Ο Δημήτρης Ντούμος αναφέρεται αρχικά στα γενικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλοι οι εκπαιδευτικοί, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει τη μεγάλη γραφειοκρατία, που βάζει εμπόδια στο έργο τους, τις πιέσεις και διώξεις σε όσους αγωνίζονται με σθένος ενάντια στην «αξιολόγηση», τα πειθαρχικά συναδέλφων λόγω της συμμετοχής τους σε απεργία της Ομοσπονδίας και του Συλλόγου, αλλά και τις τεράστιες ελλείψεις εκπαιδευτικών: «Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν πάνω από 1.000 εκπαιδευτικά κενά σε σχολεία και να βγαίνουν ειδικές προκηρύξεις (...) κι αυτό γιατί με 700 και 800 ευρώ δεν γίνεται να μετακινηθεί συνάδελφος ανά την Ελλάδα, να πληρώσει δυσβάσταχτα ενοίκια (...) πρέπει να υπάρχουν γενναίες αυξήσεις».

Οσο για τις συγχωνεύσεις σχολείων - πρακτική που δεν αποτελεί εξαίρεση αλλά κανόνα που εφαρμόζεται και στην περιοχή - τονίζει: «Γνωρίζουμε πως υπάρχουν κάθε χρόνο είτε συγχωνεύσεις σχολείων είτε συγχωνεύσεις τμημάτων προφανώς για εξοικονόμηση πόρων και διδακτικού προσωπικού». «Σε κάθε περίπτωση, είναι αλλιώς να κάνεις εκπαιδευτικό έργο σε τάξεις με 25 άτομα και αλλιώς σε 15», συμπληρώνει, υπογραμμίζοντας ότι πέρα από τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα στα πολυπληθή τμήματα δημιουργούνται κι άλλα προβλήματα, όσον αφορά τη σχολική βία και το bullying, «αλλά εκεί η πολιτεία κωφεύει γιατί μας βλέπει ως αριθμούς...».

Ειδικότερα για το 9ο και το 18ο Δημοτικό, στα οποία γονείς και εκπαιδευτικοί βρίσκονται σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις για να μην υλοποιηθεί η συγχώνευσή τους, ο Δ. Ντούμος αναφέρει ότι το 18ο συστεγάστηκε προσωρινά με το 9ο, με την προοπτική μεταστέγασης του σε νέο κτίριο. Σήμερα στεγάζονται εκεί 365 παιδιά, σε πολυπληθή τμήματα και σε πολύ μικρές αίθουσες, των 20 τ.μ., που δημιουργήθηκαν με διχοτόμηση, τριχοτόμηση με πρόχειρη κατασκευή άλλων αιθουσών, για την προσωρινή φιλοξενία και των δύο σχολείων στον ίδιο χώρο.

Αντί λοιπόν να προχωρήσουν οι διαδικασίες δημιουργίας νέου σχολείου, που ήταν η αρχική πρόταση, τελικά έγινε νέα πρόταση από τη Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ξάνθης για συγχώνευση των δύο σχολείων. Μια πρόταση που σύμφωνα με τον πρόεδρο του Διδασκαλικού Συλλόγου Ξάνθης «στερείται επιχειρήματα» και αν προχωρήσει «θα υπάρχει μια κατάσταση που δυστυχώς θα διαιωνίζεται».

Σημαντικά είναι και τα προβλήματα που σχετίζονται με τη σχολική στέγη και τις υποδομές. Οπως αναφέρει ο Δ. Ντούμος, «υπάρχουν νηπιαγωγεία σε κοντέινερ που βρίσκονται σε αυλές σχολείων. Σε αυτές τις αίθουσες, ενώ έχουν χωρητικότητα 22 νηπίων, στεγάζονται 25. Με βάση τον νόμο για την προσχολική εκπαίδευση, του κ. Γαβρόγλου, προβλεπόταν η εγκατάστασή τους για 4 συν 2 χρόνια. Αυτή η προθεσμία έχει εκλείψει, χωρίς να έχει γίνει μέχρι στιγμής καμία ενέργεια για δημιουργία κανονικών αιθουσών».

Επιπλέον όσον αφορά τα Δημοτικά Σχολεία, αναφέρεται στο σημαντικό στεγαστικό πρόβλημα του 1ου Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Ξάνθης αλλά και των Δημοτικών Σχολείων του Δροσερού, για τα οποία μετά από χρόνια οι προσπάθειες των δασκάλων και άλλων φορέων απέδωσαν καρπούς ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία χρηματοδότησης και να χτιστεί νέο κτίριο, ενώ τονίζεται η ανάγκη να αναβαθμιστεί το Δημοτικό Σχολείο Σταυρούπολης, «καθώς είναι μια περιοχή απομακρυσμένη και πρέπει να ενισχυθεί το δημόσιο σχολείο».

Οσο για τα Ωνάσεια Σχολεία, που έρχονται και στην Ξάνθη (2ο ΓΕΛ, 1ο Γυμνάσιο), ο Δ. Ντούμος κάνει λόγο για κατακερματισμό της δημόσιας Παιδείας: «Θα γίνουμε μάρτυρες αργότερα μιας δημόσιας Εκπαίδευσης όπως είναι ακριβώς τα δημόσια νοσοκομεία... Αυτός που έχει λεφτά θα μπορεί να πηγαίνει και στα απογευματινά χειρουργεία, με πληρωμή βέβαια... (...) Τα Ωνάσεια Σχολεία διαφημίζονται για την "αριστεία" τους - εγώ θα διαφωνήσω και θα πω ότι η αριστεία δεν πρέπει είναι αυτοσκοπός, αλλά να επιτυγχάνεται μέσω των ίσων ευκαιριών για όλους τους μαθητές. Εμείς δεν διαχωρίζουμε τους μαθητές».

Κλείνοντας υπογραμμίζει την ανάγκη να αναβαθμιστεί η μειονοτική Εκπαίδευση στη Θράκη και επισημαίνει ότι η δημιουργία παιδικών σταθμών σε ευαίσθητες περιοχές μπορεί να συμβάλει ως μέτρο απέναντι στο μεγάλο δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει και η περιοχή, αν συνδυαστεί βέβαια με την ενίσχυση των οικογενειών, των πολυτέκνων κ.λπ.: «Η κυβέρνηση το ξέρει, κάνει διαπιστώσεις, αλλά δεν παίρνει μέτρα».

Αντίστοιχα η Μαρία Λουκοπούλου μεταφέρει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στην περιοχή.

Αρχικά στέκεται στην «οικονομική περιθωριοποίηση» των εκπαιδευτικών, καθώς όπως λέει «δεν συμπεριλαμβανόμαστε σε καμία εισοδηματική αύξηση» και «όσοι δουλεύουμε χρόνια συνειδητοποιούμε ότι λαμβάνουμε λιγότερο από τα 2/3 του μισθού μας σε σχέση με παλιότερα, ενώ όλα πλέον γύρω μας κοστίζουν αρκετά περισσότερα».

Σχετικά με τους διορισμούς από την κυβέρνηση, η Μ. Λουκοπούλου επισημαίνει πως «παρά το γεγονός ότι φέτος έγιναν πολλοί διορισμοί, αν τους ισορροπήσει κανείς με τα χιλιάδες εκπαιδευτικά κενά και τους συναδέλφους που συνταξιοδοτούνται λόγω ηλικίας θα διαπιστώσει ότι δεν είναι αρκετοί». Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα φέρνει το 2ο ΕΠΑΛ Ξάνθης, όπου φέτος υπήρχαν 100 ώρες κενά, που σημαίνει ότι οι εκπαιδευτικοί υποχρεώθηκαν να πάρουν 5ωρες υπερωρίες! Αντίστοιχα, οι κομμώτριες του Εσπερινού δεν παρακολούθησαν ούτε μία ώρα Κομμωτική στο Α' εξάμηνο, γιατί δεν υπήρχε εκπαιδευτικός!

Οπως ο πρόεδρος του Διδασκαλικού Συλλόγου, έτσι και η πρόεδρος της ΕΛΜΕ Ξάνθης θίγει και τα ζητήματα γραφειοκρατίας, που έχουν ως αποτέλεσμα «να χάνεται κάθε παιδαγωγικό νόημα» όπως χαρακτηριστικά λέει. «Αντί να ασχολούμαστε με τα πραγματικά προβλήματα, μας έχουν βάλει σε έναν αγώνα ανταγωνισμού ακόμη και για το πόσες εκδρομές κάνουμε (...) έχει χαθεί κάθε έννοια παιδαγωγικής».

Αναδεικνύοντας δε μια σειρά ζητήματα που συνοδεύουν το ίδιο το μάθημα, υπογραμμίζει: «Να πω για παλιά βιβλία; Να μιλήσω για παλιά και άσχετη ύλη, για υπερφόρτωση πληροφοριών; Να μιλήσουμε για την Τράπεζα Θεμάτων, που αν θέλεις να την ακολουθήσεις δεν υπάρχει περίπτωση να κάνεις ουσιαστικό μάθημα; Οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται μπροστά στην επιλογή: 'Η θα κάνουμε μάθημα ή θα σκεφτόμαστε την Τράπεζα Θεμάτων (...) Ολα αυτά είναι ένα στενό "κοστούμι", που δεν μας αφήνει να ανασάνουμε (...) Χάνεται η παιδαγωγική διαδικασία». «Σε όλα αυτά προστίθενται ο αυταρχισμός και η τρομοκρατία», προσθέτει, κάνοντας αναφορά στην περιβόητη «αξιολόγηση».

Σε ό,τι αφορά τα Ωνάσεια, η πρόεδρος της ΕΛΜΕ Ξάνθης μεταφέρει αρχικά παρόμοια πείρα από τη λειτουργία των Πρότυπων ΕΠΑΛ. Συγκεκριμένα, αναφέρει, από τα 2 ΕΠΑΛ που υπάρχουν στην πόλη το ένα είναι πρότυπο, με αποτέλεσμα όσα παιδιά δεν καταφέρνουν να μπουν είτε στο Πρότυπο, λόγω εξετάσεων, είτε στο δεύτερο, λόγω συγκεκριμένης χωρητικότητας, να αναγκάζονται να γυροφέρνουν στα Γενικά Σχολεία, εγκαταλείποντας τα όνειρά τους.

Ειδικότερα για τα Ωνάσεια που αφορούν το 1ο Γυμνάσιο και το 2ο Λύκειο της Ξάνθης, αναδεικνύονται ότι διαμορφώνονται «σχολεία δύο ταχυτήτων», με πολλούς μαθητές να μένουν «στην απέξω», αν και «σε πρώτη φάση θα δεχτούν όλα τα παιδιά, για να αμβλυνθούν οι αντιδράσεις». Οσο για τη συνέχεια, τονίζει ότι είναι πολύ σημαντική η αντίδραση τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των γονιών: «Εμείς θα οργανώσουμε μια διαμαρτυρία στις 4 Μαΐου, τη μέρα των εξετάσεων, ενώ καλούμε και τους συναδέλφους να μη συμμετέχουν ως επιτηρητές».