Τρίτη 19 Φλεβάρη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 33
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«Μίξερ», σφραγίδα και τερηδόνα

Η σφραγίδα που βρέθηκε στα Γιαννιτσά Πέλλας
Η σφραγίδα που βρέθηκε στα Γιαννιτσά Πέλλας
Μια μακρόστενη, λίθινη σφραγίδα (2,5Χ5,5 εκατοστά) των αρχών της 5ης χιλιετίας π.Χ., μήτρα ίσως αντιγράφων, αποκάλυψε η επιστημονική συζήτηση για την εξέλιξη της γραφής στα Βαλκάνια.

Η σφραγίδα βρέθηκε με τις ανασκαφές της ΙΖ' ΕΠΚΑ στα Γιαννιτσά και παρουσιάστηκε στο αρχαιολογικό συνέδριο που ολοκληρώθηκε την Κυριακή στη Θεσσαλονίκη. Φέρει συμπλέγματα ευθύγραμμων χαράξεων, τα οποία, μάλλον αποτελούν κώδικα συμβόλων ή σημείων ενός πολύπλοκου συστήματος «πρωτογραφής», σε σχέση με τη δομή των μεταγενέστερων γραφών.

Οι αρχαιολόγοι πιθανολογούν την ύπαρξη πολλών τέτοιων σφραγίδων. Οι χαράξεις έχουν λοξή διευθέτηση προς τα αριστερά ή προς τα δεξιά. Τέτοιοι σχηματισμοί είναι γνωστοί στον ελληνικό και βαλκανικό χώρο της νεολιθικής εποχής, όπως λχ η ξύλινη, νεολιθική πινακίδα του Δισπηλιού στην Καστοριά. Παρόμοια και πανομοιότυπα συμπλέγματα εμφανίζονται σε αγγεία, ειδώλια, σφοντύλια του βαλκανικού πολιτισμού.

Και άλλα ευρήματα στην Πέλλα εντυπωσιάζουν. Λχ το «μίξερ», ηλικίας πάνω των οκτώ χιλιάδων χρόνων. Το πήλινο βαθύ αγγείο, φέρει στον πυθμένα του κοίλωμα που σχηματίστηκε από την έντονη συστροφή ξύλινου στελέχους. Ο επικεφαλής της ανασκαφής του παλαιολιθικού οικισμού, Πανίκος Χρυσοστόμου, θεωρεί ότι με το εύρημα αυτό «τεκμηριώνει την επινόηση του μίξερ και τη χρήση του αναδευτήρα πριν από 8 χιλιάδες χρόνια». Οι έρευνες στην περιοχή έδωσαν και πολλά πήλινα ανθρωπόμορφα και ζωόμορφα ειδώλια της αρχαιότερης νεολιθικής περιόδου.

Αποκαλύφθηκαν επίσης τρία συγκροτήματα κατοικιών, που στον κεντρικό πυρήνα τους υπήρχε ευρύχωρο κτίσμα 8Χ8 μέτρων και τα οποία χρονολογούνται μεταξύ του 6300 και 6000 π.Χ. Στο πήλινο δάπεδο αποκαλύφθηκαν θήκες, λάκκοι, θερμικές κατασκευές και μια κυκλική εστία. Κοντά στα κτίσματα εντοπίστηκαν δύο ταφές νεογνών.

Στην Πέλλα, με εκσκαφή για τη θεμελίωση οικοδομής, αποκαλύφθηκε ο μεγαλύτερος κιβωτιόσχημος μακεδονικός τάφος που βρέθηκε ποτέ στην περιοχή, με εκπληκτικής καλλιτεχνικής ποιότητας εικονογράφηση, η οποία απεικονίζει συγκέντρωση φιλοσόφων (ένας είναι ο ίδιος ο νεκρός), εικονογράφηση που για πρώτη φορά συναντάται σε ταφικό μνημείο της εποχής. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους αποτελεί πρότυπο επιδεξιότητας στη σχεδίαση των μορφών και στη χρήση των χρωμάτων, διεκδικώντας σημαντικότατη θέση την εποχή της μεγάλης ακμής της Μακεδονίας.

Οι συλημένος τάφος (4,5 μέτρα μήκος, 2 πλάτος και 3 ύψος) ήταν καλυμμένος με μεγάλες λίθινες πλάκες που στηρίζονταν σε ξύλινα δοκάρια. Το συγκεκριμένο εικονογραφικό θέμα σχετίζεται με μεταγενέστερες παραστάσεις των ρωμαϊκών χρόνων, όπου απεικονίζονται συγκεντρώσεις πνευματικών ανθρώπων οι οποίες εμπνέονται από ένα πρωθύστερης εποχής έργο, πιθανότατα αυτό.

Τέλος, στο συνέδριο ανακοινώθηκαν και τα αποτελέσματα μελετών στους σκελετούς που βρέθηκαν στους τάφους της Αμφίπολης (5ος-2ος αι. π.Χ). Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι κάτοικοι της αρχαίας Ελλάδας, ιδιαίτερα οι άνδρες, υπέφεραν από οστεοαρθρίτιδες, ανωμαλίες στη σπονδυλική στήλη και τερηδόνα. Η «προτίμηση» των ασθενειών αυτών στον ανδρικό πληθυσμό οφειλόταν στο γεγονός ότι οι άνδρες ήταν περισσότερο εκτεθειμένοι σε συνθήκες που οδηγούσαν σε παθολογικές αλλοιώσεις. Τη μελέτη παρουσίασε στο συνέδριο η οστεολόγος - αρχαιολόγος Σέβη Τριανταφύλλου.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ