Σε πρόσφατη ανάλυσή του το CNBC επισημαίνει ότι στους βασικούς λόγους που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, εμφανίζεται - μέχρι στιγμής - επιφυλακτικός στο να τιμωρήσει σκληρά τη Ρωσία για την ιμπεριαλιστική σύγκρουση στην Ουκρανία και έχει καθυστερήσει τις σαρωτικές κυρώσεις στον ενεργειακό της τομέα, συμπεριλαμβάνεται και η Αρκτική.

Η Στρατηγική για την Αρκτική του 2024 (2024 Arctic Strategy) του υπουργείου Αμυνας των ΗΠΑ έχει επισημάνει έντονες «ανησυχίες» σχετικά με το ενδιαφέρον της Κίνας για την Αρκτική.

Η Αρκτική και οι νέες ευκαιρίες για επενδύσεις, εξορύξεις, εμπορικούς δρόμους που ανοίγονται με το λιώσιμο των πάγων, βρίσκεται στο τραπέζι των συνολικότερων παζαριών μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας για τη σύγκρουση στην Ουκρανία.

Οπως έχει γίνει γνωστό από δηλώσεις και διαρροές στο «τραπέζι» των επαφών μεταξύ ΗΠΑ - Ρωσίας τους τελευταίους μήνες, συμπεριλαμβανομένης της Συνόδου Κορυφής στην Αλάσκα, τίθεται σταθερά το θέμα της «συνεργασίας» στην Αρκτική.

Παρά τα τελεσίγραφα και τις διορίες που έχει διατυπώσει επανειλημμένα ο Τραμπ προς τη Μόσχα, «καθυστερεί να απελευθερώσει ένα μεγάλο μπαζούκα νέων κυρώσεων που θα μπορούσε να πλήξει μια ήδη αποδυναμωμένη Ρωσία», αναφέρει το CNBC.

«Ο λόγος είναι στρατηγικός και υπερβαίνει τη Ρωσία», σύμφωνα με αναλυτές, οι οποίοι προειδοποιούν, ότι όσο περισσότερο καθυστερεί ο Τραμπ, τόσο περισσότερο υπονομεύει τη θέση του και αυτή των ΗΠΑ.

«Υπάρχει η αίσθηση ότι αν η Ρωσία απομονωθεί πλήρως από τη Δύση και δεν υπάρχει τρόπος επιστροφής όσον αφορά στη συνεργασία με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, τότε δεν έχει άλλη επιλογή από το να πάει ακόμα πιο "all-in" με την Κίνα, και αυτό δυνητικά θα ενίσχυε τη θέση της Κίνας», δήλωσε στο CNBC ο Κρις Γουίφερ, διευθύνων σύμβουλος της Macro-Advisory με έδρα τη Μόσχα.

Η Κίνα θα είχε «σχεδόν απεριόριστη πρόσβαση σε ενεργειακούς πόρους, βιομηχανικά υλικά και στην Αρκτική», είπε ο αναλυτής, σημειώνοντας ότι αυτό θα μπορούσε να μπλοκάρει αποτελεσματικά τις ΗΠΑ από τα ελεγχόμενα από τη Ρωσία τμήματα της Αρκτικής.

Θα επέτρεπε επίσης στην Κίνα μεγαλύτερη πρόσβαση στη ρωσική στρατιωτική τεχνολογία, όπως τα υποβρύχια stealth, και περαιτέρω ευκαιρίες στην εξερεύνηση του διαστήματος.

Οι αξιωματούχοι στην Ουάσινγκτον ανησυχούν γι' αυτό, σημείωσε ο Γουίφερ, προσθέτοντας: «Δεν θέλουν η Ρωσία να είναι ουσιαστικά μια πιο επίσημη "θυγατρική" της Κίνας. Θέλουν να βρίσκεται περισσότερο στη μέση, με εμπλοκή στη Δύση. Νομίζω ότι αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο κάνουν προσεκτικά βήματα, προς το παρόν».

Το επιταχυνόμενο λιώσιμο των πάγων της Αρκτικής έχει ανοίξει νέους θαλάσσιους διαδρόμους και οικονομικές ευκαιρίες, τις οποίες η Κίνα επιδιώκει να ενσωματώσει στην Πρωτοβουλία BRI, μέσω του «Πολικού Δρόμου του Μεταξιού» και του «Θαλάσσιου Δρόμου του Μεταξιού» του 21ου αιώνα.

Η Κίνα από το 2018 αυτοπροσδιορίζεται «έθνος κοντά στην Αρκτική» και έχει αναπτύξει στρατηγική με στόχο να ενισχύσει τον ρόλο της στην Αρκτική και την θαλάσσια εφοδιαστική αλυσίδα σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη.

Ο Αρκτικός Διάδρομος εντάσσεται επίσης στον ευρύτερο ανταγωνισμό μεταξύ μη αρκτικών κρατών για ναυτιλιακές οδούς και άφθονους φυσικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των αποθεμάτων πετρελαίου, φυσικού αερίου, της αλιείας και των ορυκτών.

Ο ανταγωνισμός ήδη έχει ξεκινήσει. Η Νότια Κορέα, για παράδειγμα, σχεδιάζει πιλοτικές επιχειρήσεις στην Αρκτική από το επόμενο έτος. Η Ινδία και η Ιαπωνία, οι οποίες έχουν και οι δύο αναπτύξει στρατηγικές για την Αρκτική, ενδιαφέρονται για την εξόρυξη φυσικών πόρων, τον ενεργειακό εφοδιασμό και τις νέες ναυτιλιακές οδούς.

Σε μια κίνηση που σηματοδοτεί σημαντική γεωπολιτική αναβάθμιση για την Κίνα στην Αρκτική, στις 20 Σεπτεμβρίου ένα κινεζικό πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων πρόκειται να αποπλεύσει από το Τσινγκτάο με προορισμό ευρωπαϊκά λιμάνια, μέσω της ρωσικής Αρκτικής Θάλασσας.

Η κινεζική ναυτιλιακή εταιρεία «Haijie Shipping» ανακοίνωσε ότι εγκαινιάζει τον Σεπτέμβρη την υπηρεσία Arctic Express Κίνας - Ευρώπης.

Πρόκειται για μια θαλάσσια διαδρομή που θα συνδέει τρία κινεζικά λιμάνια - Τσινγκτάο, Σαγκάη και Νίνγκμπο - με το Φέλιξστοου της Βρετανίας, το Ρότερνταμ, το Αμβούργο και το Γκντανσκ της Πολωνίας.

Το πλοίο με την ονομασία «Istanbul Bridge» έχει χωρητικότητα 4.890 τυπικών εμπορευματοκιβωτίων (TEU).

«Αν και το σκάφος αυτό είναι μικρό με τα σημερινά πρότυπα για τα κανάλια του Σουέζ και του Παναμά, είναι ένα σημαντικό μέγεθος ενόψει της λειτουργίας της κινεζικής υπηρεσίας της Αρκτικής», μετέδωσε η ιστοσελίδα «High North News».

Διασχίζοντας τη Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή και παρακάμπτοντας τα ρωσικά λιμάνια, μειώνει το ταξίδι από το Νίνγκμπο στο Φέλιξστοου σε μόλις 18 ημέρες. Αυτό είναι ταχύτερο από τον χρόνο αποστολής των 40 ημερών μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, τις 50 και πλέον ημέρες που απαιτούνται για την πλεύση γύρω από το Κέρας της Αφρικής και τις 25 ημέρες που απαιτούνται για την χερσαία μεταφορά μέσω της σιδηροδρομικής γραμμής Κίνας -Ευρώπης.

Η «Haijie» δεν είναι η μόνη κινεζική ναυτιλιακή εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Αρκτική. Η «Newnew Shipping Line», επίσης, από το 2023 λειτουργεί στην Αρκτική και προωθεί το εμπόριο με τη Ρωσία.

Το καινούργιο είναι ότι η «Haijie Shipping» επικεντρώνεται στη μεταφορά εμπορευμάτων στη Δυτική Ευρώπη χωρίς να σταματά σε ρωσικό λιμάνι.

Το μεταφορικό κοντέινερ θα λειτουργεί εποχιακά από τα τέλη Ιούλη έως τις αρχές Νοέμβρη, δεδομένων των συνθηκών πάγου. Υπάρχουν σχέδια για την ανάπτυξη πλοίων υψηλότερης κατηγορίας πάγου, επιτρέποντας την πιθανή εξυπηρέτηση όλο τον χρόνο και την περαιτέρω ενσωμάτωση του Αρκτικού Διαδρόμου στο ευρύτερο εμπορικό δίκτυο της Κίνας.

Για να διατηρήσει το Arctic Express σε λειτουργία όλο το χρόνο, η «Haijie Shipping» θα μπορούσε να παραγγείλει ρωσικά παγοθραυστικά. Αυτό θα παρείχε τουλάχιστον στη Ρωσία μέρος των δραστηριοτήτων του κινεζικού «Αρκτικού Δρόμου του Μεταξιού» («Polar Silk Road»).

Η ισχυρή ζήτηση κινεζικών εμπορευμάτων στην Ευρώπη υπογραμμίζει τη σημασία της νέας διαδρομής: Τα εμπορευματικά τρένα Κίνας - Ευρώπης μετέφεραν περισσότερα από 2 εκατ. TEU το 2024, σημειώνοντας αύξηση 9% σε ετήσια βάση. Ετσι, η θαλάσσια διαδρομή Arctic Express συμβαδίζει με αυτήν την τάση, επιταχύνοντας την εξαγωγή κινεζικών εμπορευμάτων στην Ευρώπη, όπως ηλεκτρονικά είδη και φαρμακευτικά προϊόντα.

Η Ρωσία έχει ανοίξει την «πόρτα» της Αρκτικής στην Κίνα, με κινεζικές εταιρείες να συμμετέχουν σε ρωσικές επενδύσεις και να είναι προμηθευτές εξοπλισμού για ρωσικά ενεργειακά έργα, όπως στα Yamal LNG και Arctic LNG 2.

Και στα δυο έχουν επιβληθεί ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις, καθώς υπηρετούν τον στόχο της Μόσχας να «εκθρονίσει» την Ουάσιγκτον από την παγκόσμια πρωτιά στο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).

Η εγκατάσταση Arctic LNG 2 είναι καθοριστική για τα σχέδια της Ρωσίας να τριπλασιάσει τις εξαγωγές LNG έως το 2030.

Μία από τις θαλάσσιες διαδρομές στην Αρκτική, το λεγόμενο Βορειοανατολικό Πέρασμα κοντά στη ρωσική στεριά, αναπτύσσεται ήδη από την Κίνα και τη Ρωσία ως εμπορική και θαλάσσια διαδρομή για τη μεταφορά πρώτων υλών. Αυτό περιλαμβάνει ιδιαίτερα τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη χερσόνησο Γιαμάλ στη Δυτική Σιβηρία, στην Κίνα.

Ωστόσο, την προηγούμενη βδομάδα ξεκίνησε η αποστολή LNG από τις ρωσικές εγκαταστάσεις Arctic LNG 2 προς την Κίνα, ανακοίνωσε η ρωσική εταιρεία φυσικού αερίου «Novatek».

Εν μέσω κυρώσεων, την προηγούμενη βδομάδα - λίγες μέρες πριν αναχωρήσει ο Ρώσος Πρόεδρος για τη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης και για την επίσκεψή του στο Πεκίνο - το πλοίο «Arctic Mulan» έδεσε για πρώτη φορά στον κινεζικό τερματικό σταθμό Beihai LNG, που διαχειρίζεται η «PipeChina», σε μια ακόμη κίνηση της Μόσχας για επέκταση των παραδόσεων υδρογονανθράκων στην Ασία.

Μετά τις συναντήσεις και την επίδειξη «ενότητας» των ηγετών Κίνας - Ρωσίας - Ινδίας στη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, απομένει να φανεί ποια θα είναι τα επόμενα βήματα της Ουάσιγκτον.

Πάντως, από το Πεκίνο που βρέθηκε την περασμένη βδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος του Ρωσικού Ταμείου Αμεσων Επενδύσεων, Κ. Ντμίτριεφ, ο οποίος είναι παρών σε όλες τις επαφές με Αμερικανούς αξιωματούχους, φρόντισε να στείλει το δικό του μήνυμα:

«Σίγουρα, η Ρωσία εξετάζει την ευκαιρία κοινών έργων Ρωσίας - Κίνας - ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Αρκτικής, και συγκεκριμένα στον ενεργειακό τομέα», δήλωσε ο Ντμίτριεφ.

«Βλέπουμε ακριβώς ότι τα έργα δεν πρέπει να χωρίζονται εκεί σε ρωσο-κινεζικά ή ρωσο-αμερικανικά», σημείωσε. «Βλέπουμε ότι είναι δυνατές κοινές επενδύσεις, μεταξύ άλλων για Κινέζους και Αμερικανούς επενδυτές, σε κοινά έργα, συμπεριλαμβανομένων έργων υδρογονανθράκων στην Αρκτική», πρόσθεσε.

Για ορισμένες επενδύσεις, η Μόσχα δηλώνει «ανοιχτή» σε προτάσεις ξένων εταιρειών για κοινοπραξίες θαλάσσιων logistics στην αρκτική ζώνη, και ο Ρώσος Πρόεδρος έχει καλέσει επιχειρηματικούς ομίλους να επενδύσουν «όχι μόνο με κεφάλαια και τεχνολογίες αλλά και με ένα μέρος του εμπορικού στόλου». Εξέφρασε δε την πεποίθηση ότι «σίγουρα θα έρθει η ώρα για επιχειρηματικά σχέδια» με τη συμμετοχή και «δυτικών» μονοπωλίων.

Εξάλλου, μετά τη Σύνοδο Κορυφής στην Αλάσκα με τον Αμερικανό Πρόεδρο, Ντ. Τραμπ, ο Πούτιν φρόντισε να επισημάνει πως Μόσχα και Ουάσιγκτον είναι σε «συζητήσεις για κοινά έργα στην Αρκτική και την Αλάσκα».