Εντονες διεργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη με φόντο τον εντεινόμενο γεωπολιτικό ανταγωνισμό στον Νότιο Καύκασο - μετά τη στρατιωτική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν την περασμένη βδομάδα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ - ο οποίος αποτελεί μια περιοχή στρατηγικής σημασίας, όπου «διασταυρώνονται» δρόμοι μεταφοράς εμπορευμάτων και Ενέργειας και τα συμφέροντα διαφόρων ιμπεριαλιστικών κέντρων, κυρίως της Ρωσίας, των ΕΕ - ΗΠΑ, αλλά και της Τουρκίας, του Ιράν κ.ά.

Επί του παρόντος, μετά την εκεχειρία που υποχρεώθηκαν να υπογράψουν οι αυτονομιστικές αρχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ, συνεχίζεται η «αποστρατιωτικοποίηση» του θύλακα από το Αζερμπαϊτζάν, υπό την επίβλεψη της ρωσικής «ειρηνευτικής» στρατιωτικής αποστολής που έχει αναπτυχθεί στην περιοχή από το 2020.

Το Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι διεθνώς αναγνωρισμένο αζέρικο έδαφος, στο οποίο κατοικούν ωστόσο κυρίως Αρμένιοι. Μετά την πλήρη στρατιωτική του επικράτηση, το Μπακού δηλώνει ότι επιδιώκει να «ενσωματώσει» το αρμενικό στοιχείο. Πάντως μέχρι χτες είχαν περάσει στην Αρμενία περίπου 13.550 πρόσφυγες Αρμένιοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ (από τους συνολικά περίπου 120.000 Αρμένιους που υπολογίζεται ότι κατοικούν στον θύλακα).

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, τουλάχιστον 125 άνθρωποι σκοτώθηκαν από την προχτεσινή έκρηξη σε δεξαμενή καυσίμων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ εκατοντάδες ακόμα τραυματίστηκαν. Αδιευκρίνιστα παραμένουν επί του παρόντος τα αίτια της έκρηξης στην «πρωτεύουσα» του θύλακα, Στεπανακέρτ. Η έκρηξη σημειώθηκε την ώρα που πολλοί άνθρωποι σχηματίζουν ουρές για να προμηθευθούν καύσιμα, προκειμένου να απομακρυνθούν από την περιοχή.

Η στρατιωτική επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν επιτάχυνε εξελίξεις στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό, με τις ΗΠΑ - ΕΕ να επιδιώκουν τον τελευταίο χρόνο να μειώσουν την επιρροή της Μόσχας στον Νότιο Καύκασο και να διαμεσολαβήσουν στη σύγκρουση Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν και στην υπογραφή συνθήκης «ειρήνης».

Παράλληλα, Ρωσία και Αρμενία εμφανίζονται πλέον σε ανοιχτή ρήξη.

Ο Αρμένιος πρωθυπουργός, Ν. Πασινιάν, δηλώνει ότι η στρατιωτική «συμμαχία» στην οποία συμμετέχει το Γερεβάν, ο Οργανισμός Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) και η στρατηγική εταιρική σχέση Αρμενίας - Ρωσίας δεν επαρκούν για να εγγυηθούν την ασφάλεια της Αρμενίας, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Μόσχας, η οποία έκανε λόγο για «φιλοδυτική πορεία» της Αρμενίας.

Στο ίδιο μήκος κύματος, οι ΗΠΑ έσπευσαν να επισημάνουν ότι «η Ρωσία έδειξε πως δεν είναι αξιόπιστη σύμμαχος», όπως αναφέρεται από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών εξέφρασε επίσης τη «βαθιά ανησυχία» των ΗΠΑ για την τύχη των Αρμενίων κατοίκων του Ναγκόρνο Καραμπάχ, τονίζοντας ότι «προσυπογράφει» τις εκκλήσεις για την ανάπτυξη μιας διεθνούς αποστολής στην περιοχή, ώστε να υπάρξει διαφάνεια και να καθησυχαστούν οι άμαχοι, όπως ανέφερε. Πρόσθεσε ότι είναι σε εξέλιξη «συζητήσεις» για το θέμα αυτό, χωρίς όμως να δώσει άλλες διευκρινίσεις.

Ο ίδιος ζήτησε ακόμη να συνεχίσει να τηρείται η κατάπαυση του πυρός, να καλυφθούν οι ανθρωπιστικές ανάγκες του πληθυσμού και να ξαναρχίσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας.

Το Κρεμλίνο σχολίασε ότι δεν βλέπει κάποια ουσία στην πρόταση των ΗΠΑ για διεθνή αποστολή, προσθέτοντας πως «θα έπρεπε να συμφωνήσει το Αζερμπαϊτζάν σε κάτι τέτοιο».

Η γερμανική κυβέρνηση κάλεσε το Αζερμπαϊτζάν να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ διευκρίνισε ότι δεν έχει ακόμη σαφή εικόνα για την κατάσταση στην περιοχή καθώς οι παρατηρητές της ΕΕ βρίσκονται μόνο στην αρμενική πλευρά των συνόρων. Ο εκπρόσωπος της καγκελαρίας σημείωσε ότι τα ρωσικά στρατεύματα στην περιοχή έχουν καθήκον να συμβάλουν στη «διασφάλιση της προστασίας του άμαχου πληθυσμού».

Το Αζερμπαϊτζάν «αναγκάστηκε να διεξαγάγει τη στρατιωτική επιχείρηση» στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, ανέφερε ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρ. Τ. Ερντογάν, ενώ ισχυρίστηκε ότι η νίκη του Αζερμπαϊτζάν «άνοιξε την πόρτα για πλήρη ομαλοποίηση στην περιοχή». Οι δηλώσεις του Ερντογάν έγιναν προχτές από τον αζέρικο θύλακα Ναχιτσεβάν, όπου συναντήθηκε με τον Αζέρο ομόλογό του, Ιλχάμ Αλίεφ. Το Ναχιτσεβάν βρίσκεται ανάμεσα σε Αρμενία, Ιράν και Τουρκία. Η συνάντηση αποτέλεσε την επίσημη εκκίνηση της κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου, ενώ συζητήθηκε και το θέμα του ανοίγματος του διαδρόμου του Ζανγκεζούρ, ο οποίος θα επέτρεπε στο Μπακού να εξασφαλίσει εδαφική συνέχεια με το Ναχιτσεβάν και την Τουρκία.