Με τη συμμετοχή πλήθους υποψήφιων διδακτόρων, μεταδιδακτόρων, ερευνητών και ερευνητριών πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση με τίτλο «Η ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ ως πολιορκητικός κριός για την περαιτέρω υποβάθμιση Παιδείας και Ερευνας» που διοργάνωσε η ΚΟΒ Ερευνητικών Κέντρων της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ στον φιλόξενο χώρο του βιβλιοπωλείου της «Σύγχρονης Εποχής». Στην εκδήλωση μίλησαν οι Διονύσης Μπονάτσος, διευθυντής ερευνών στο ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», Μάνος Σαριδάκης, κύριος ερευνητής στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, και η Αφροδίτη Κτενά, βουλευτής του ΚΚΕ και καθηγήτρια του ΕΚΠΑ.

Η Αφροδίτη Κτενά αναφέρθηκε στις πολιτικές εξελίξεις - στη χώρα μας και διεθνώς - που διαμορφώνουν το πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται οι αντιδραστικές αλλαγές που προωθούνται σε όλες τις χώρες της ΕΕ, πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται και το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ενημέρωσε για τις βασικές πλευρές του νομοσχεδίου - έτσι όπως έχουν παρουσιαστεί από το ΥΠΑΙΘ - και επισήμανε ότι πρόκειται για πάγια επιδίωξη του κεφαλαίου που στόχο έχει την πλήρη εμπορευματοποίηση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και τη διαμόρφωση μιας δεξαμενής απασχολήσιμων υψηλών προσόντων.

Πρόκειται για αντιδραστική τομή που θα διαμορφώσει τους όρους για μια βιομηχανία παραγωγής τίτλων σπουδών διαφόρων κατηγοριών, που θα αποσυνδέει την Εκπαίδευση από την Ερευνα, το κατεξοχήν δηλαδή χαρακτηριστικό της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Ανέδειξε τις επιπτώσεις που θα έχει μια τέτοια εξέλιξη στον προσανατολισμό της Ερευνας, τους όρους εργασίας των ερευνητών αλλά και τους όρους αναπαραγωγής του ερευνητικού δυναμικού. Η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων δεν θα δημιουργήσει νέες, ποιοτικές θέσεις εργασίας για την αξιοποίηση των επιστημόνων που έχουν φύγει ή σχεδιάζουν να φύγουν, δεν θα ανασχέσει το brain drain. Ισα - ίσα, η εμπειρία από τις χώρες που έχουν υιοθετήσει ανάλογο μοντέλο «ανάπτυξης» της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, αλλά και από τα διάφορα κολέγια που λειτουργούν στη χώρα μας, δείχνει ότι θα συμπιεστούν κι άλλο οι αμοιβές των ερευνητών που εργάζονται στην πλειονότητά τους με ελαστικές σχέσεις εργασίας.

Ανέδειξε τη συμπληρωματικότητα του επικείμενου νομοσχεδίου με τους νόμους της προηγούμενης κυβέρνησης της ΝΔ (ΕΒΕ, ΟΠΠΙ, προγράμματα σπουδών πολλών ταχυτήτων) καθώς και με τις προτεραιότητες του ΤΑΑ και των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στην περιοχή. Τόνισε ότι ο Ενιαίος Χώρος Εκπαίδευσης και Ερευνας, στον οποίον ομνύουν όλα τα υπόλοιπα κόμματα και την πολιτική του οποίου έχουν προωθήσει όλοι όσοι κυβέρνησαν, δεν προάγει την έρευνα ούτε προστατεύει τους εργαζόμενους σε αυτόν. Το «ενιαίον» του «χώρου» αφορά τους εργοδότες και την ελευθερία να διαλέγουν τα προϊόντα και το προσωπικό που θέλουν ανάλογα με τις ανάγκες της κερδοφορίας. Για τους ερευνητές, φοιτητές, καθηγητές, υποψήφιους διδάκτορες κ.λπ. παραμένει κατακερματισμένος, όπως και το ερευνητικό τους έργο που υπόκειται στους βάρβαρους νόμους της αγοράς.

Τέλος, τόνισε ότι ο στόχος της αντιδραστικής αυτής ρύθμισης είναι το ίδιο το δημόσιο πανεπιστήμιο και η πλήρης μετάπτωση στην επιχειρηματική λειτουργία μέσα από τον ανταγωνισμό με τα ιδιωτικά που επικαλείται η κυβέρνηση. Αυτό θα οδηγήσει σε ανταποδοτική λειτουργία υπηρεσιών και τελικά στην επιβολή διδάκτρων. Για αυτό και η επίκληση στις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές έναντι του αγγλοσαξωνικού μοντέλου είναι εκ του πονηρού, αφού κρύβει το γεγονός ότι στις περισσότερες χώρες της ΕΕ το δημόσιο πανεπιστήμιο λειτουργεί με δίδακτρα και τα φοιτητικά δάνεια αποτελούν επίσημη πολιτική της ΕΕ και αποτελούν το νέο Eldorado για τις τράπεζες.

Κάλεσε σε συμπόρευση με το ΚΚΕ σε όλες τις μάχες που έχουμε μπροστά μας για ένα πραγματικά σύγχρονο πανεπιστήμιο, που παράγει νέα γνώση και προσφέρει σπουδές υψηλού επιπέδου, που οδηγούν σε επαγγέλματα και εργασιακές συνθήκες αντάξιες της επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης. Γιατί πραγματικά ελεύθερο είναι το πανεπιστήμιο με σταθερή, κρατική χρηματοδότηση και επαρκή στελέχωση, με μόνιμες θέσεις εργασίας όλων των κατηγοριών, για να μην είναι άθυρμα των πρόσκαιρων αναγκών της αγοράς και υποδουλωμένο στα συμφέροντα των χρηματοδοτών.

Οι υπόλοιποι ομιλητές παρουσίασαν τις εμπειρίες τους από εμβληματικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού. Εδωσαν παραδείγματα για το τι σημαίνει λειτουργία στην υπηρεσία επιχειρηματικών ομίλων με όρους «κόστους - οφέλους», τις επιπτώσεις στις εργασιακές σχέσεις αλλά και την εξέλιξη των ερευνητών. Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η αναφορά και των δύο στο νέο μοντέλο ερευνητή - επιχειρηματία - αυτοαπασχολούμενου που προωθείται, στο οποίο μία ή ένας νέος ερευνητής προκειμένου να προσληφθεί ακόμα και σε μόνιμη θέση σε Πανεπιστήμιο ή Ερευνητικό Κέντρο, πρέπει να έχει προηγουμένως εξασφαλίσει χρηματοδότηση για τον μισθό τον δικό του και της ομάδας του (αν έχει) ενώ υπάρχουν πανεπιστήμια που χρεώνουν με την ώρα τις αίθουσες στις οποίες κάνει μάθημα κάποιος.

Ο Μάνος Σαριδάκης ανέφερε ότι τα πανεπιστήμια δεν είναι απλά διδασκαλεία, είναι πρώτα και κύρια χώροι έρευνας, ώστε η νέα γνώση να επιστρέφει στη διδασκαλία, επομένως αυτά που θα ανοίξουν δεν θα είναι ιδιωτικά πανεπιστήμια, αφού δεν θα γίνεται έρευνα, αλλά απλά κολέγια. Τόνισε ότι εξ ορισμού όσοι στήσουν μια τέτοια ιδιωτική επιχείρηση, προφανώς και αναμένουν να κερδίσουν, αλλιώς δεν θα το έκαναν, και το κέρδος μπορεί να είναι πολλαπλό, είτε από τα δίδακτρα, είτε χρησιμοποιώντας τα ίδια τα κολέγια ως πίεση, ώστε να αποκομίζουν κέρδη από αλλού (όπως κάνουν τα ιδιωτικά ΜΜΕ), είτε από κρατική ενίσχυση. Ειδικά στο τελευταίο, σημείωσε ότι είναι θέμα χρόνου τα ιδιωτικά κολέγια να ενεργοποιήσουν τις διατάξεις του ευρωπαϊκού Δικαίου για «αθέμιτο ανταγωνισμό» από τα δημόσια πανεπιστήμια και να απαιτήσουν να λαμβάνουν την ίδια χρηματοδότηση (όπως έγινε και στην Ενέργεια, και στις Τηλεπικοινωνίες, και στις Μεταφορές). Τέλος, επεσήμανε ότι «τα ιδιωτικά κολέγια θα λειτουργήσουν ως λαγός, προκειμένου και τα ίδια τα δημόσια πανεπιστήμια, τα οποία έχουν αφεθεί να μαραζώσουν, να συρθούν στην τροχιά της εμπορευματοποίησης και της επιχειρηματικοποίησης. Γι' αυτό και δεν ζητάμε μόνο δημόσια Παιδεία, αλλά δωρεάν δημόσια Παιδεία, με σκοπό όχι το κέρδος αλλά την κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας».

Ακολούθησε πλούσια συζήτηση, με τους παρευρισκόμενους να αναδεικνύουν πλευρές από την πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι/ες στα ερευνητικά κέντρα αλλά και οι διδάσκοντες στα πανεπιστήμια ως αποτέλεσμα της χρόνιας υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσής τους.