Εντάσσονται σε στρατηγικούς σχεδιασμούς του κεφαλαίου, που επιταχύνθηκαν στο έδαφος της πανδημίας και της κρίσης. Σε συνδυασμό με τον «ψηφιακό μετασχηματισμό» της παραγωγής και του κράτους, τα μέτρα αυτά και οι νόμοι διαμορφώνουν συνθήκες έντασης της εκμετάλλευσης και οδηγούν σε μια ακόμα πιο άγρια αγορά εργασίας την «επόμενη μέρα».

Οπως σημειώνεται και στο Δεύτερο Κείμενο των Θέσεων της ΚΕ για το 21ο Συνέδριο του ΚΚΕ,«από την κυβέρνηση της ΝΔ υιοθετήθηκαν νομοθετικές ρυθμίσεις για την "έμμεση" στήριξη της κερδοφορίας του κεφαλαίου και την προσέλκυση επενδύσεων (...) αλλά και την άμεση στήριξη των μονοπωλιακών ομίλων (...) Παραμένει σταθερός ο προσανατολισμός της για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου μέσα από την πολιτική φθηνότερης εργατικής δύναμης, την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων.

Η διασφάλιση φθηνής εργατικής δύναμης και η αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης αποτελούν την προϋπόθεση για την προσέλκυση των νέων μεγάλων επενδύσεων της λεγόμενης "ψηφιακής" και της "πράσινης" οικονομίας. Κλιμακώνεται η επίθεση στην εργατική τάξη με νέες ρυθμίσεις για την ελαστικοποίηση του εργάσιμου χρόνου, τη σχετική μείωση των εργοδοτικών εισφορών και την επιβολή πλήρως ανταποδοτικού κεφαλαιοποιητικού συστήματος στο Ασφαλιστικό, τη μείωση των συντάξεων και του μέσου μισθού, την άρση προστασίας της πρώτης κατοικίας. Επίσης, όλοι οι μηχανισμοί διασύνδεσης των αυτοαπασχολουμένων της πόλης και της υπαίθρου με τη βιομηχανία και το εμπόριο αναπαράγουν τις υποχρεώσεις τους (σε τράπεζες, Δημόσιο, ΕΛΓΑ κ.λπ.)».

Η τηλεργασία αποτελεί ένα ισχυρό όπλο στα χέρια της εργοδοσίας για να εξαλείψει κάθε όριο ως προς τον εργάσιμο χρόνο και χώρο, εντείνει τον βαθμό εκμετάλλευσης, αυξάνει τα κέρδη των επιχειρήσεων. Πολύ πριν από την πανδημία (Μάης 2019), ο ΣΕΒ απαιτούσε βελτιώσεις στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο με σκοπό την ενίσχυση του θεσμού της τηλεργασίας, υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων ότι «για τις επιχειρήσεις, τα κυριότερα οφέλη είναι η αύξηση της παραγωγικότητας μέχρι και 50% (...) μείωση των λειτουργικών εξόδων, αλλά και μείωση εκτάκτων απουσιών».

Κυβερνήσεις, αστικός Τύπος, μεγάλες επιχειρήσεις «διαφήμισαν» την τηλεργασία σαν έναν «εργασιακό παράδεισο», παράγοντα «συμφιλίωσης της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή». Πολύ γρήγορα η εμπειρία των εργαζομένων γκρέμισε την προπαγάνδα αυτή, δείχνοντας ότι η τηλεργασία συμβάλλει αποφασιστικά στην επιδείνωση της ζωής τους.

Οπως αποδείχτηκε σε ακόμα πιο μαζική κλίμακα, μέσω της τηλεργασίας ο εργαζόμενος έγινε διαθέσιμος 24 ώρες τη μέρα, 7 μέρες τη βδομάδα. Οι επιχειρήσεις μπορούν να απαιτούν από αυτόν να προσφέρει εργασία οποιαδήποτε ώρα της μέρας, από οποιοδήποτε μέρος.

Μεταξύ άλλων, οι εργοδότες απαιτούν από τον εργαζόμενο ο χώρος που χρησιμοποιεί για εργασία στο σπίτι να είναι «στεγανός» από τις δραστηριότητες των άλλων μελών της οικογένειας. Ετσι, εργασία και οικογενειακή ζωή βρίσκονται κάτω από την ίδια στέγη, αυτό όμως δεν οδηγεί στη «συμφιλίωσή» τους. Αντίθετα, η αύξηση των ωρών εργασίας, οι απαιτήσεις των εργοδοτών για τηλε-ετοιμότητα, λειτουργούν σε βάρος της οικογενειακής ζωής.

Ταυτόχρονα, μειώνονται τα λειτουργικά κόστη της εργοδοσίας, τα οποία φορτώνονται - μέρος ή στο σύνολό τους - στις πλάτες των εργαζομένων (τηλεπικοινωνιακές συνδέσεις υψηλών αποδόσεων, ηλεκτρονικός εξοπλισμός, αγορά επίπλων, επιβαρυμένοι λογαριασμοί κ.ά.). Η ευθύνη του εργοδότη για την Υγεία και Ασφάλεια στην εργασία μεταφέρεται κι αυτή στον εργαζόμενο.

Ακόμα, η τηλεργασία τοποθετεί τον εργαζόμενο εντελώς μόνο του απέναντι στην εργοδοσία, δυσκολεύει την κοινή δράση με τους συναδέλφους του και τα σωματεία, πλήττει το μοναδικό όπλο που έχει απέναντι στις αντεργατικές ορέξεις της εργοδοσίας, τη συλλογική δράση και τον αγώνα. Ο έλεγχος ακόμα κι από τους ξεδοντιασμένους ελεγκτικούς μηχανισμούς είναι αδύνατος, όταν ο χώρος εργασίας μεταφέρεται στα σπίτια των εργαζομένων.

Με το πρόγραμμα «Συν-Εργασία» η εργοδοσία μπορεί να μετατρέπει συμβάσεις πλήρους απασχόλησης σε μερική και εκ περιτροπής εργασία, μειώνοντας ωράριο και μισθό μέχρι 50%. Το κράτος αναλαμβάνει να αναπληρώσει μόνο το 60% του μέρους του μισθού που χάνει ο εργαζόμενος, γεγονός που τελικά οδηγεί σε μείωση εισοδήματος κατά 20%.

Το πρόγραμμα μπορούν να εφαρμόζουν όλες οι επιχειρήσεις, ακόμα και αυτές που παρουσιάζουν κερδοφορία, με μόνη προϋπόθεση «να εμφανίζουν μείωση του τζίρου τους, τουλάχιστον 20%, κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα». Το πρόγραμμα ουσιαστικά δεν έχει ημερομηνία λήξης. Εχει συνδεθεί με το αντίστοιχο ευρωενωσιακό πρόγραμμα «SURE», που έχει ορίζοντα μέχρι το τέλος του 2022.

Πρόκειται για έναν ακόμα μηχανισμό στήριξης της μεγαλοεργοδοσίας, αφού το κράτος αναλαμβάνει ένα μέρος της μισθοδοσίας, το κόστος του οποίου μετακυλίει στον λαό, ενώ η ανυπαρξία ελεγκτικών μηχανισμών καθιστά δεδομένη την ένταση της εργοδοτικής αυθαιρεσίας και των εκβιασμών, ώστε οι εργαζόμενοι να δουλεύουν απλήρωτες ώρες, επιπλέον του τυπικά μειωμένου ωραρίου.

Με το νόμο 4722/2020 (ψηφίστηκε τον περασμένο Σεπτέμβρη) η κυβέρνηση, με πρόσχημα την πανδημία, πέρασε «από την πίσω πόρτα» μια μορφή διευθέτησης του χρόνου εργασίας, που μπορεί να αποτελεί μπούσουλα για επόμενες νομοθετικές παρεμβάσεις.

Το άρθρο 15 του νόμου προβλέπει ότι ο εργαζόμενος που είχε μπει σε καραντίνα (7 ή 14 μέρες) και επέστρεψε στη δουλειά, μπορεί να δουλεύει μία ώρα επιπλέον του κανονικού ωραρίου, χωρίς να πληρώνεται για αυτή και μέχρι να συμπληρώσει το 50% των ωρών που αντιστοιχούν στις εργάσιμες μέρες παραμονής στο σπίτι!

Πρακτικά, εργαζόμενος που εργάζεται 8ωρο - 5ήμερο - 40ωρο, όταν επιστρέψει από καραντίνα θα πρέπει να δουλεύει 9ωρο μέχρι και 40 εργάσιμες μέρες (2 μήνες), χωρίς να πληρώνεται την επιπλέον ώρα! Επιπλέον, οι επιχειρήσεις θα μπορούν παράλληλα να κάνουν χρήση και των κανονικών υπερωριών, με μοναδική προϋπόθεση να τηρούνται τα γενικά όρια (π.χ. να μεσολαβεί μεταξύ δύο εργάσιμων ημερών 11ωρη ανάπαυση).

Αντί δηλαδή να θεσπίσει «ειδική άδεια» με πλήρη κάλυψη του μισθού και των ασφαλιστικών εισφορών για τις περιπτώσεις που εργαζόμενοι μπαίνουν υποχρεωτικά σε καραντίνα, ώστε να προστατευτεί ουσιαστικά η δημόσια υγεία, η κυβέρνηση επιλέγει να τους «τιμωρήσει» προς διευκόλυνση των εργοδοτών, φορτώνοντάς τους με απλήρωτες ώρες εργασίας και εξοντωτικά ωράρια!

Η κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού των εργαζομένων και στον ιδιωτικό τομέα αποτελεί διακαή πόθο του κεφαλαίου και των κυβερνήσεών του. Στο πλαίσιο αυτό, το έδαφος προλειαίνει το μέτρο που πήρε η κυβέρνηση, επιτρέποντας στην εργοδοσία να καταβάλλει κουτσουρεμένο το Δώρο Χριστουγέννων σε πάνω από ένα εκατομμύριο μισθωτούς, οι οποίοι από τον Μάη του 2020 εντάχθηκαν για κάποιο χρονικό διάστημα στην ειδική επιδότηση εξαιτίας των αναστολών συμβάσεων. Για αυτούς τους εργαζόμενους και για όσο διάστημα βρέθηκαν σε αναστολή σύμβασης, το Δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται επί του ποσού της «αποζημίωσης ειδικού σκοπού» (534 ευρώ) και όχι επί του κανονικού μισθού τους, οδηγώντας έτσι σε σημαντικές μειώσεις.

Η νομοθέτηση των αντεργατικών μέτρων και η επιβολή τους από την εργοδοσία στους χώρους δουλειάς πάνε χέρι χέρι με την ένταση του αυταρχισμού για την καταστολή των αντιδράσεων συνδικάτων και εργαζομένων που αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους. Για αυτό η κυβέρνηση της ΝΔ συνέχισε το έργο χτυπήματος της λειτουργίας των συνδικάτων από εκεί που το άφησε η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Πέρασε νέο νόμο για τον περιορισμό και την απαγόρευση των διαδηλώσεων, προσπάθησε να επιβάλει την ηλεκτρονική ψηφοφορία στα συνδικάτα, στην κατεύθυνση μετατροπής τους σε αποστεωμένους γραφειοκρατικούς οργανισμούς στην υπηρεσία του κεφαλαίου.

Παράλληλα προετοιμάζει το νομοσχέδιο, με βασικά μέτωπα την παραπέρα διευθέτηση του χρόνου εργασίας, με τη θέσπιση 10ωρης δουλειάς, το περαιτέρω χτύπημα του δικαιώματος στην απεργία, με το τρικ της αύξησης του ποσοστού του προσωπικού ασφαλείας που θα πρέπει να έχουν επιχειρήσεις σε μέρα απεργίας (προβλέπεται ότι θα είναι 40%). Σε αυτήν τη φάση στόχος είναι επίσης η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης.