Από τον αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, γιατρό και συγγραφέα Θάνο Κωνσταντινίδη, λάβαμε και δημοσιεύουμε το παρακάτω επίκαιρο κείμενο:

«"Είναι τα τελευταία πράγματα που ψωνίζω μ' ελληνικά χρήματα".

Η άκρως επίκαιρη αυτή φράση φυσικό είναι να αποδοθεί σε κάποιον σύγχρονο νεοέλληνα πελάτη - αγοραστή ενός πολυκαταστήματος. Ο οποίος προβαίνει σε ανακοίνωση της πράξης του χωρίς ιδιαίτερο χρωμάτισμα. Χωρίς έκφραση αναμενόμενης λύπης για την οριστική εξαφάνιση της αρχαιότατης δραχμής του, θύματος και αυτής ενός από τα πολλά, του τόσο διαφημιζόμενου ευρωπαϊκού εκσυγχρονισμού μας. Ενώ πάμπολλοι αμετανόητοι ελληνολάτρες, πολίτες γηγενείς της ηρωικής και πολύπαθης αυτής χώρας, θρηνούν το θάνατο της δραχμής τους. Ανάμεσά τους και ο Οθων Τσουνάκος, συγγραφέας του αποχαιρετιστήριου ωραίου βιβλίου, ρέκβιεμ της δραχμής, όπως το χαρακτηρίζει ο ίδιος, με τίτλο "Δραχμούλα μου καλό σου ταξίδι".

Σε ένα άλλο, όμως, ταξίδι παραπέμπει η αρχική φράση του κειμένου μας. Ακριβέστερα, ο στίχος και το ημιστίχιο από το ποίημα "Το ταξίδι" του Μίλτου Σαχτούρη. Γραμμένο πριν 47 χρόνια, το 1954, και δημοσιευμένο το 1956 στη συλλογή "Οταν σας μιλώ". Το ποίημα μάς μεταφέρει σε ατμόσφαιρα ταξιδιού και συνόρων.

Η έννοια του ταξιδιού εμπνέει τον ποιητή και σε άλλες δημιουργίες του. Ηδη, από το 1945, όταν "Αρχίζει το ταξίδι της χαράς", στο ποίημα "Τ' όνειρο" της συλλογής "Η Λησμονημένη". Το 1986 στο ποίημα "Η επίσκεψη" της συλλογής "Εκτοπλάσματα". Και το 1990 στο ποίημα "Ασπρα ωραία καράβια" της συλλογής "Καταβύθιση".

Στο "Ταξίδι" του 1954, η ποιητική αφήγηση ρέει ιστορώντας. Εκφραση εικόνων και λόγου προσιτή και στον μη εμβριθή αναγνώστη. Με το άσπρο πλοίο γεμάτο άρρωστα πουλιά. Τον πτηνοτρόφο με το κιάλι. Τους μονολόγους φωτογράφου και πουλιού. Το διάλογο συνταγματάρχη και γιατρού.

Ο μονόλογος του άρρωστου πουλιού στο τελευταίο τρίστιχο του ποιήματος είναι που το καθιστά σχεδόν προφητικό. Ισως αυτό - χρήμα προφητικό. Αφού πριν φύγει για τον ουρανό το πουλί, ασφαλώς περίλυπο, θα πει:

"Είναι τα τελευταία πράγματα που ψωνίζω μ' ελληνικά χρήματα".

Γνωρίζομε πόσο συχνά στη δημοτική μας ποίηση τα πουλιά μιλούν και θρηνούν. Ετσι και στο ποίημα του Μίλτου Σαχτούρη, ο οποίος, κατά τον Γιάννη Δάλλα, "ανεβάζει τη βαθύτερη και πανανθρώπινη παράδοση ως την πιο ερμητική πρωτοπορία".

Προφητικό, όμως, ίσως είναι το ποίημα και με την ερώτηση που υποβάλλει ο αναρμόδιος συνταγματάρχης. Από απλή περιέργεια ή ευρύτερο σωστικό ενδιαφέρον που θα εκδηλωθεί σαφέστερα δέκα τρία χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο 1967;

Τελειώνοντας, παραθέτομε ολόκληρο το ωραίο ποίημα. Για την αφιέρωση του οποίου, μισόν αιώνα πριν, ευχαριστεί άλλη μια φορά τον δημιουργό του ο παραλήπτης φίλος του».

Μίλτου Σαχτούρη

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ

Στον Θάνο Κωνσταντινίδη

Σταθείτε! φώναξε ο φωτογράφος

όμως το πλοίο είχε πια τώρα ξεκινήσει

ένα μεγάλο άσπρο πλοίο

γεμάτο άρρωστα πουλιά

κι ο πτηνοτρόφος σε μια ταράτσα

με κιάλι τα κοιτούσε

να φεύγουνε μαζί με τα μεγάλα

σύννεφα που φεύγανε κι αυτά

* * *

Αν μπαίναμε στο αντικρινό

ξενοδοχείο θα μας βλέπαν θα 'λεγαν:

Μπήκαν στο ξενοδοχείο «Η Ελπίς»

* * *

«Φεύγετε για ταξίδι;»

ρώτησε ο συνταγματάρχης

«Οχι» απάντησα «Είμαι γιατρός

μόλις εξέτασα

τ' άρρωστα αυτά πουλιά που φύγαν

να, ένα που μου ξέφυγε κιόλας!»

Είχε περάσει στο απέναντι μαγαζί

* * *

«Είναι τα τελευταία πράγματα που ψωνίζω

μ' ελληνικά χρήματα» είπε το άρρωστο πουλί

Επειτα άνοιξε τα φτερά του

και πέταξε στον ουρανό».