Σάββατο 20 Σεπτέμβρη 2025 - Κυριακή 21 Σεπτέμβρη 2025
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 45
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Οι μαύρες τρύπες, όπως η καλλιτεχνικά απεικονιζόμενη, μπορούν να γίνουν εξαιρετικά μεγάλες, τρεφόμενες από τη γύρω ύλη
Οι μαύρες τρύπες, όπως η καλλιτεχνικά απεικονιζόμενη, μπορούν να γίνουν εξαιρετικά μεγάλες, τρεφόμενες από τη γύρω ύλη
Πόσο μεγάλες μπορούν να γίνουν οι μαύρες τρύπες

Τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960 οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα «τέρας». Κάτι στον αστερισμό της Παρθένου εξέπεμπε ραδιοκύματα, αλλά τίποτα δεν φαινόταν να υπάρχει εκεί στο ορατό τμήμα του φάσματος. Αργότερα, με κάποιες έξυπνες τεχνικές, εντόπισαν ένα αχνό γαλάζιο «άστρο» που βρισκόταν στη θέση της πηγής των ραδιοκυμάτων. Τελικά συμπέραναν ότι αυτό το αντικείμενο, στο οποίο είχαν δώσει το όνομα 3C 273, δεν ήταν άστρο αλλά κάτι πολύ πιο παράξενο, δύο δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Για να είναι ορατό από τόσο μακριά αυτό το «quasi-stellar» (ημιαστρικό) αντικείμενο, που ονομάστηκε κβάζαρ για συντομία, έπρεπε να είναι εξαιρετικά λαμπρό. Δεν μπορούσε να είναι τίποτα άλλο από μια μαύρη τρύπα με μάζα 900 εκατομμύρια φορές τη μάζα του Ηλιου, στο κέντρο ενός μακρινού γαλαξία.

Από τότε έχουμε εντοπίσει πολλές υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες. Ηδη από το 1980 οι αστρονόμοι άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι κάθε μεγάλος γαλαξίας είχε μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του, πράγμα που αποδείχθηκε από τις παρατηρήσεις του Διαστημικού Τηλεσκοπίου Χαμπλ και άλλων παρατηρητηρίων. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν ένα τρισεκατομμύριο τέτοιοι γίγαντες μόνο στο παρατηρήσιμο τμήμα του σύμπαντος. Μερικές βρέθηκε ότι έχουν ένα δισεκατομμύριο φορές τη μάζα του Ηλιου. Αλλά πόσο μεγάλες μπορεί να γίνουν τελικά οι μαύρες τρύπες;

Οι αστρονομικές παρατηρήσεις - που βέβαια στηρίζονται σε έμμεσα στοιχεία και με μια αμφιβολία για το σύνολο των φυσικών νόμων που επιδρούν στα φαινόμενα - δείχνουν ότι η μάζα τους μπορεί να φτάσει μερικές δεκάδες δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες, δηλαδή όσο ένας μικρός γαλαξίας. Μόνο μια χούφτα τέτοιων μαύρων τρυπών, υπερβαρέων βαρών, είναι γνωστές.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2015, κάτω από δυνατές αλλά απίθανες συνθήκες το ανώτερο θεωρητικό όριο μιας μαύρης τρύπας που διαρκώς συσσωρεύει μάζα καταπίνοντας άστρα, νεφελώματα και μικρότερες μαύρες τρύπες θα ήταν 270 δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες, αλλά το πιθανότερο μέγιστο μέγεθος που θα εντοπίσουμε είναι μόνο 50 δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες, όσο δηλαδή έχουμε ήδη βρει. Οι υπολογισμοί αυτοί παίρνουν υπόψη τα φυσικά χαρακτηριστικά του δίσκου συσσώρευσης, που τροφοδοτεί με νέα μάζα τις μαύρες τρύπες και πέρα από ένα μέγεθος αρχίζει να διώχνει μακριά την επιπλέον ύλη και τον χρόνο που είχαν διαθέσιμα οι μαύρες τρύπες στο παρατηρήσιμο τμήμα του σύμπαντος για να καταβροχθίσουν υλικό.

Βεβαίως, η φυσική πραγματικότητα μπορεί να μας διαψεύσει και να εντοπίσουμε κάτι ακόμα πιο θηριώδες σε μέγεθος. Τότε οι επιστήμονες θα επανεξετάσουν τους υπολογισμούς και τις εικασίες που έκαναν, για να δουν τι τους ξέφυγε. Ετσι μεγαλώνει η γνώση μας για τον κόσμο, και σε αυτό τίποτα δεν δείχνει ότι υπάρχει ανώτατο όριο.


Κορυφή σελίδας
Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ