικών από την πολύμορφη βία, που αντιμετωπίζονται με το κριτήριο του «κόστους - οφέλους», με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Παρά τις προσπάθειες των εργαζομένων, που εργάζονται πάνω από 13 χρόνια με ετήσιες συμβάσεις εργασίας, παραμένει η υποστελέχωση των ελάχιστων δομών σε όλη τη χώρα. Η κυβέρνηση, όχι μόνο αρνείται τη μονιμοποίηση του προσωπικού, αλλά φτάνει να απολύει το έμπειρο επιστημονικό προσωπικό από το Συμβουλευτικό Κέντρο Κομοτηνής.

Πίσω από τις διακηρύξεις της κυβέρνησης, δημοτικών και περιφερειακών αρχών για τη «στήριξη της οικογένειας» και την «αντιμετώπιση του δημογραφικού» προωθείται η αστική πολιτική που ρίχνει την ευθύνη φροντίδας των παιδιών, των ΑμεΑ, των ηλικιωμένων στη γυναίκα, στην εργατική - λαϊκή οικογένεια. Με ευθύνη του εχθρικού για τον λαό αστικού κράτους, δεν εξασφαλίζεται το καθολικό δικαίωμα των παιδιών στη δημόσια και δωρεάν Προσχολική Αγωγή και Φροντίδα, στην Ειδική Αγωγή, στη δημόσια και δωρεάν δημιουργική απασχόληση.

Γι' αυτό, πολλά από τα voucher που δόθηκαν για τους παιδικούς σταθμούς (8.000 λιγότερα από πέρυσι) έμειναν «στο χέρι» των γονιών, εξαιτίας της τραγικής έλλειψης σε δημοτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς. Την ίδια ώρα, αποκλείστηκαν 50.000 παιδιά από το πρόγραμμα της ΕΕΤΑΑ για τα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης (ΚΔΑΠ).

Την ανάγκη των παιδιών για επιστημονικά οργανωμένη δημόσια και δωρεάν Προσχολική Φροντίδα και Αγωγή δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τα διάφορα προγράμματα «ευέλικτης φροντίδας» παιδιών και νηπίων, όπως οι «νταντάδες της γειτονιάς», που υλοποιούνται από την Τοπική Διοίκηση και αφορούν στην προσαρμογή της φροντίδας των παιδιών στον σημερινό εργασιακό μεσαίωνα.

Η απάντηση στις αγωνίες και τις κοινωνικές ανάγκες των γυναικών των εργατικών - λαϊκών δυνάμεων βρίσκεται στον δρόμο της σύγκρουσης με την πολιτική της ΕΕ και του αστικού κράτους.

Σε αυτόν τον δρόμο βαδίζουν οι δυνάμεις του ΚΚΕ και οι εκλεγμένοι του σε δήμους και Περιφέρειες, υπηρετώντας τα εργατικά - λαϊκά συμφέροντα, ως πραγματική λαϊκή αντιπολίτευση και από τη θέση της δημοτικής αρχής στους 6 δήμους. Γι' αυτό και διώκονται από το αστικό κράτος και την κυβέρνηση, όπως ο δήμαρχος της Καισαριανής και 20 μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, που υπερασπίστηκαν το δικαίωμα των εργαζομένων των δήμου στη μόνιμη και σταθερή εργασία, πηγαίνοντας κόντρα στο απαράδεκτο νομοθετικό πλαίσιο.

Απάντηση σε αυτή την αντιλαϊκή πολιτική κυβέρνησης - Περιφερειών - δήμων δίνουν οι αγωνιστικές διεκδικήσεις εργατικών σωματείων, των Συλλόγων και Ομάδων Γυναικών της ΟΓΕ, αλλά και των Συλλόγων Γονέων για δημόσιες και δωρεάν κοινωνικές υπηρεσίες προστασίας της οικογένειας, Προσχολικής Αγωγής και Φροντίδας, δημιουργικής απασχόλησης παιδιών και παιδιών ΑμεΑ, στελεχωμένες με όλο το αναγκαίο μόνιμο προσωπικό, για σύγχρονα και ασφαλή σχολεία στο ύψος των σύγχρονων αναγκών και των δυνατοτήτων της εποχής μας.