Δεκατρία έργα, φιλοτεχνημένα με κάρβουνο και μολύβι, στα οποία αποτυπώνονται μνήμες και συναισθήματα του δημιουργού με αφορμή τα όσα βίωσε στα χρόνια της δικτατορίας στην Μπουμπουλίνας 18 και τη φημισμένη «ταράτσα» της, την οποία ο Μίκης Θεοδωράκης χαρακτήρισε «Σφαγείο».

Στον φάκελο της συλλογής εσωκλείονται επίσης οι στίχοι από το αντιδικτατορικό τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη «Το Σφαγείο» (γνωστό και ως «Το μεσημέρι»), καθώς και η επιστολή του πατέρα του Αγάπιου Σαχίνη, Μήτσου, στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΚΚΕ «Φωνή της Αλήθειας», ένα πολύτιμο τεκμήριο που προσδίδει ακόμη μεγαλύτερη δύναμη στην έκδοση. Μέσα από τις γραμμές της αποκαλύπτονται με ωμή λεπτομέρεια οι βασανισμοί που υπέστη ο γιος του, αποτελώντας παράλληλα μια αποκάλυψη για το σκοτάδι που αποτυπώνεται με το κάρβουνο στα σκίτσα...

Η εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα. Για το βιβλίο μίλησαν οι Νίκος Τριανταφύλλου, μέλος του ΔΣ του ΣΦΕΑ, Ιωάννα Κολοβού, δημοσιογράφος και συνεργάτης του Μίκη Θεοδωράκη, Εύα Μελά, ζωγράφος - χαράκτης, Τάκης Βαρελάς, ζωγράφος, ο ίδιος ο Αγάπιος Σαχίνης, ενώ χαιρέτισε και ο εκδότης του «Ιανού», Νικόλαος Καρατζάς. Συντόνιζε η μικρή Αγάπη, εγγονή του συγγραφέα.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε πλήθος κόσμου, αγωνιστές του αντιδικτατορικού αγώνα, άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, ανάμεσά τους ο ερμηνευτής Γιώργος Νταλάρας. Το «παρών» έδωσε, ακόμα, το μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Κώστας Παρασκευάς, καθώς και εκ μέρους της ΚΝΕ η Μυρτώ Πετάση, μέλος του ΚΣ και επικεφαλής της Επιτροπής Πολιτισμού.

Ο Δημήτρης Κουτσούμπας ανοίγοντας την εκδήλωση σημείωσε τα εξής:

«Νιώθω ιδιαίτερη συγκίνηση και ταυτόχρονα τιμή που βρίσκομαι σήμερα εδώ, μαζί με αγαπημένους συντρόφους και συντρόφισσες, άλλους συναγωνιστές, στην παρουσίαση του "Σφαγείου" του συντρόφου μας Αγάπιου Σαχίνη.

"Δεν πρέπει να κουβαλάς μέσα σου μόνο τη λεβεντιά, την παλικαριά. Πρέπει να κουβαλάς στην ψυχή σου κι άλλα πράγματα που είναι οι αξίες και τα ιδανικά σου, που είναι η αξιοπρέπειά σου που αυτά δεν θέλεις να τα διαπραγματευτείς ούτε για τη ζωή σου", είπε ο Αγάπιος αναφερόμενος τότε σε δύο σπουδαίους αγωνιστές, τον πατέρα του Μήτσο και τον θείο, του οποίου φέρει το όνομά του, τον Αγάπιο.

Και οι δύο θανατοποινίτες, με τον Αγάπιο να εκτελείται στο Γεντί Κουλέ και μέχρι σήμερα να μην ξέρουμε πού τους είχαν θάψει, αλλά τώρα που βγαίνουν στο φως τα στοιχεία, περιμένουμε όλοι, ιδιαίτερα οι συγγενείς τους, για να ταυτοποιηθούν με το DNA οι νεκροί μας.

Ο Αγάπιος Σαχίνης κουβαλούσε αυτές τις παρακαταθήκες αυτών των ξεχωριστών ανθρώπων. Σμιλεύτηκαν, όταν 5 χρονών επισκέφτηκε τον πατέρα του στις φυλακές. Οταν μετά έμαθε για το τι συνέβη στον θείο, του οποίου είχε τιμητικά πάρει το όνομα και μέχρι τότε δεν ήξερε ποιος είναι και έψαχνε να τον βρει.

Οταν μετά ο ίδιος δραστηριοποιήθηκε προδικτατορικά στους μεγάλους δημοκρατικούς αγώνες της περιόδου, όταν τον έπιαναν αργότερα τα όργανα της χούντας για να τον φυλακίσουν για πολλά χρόνια. Με την Δήμητρα να τρέχει πίσω φωνάζοντάς του "θα σε περιμένω πάντα" και έζησαν μετά πολλά χρόνια μαζί.

Σμιλεύτηκε ο χαρακτήρας του, όταν μετά βρέθηκε στο "Σφαγείο", όπου έφτιαξε και αυτά τα έργα που κρατάμε όλοι σήμερα στα χέρια μας. Και σε συνέχεια, ατσαλώθηκε μέσα από τις γραμμές του Κόμματος, σαν στέλεχος στην πρώτη γραμμή, μέχρι σήμερα, πότε σαν εργατικό συνδικαλιστικό στέλεχος, πότε σαν υποψήφιος μετά και δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης για πολλά χρόνια.

Αυτό το σμίλεμα με τα ανώτερα ιδανικά, αξίες και θέσεις, μαζί με τη μεγάλη ευαισθησία του, την κοπιαστική δουλειά, την ικανότητα και την ξεχωριστή ματιά του στην αισθητική, μελετώντας και δημιουργώντας στην πράξη με την απίστευτη τεχνική του, έφτασε ο Αγάπιος να μας έχει δώσει σπουδαία έργα αισθητικής, πρωτοπόρας, ξεχωριστής δουλειάς, που διδάσκεται και σήμερα, όπως είναι η μαρκετερί, γιατί έχει εξελίξει την τεχνική αυτή, αναπτύσσοντας μια μοναδική παγκοσμίως δική του τεχνική.

Ταυτόχρονα ο Αγάπιος ζωγραφίζει, καταπιάνεται με την γλυπτική, με το βιτρό, ασχολείται με το κόσμημα. Ολες οι δημιουργίες αυτές είναι το απαύγασμα μιας ολόκληρης πορείας, προσωπικής, οικογενειακής, συλλογικής, σαν Κόμμα, με τις δυσκολίες, τις χαρές και τις λύπες. Είναι οι μπαταρίες που γεμίζουν και την κατάλληλη στιγμή δίνουν αυτό που χρειάζεται προκειμένου να δημιουργήσει.

Σύντροφε Αγάπιε,

Εύχομαι να έχεις δύναμη, υγεία, να μας εμπνέεις στις δύσκολες εποχές που περνά ο λαός μας, αλλά και άλλοι λαοί όλου του κόσμου.

Ομως, εμείς ξέρουμε ότι τις πιο όμορφες μέρες μας δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα... Αξίζει αυτές τις μέρες να τις ζήσουν τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας, οι γενιές που έρχονται».

Στην αρχή της παρέμβασής του ο Νίκος Τριανταφύλλου ανέφερε ότι ο Σπύρος Χαλβατζής δεν μπόρεσε να παρευρεθεί και να μιλήσει, όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί, λόγω προβλημάτων υγείας. Αναφέρθηκε στη σχέση με τον Αγάπιο Σαχίνη, που κρατά από τα χρόνια της δικτατορίας, ενώ, όπως υπενθύμισε στους παρευρισκόμενους, ο Αγάπιος Σαχίνης ήταν μέλος της ομάδας εξόριστων που ανέλαβε την αγιογράφηση της Αγίας Κιουράς στη Λέρο.

Με λόγια που «ταρακουνούν» περιγράφει τους χώρους κράτησης, όπως μπορεί να δει κανείς και στα έργα του Αγ. Σαχίνη. Κελιά μικρά, μουλιασμένα, βρώμικα, με απουσία φυσικού φωτός. Και σε αυτά τα κελιά ο αγωνιστής βασανισμένος να προσπαθεί να επιβιώσει, να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις και τις σκέψεις του, να αντιμετωπίσει τα «θεριά» με τη μορφή ανθρώπου, να επαναφέρει στον νου του τις συμβουλές της ΚΝΕ για το πώς στέκεται ένας κρατούμενος, να αποδράσει με τη φαντασία του, να έρθει σε επαφή με τον έξω κόσμο, να πάρει δύναμη...

Η δημοσιογράφος Ιωάννα Κολοβού ανέσυρε μνήμες από την πρώτη της γνωριμία με τον Αγάπιο Σαχίνη, το 1989 στη Θεσσαλονίκη, καθώς η ίδια συνόδευε τον μεγάλο μας μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη. «"Αυτό το παιδί..." Με αυτό τον σεβασμό μιλούσε ο Μ. Θεοδωράκης για τον Αγάπιο», ενώ της διηγούνταν τους βασανισμούς που υπέστη από τη δικτατορία. Στάθηκε, ακόμα, στη φράση του Αγ. Σαχίνη, που περιέχεται και στην έκδοση: «Δεν γνωρίζω το εγώ, υποκλίνομαι στο εμείς», σημειώνοντας ότι «αυτό το εμείς κράτησε ζωντανούς όλους τους αγωνιστές, τους εξόριστους και τους φυλακισμένους», όλους αυτούς που «μας διηγούνται από πρώτο χέρι τη μεγάλη, αληθινή ιστορία».

Η Εύα Μελά αναφέρθηκε στα χρόνια που καθόρισαν τη ζωή, τη δράση και την προσωπικότητα του Αγάπιου Σαχίνη, υπενθυμίζοντας ότι «ο Αγάπιος είχε πολύ κουράγιο από την κούνια». Περιέγραψε ένα - ένα τα σχέδια που περιέχονται στην έκδοση. Σημείωσε ότι πρόκειται για έργα - σύμβολα, που βγάζουν προς τα έξω μνήμες και συναισθήματα και χαρακτήρισε το λεύκωμα κατάθεση ψυχής, μια εκπλήρωση ενός προσωπικού του χρέος προς τη συλλογική μνήμη και ιστορία.

Επίσης, στάθηκε αναλυτικά στην τέχνη του Αγάπιου Σαχίνη, τη μαρκετερί. Πρόκειται για μια δύσκολη διακοσμητική μορφή, η οποία μοιάζει με το ψηφιδωτό, αλλά με χρήση ξύλου αντί για πέτρα. Μάλιστα, όπως ανέφερε ο Αγ. Σαχίνης, κατόρθωσε να εξελίξει αυτή την πανάρχαια τέχνη, καταφέρνοντας να στέκεται το έργο στον τοίχο, ανεξάρτητα από το επίπεδο.

Ο Τάκης Βαρελάς σημείωσε ότι «Το Σφαγείο» δεν είναι απλά μια έκδοση, αλλά μια εικαστική μαρτυρία, μια εν θερμώ καταγραφή με συναισθηματική φόρτιση και βιωματική αλήθεια. Οπως υπογράμμισε, στα έργα είναι ορατός ο εγκλεισμός και η οδύνη. Η εσωτερική διαπάλη και κραυγή για να ξεφύγει το λευκό από το μαύρο. Επιχειρώντας να δώσει απάντηση στο γιατί ο Αγάπιος Σαχίνης έβαλε στίχους και αποφθέγματα, υποστήριξε ότι αυτή η ενέργεια υποδηλώνει ιδεολογική και ηθική υπεροχή απέναντι στην κτηνωδία. Από σχέδια του πόνου μετατρέπονται σε πολιτική πράξη.

Ο Αγάπιος Σαχίνης συγκινημένος ευχαρίστησε όλους όσοι παρευρέθηκαν. Ευχαριστώντας πρώτα απ' όλα στο πρόσωπο του Δ. Κουτσούμπα το «σπίτι του», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ανάμεσα σε άλλα, ανέφερε ότι απ' όλες τις ταμπέλες που μπορεί κανείς να του προσδώσει, ο ίδιος προτιμά τις ταμπέλες που άλλαξαν την πορεία των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων οδηγώντας τα στη λαχαναγορά της Θεσσαλονίκης την εποχή του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία, καθώς και την αφαίρεση της ταμπέλας από το Στρατόπεδο Κόδρα όπου βρισκόταν ο συντονισμός των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων την περίοδο των βομβαρδισμών. Μίλησε με συγκίνηση για ανθρώπους που στάθηκαν πλάι του σε δύσκολες στιγμές και κλείνοντας σημείωσε ότι «θα θυμάμαι αυτό το σφαγείο. Δεν πρόκειται να το ξεχάσω ποτέ. Οπως θα το θυμούνται και άλλοι, και άλλοι, και άλλοι... Μου ζητήθηκε να το φτιάξω. Ομως δεν μπορώ να καταλάβω γιατί αγαπώ μισώντας το σφαγείο. Ισως γιατί τράβηξε την κουρτίνα για να έρθει λίγο φως στο σκοτάδι. Σε ένα σκοτάδι που και από άλλα μετερίζια το αντιπαλεύουν και άλλοι και άλλοι. Ισως γιατί πιστεύω βαθιά μέσα μου ότι δεν θα πρέπει να ξαναπεράσει και άλλος και άλλος και άλλος από το σφαγείο...».