Ο Γκένριχ Κασπαριάν γεννήθηκε στην Αρμενία το Φλεβάρη του 1910 και ήδη από τα μαθητικά του χρόνια έδειξε τη μεγάλη του κλίση στο σκάκι. Σε αγωνιστικό επίπεδο, το 1936 κατέκτησε τον τίτλο του Σοβιετικού μετρ και το 1950 του διεθνούς μετρ. Ανάλογη είναι η πορεία του και στο καλλιτεχνικό σκάκι. Το 1956 παίρνει το δίπλωμα του διεθνούς κριτή σκακιστικής σύνθεσης, ενώ το 1972 γίνεται ο πρώτος συνθέτης στον οποίο απονέμεται από την Παγκόσμια Σκακιστική Ομοσπονδία o τίτλος του Γκραν μετρ σκακιστικής σύνθεσης.

Παρότι ξεκίνησε ως συνθέτης προβλημάτων, ο Κασπαριάν έγινε διάσημος κυρίως για τις εμπνευσμένες σπουδές του. Εγραψε πολλά βιβλία γύρω από το καλλιτεχνικό σκάκι και όχι μόνο και μέχρι το τέλος της ζωής του, το 1995, συνέθεσε πάνω από εξακόσιες σκακιστικές σπουδές, που μέχρι σήμερα εντυπωσιάζουν για τη δυσκολία και την ευρηματικότητά τους. Κέρδισε επανειλημμένως το σοβιετικό πρωτάθλημα καλλιτεχνικού σκακιού, ενώ συγκέντρωσε συνολικά πάνω από εξήντα διεθνή βραβεία. Ακόμα παρουσίασε αξιόλογη πορεία και στο αγωνιστικό σκάκι κατακτώντας δέκα φορές το πρωτάθλημα της Αρμενίας (απ' το 1934 μέχρι το 1956), ισοβαθμώντας μάλιστα δύο φορές με τον κατοπινό παγκόσμιο πρωταθλητή και συμπατριώτη του Τίγκραν Πετροσιάν.

Δημοσιεύουμε έξι από τις πιο γνωστές (και πιο δύσκολες!) δημιουργίες του Κασπαριάν.

Λύσεις

1) 1. Ργ1! και ο μαύρος Αξιωματικός χάνεται υποχρεωτικά, π.χ. 1. ...Αθ5 2. Ιζ4+ ενώ αν 1. ...Αη4 τότε 2. Αγ8+

2) Παρότι ο Πύργος είναι ισχυρότερος απ' τον Αξιωματικό, το φινάλε αυτό είναι συνήθως ισόπαλο. Ωστόσο στη θέση αυτή ο λευκός κερδίζει με την κίνηση αναμονής 1. Ρζ3! και μετά από 1. ...Ρζ5 (Η μοναδική κίνηση που στηρίζει τον Αξιωματικό) δεύτερη κίνηση αναμονής με 2. Ρζ4! και ο μαύρος Βασιλιάς είναι αναγκασμένος να εγκαταλείψει τον Αξιωματικό του.

3) Το υλικό είναι περίπου ίσο, ωστόσο τα λευκά κερδίζουν. 1. Πζ5! Απειλώντας ματ με Αγ2 και αν 1. ...Ρζ5 τότε 2. Αη4+ και η μαύρη Βασίλισσα πέφτει.

4) 1. Ιε8 Ρη6 2. θ5+ Πθ5 3. ζ5+ Πζ 4. η4+ Πε5 5. Αζ5+ Πζ5 6. Ιη7!

5) 1. Αζ5 Ρδ4 2. Ιε6+ Ρε5 3. Αθ3 Αγ2 4. δ4+ Ρδ5 5. Ρβ5 Αθ7 6. Ρβ4 Αη8 7. Ργ3 Αε6 8. Αη2 ματ

6) 1. Ιη7! Πθ6 2. Πγ5+ Ρδ4 3. Πγ4+! Ρε5 4. Πγ7 Ρζ6 5. Ιε8+ Ρζ7 6. Πγ8 Πε6+ 7. Ρδ1!! Πη6 8. Ιγ7! Πγ6 9. Ρδ2!! (ο μαύρος δεν έχει σχεδόν καμία κίνηση!) Πγ5 10. Πζ8+ κ.λπ.