Διαχρονική υποχρηματοδότηση, βασικές υπηρεσίες παραδομένες σε εργολάβους και συνεχή προβλήματα σε αυτές, κακή ποιότητα σίτισης, διαρκή υλικοτεχνικά προβλήματα και κυρίως ανεπάρκεια των προσφερόμενων δωματίων σε σχέση με τη ζήτηση και τις ανάγκες των φοιτητών για στέγαση, είναι η εικόνα στις Φοιτητικές Εστίες της Αττικής.

Το ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» για τη στέγαση των φοιτητών συνεχίζεται στην Αττική, όπου επισκεφτήκαμε τη Φοιτητική Εστία του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΦΕΠΑ), τις Νέες Φοιτητικές Εστίες ΕΜΠ (ΝΦΕΕΜΠ) και τη Φοιτητική Εστία Αθηνών (ΦΕΑ).

Πρώτη στάση μας η ΦΕΠΑ, στα Ιλίσια. Αποτελείται από τέσσερα κτίρια που συνολικά μπορούν να στεγάσουν 1.064 φοιτητές, όμως το ένα από αυτά (το κτίριο Β, με 150 κλίνες) είναι υπό ανακαίνιση και οι φοιτητές μάς λένε ότι θα παραδοθεί το 2023, ενώ μέχρι τότε θα μπορούσε να είχε χτιστεί ένα εξολοκλήρου καινούργιο κτίριο.

Το κύριο πρόβλημα που αναδεικνύεται από τη συζήτηση είναι ότι τα δωμάτια δεν φτάνουν σε καμία περίπτωση για τη στέγαση όλων των φοιτητών που έχουν ανάγκη.

Η Νίκη Κυριακούλη, φοιτήτρια στη Φαρμακευτική Αθηνών, μας περιγράφει: «Εχω κάνειαίτηση από το 1ο έτος για να πάρω δωμάτιο στην Εστία, έχω φτάσει στο 3ο έτος και δεν έχω πάρει ακόμα.Πριν από μια βδομάδα έγιναν οι εισδοχές, πήραν 134 άτομα από τα 300 περίπου που είχαμε κάνει αίτηση και 153 έμειναν απέξω, συν άλλα περίπου 30 παιδιά που απορρίφθηκαν. Αυτή η κατάσταση, απ' όσο θυμάμαι, διαιωνίζεται κάθε χρόνο. Πέρυσι δεν είχε γίνει καν δεύτερη φάση εισδοχών, με πρόσχημα την πανδημία.

Δεν είναι κατάσταση, να ερχόμαστε στη σχολή μας, να έχουμε κάνει τόσο κόπο, να μας λένε κιόλας ότι "έχετε περάσει στο καλύτερο Τμήμα όλης της Ελλάδας" και παρ' όλα αυτά να μην έχουμε πού να μείνουμε, να μην έχουμε ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας και να γινόμαστε ...βαλίτσες! Εγώ από το 1ο έτος φιλοξενούμαι από δω κι από κει, σε φιλικά πρόσωπα και σε συγγενείς.

Τα δωμάτια δεν είναι επαρκή για τους φοιτητές που σπουδάζουν στο ΕΚΠΑ, και ενώ αυτή η κατάσταση είναι γνωστή, λεφτά δίνονται π.χ. για πανεπιστημιακή αστυνομία, για πολεμικούς εξοπλισμούς κάθε χρόνο, δεν τα δίνουνε για τη φοιτητική μέριμνα και για την ανέγερση νέων Εστιών, για τους επιστήμονες του μέλλοντος».

Ο Απόστολος Στεργιάννης, τριτοετής φοιτητής Φιλολογίας και μέλος της Επιτροπής φοιτητών/τριών που περιμένουν δωμάτιο στη ΦΕΠΑ, αντιμετωπίζει μια κρίσιμη οικογενειακή και οικονομική κατάσταση, ωστόσο ακόμα δεν είχε πάρει δωμάτιο όταν μιλήσαμε: «Η μητέρα μου απεβίωσε φέτος το καλοκαίρι και την ίδια περίοδο ο πατέρας μου διαγνώστηκε με άνοια προχωρημένου βαθμού. Οι τελευταίοι μήνες ήταν και είναι δύσκολοι. Η δυνατότητά μου να νοικιάσω κάποιον χώρο για να μείνω είναι ανύπαρκτη, αφού το μόνο μου εισόδημα είναι η σύνταξη της μητέρας μου (που μεταβιβάστηκε σε εμένα σε ποσοστό που δεν αγγίζει καν το 50% του αρχικού ποσού), με την οποία εκτός από τον βιοπορισμό μου πρέπει να πληρώνω και το στεγαστικό δάνειο που τρέχει στη μόνιμη κατοικία μου, αλλά και να συντηρώ τον πατέρα μου, που είναι λειτουργικά ανήμπορος να τα φέρει εις πέρας. Σε αυτήν την πρώτη φάση εισδοχών για δωμάτιο στην Εστία δεν έγινα δεκτός. Και ρωτώ: Ποια είναι η στάση της κυβέρνησης και του Πανεπιστημίου απέναντι σε ένα παιδί που έχει χάσει γονιό, χάνει πατέρα και μετά βίας εξασφαλίζει τα προς το ζην; Να μη σπουδάσει; Να μείνει στον δρόμο αν κατά κακή του τύχη δεν βρεθεί κάποιος γνωστός να τον φιλοξενήσει;

Οι ερωτήσεις ποικίλουν και οι απαντήσεις σε αυτές μοιάζουν με προκλητικές υπεκφυγές, φθηνές δικαιολογίες και κάλπικες υποσχέσεις που δεν ικανοποιούν κανέναν! Ως εδώ! Απαιτούμε τώρα να δοθεί για όλους τους φοιτητές που έμειναν εκτός της Εστίας!».

Αντίστοιχα η Πινάρ, Πομάκα από την Ξάνθη και πρωτοετής στο Φυσικό, είναι μέλος της Επιτροπής φοιτητών/τριών που περιμένουν δωμάτιο στη ΦΕΠΑ και ένα από τα 153 παιδιά που ενώ δικαιούνται, δεν πήραν δωμάτιο στην Εστία: «Τώρα δεν έχω πού να μείνω, παρόλο που δικαιούμαι δωμάτιο. Εχουμε οικονομικά προβλήματα και οι γονείς μου έχουν ένα σωρό προβλήματα. Εδώ και δύο μήνες φιλοξενούμαι και θεωρώ απαράδεκτο να υπάρχουν φοιτητές εν έτει 2021 που δεν μπορούμε να σπουδάσουμε επειδή δεν έχουμε δωμάτιο στην Εστία, την ίδια ώρα που δίνονται εκατομμύρια για "μεγάλους περιπάτους" και για να μπει η αστυνομία στα πανεπιστήμια. Οι εστιακοί δεν έχουμε καμία άλλη επιλογή εκτός από την Εστία, τα νοίκια είναι τεράστια και δεν γίνεται να νοικιάσουμε. Η κυβέρνηση και η Πρυτανεία ουσιαστικά μας στερούν το δικαίωμά μας στις σπουδές και στην πράξη μάς λένε να γυρίσουμε στα χωριά μας! Δεν πάει άλλο!».

Συνέπεια των παραπάνω είναι και οι καθυστερήσεις στις σπουδές. Η Ειρήνη Κατσιγιάννη, φοιτήτρια στο 4ο έτος του Μαθηματικού, κατάφερε να πάρει δωμάτιο στην Εστία όταν ήταν στο 3ο έτος. Εξηγεί ότι «υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά που δεν παίρνουν δωμάτιο από το 1ο έτος, με αποτέλεσμα αυτό να τους κρατάει πίσω στις σπουδές τους. Πολλοί φοιτητές, και ιδιαίτερα οι εστιακοί, δουλεύουν ταυτόχρονα με τις σπουδές για να μπορούν να βγάζουν τα έξοδά τους. Ομως βρίσκονται σε μια φάση που απειλούνται, γιατί το Πανεπιστήμιο τους διαγράφει στα ν+2 χρόνια και αν ξεπεράσουν αυτόν τον χρόνο σπουδών φεύγουν και από τις Εστίες. Ετσι, τους αναγκάζουν να γυρίσουν στην επαρχία χωρίς να έχουν τελειώσει τις σπουδές τους». Προσθέτει δε το αίτημα των εστιακών φοιτητών να μπορούν να δίνονται παρατάσεις στις σπουδές, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις των εργαζόμενων φοιτητών, που καθυστερούν κιόλας να αποκτήσουν στέγη.

Αλλά και για τους «τυχερούς» που καταφέρνουν και παίρνουν δωμάτιο, τα προβλήματα δεν σταματούν. Διαρκείς βλάβες σε συσκευές και υποδομές, κτίρια υποσυντηρημένα, κακή ποιότητα φαγητού είναι το αποτέλεσμα της χρόνιας υποχρηματοδότησης της μέριμνας από όλες τις μέχρι σήμερα κυβερνήσεις και της πολιτικής επιλογής της ανάθεσης υπηρεσιών των Εστιών σε εργολάβους.

Φοιτήτριες έξω από τη ΦΕΠΑ θυμούνται πριν τρία χρόνια (επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) που είχαν μείνει για μέρες χωρίς ζεστό νερό, δυο φορές μέσα στη χρονιά, πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα, και τις προέτρεπαν να περπατήσουν νύχτα προς τα κτίρια Γ και Δ, όπου κατά καιρούς κόβεται ο εξωτερικός φωτισμός μέσα στην ερημιά...

Η Πετρούλα Βαβουγυιού, φοιτήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης και μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Εστιακών Φοιτητών της ΦΕΠΑ, σημειώνει: «Αυτό που βλέπουμε στην Εστία τόσα χρόνια με όλες τις κυβερνήσεις είναι ότι η χρηματοδότηση μειώνεται όλο και περισσότερο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν μια σειρά προβλήματα στην καθημερινότητά μας τα οποία δεν λύνονται. Δεν υπάρχει νερό για να πιούμε, αγοράζουμε καθημερινά νερά, δεν υπάρχει φαγητό αξιοπρεπές, μας δίνουν φαγητό σε μικρή ποσότητα και ωμό πολλές φορές, με αποτέλεσμα πολλοί φοιτητές να παίρνουν φαγητό απέξω, και είμαστε έτσι κι αλλιώς δύσκολα οικονομικά.

Ασανσέρ χαλάνε όλη την ώρα, με αποτέλεσμα παιδιά με κινητικά προβλήματα και αναπηρίες να εγκλωβίζονται στα δωμάτιά τους, παιδιά με προβλήματα όρασης να αναγκάζονται να κατεβαίνουν πέντε ορόφους με τις σκάλες προκειμένου να βάλουν ένα πλυντήριο, και εκεί να περιμένουν ακόμα και μισή ώρα, γιατί οι συσκευές δεν επαρκούν...

Υπάρχουν βασικά προβλήματα που φαίνεται να μην ενδιαφέρουν κανέναν. Κάθε φορά που καταθέτουμε αιτήματα για να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής μας στην Εστία, μας λένε ότι δεν υπάρχουν λεφτά ή πετάνε το μπαλάκι στην Πρυτανεία, στο ΙΝΕΔΙΒΙΜ και γενικότερα ο ένας στον άλλον. Εμείς θέλουμε εδώ και τώρα να βρουν τρόπο να λύσουν τα προβλήματά μας. Δεν δεχόμαστε αυτό το μπαλάκι ευθυνών και στο τέλος να μη βλέπουμε καμία βελτίωση στην ποιότητα ζωής μας, ούτε θα δεχτούμε αυτή η κατάσταση να συνεχιστεί, γιατί δεν είμαστε φοιτητές β' κατηγορίας».

Στην επόμενη στάση μας, στο Πολυτεχνείο, συναντάμε τον Βαγγέλη Καραγιάννη, φοιτητή στους Μηχανολόγους - Μηχανικούς και μέλος του ΔΣ του Φοιτητικού Συλλόγου των Νέων ΦΕΕΜΠ, οι οποίες είναι πράγματι σε καλύτερη κατάσταση, αλλά όπως μας είπε «προετοιμαζόμαστε για μια εκρηκτική κατάσταση, γιατί υπάρχουν προβλήματα σε μπόιλερ και σε λέβητες σε μια σειρά κτίρια όπως το 11 (που τροφοδοτεί το 10 και το 12) και το 3 (που τροφοδοτεί το 4). Αυτήν τη στιγμή το κτίριο 11 έχει θέμα με το ζεστό νερό και δεν λειτουργεί ψύξη - θέρμανση, αντίστοιχα και τα κτίρια 10 και 12, ενώ καθόλου θέρμανση δεν έχει το κτίριο 14 και αναμένουμε το επόμενο διάστημα, λόγω των συσσωρευμένων ζημιών που υπάρχουν, να προκύψουν θέματα και προβλήματα ουσιαστικά σε όλα τα κτίρια της Εστίας...

Η χρηματοδότηση πέφτει κάθε χρόνο. Για τις ανάγκες μας δεν δίνουν τίποτα και για άλλη μια φορά, στον κρατικό προϋπολογισμό που συζητείται στην Ολομέλεια την ερχόμενη βδομάδα, οι δαπάνες για τη φοιτητική μέριμνα είναι κι αυτές μειωμένες, όπως συνολικά για την Παιδεία.

Με συζήτηση που έχουμε κάνει στον Σύλλογό μας καταλήγουμε στο ότι το καθεστώς εργολαβιών, που ισχύει και με τη βούλα εδώ και τόσα χρόνια στις Εστίες, φταίει που ερχόμαστε σ' αυτήν την κατάσταση. Οι εργολάβοι δεν έρχονται εδώ για να λύσουν τα δικά μας προβλήματα, αλλά με σκοπό το κέρδος. Ετσι, προχωρούν σε μπαλώματα κάθε φορά που προκύπτει κάποια βλάβη, τρενάρουν τις επισκευές και δεν τις κάνουν και ολοκληρωμένα, δηλαδή η συντήρηση είναι ελλιπής.

Η πολιτική των εργολαβιών είναι αυτή που μας αφήνει το καταχείμωνο χωρίς θέρμανση και ζεστό νερό. Εχουμε αντιμετωπίσει παλιότερα πολλά προβλήματα με τη σίτιση, την ποιότητα και την ποσότητα του φαγητού, τις εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων (με απολύσεις, κλείσιμο του εστιατορίου). Επειδή το κράτος δεν έδινε όσα ήθελε ο εργολάβος, τη νύφη την πληρώσαμε οι φοιτητές και οι εργαζόμενοι.

Για όλα αυτά έχουμε πλούσια πείρα από αγώνες που έχουν σηκωθεί το προηγούμενο διάστημα ενάντια στο καθεστώς των εργολαβιών και της υποχρηματοδότησης.

Με την πείρα αυτών των αγώνων, που ήταν νικηφόροι (πριν τέσσερα χρόνια που είχε κλείσει το εστιατόριο καταφέραμε να επαναλειτουργήσει και να παρθούν πίσω όλες οι απολύσεις), έχουν γίνει μια σειρά κινητοποιήσεις σε ΙΝΕΔΙΒΙΜ και Πρυτανεία, και τώρα είμαστε σε φάση κλιμάκωσης του αγώνα και νέων κινητοποιήσεων στη διοίκηση του ιδρύματος το επόμενο διάστημα, καθώς και συζήτησης στον Σύλλογο για τα επόμενα βήματά μας.

Εχουμε πάρει απόφαση ότι θα σημάνει συναγερμός, γιατί δεν νοείται το 2021 να τουρτουριάζουμε μες στο καταχείμωνο γιατί δεν έχουμε θέρμανση ενώ οι θερμοκρασίες πέφτουν, και να μην μπορούμε να κάνουμε ένα μπάνιο».

Επόμενη στάση μας η Φοιτητική Εστία Αθηνών (ΦΕΑ), στην Πατησίων, που δέχεται οικότροφους από όλα τα Ιδρύματα της Αττικής (εκτός ΕΚΠΑ και ΕΜΠ), οι οποίοι αναγκάζονται να κάνουν πολλά χιλιόμετρα για τις σχολές τους, διαμένουν σε δωμάτια - κλουβιά των 8 τετραγωνικών, με κοινόχρηστα μπάνια και τουαλέτες, ενώ όλοι τους διαμαρτύρονται για την ποιότητα του φαγητού (έχουν κοινό προμηθευτή με τη ΦΕΠΑ, όπως μας ενημερώνουν).

Ο Φαίδωνας Λαμπριανίδης, φοιτητής στο 4ο έτος του Τμήματος Ψηφιακών Συστημάτων στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, μας μιλάει για τα προβλήματα των οικοτρόφων της ΦΕΑ: «Εχουμε 56 δωμάτια τα οποία δεν έχουν νερό. Εχουμε πολλά δωμάτια που δεν έχουν θέρμανση. Οι φοιτητές του Παντείου που διαμένουν εδώ δεν έχουν καν τη δυνατότητα να σιτίζονται στο εστιατόριο της Εστίας και τους λένε να πηγαίνουν μέχρι το Πάντειο για ένα γεύμα!».

Ο Βαγγέλης Λιακάκης, επίσης φοιτητής στα Ψηφιακά Συστήματα στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, συμπληρώνει ότι «μέσα από αλλεπάλληλες κινητοποιήσεις διεκδικήσαμε να μην κλείνει η σίτιση, που ήταν πρόβλημα πριν μερικά χρόνια. Μέσα από κινητοποιήσεις μας στο ΙΝΕΔΙΒΙΜ, επίσης, διεκδικήσαμε και καταφέραμε να έχουμε ίντερνετ στην Εστία. Και πάλι βέβαια δεν είναι λειτουργικό για όλους, γιατί υπάρχει ένα κόλλημα στους Παντειακούς φοιτητές που δεν μπορούν να εισέρχονται στο σύστημα».

Το ίντερνετ στη ΦΕΑ είναι μάλιστα μια πρόσφατη κατάκτηση, όπως μας λένε οι φοιτητές, που πέρυσι στην καραντίνα δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν από τα δωμάτιά τους στην Εστία τα μαθήματα που γίνονταν διαδικτυακά!

«Προσπαθούμε ο Σύλλογός μας να γίνει πιο αγωνιστικός, για να διεκδικούμε όλο και περισσότερο και να κερδίζουμε όσα δικαιούμαστε», προσθέτει ο Βαγγέλης και ο Νόντας Τζαμαλής, δευτεροετής στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου, συμπληρώνει: «Κλιμακώνουμε τις διεκδικήσεις μας και τον αγώνα μας για να καταφέρουμε αυτά που έχουμε θέσει ως αιτήματα. Εδώ στην Εστία υπάρχουν πολλές υλικές βλάβες στο κτίριο και ζητάμε συντήρησή του, όπως και να λυθούν όποια προβλήματα υπάρχουν με το νερό, το ίντερνετ, τη σίτιση. Προσπαθούμε μέσα από τον Σύλλογο να παίρνουμε αγωνιστικές αποφάσεις και να κλιμακώσουμε τις κινητοποιήσεις μας και τον αγώνα μας».