Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι για όλες τις πυρκαγιές, σε όλα τα μέτωπα, ο ίδιος ο πρωθυπουργός και οι κυβερνητικοί παράγοντες επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά το εξής: «Εκκενώσαμε περιοχές για να μην κινδυνεύσουν άνθρωποι». Και όταν αυτό συνοδεύεται από το εξοργιστικό «Ημασταν προετοιμασμένοι» που είπε ο Μ. Χρυσοχοΐδης το ίδιο βράδυ που καίγονταν Αττική και Εύβοια, είναι προφανές ότι το μοναδικό «σχέδιο» της κυβέρνησης είναι το «Τρέξτε να σωθείτε»...

Θα αναρωτηθεί κανείς: Τι σημαίνει ολοκληρωμένο σχέδιο αντιπυρικής προστασίας και πώς αυτό μπορεί να προστατεύσει τον λαό και τον φυσικό πλούτο της χώρας; Καταρχάς, ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία των δασών σημαίνει:

• Μελέτη διαχείρισης του δάσους, με παρεμβάσεις στη σύνθεση της βλάστησης, υλοτομίες, δασοτεχνικά έργα, συντήρηση και βελτίωση υποδομών.
• Σύγχρονη μελέτη αντιπυρικής προστασίας, που θα περιλαμβάνει όλα τα μέτρα (δασοκομικά, διαχειριστικά, αντιπυρικά), σύμφωνα με τους κανόνες της επιστήμης, τα οποία αυξάνουν την ικανότητα του δάσους να αντιμετωπίσει τη φωτιά πριν αυτή ξεσπάσει.

Eurokinissi

Είναι δε χαρακτηριστικό ότι την ώρα που τα πραγματικά Εργα πρόληψης των δασικών πυρκαγιών (και όχι οι απλές εργασίες απομάκρυνσης σπασμένων κλαδιών ή ξερών) έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί από τη Δασική Υπηρεσία πριν αρχίσει η αντιπυρική περίοδος, δηλαδή πριν από την 1η Μάη, μόλις πριν από μερικές βδομάδες ξεκίνησε να διεξάγει «προληπτική επιχείρηση» σε 18 περιοχές της Αττικής με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά επικινδυνότητας για εκδήλωση πυρκαγιάς, καθώς και σε κάποιες άλλες περιοχές σε όλη τη χώρα!

Ενα επαναλαμβανόμενο επιχείρημα των κυβερνήσεων για να συγκαλύψουν τις εγκληματικές τους ευθύνες, είναι τα «ακραία καιρικά φαινόμενα» και η κλιματική αλλαγή.

Αξιοποιούνται ως εύκολες δικαιολογίες και ως βολικό «καταφύγιο» για να κρυφτούν οι διαχρονικές ελλείψεις, η υποστελέχωση και η υποχρηματοδότηση υπηρεσιών, η ανεπάρκεια σε μέσα και υποδομές, η απουσία μέτρων πρόληψης. Το ίδιο επιχείρημα χρησιμοποιήθηκε από τις κυβερνήσεις και στη Γερμανία, με αφορμή τις πρόσφατες πλημμύρες, αλλά και στην Ιταλία με αφορμή τις φωτιές στη Σαρδηνία. Δεν είναι ελληνική πρωτοτυπία.

Σε κάθε περίπτωση, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος φέρει ατόφια τη σφραγίδα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσής του για τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων. Γι' αυτό στο όνομα της «πράσινης ανάπτυξης», στο όνομα δηλαδή των πράσινων κερδών, βλέπουμε σήμερα να εμπλουτίζονται η νομοθεσία και ο χωροταξικός σχεδιασμός ώστε ακόμα και σε περιοχές Natura να μπορούν να κατασκευαστούν γιγαντιαία αιολικά πάρκα.

Ο πρωθυπουργός, σε δηλώσεις του μετά την καταστροφική πυρκαγιά στην Αττική, επανέλαβε το πολυφορεμένο «Ευτυχώς δεν χάθηκαν ανθρώπινες ζωές». Από την πυρκαγιά στο Μάτι και μετά, αποκλειστικό κριτήριο της «επιτυχούς» διαχείρισης μιας μεγάλης καταστροφής είναι το πόσο κινδύνευσαν ανθρώπινες ζωές. Αντίστοιχα, το απόλυτο μέτρο «πρόληψης» για όλες τις κυβερνήσεις είναι οι εκκενώσεις ολόκληρων περιοχών που βρίσκονται στο επίκεντρο του φυσικού φαινομένου ή κινδυνεύουν απ' αυτό.

Ακόμα όμως και οι εκκενώσεις γίνονται χωρίς σχέδιο, με μια απλή ειδοποίηση να απομακρυνθούν οι κάτοικοι, με δική τους «ατομική ευθύνη» στον τρόπο μετακίνησης. Ακόμα και η κατεύθυνση που θα ακολουθήσει ο καθένας είναι ζήτημα προσωπικής επιλογής, γεγονός που αυξάνει τους κινδύνους όταν μιλάμε για απομονωμένες περιοχές, χωρίς πρόσβαση σε σύγχρονο οδικό δίκτυο, όπου ο κόσμος δεν έχει πολλές διαφορετικές εναλλακτικές για να απομακρυνθεί.

Θυμίζουμε άλλωστε ότι οι περισσότεροι από τους νεκρούς στην πυρκαγιά της Ηλείας το 2007, κυρίως στο χωριό Αρτέμιδα, έχασαν τη ζωή τους όταν στην προσπάθεια να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, εγκλωβίστηκαν στο δρόμο από τις φωτιές.

Στην πραγματικότητα, η λογική των προληπτικών εκκενώσεων «κοστίζει» λιγότερο οικονομικά και πολιτικά. Γι' αυτό αποτελεί πανάκεια από όλες τις κυβερνήσεις και όχι μέτρο πρόληψης ενταγμένο σε ένα γενικότερο ολοκληρωμένο σχεδιασμό αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών, που θα μπορούσε με αποτελεσματικότητα να περιορίσει τις ζημιές, να προφυλάξει τα δάση και τις περιουσίες των λαϊκών στρωμάτων.

Αντ' αυτού, το κράτος και οι μηχανισμοί του, όπως η Πολιτική Προστασία, ξεμπερδεύουν με μια προειδοποίηση για «προληπτική εκκένωση» ολόκληρων περιοχών, λέγοντας επί της ουσίας στον κόσμο που κινδυνεύει: «Εγώ σε ενημέρωσα. Τώρα εσύ κόψε το κεφάλι σου. Αν καείς ή πνιγείς, είναι δική σου η ευθύνη». Με τον ίδιο τρόπο «αποθεώνεται» και η χρήση του 112, ενώ στην πραγματικότητα δείχνει τις δυνατότητες που παρέχει σήμερα η τεχνολογία για να οργανωθεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα πρόληψης, διαχείρισης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών με τις μικρότερες δυνατές ζημιές και απώλειες.

Για μία ακόμα φορά επιβεβαιώθηκε με τραγικό τρόπο ότι η αντιπυρική προστασία δεν είναι μόνο η κατάσβεση, αλλά κυρίως η πρόληψη στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης και προστασίας των δασών, με τις απαραίτητες αντιπυρικές ζώνες, τους καθαρισμούς, τις υποδομές κ.λπ., που τελικά θυσιάζονται στον βωμό της λογικής «κόστους - οφέλους», η οποία διέπει και τον τομέα της αντιπυρικής προστασίας.

Τα στοιχεία ομολογούν την εγκληματική πολιτική και την υποκρισία της κυβέρνησης. Ας δούμε συγκεκριμένα:

• Η συστηματική υποχρηματοδότηση των Δασαρχείων απ' όλες τις κυβερνήσεις (βλέπε θέμα στη σελίδα 4) καθιστά διακοσμητικό το ρόλο τους, σε πλήρη αντίθεση με τις πραγματικές δυνατότητες και ανάγκες.
• Το 14% του στόλου πυροσβεστικών οχημάτων είναι ακινητοποιημένα, λόγω βλαβών.
• Ο μέσος όρος φυσικής ηλικίας των πυροσβεστών είναι 45-50 ετών, εξουθενωμένοι από τις τεράστιες μετακινήσεις και τη συνεχή επιφυλακή.
• Οι συνέπειες της διαχρονικής αντιλαϊκής πολιτικής στην καθημερινότητα των πυροσβεστών αποτυπώνονται στις εκατοντάδες ώρες απλήρωτης εργασίας, στη διακοπή ακόμα και των αδειών ανατροφής τέκνου για μητέρες πυροσβέστριες κατά την αντιπυρική περίοδο, στη μη χορήγηση προγραμματισμένων ημερήσιων αναπαύσεων, στο «ψαλίδισμα» προγραμματισμένων κανονικών αδειών.
• Οι δαπάνες για τη μίσθωση εναέριων μέσων, από 17 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2019, εκτοξεύτηκαν κλιμακωτά στα 40,8 εκατ. ευρώ για το 2021, την ίδια στιγμή που για τη συντήρηση του συνόλου των 3.250 περίπου οχημάτων, δηλαδή της κινητήριας δύναμης του ΠΣ και βασικού πυροσβεστικού μέσου των επίγειων δυνάμεων, η αύξηση ανέρχεται μόνο σε 800.000 ευρώ και ενώ η παλαιότητα του στόλου των οχημάτων πέραν της 10ετίας πλησιάζει το 80%!

Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα και τις ελλείψεις στον τομέα της συνολικής αντιπυρικής προστασίας, στο πλαίσιο της διαχείρισης των δασών, με κύριο βάρος στην πρόληψη και την οργάνωση των επίγειων δυνάμεων μέσα στο δάσος, επενδύει δισεκατομμύρια στην ενοικίαση ιδιωτικών εναέριων μέσων με ΝΑΤΟικούς και άλλους διαγωνισμούς.

Γι' αυτό μεταφέρει μεγάλο μέρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού από τη συντήρηση, ανανέωση και ενίσχυση του εναέριου και επίγειου κρατικού μηχανισμού στους ιδιώτες. Σύμφωνα όμως με ειδικούς επιστήμονες και σχετικές έρευνες, τα αεροπορικά μέσα λειτουργούν επικουρικά και μπορούν να είναι αποτελεσματικά μόνο με την από κοινού δράση με άρτια επανδρωμένες, εξοπλισμένες και αριθμητικά επαρκείς επίγειες δυνάμεις.

Τα τραγικά αποτελέσματα αυτής της πολιτικής, καταγράφονται διαχρονικά, ανεξάρτητα από το ποιος είναι στην κυβέρνηση: Με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ το 2000 υπήρξαν 1,6 εκατ. στρέμματα συνολικά καμένες εκτάσεις και 5 νεκροί, το 2007 με κυβέρνηση ΝΔ συνολικά 2,6 εκατ. στρέμματα καμένες εκτάσεις και 89 νεκροί, και το 2018 με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ 102 νεκροί και συνολικά 193.816 στρέμματα καμένες εκτάσεις. Και πάει λέγοντας...

Τα συγκεντρωτικά στοιχεία είναι ακόμα πιο αποκαλυπτικά: 7,17 εκατ. στρέμματα καμένων δασικών εκτάσεων (από το 1993) και 248 νεκροί (οι 39 πυροσβέστες και δασοπυροσβέστες, οι 12 πιλότοι) κατά τη διάρκεια των αντιπυρικών περιόδων. 131 θάνατοι την τελευταία 20ετία εξαιτίας των πλημμυρών που ακολουθούν, ως συνέπεια των καταστροφικών πυρκαγιών και της έλλειψης αντιπλημμυρικών έργων, με χιλιάδες κατεστραμμένες περιουσίες και δημόσιες υποδομές.

Σε όλες τις πυρκαγιές αναδεικνύεται ότι η εμπορευματοποίηση της γης και ο χωροταξικός σχεδιασμός, που έχει ως κριτήριο το κέρδος, λειτουργούν σαν εύφλεκτη ύλη και τις συνέπειες τις πληρώνουν οι ίδιοι οι κάτοικοι.

Η διεύρυνση της εμπορευματοποίησης της δασικής γης έχει στόχο την κερδοφορία των επιχειρηματιών από την εκμετάλλευση των δασών και όλων των φυσικών πόρων, είτε ως πρώτης ύλης και ως γης για κερδοφόρες επενδύσεις, είτε ως χώρου αποθήκευσης των αποβλήτων και επέκτασης των δραστηριοτήτων τους.

Σε αυτό το έδαφος της εμπορευματοποίησης, της ανυπαρξίας πρόληψης και αναποτελεσματικής καταστολής των πυρκαγιών, αναπτύσσονται οι ανταγωνισμοί για το κέρδος, στον Τουρισμό, στην αναψυχή, στην Ενέργεια (με τα αιολικά πάρκα), στην κατοικία και στις κατασκευές γενικότερα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι εκατομμύρια στρέμματα δασικών εκτάσεων άλλαξαν χρήση ή εκχερσώθηκαν ή καταπατήθηκαν μετά από μία πυρκαγιά, με εργαλείο την πληθώρα των αντιδασικών νόμων και την τροποποίηση του άρθρου 24 του Συντάγματος, νόμων οι οποίοι όχι μόνο παραμένουν σε ισχύ, αλλά συνεχώς εμπλουτίζονται.

Ούτε βέβαια είναι τυχαίες οι καταγγελίες των κατοίκων στις περιοχές που καίγονται για επιχειρηματικά σχέδια που βγαίνουν από το συρτάρι με αφορμή την πύρινη καταστροφή. Οπως στα Γεράνεια Ορη, όπου η πρόσφατη δασική πυρκαγιά, η σημαντικότερη της δεκαετίας, κατέκαψε 71.000 στρέμματα (εκ των οποίων τα 52.000 δάσος) και «υπενθύμισε» στους κατοίκους τα σχέδια για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών που είχαν αποκρούσει πριν από μερικά χρόνια.

Ούτε βέβαια μπορεί να κλείσει κανείς τα μάτια και να μην συνδέσει την τεράστια καταστροφή που υπέστη για μια ακόμη φορά η Εύβοια με τα σχέδια για μετατροπή του νησιού σε «πράσινη μπαταρία» της Ελλάδας, με τις ανεμογεννήτριες να ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια σε κάθε βουνοκορφή.