Κινηματογραφική βδομάδα ενδιαφέρουσα, με ταινίες που δεν συναρπάζουν μεν αλλά ευαισθητοποιούν.

Με την επόμενη βδομάδα να αναμένεται πιο ενδιαφέρουσα, μιλάμε για 4 από τις ταινίες της τρέχουσας διανομής και αφήνουμε εκτός την «Κατάρα του Σέλμπι Οουκς» του Κρις Στάκμαν, που δεν μας είπε και κάτι που δεν ξέραμε ήδη.

Δεν ξεχνάμε το υπέροχο αφιέρωμα στον Ακι Καουρισμάκι που πραγματοποιείται στο «Cinobo» Πατησίων και αυτήν τη βδομάδα - έχουμε γράψει και σε προηγούμενο φύλλο - και φυσικά το Athens Palestine Film Festival, που φιλοξενείται στο «Studio New Star Art Cinema» για 4η χρονιά, στις 24, 25 και 26 Οκτώβρη, με την παρουσία των Παλαιστίνιων δημιουργών και τις τρεις μέρες. Αύριο Παρασκευή στις 20.00 βλέπουμε την ταινία «The Phoenix of Gaza» (51') του Yousef Al Helou, το Σάββατο 25 Οκτώβρη στις 20.00 το «Gaza Calling» (63') της Nahed Awwad και την Κυριακή 26 Οκτώβρη στις 20.00 το «My Love Awaits You by the Sea» (80') της Mais Darwazeh.

Το 1982, μετά την επιτυχημένη περιοδεία για το «The River», ο Μπρους Σπρίνγκστιν γυρίζει στο Νιου Τζέρσι και κλείνεται στον εαυτό του, παλεύοντας όχι μόνο με την κατάθλιψη αλλά και με τα φαντάσματα του παρελθόντος του. Τότε ηχογραφεί τον δίσκο «Nebraska», σε ένα μαγνητόφωνο 4 στροφών στην κρεβατοκάμαρά του.

Το άλμπουμ «Nebraska» σηματοδότησε μια κομβική στιγμή στη ζωή του «Boss» και θεωρείται ένα από τα πιο διαχρονικά έργα του. Το σίγουρο είναι ότι είναι το πιο προσωπικό του άλμπουμ, όπως λέει και ο ίδιος, σε βαθμό που όταν τον ρωτούν τι θα ήθελε να θυμούνται από τη μουσική του εκείνος απαντάει μονολεκτικά: «Nebraska». Ηταν η στιγμή που ο πιτσιρικάς ρόκερ του «αμερικάνικου ονείρου» έκανε μια βαθιά ενδοσκόπηση, πολέμησε τους δαίμονές του και ενηλικιώθηκε. Πρώτα απ' όλα, να ξεκαθαρίσουμε ότι η ταινία προσφέρεται για τους θαυμαστές του τραγουδοποιού και εξερευνά μία μόνο στιγμή από την τεράστια καριέρα του, δεν είναι εκτεταμένη βιογραφία. Εξίσου σημαντικό είναι και το ότι έχει τις ευλογίες του, αφού ήταν παρών στα γυρίσματα της ταινίας, όπως είναι και τώρα στη διανομή της. Το «Αφεντικό» κατάφερε μετά την επιτυχία του («The River») να δείξει στις δισκογραφικές ποιος αληθινά ήταν, τις «μύχιες» προθέσεις του. Εκανε τη μουσική που ήθελε, τα ολοκληρωμένα άλμπουμ που ήθελε, έδειξε τη «μεγαλύτερη εικόνα» στις ιστορίες του και δεν πούλησε φτηνά το τομάρι του, μουσικά τουλάχιστον. Το έκανε γιατί δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς, αλλά ίσως και γιατί ήξερε ότι τον είχαν ανάγκη, λέμε εμείς... Εφερνε πολλά λεφτά στο ταμείο και μπορούσε να επιβάλει τους όρους του. Σε αυτήν τη συνθήκη είχε συνοδοιπόρο του τον φίλο και ατζέντη του, που τον στήριξε και τον βοήθησε να ξεπεράσει την κατάθλιψη. Είναι πολύ σπουδαίο ένας καλλιτέχνης του βεληνεκούς του Σπρίνγκστιν να μιλάει ανοιχτά για τα τραύματά του, όπως είναι και πολύ σημαντικό να επιλέγει τη μουσική παρακαταθήκη του εν ζωή. Η ταινία συνοψίζεται στις φράσεις «πρέπει να θυμηθώ ποιος είμαι», «από πού προέρχομαι» ώστε «να καταλάβω ποιος θέλω να είμαι». Πολύ ωραία δουλειά σκηνοθετικά, φωτογραφικά, σκηνογραφικά, και φυσικά ο Τζέρεμι Αλεν Γουάιτ είναι να τον πιεις στο ποτήρι! Το ίδιο το «Αφεντικό» το λέει, όχι εμείς !

Στους δρόμους του Λονδίνου, ο Μάικ δίνει καθημερινά μάχη για την επιβίωσή του. Οι μόνιμοι «συγκάτοικοί» του στο περιθώριο της κοινωνίας δεν τον αφήνουν ούτε να ξεκουραστεί, ενώ ο αναξιόπιστος φίλος του αρνείται πεισματικά να του επιστρέψει τα χρήματα που του χρωστά. Πολύ σύντομα, χωρίς καν να το συνειδητοποιήσει, βρίσκεται μπλεγμένος με τον νόμο. Προσπαθώντας να σταθεί ξανά στα πόδια του, αναλαμβάνει όποια περιστασιακή δουλειά βρίσκει - από μάγειρας σε μικρά μαγαζιά μέχρι καθαριστής στους δρόμους - την ίδια στιγμή που παλεύει να βρει ισορροπία ανάμεσα στη νέα του κοινότητα και στην αυτοκαταστροφική του φύση.

Ο ηθοποιός Χάρις Ντίκινσον στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο μπαίνει στη ζωή ενός άστεγου τοξικοεξαρτημένου. Και όχι μόνο μπαίνει στη ζωή του, αλλά τον προσεγγίζει με ρεαλισμό, ενσυναίσθηση και ωμή ντοκιμαντερίστικη αισθητική, που καταδεικνύει τη συνθήκη χωρίς να κουνάει το δάχτυλο. Αντιθέτως, δείχνει «μαγικά» την πτώση, σαν να τον ρουφάει η δίνη της παρακμής. Μια καλή πρώτη προσπάθεια, που καταφέρνει να προβληματίσει, να δείξει ότι οι δομές δεν επιτελούν τον ρόλο τους αλλά δίνουν ένα μικρό περιθώριο χρόνου στους «ανανήψαντες», χωρίς να τους παρακολουθούν όπως θα έπρεπε. Με την εξατομικευμένη φροντίδα και τη ζωντανή λειτουργία μιας θεραπευτικής κοινότητας, για παράδειγμα. Μας ήρθαν στο μυαλό τα δικά μας, με την απαξίωση του ΚΕΘΕΑ, και όχι άδικα! Οι δρόμοι που του δίνονται, χωρίς πρόληψη, χωρίς θεραπεία, είναι ο εξής ένας: Ο φαύλος κύκλος φυλακή - ξενοδοχείο πληρωμένο για έναν μήνα - συστημένη «δουλειά». Και μετά; Μετά, με την πρώτη στραβή πάλι τοξικοεξάρτηση, πάλι στον δρόμο, πάλι παραβατικότητα, ίσως πάλι στη φυλακή ή... Ενα μικρό διαμαντάκι -ακατέργαστο, αλλά διαμαντάκι - βρετανικής κοπής σινεμά που αγαπάμε. Πολύ θα θέλαμε να δούμε την εξέλιξη της σκηνοθετικής δουλειάς του Ντίκινσον σε επόμενη ταινία. Ο Φρανκ Ντίλαν στον πρωταγωνιστικό ρόλο είναι εξαιρετικός!

Ο Βαλεντίν και ο Μολίνα μοιράζονται το ίδιο κελί και δημιουργούν έναν απρόσμενο δεσμό, καθώς ο Μολίνα αφηγείται την πλοκή ενός μιούζικαλ με πρωταγωνίστρια την αγαπημένη του ντίβα.

Οταν πρόκειται για μια ταινία τόσο κλασική, η μεταφορά της σε μιούζικαλ είναι στοίχημα που δύσκολα κερδίζεται. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για ένα αμιγώς πολιτικό έργο, το οποίο διαδραματίζεται σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη περίοδο, το 1975 στην Αργεντινή. Αν προσπαθήσεις να αποκόψεις το πολιτικό κομμάτι ή έστω να το «αποδυναμώσεις», χάνεις και όλη την ουσία του έργου. Δεν είναι δυνατόν να αλλάζεις όλο το φαντασιακό κομμάτι, δηλαδή την «ταινία» που αφηγείται ο Μολίνα στον Βαλεντίν, και να περιμένεις αυτό το έργο να μοιάζει με το πρωτότυπο ή έστω να έχει κάτι να πει. Η αφήγηση μιας πολιτικής ιστορίας σε άλλη περίοδο μέσα στην παρούσα πολιτική ιστορία έχει πολύ μεγάλη σημασία, δίνει δίδαγμα, προσφέρεται για συμπεράσματα. Είναι προφανές ότι για να γίνει χολιγουντιανό άχρωμο και άοσμο μιούζικαλ, έπρεπε να φύγει αυτό που «ενοχλεί». Μέσα στο πλαίσιο της απονεύρωσης της ιστορίας είναι φυσικό και επόμενο να αλλοιώνεται και η φιγούρα, ο χαρακτήρας του κομμουνιστή κρατούμενου. Ομοίως, δεν είναι δυνατόν να γίνει αντιληπτή και η αλλαγή του Μολίνα, η θυσία του. Αντί γι' αυτό, μπορεί να παρακολουθήσετε την αντίστοιχη ταινία του Εκτορ Μπαμπένκο (1985), έστω κι αν διαφωνούμε σε επιμέρους ζητήματα.

Κάθε καλοκαίρι στα ορεινά της νότιας Πίνδου ένα αυτοσχέδιο τουρνουά ποδοσφαίρου δίνει ζωή στα χωριά και στους ανθρώπους της περιοχής. Η επεισοδιακή πορεία της ομάδας του Αρματολικού στο τουρνουά αποκαλύπτει το συναρπαστικό ζωντάνεμα μιας μικρής κοινότητας, η οποία μπορεί τους περισσότερους μήνες του χρόνου να είναι σχεδόν άδεια, το πνεύμα της όμως παραμένει ζωντανό.

Ράθυμη, σχεδόν αόρατη, η κάμερα του Δ. Κουτσιαμπασάκου καταγράφει συχνά ποιητικά τα ολιγάριθμα χωριά να παίρνουν ζωή τον Αύγουστο. Μοιάζει σαν οι ρίζες των ανθρώπων να ανασκαλεύουν το χώμα τους κάθε καλοκαίρι και να θεριεύουν, μέχρι την επιστροφή στην πόλη. Οι γενιές συναντιούνται με τρυφερότητα, οι τοπικοί σύλλογοι αναβιώνουν και όλα αλλάζουν για έναν μήνα. Η θρησκεία και το ποδόσφαιρο αποτελούν συνδετικό κρίκο, με τον φανατισμό να κρατεί καλά ακόμα και στην απομόνωση. Το γήπεδο φτιάχνεται κάθε χρόνο απ' την αρχή και τον χειμώνα πάλι παγώνει κάτω από το χιόνι. Ο σκηνοθέτης παρατηρεί με τρυφερότητα, αφήνοντας διάχυτο έναν προβληματισμό, τη μοναξιά των ανθρώπων τον χειμώνα, που έχουν μόνη συντροφιά τα ζώα και την ερήμωση της υπαίθρου. Τι θα γίνουν άραγε αυτά τα χωριά μόλις φύγουν και οι τελευταίοι εναπομείναντες κάτοικοι; Ενα όμορφο πορτρέτο, που του λείπει ένα «γιατί». Αυτό το «γιατί» θα μπορούσε να αναδείξει περισσότερες κοινωνικές πτυχές και αιτίες του φαινομένου.