Πριν τρία χρόνια, στις 15 Σεπτέμβρη 2020, οι ηγέτες ΗΠΑ, Ισραήλ, Μπαχρέιν και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων πανηγύριζαν στον Λευκό Οίκο για την υπογραφή των πρώτων «συμφωνιών του Αβραάμ», όπως ονομάστηκαν οι συμφωνίες «εξομάλυνσης» των σχέσεων του Ισραήλ με αραβικές χώρες, με όρους που προωθούσαν τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή.

Από τότε οι συμφωνίες διευρύνθηκαν με τη συμμετοχή άλλων δύο χωρών, που είχαν ωστόσο και στο παρελθόν σχέσεις με το Ισραήλ ή είχαν καλλιεργήσει τέτοιες σχέσεις στο παρασκήνιο.

Το Μαρόκο υπέγραψε συμφωνία με το Ισραήλ τον Δεκέμβρη του 2020, ενώ το Σουδάν ανακοίνωσε συμφωνία σύναψης σχέσεων τον Γενάρη του 2021, στο πλαίσιο συμφωνίας με τις ΗΠΑ για αφαίρεση της χώρας από τη «μαύρη λίστα» για την «τρομοκρατία» και έναρξη χορήγησης αμερικανικής οικονομικής βοήθειας. Ωστόσο η συμφωνία «στράβωσε» και η αμερικανική βοήθεια «πάγωσε» μετά το πραξικόπημα στο Σουδάν, τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς.

Πλέον, πέρα από την πορεία εφαρμογής των παραπάνω συμφωνιών, στο επίκεντρο μπαίνουν σήμερα οι έντονες διεργασίες για μια συμφωνία «εξομάλυνσης» των σχέσεων Ισραήλ - Σαουδικής Αραβίας.

Ηδη οι πρώτες «συμφωνίες του Αβραάμ» δεν περιορίζονταν μόνο σε διαδικασίες για το άνοιγμα πρεσβειών και πλήρους εξομάλυνσης διπλωματικών σχέσεων. Ανοιξαν δρόμους για πολυποίκιλη συνεργασία που εξυπηρετεί ευρύτερους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ και των εκεί συμμάχων τους.

Για παράδειγμα, οι συμφωνίες που υπογράφηκαν το 2020 είχαν ρητή αναφορά σε «συνεργασία στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας», ένας όρος με πολλές «ερμηνείες», που αξιοποιείται κατά το δοκούν στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και ανταγωνισμούς.

Εθεσαν, επίσης, τη βάση για συνεργασία στους τομείς της οικονομίας και του εμπορίου, της Πολιτικής Αεροπορίας, της τεχνολογικής καινοτομίας, των επιστημών, της Υγείας, του Τουρισμού, της Ενέργειας.

Βάζουν σε εφαρμογή μία «στρατηγική ατζέντα για τη Μέση Ανατολή», στο όνομα της προώθησης της «ειρήνης», της «ασφάλειας» και της περιφερειακής «ολοκλήρωσης», για περισσότερες κερδοφόρες μπίζνες από μονοπώλια που δραστηριοποιούνται στις αγορές της Μέσης Ανατολής, σε μια περίοδο σφοδρών διεθνών και περιφερειακών ανταγωνισμών.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι ΗΠΑ προώθησαν την υπογραφή αυτών των συμφωνιών σε μια περίοδο που εντείνεται ο ανταγωνισμός με την Κίνα, τη Ρωσία και άλλες δυνάμεις. Στο πλαίσιο της «κούρσας» με την Κίνα, το κέντρο βάρους της αντιπαράθεσης πέφτει στον Ινδο-Ειρηνικό, αλλά ταυτόχρονα η Ουάσιγκτον επιχειρεί να αντιμετωπίσει την άνοδο της γεωπολιτικής επιρροής του Πεκίνου και στη Μέση Ανατολή.

Με σκοπό να συσκοτιστεί το πραγματικό περιεχόμενο και να ελεγχθούν δικαιολογημένες λαϊκές αντιδράσεις στον αραβικό κόσμο, οι πρώτες «συμφωνίες του Αβραάμ» παρουσιάστηκαν τάχα σαν «ευεργετικές» για τους Παλαιστίνιους, επειδή υποτίθεται ότι θα οδηγούσαν σε «πάγωμα» των εβραϊκών εποικισμών και σε ύφεση των ισραηλινών επιθέσεων.

Στην πραγματικότητα, βέβαια, οι εβραϊκοί εποικισμοί πολλαπλασιάστηκαν, ενώ από το 2020 μέχρι σήμερα η ισραηλινή κατοχική βία εντείνεται συνεχώς και εκατοντάδες Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί από ισραηλινά πυρά.

Τρία χρόνια μετά τις πρώτες συμφωνίες, ΗΠΑ και Ισραήλ εντείνουν τις προσπάθειες για τη διεύρυνσή τους, ώστε να συμπεριλάβουν το επόμενο διάστημα και τη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη της Μέσης Ανατολής, τη Σαουδική Αραβία.

Η εντατική προσπάθεια της Ουάσιγκτον για συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών επιχειρεί να αντισταθμίσει το σημαντικό «μπάσιμο» της Κίνας στην περιοχή, ιδιαίτερα μετά τη συμφωνία «εξομάλυνσης» σχέσεων μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, η οποία υπογράφηκε στο Πεκίνο με κινεζική διαμεσολάβηση.

Η συμφωνία μεταξύ Τεχεράνης και Ριάντ, μάλιστα, ενδέχεται να δημιουργήσει ένα ντόμινο και σε άλλα μέτωπα της περιοχής, όπως η σύγκρουση των δύο πλευρών στην Υεμένη, ενώ θέτει πολλά ερωτηματικά και σε διάφορα σχέδια των ΗΠΑ, όπως το λεγόμενο «αραβικό ΝΑΤΟ», που προωθούνταν ιδιαίτερα επί προεδρίας Τραμπ.

ΗΠΑ και Ισραήλ διαπραγματεύονται ταυτόχρονα και με άλλες αραβικές ή μουσουλμανικές χώρες, όπως η Λιβύη, γεγονός που αποτυπώθηκε και στην πρόσφατη «καρατόμηση» της Λίβυας υπουργού Εξωτερικών Νάζλα αλ Μανγκούς, όταν το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών αποκάλυψε τη συνάντηση που είχε στη Ρώμη με τον Ισραηλινό ομόλογό της, Ελι Κοέν (Λιβύη και Ισραήλ δεν είχαν ποτέ διπλωματικές σχέσεις).

Τα εντατικά παζάρια ΗΠΑ - Ισραήλ - Σαουδικής Αραβίας για μια νέα «συμφωνία του Αβραάμ» επιβεβαιώθηκαν πριν δυο βδομάδες από τον Σαουδάραβα πρωθυπουργό και πρίγκιπα - διάδοχο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, με δηλώσεις στο «Fox News», καθώς και από τον Ισραηλινό ΥΠΕΞ Ελι Κοέν, ο οποίος μάλιστα προέβλεψε ότι η συμφωνία μπορεί να γίνει τους πρώτους μήνες του 2024.

Η συμφωνία αυτή μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, πιθανότατα θα συνοδεύεται με μια πιθανή ανανέωση της αμερικανο-σαουδαραβικής «αμυντικής» σχέσης, ενώ το Ριάντ παζαρεύει με τις ΗΠΑ και την ανάπτυξη πυρηνικού προγράμματος. Η Σαουδική Αραβία διατείνεται ότι το πυρηνικό της πρόγραμμα θα είναι για ειρηνικούς σκοπούς, ωστόσο ξεκαθαρίζει ότι αν το Ιράν αποκτήσει πυρηνικό όπλο, θα κινηθεί κι αυτή αντίστοιχα. Σε κάθε περίπτωση, το Ριάντ επιθυμεί να εξασφαλίσει παραγωγή Ενέργειας και από πυρηνικούς σταθμούς, στο πλαίσιο των σχεδιασμών του για μελλοντική «απεξάρτηση» από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.

Στις μυλόπετρες των εν λόγω παζαριών μπαίνει και το Παλαιστινιακό, με ρυθμίσεις που σε καμία περίπτωση δεν θα επιφέρουν τη δίκαιη επίλυσή του για τον Παλαιστινιακό λαό.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπ. Νετανιάχου έχει δηλώσει δημοσίως ότι οι Παλαιστίνιοι μπορεί να είναι μέρος της συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ, Ισραήλ, Σαουδικής Αραβίας, θέτοντας ως όρο να μην έχουν δυνατότητα άσκησης βέτο.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ισραηλινού «Walla News», το θέμα συζητήθηκε κατά τη συνάντηση που είχαν στις 20 Σεπτέμβρη στη Νέα Υόρκη ο Τζο Μπάιντεν και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, με τον Αμερικανό Πρόεδρο γενικά και αόριστα να ζητάει «βήματα» από το Ισραήλ «ώστε να διατηρηθεί η δυνατότητα για λύση δύο κρατών». Η απάντηση του Νετανιάχου ήταν η προσφορά μίας «γενικής συμφωνίας για βήματα που θα αφήνουν ανοιχτή την πόρτα σε μελλοντική συμφωνία ειρήνης με τους Παλαιστίνιους».

Η ίδια πηγή αναφέρει ότι η Παλαιστινιακή Αρχή έχει ήδη παρουσιάσει μια λίστα με πιθανά βήματα που θα ήθελε να υλοποιηθούν στο πλαίσιο συνομιλιών με ΗΠΑ και Σαουδική Αραβία, αλλά αυτά μελετώνται από Ριάντ και Ουάσιγκτον.

Η συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής στις σχετικές διαβουλεύσεις επιβεβαιώθηκε στις αρχές Σεπτέμβρη και από τον Ισραηλινό σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Τζάτσι Χάνεγκμπι, καθώς πραγματοποιούνται ευρύτερες διπλωματικές διαβουλεύσεις εδώ και τουλάχιστον οκτώ μήνες στην Ακαμπα της Ιορδανίας και στο Σαρμ ελ Σεΐχ της Αιγύπτου.

Το Ιράν από την πλευρά του, αντιδρώντας στα σχέδια για συμφωνία Ισραήλ - Σαουδικής Αραβίας με διαμεσολάβηση των ΗΠΑ, προτάσσει το Παλαιστινιακό.

Ο Ιρανός Πρόεδρος Ε. Ραϊσί, την προπερασμένη Πέμπτη, σε δηλώσεις του στη Νέα Υόρκη μίλησε για «προδοσία» του Παλαιστινιακού λαού, προσθέτοντας: «Πιστεύουμε ότι μια σχέση μεταξύ των χωρών της περιοχής και του σιωνιστικού καθεστώτος θα ήταν μια πισώπλατη μαχαιριά για τον λαό της Παλαιστίνης και την παλαιστινιακή αντίσταση».

Οι δηλώσεις του Ραϊσί γίνονται παρότι το Ιράν έχει αποκαταστήσει τις διπλωματικές σχέσεις του με τη Σαουδική Αραβία.

Σε αυτό το πλέγμα σύνθετων ανταγωνισμών, η κυβέρνηση Μπάιντεν θέλει να πετύχει στις αρχές του 2024 ή μέχρι το πρώτο εξάμηνο μία σημαντική συμφωνία στη Μέση Ανατολή, κρίσιμη για τα συμφέροντα της αμερικανικής αστικής τάξης, η οποία συμφωνία μάλιστα, εφόσον προχωρήσει, θα συμπέσει χρονικά και με την προεκλογική κούρσα για τις προεδρικές εκλογές του 2024.

Σε κάθε περίπτωση, η προώθηση των παραπάνω και άλλων σχεδιασμών των ΗΠΑ και «δυτικών» συμμάχων τους στην ευρύτερη Μέση Ανατολή έρχεται σε αντίθεση με την προσπάθεια της Κίνας, όπως και άλλων ανταγωνιστών τους, να ενισχύσουν το γεωπολιτικό και οικονομικό έρεισμά τους στην περιοχή.

Το ξαναμοίρασμα της τράπουλας για τις αγορές, τις πηγές και τους δρόμους της Ενέργειας, για τις εμπορικές οδούς στην ευρύτερη περιοχή, με γνώμονα τα μονοπωλιακά συμφέροντα όλων των εμπλεκόμενων πλευρών, ποτέ δεν περιορίζεται σε στρογγυλά τραπέζια, παζάρια και υπογραφές συμφωνιών, αλλά πάντοτε συνοδεύεται από συγκρούσεις, επεμβάσεις, ανάφλεξη συρράξεων κ.ο.κ., οπότε οι λαοί έχουν κάθε λόγο να επαγρυπνούν.