Μια ημερίδα στη μνήμη του
Κοντά ένας χρόνος πέρασε από το φευγιό του διαπρεπούς ιστορικού, μουσικολόγου, μουσικοκριτικού, δημοσιογράφου, συνθέτη και ερευνητή Γιώργου Λεωτσάκου. Ηταν 13 Αυγούστου 2024 και ήταν 89 χρονών. Στη μνήμη του το Σωματείο Ελλήνων Κριτικών Μουσικής Θεάτρου και Χορού (ΣΕΚΜΘΧ), η Εταιρεία Φίλων Παναγιώτη Κανελλόπουλου και το Διεθνές Μουσικό Σωματείο GinaBachauer διοργάνωσαν το Σάββατο 7 Ιουνίου, στην Πνευματική Εστία Παν. Κανελλόπουλου, στην Πλάκα, την 3η ημερίδα τους, με θέμα: «Αφιέρωμα στον μουσικοκριτικό, μουσικολόγο, ερευνητή και συνθέτη Γιώργο Λεωτσάκο - Μια παρακαταθήκη για το μέλλον».
Στην ημερίδα μίλησαν έντεκα μελετητές της Νεοελληνικής μας Εντεχνης Μουσικής, καθηγητές πανεπιστημίου, μαέστροι, συνθέτες, μουσικοκριτικοί κ.λπ. από την παλαιότερη και τη νεότερη γενιά. Αναλυτικότερα τον λόγο με ανακοινώσεις τους έλαβαν κατά σειρά οι κκ. Νίκος Διονυσόπουλος, Δρ Μαγδαληνή Καλοπανά (μουσικολόγος, μουσικοκριτικός), ο υπογράφων το παρόν, η Αντιγόνη Μανασσή (θεατρολόγος), η Αγγελίνα Τκάτσεβα (σολίστ του τσίμπαλ), ο Γιώργος Β. Μονεμβασίτης (μουσικοκριτικός, συγγραφέας, ιστορικός μουσικής), ο Σάββας Τσιλιγκιρίδης (συνθέτης, επιμελητής μουσικών εκδόσεων), ο Βύρων Φιδετζής (αρχιμουσικός) και η Ελενα Φίντελνταϋ (μουσικολόγος, μουσικοκριτικός). Παρέμβαση έκανε η συνθέτρια και βιολοντσελίστρια Νεφέλη Ανδρεάκου. Εναρκτήριο χαιρετισμό έκαναν ο πρόεδρος της Εταιρείας Φίλων Παν. Κανελλόπουλου κ. Σταμάτης Μηλίγκος και ο πρόεδρος των Σωματείων ΕΚΜΘΧ και Bachauer, κ. Κωνσταντίνος Καράμπελας-Σγούρδας, ενώ λίγα λόγια ευχαριστιών και συγκίνησης απεύθυνε η σύζυγος του τιμωμένου, Μαρίνα Λεωτσάκου.
Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στο έργο του εκλιπόντος, σκιαγραφώντας και τον χαρακτήρα του.
Στο τέλος διαβάστηκαν κάποιες κριτικές του Λεωτσάκου και ακούστηκαν έργα του από την σολίστ του τσίμπαλ, Α. Τκάτσεβα («Ενα κυκλάμινο στο μνήμα του Σοστακόβιτς», αρ.9 και «Μελόρρυθμος» αρ.2, Καταθλιπτικό, έργο 10) και την τσεμπαλίστρια Γιούλη Βεντούρα («η Μικρή Σουΐτα για τσέμπαλο»), ενώ η νεαρή βιολοντσελλίστρια Ν. Ανδρεάκου έπαιξε το πρελούδιο από την 1η Σουίτα για σόλο βιολοντσέλλο, BWV1007 και τη δική της σύνθεση «Περιπλανήσεις» και η Santa Barbara Guitar Orchestra αποτελούμενη από νέους κιθαριστές υπό τη διεύθυνση του κιθαρίστα Αλέξανδρου Παπαρίζου, μας έδωσαν αποσπάσματα από έργα Βιβάλντι, ισπανικής μουσικής κ.ά.
Στον Γιώργο Λεωτσάκο οφείλουμε πάρα πολλά. Κυρίως την πρώτη επιστημονική μελέτη για την Επτανησιακή Σχολή, πριν 40 χρόνια, την απαρχή της Εντεχνης Μουσικής μας δηλαδή, για την οποία αγωνίστηκε με αυταπάρνηση ώστε να αποδείξει τη μοναδική της σημασία στην ιστορία και να την εδραιώσει στα παγκόσμια λεξικά και στις συνειδήσεις μας. Τα «απομνημονεύματα και η εργογραφία του Παύλου Καρρέρ», η βιοεργογραφία του «αδικημένου» Σπύρου Σαμάρα, όπως τον χαρακτηρίζει, μια πραγματεία 1.000 σελίδων και οι 2 τόμοι με τις αναλύσεις των σκηνικών του έργων, η εις βάθος μελέτη του της σοσιαλιστικής Αλβανικής έντεχνης μουσικής αρχές του '80 και η αυτοβιογραφία του, «Ισοβίτης στο Ελληνικό Κάτεργο» είναι μερικές κολοσσιαίες εργασίες του, που του απέφεραν το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (για τη μονογραφία του Σαμάρα) μ.ά.
Διετέλεσε μέλος ΔΣ διαφόρων οργανισμών και φορέων, εργάσθηκε σε πάμπολλες εφημερίδες πάνω από 60 χρόνια (βλ. «Καθημερινή», «Μεσημβρινή», «Ελεύθερον Βήμα», «τα Νέα», «Πρωΐνή» κ.ά.), «έβαλε» γράφοντας στα παγκόσμια λεξικά πολλούς σπουδαίους άγνωστους για το παγκόσμιο κοινό Ελληνες δημιουργούς των τελευταίων 200 ετών, όπως τους συνθέτες Μάντζαρο, Καρρέρ, Σαμάρα, Ροδοθεάτο, Λαμπελέτ, Καλομοίρη, Παλλάντιο, Κούκο, την σοπράνο Μαργαρίτα Πέρρα, τον Γιάννη Αγγελόπουλο, τον μεγαλύτερο βαρύτονο μετά τον TitaRuffo κ.λπ.
Ο Λεωτσάκος εκτός από βαθύς γνώστης της μουσικής και γενικότερα της τέχνης, τοποθετώντας την πάντα σε ένα πλαίσιο κοινωνικοπολιτικό, υπήρξε ένας μουσικοκριτικός που δεν φοβήθηκε να γράψει τη γνώμη του όσο σκληρή και να ήταν, ήταν τίμιος και δίκαιος, όταν έσφαλε δεν δίσταζε να ζητήσει συγγνώμη ακόμη και δημόσια, ήταν αυστηρός και τρυφερός, ενθουσιώδης ως «αιώνιος έφηβος» όπως τον αποκάλεσε ο Φιδετζής, είχε τις εξάρσεις του και τις διαφωνίες του φυσικά, αλλά υπερασπιζόταν με θέρμη τις απόψεις του.
Κοντά στο Κόμμα και τους αγώνες του, υπογράφοντας όσες διακηρύξεις του ζητούσαμε προς υποστήριξη των δίκιων του λαού, για την Υγεία, την Παιδεία και τον Πολιτισμό, υπήρξε για μένα ένας πιστός φίλος και συμπαραστάτης τα τελευταία 25 χρόνια. Και τώρα, ας αρχίσει ή συνεχιστεί η ατελείωτη μελέτη του πολυποίκιλου έργου του, μιας που βαθιά πίστευε ότι η γνώση είναι δύναμη, η γνώση είναι επανάσταση.