Η αντιλαϊκή πολιτική που υλοποίησαν οι αστικές κυβερνήσεις, πέρα από το χτύπημα του εισοδήματος της εργατικής - λαϊκής οικογένειας μέσω της φοροληστείας αλλά και τις μειώσεις μισθών - συντάξεων, έθεσε στο στόχαστρο διαχρονικά και την ανάγκη δωρεάν στέγασης των φοιτητών, η οποία αντιμετωπίστηκε και συνεχίζει να θεωρείται ως κόστος και «περιττό έξοδο», αλλά και πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας από το οποίο κερδοφορούν οι εργολάβοι.

Η κυβέρνηση ΝΔ, συνεχίζοντας το «έργο» της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, διατηρεί τους πετσοκομμένους προϋπολογισμούς και την υποχρηματοδότηση, συνολικά για την Παιδεία, που ειδικά στις φοιτητικές εστίες των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της χώρας δεν φτάνει ούτε για τα βασικά. Τεράστιες είναι οι ελλείψεις συντήρησης, με αποτέλεσμα να χαλάνε συνεχώς λέβητες, κλιματιστικά, ασανσέρ, να υπάρχουν τεράστια κτιριακά προβλήματα σε δεκάδες εστίες, ενώ το Πανελλαδικό Συντονιστικό Συλλόγων Οικότροφων έχει τονίσει επανειλημμένως πως βασικές υποδομές, όπως αντιπυρικής και αντισεισμικής θωράκισης, δεν υπάρχουν σε καμία εστία πανελλαδικά.

Στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης, ωστόσο, το πρόβλημα δεν είναι μονάχα η εκρηκτική κατάσταση των εστιών όπου ζουν οι φοιτητές. Οι ήδη υπάρχουσες φοιτητικές εστίες που (υπο)λειτουργούν, δεν φτάνουν για να καλύψουν παρά ένα ελάχιστο τμήμα των φοιτητών που σπουδάζουν και κατάγονται από άλλη πόλη.

Οι εστίες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έχουν συνολική δυναμικότητα περίπου 1.500 κλινών, ενώ στο ίδρυμα φοιτούν πάνω από 70.000 φοιτητές, αφήνοντας δηλαδή μονάχα το 2% των φοιτητών με πρόσβαση στο δικαίωμα της δωρεάν στέγασης.

Στις αρχές κάθε ακαδημαϊκής χρονιάς, πολλοί φοιτητές που κάνουν αίτηση στην εστία και πληρούν όλα τα κριτήρια μένουν εκτός ή κυριολεκτικά «στον αέρα» μέχρι την επόμενη εισδοχή, αναμένοντας να αδειάσει κάποιο δωμάτιο. Ταυτόχρονα, υπάρχουν αναξιοποίητα δωμάτια, τα οποία έχουν κριθεί μη κατάλληλα από τη χρόνια έλλειψη συντήρησης. Την περσινή χρονιά ο αριθμός τους έφτασε τα 80, ενώ φέτος, ύστερα και από κινητοποιήσεις των φοιτητών, μειώθηκαν στα 35.

Ενα βασικό πρόβλημα που ανέφεραν στον «Ριζοσπάστη» οι οικότροφοι των εστιών είναι η ανεπαρκής φύλαξη των κτιρίων. Το προσωπικό φύλαξης δεν είναι μόνιμο, με τις εργολαβίες να εναλλάσσονται κάποιες φορές και κάθε δεκαπενθήμερο, που αντιστοιχεί σε έναν φύλακα για κάθε ένα κτίριο περίπου 400 δωματίων, με τους γύρω χώρους χωρίς φωτισμό τα βράδια.

Συνολικά, στα τέσσερα κτίρια των εστιών του ΑΠΘ η συντήρηση είναι ανύπαρκτη, ενώ υπάρχει και μεγάλη έλλειψη σε αναλώσιμα, στρώματα, γραφεία ή ακόμα και καλοριφέρ για τα δωμάτια. Στα κτίρια Α', Β' και Γ' εντοπίζονται προβλήματα με τη λειτουργία σε μπάνια και τουαλέτες, ενώ ανά διαστήματα δεν υπάρχει ζεστό νερό σε όλους τους ορόφους. Στο κτίριο Δ', οι φοιτητές, μετά από συνεχείς κινητοποιήσεις, κατάφεραν να αντικατασταθεί πριν από λίγο καιρό το εδώ και 4 χρόνια χαλασμένο μπόιλερ. Ακόμα, οι φοιτητές εκεί έχουν κατακτήσει να τους παρέχονται κοινόχρηστα πλυντήρια, τα οποία όμως δεν συντηρούνται, με αποτέλεσμα να χαλάνε και να χρειάζονται συνεχώς επισκευή.

Ενα ακόμα πρόβλημα στην καθημερινότητα των φοιτητών αλλά και εργαζομένων προκαλούν οι εργολαβίες. Στο δεκαώροφο κτίριο των εστιών Δ', οι φοιτητές έμειναν φέτος για μέρες χωρίς ασανσέρ, διότι τέθηκαν από τον εργολάβο συντήρησής τους εκτός λειτουργίας μετά τη λήξη της σύμβασής του με το Πανεπιστήμιο. Η κατάσταση αυτή έχει αφήσει αρκετές φορές τους εργαζόμενους του εστιατορίου, της συντήρησης και της καθαριότητας για μήνες απλήρωτους και κάποιους από αυτούς άνεργους μετά από την υπογραφή νέων συμβάσεων.

Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση στη φοιτητική εστία του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, συνολικής δυναμικότητας 202 κλινών, που αντιστοιχεί σε περίπου 16.000 φοιτητές! Η συγκεκριμένη εστία βρίσκεται στην Καλαμαριά, οπότε οι φοιτητές επιβαρύνονται με τα έξοδα της μετακίνησής τους. Επίσης, φοιτητική λέσχη λειτουργεί μόνο στο πανεπιστήμιο, που σημαίνει πως για να σιτιστούν οι εστιακοί φοιτητές - που δεν δικαιούνται όλοι κάρτες σίτισης - πρέπει να μένουν όλη τη μέρα στο κέντρο.

Στην εστία του Διεθνούς Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΔΙΠΑΕ - πρώην Αλεξάνδρειο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης) στη Σίνδο, η κατάσταση είναι εκρηκτική για τους 250 οικότροφους (σε σύνολο άνω των 30.000 φοιτητών!). Παρά την περιβόητη «πανεπιστημιοποίηση» που προώθησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, οι φοιτητές αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς τους στο ΔΙΠΑΕ.

Οι οικότροφοι, όπως και οι υπόλοιποι συμφοιτητές τους, βιώνουν καθημερινά το «δράμα του 52», της γραμμής που συνδέει το ΔΙΠΑΕ με το κέντρο της πόλης. Η «σαρδελοποίηση» των φοιτητών στα λεωφορεία, όπως οι ίδιοι την αποκαλούν χαρακτηριστικά, είναι ακόμα πιο έντονη στη συγκεκριμένη γραμμή από ό,τι στις υπόλοιπες του ΟΑΣΘ, γεγονός που έχει οδηγήσει αρκετές φορές σε λιποθυμίες φοιτητών στο λεωφορείο. Ο μοναδικός ηλιακός θερμοσίφωνας που λειτουργεί στις εστίες δεν επαρκεί για να παρέχει ζεστό νερό στους φοιτητές τις περισσότερες μέρες του χειμώνα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της χρόνιας υποχρηματοδότησης της φοιτητικής μέριμνας αποτελεί αυτό του κτιρίου των εστιών του ΔΙΠΑΕ στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, το οποίο εγκαταλείφθηκε το 2005. Αν και το 2013 ένα μέρος των ζημιών αποκαταστάθηκαν, ακόμα και σήμερα δεν λειτουργεί. Σε συνάντηση του προέδρου του ΔΙΠΑΕ με αντιπροσωπεία του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, με επικεφαλής τον βουλευτή του Κόμματος Γιάννη Δελή τον περασμένο Νοέμβρη, ο ίδιος είχε δηλώσει ότι έχει προβλεφθεί κονδύλι της τάξης των 3 εκατομμυρίων ευρώ, για έργα στο συγκεκριμένο κτίριο, αλλά με ευθύνη και της τωρινής και της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας δεν εκταμιεύεται.

Ο Σύλλογος των Οικοτρόφων Φοιτητών σε συντονισμό με άλλους φοιτητικούς συλλόγους της πόλης ωστόσο δεν έχει σταματήσει να διεκδικεί με την πάλη του τη λύση στα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Πρόσφατα οι φοιτητές απέσπασαν δέσμευση από τον αντιπρύτανη του ΑΠΘ για τη φοιτητική μέριμνα ότι θα ανακαινιστούν οι εστίες χωρίς οι φοιτητές να επιβαρυνθούν ούτε με ένα ευρώ αν χρειαστεί να φιλοξενηθούν σε ξενοδοχεία κατά τη διάρκεια της ανακαίνισης.

Στο πάγιο αίτημα των φοιτητών για την ανέγερση νέων εστιών, ωστόσο, η απάντηση που πήραν ήταν ότι εξετάζεται η ανέγερση νέας εστίας με ΣΔΙΤ, πράγμα που σημαίνει ότι οι φοιτητές θα υποχρεώνονται να πληρώνουν ενοίκιο για τη διαμονή τους στην εστία.

Θυμίζουμε ότι το σχέδιο για κατασκευή εστιών με ΣΔΙΤ το είχε παρουσιάσει η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και το χειροκρότησε, όπως ήταν φυσικό, και η ΝΔ. Σε αυτό το σχέδιο, μάλιστα, προβλέπεται και η επιβολή ενοικίου στους εστιακούς φοιτητές με τρεις «ζώνες» ως εξής: Μία «ζώνη» δωρεάν δωματίων, μία «ζώνη» με χαμηλό επιδοτούμενο ενοίκιο και μία «ζώνη» με κανονικότατο ενοίκιο.

Η εμπειρία δε από τα σχολεία π.χ. που έχουν κατασκευαστεί με ΣΔΙΤ τα τελευταία χρόνια είναι σε πολλές περιπτώσεις απογοητευτική και μπορεί να καταλάβει κανείς ποια θα είναι τα αποτελέσματα από τη μεταφορά αυτού του μοντέλου και στις εστίες. Τα κτίρια με ΣΔΙΤ ανήκουν για πολλά χρόνια μετά την κατασκευή τους στον ιδιώτη εργολάβο και όσοι είναι μέσα δεν μπορούν ούτε ένα καρφί στον τοίχο να βάλουν χωρίς την άδειά του. Στον εργολάβο, επίσης, απευθύνονται για βλάβες και δυσλειτουργίες και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η εταιρεία που ανέλαβε την εργολαβία γίνεται «καπνός» μετά και δεν αναλαμβάνει καμιά επιδιόρθωση...

Οι φοιτητές μέσα από τους συλλόγους τους διεκδικούν με τους αγώνες τους όχι μόνο την αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων που υπάρχουν στις εστίες, αλλά και συνολικά:

• Ανέγερση νέων εστιών στο κτίριο των παραπληγικών (που έχει μείνει στο στάδιο της κατασκευής, πίσω από την Παιδαγωγική Σχολή).
• Δήμευση εγκαταλελειμμένων ξενοδοχείων και αξιοποίηση της περιουσίας των πανεπιστημίων προκειμένου να ανεγερθούν νέες σύγχρονες εστίες, που να καλύπτουν τις ανάγκες, στην ευθύνη του κράτους χωρίς ιδιώτες και νοίκια.
• Δημιουργία ενιαίου φορέα στην ευθύνη του κράτους, που θα διαχειρίζεται τις εστίες με επαρκή κρατική χρηματοδότηση και μόνιμο προσωπικό.
• Εξω οι εργολάβοι από τις εστίες και τις σχολές.
• Καμία σκέψη για ιδιωτικοποίηση των εστιών.
• Αμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας εισδοχής στις εστίες. Υπενοικίαση ξενοδοχείων για όσους φοιτητές έκαναν αίτηση και δεν πήραν δωμάτιο σε εστία.
• Καμία σκέψη για μείωση προσωπικού στις εστίες.
• Μέτρα αντιπυρικής - αντισεισμικής θωράκισης για όλες τις εστίες. Αμεση ανακαίνιση και συντήρηση όλων των υποδομών.
• Αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για τις εστίες στο ύψος των αναγκών.
• Αμεση χορήγηση έκτακτου στεγαστικού επιδόματος σε όλους τους φοιτητές που σπουδάζουν μακριά από την οικία τους, συμπεριλαμβανομένων και των πρωτοετών. Διεύρυνση των δικαιούχων και άμεση καταβολή του στεγαστικού επιδόματος για την περσινή ακαδημαϊκή χρονιά.