Οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές στην Ουκρανία, την ερχόμενη Κυριακή, διεξάγονται σε μια περίοδο έντονης κινητικότητας στις παρασκηνιακές και επίσημες διαπραγματεύσεις διαφόρων ιμπεριαλιστικών κέντρων σχετικά με τη «διευθέτηση» της σύγκρουσης στην Ανατολική Ουκρανία (περιοχή Ντονμπάς) και για την Κριμαία, που έχει ενσωματωθεί στη Ρωσία από το 2014. Στοιχείο αυτής της κινητικότητας είναι και η πρόσφατη συμφωνία των δύο πλευρών για ανταλλαγή Ρώσων και Ουκρανών αιχμαλώτων μέσα στον επόμενο μήνα.

Στις προεδρικές εκλογές του Μάη ο Βολοντιμίρ Ζελένσκι διαδέχτηκε τον Πέτρο Ποροσένκο στην προεδρία της χώρας και λίγες μέρες αργότερα έπαυσε το κοινοβούλιο και προκήρυξε πρόωρες βουλευτικές εκλογές (αντί για Οκτώβρη), καθώς το νεοσυσταθέν κόμμα του, «Υπηρέτης του λαού», δεν εκπροσωπείται στη Βουλή και ο Ζελένσκι δεν θα μπορούσε να κυβερνήσει με τον υπάρχοντα κοινοβουλευτικό συσχετισμό.

Η σύγκρουση στην Ανατολική Ουκρανία, οι «συμμαχίες» της Ουκρανίας με την ΕΕ, τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ απέναντι στη Ρωσία, η ενταξιακή προοπτική της χώρας σε αυτούς τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, είναι τα κυρίαρχα ζητήματα των βουλευτικών εκλογών της Κυριακής. Καθόλου τυχαία, μετά την ανάληψη της προεδρίας ο Βολ. Ζελένσκι επισκέφτηκε τις Βρυξέλλες για να μιλήσει με Ευρωπαίους αξιωματούχους και ηγέτες κρατών - μελών ζητώντας επιπλέον στήριξη απέναντι στη «ρωσική επιθετικότητα», ενώ στη συνέχεια ταξίδεψε σε Παρίσι και Βερολίνο, όπου συναντήθηκε με τον Εμανουέλ Μακρόν και την Αγκελα Μέρκελ, τους ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας αντίστοιχα, δύο από τις χώρες που συμμετέχουν στο διαπραγματευτικό «σχήμα της Νορμανδίας» μαζί με τη Ρωσία και την Ουκρανία.

Στην Ουκρανία και στη μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και του Καυκάσου, συνεχίζεται ο σφοδρός ανταγωνισμός των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, τόσο μεταξύ τους όσο και με τη Ρωσία, για ενεργειακές πηγές, αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου, αγορές, σφαίρες επιρροής. Αυτός ο ανταγωνισμός, που εκφράστηκε και στο εσωτερικό της ουκρανικής αστικής τάξης, οδήγησε την άνοιξη του 2014 στην ανατροπή της προηγούμενης κυβέρνησης του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, με παρέμβαση της ΕΕ και των ΗΠΑ. Μάλιστα η κυβερνητική ανατροπή έγινε σε μια χρονική στιγμή που ήταν σε εξέλιξη παζάρι (κυρίως για την Ενέργεια) της Ουκρανίας τόσο με την ΕΕ, όσο και με τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ στήριξαν εθνικιστικές και φασιστικές δυνάμεις που πραξικοπηματικά κατέλαβαν την πολιτική εξουσία. Η Ρωσία, από την άλλη, ενίσχυσε και ενισχύει τα καθεστώτα στο Ντονέτσκ και στο Λουγκάνσκ, αλλά και την Κριμαία την οποία ενσωμάτωσε τον Μάρτη του 2014.

Εκτοτε συνεχίζονται οι εχθροπραξίες μεταξύ των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων και του στρατού των «αυτόνομων» περιοχών του Ντονμπάς, Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ (που ψευδεπίγραφα αυτοαποκαλούνται «Λαϊκές Δημοκρατίες»), ενώ η εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ δεν έχει προχωρήσει σχεδόν καθόλου.

Στο μεταξύ, 1 εκατ. κάτοικοι του Ντονμπάς έχουν υπογράψει μέχρι στιγμής αναφορά προς τον Ζελένσκι στο πλαίσιο της δράσης «Donbass Choice» (Επιλογή για το Ντονμπάς), μιας πρωτοβουλίας που ξεκίνησε τον Μάη. Στην αναφορά ζητούν από τον Πρόεδρο της Ουκρανίας να ανακηρύξει ειδικό καθεστώς στο Ντονμπάς, να σταματήσουν τα στρατιωτικά χτυπήματα στο έδαφος του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, να συνεχίσει την καταβολή των συντάξεων στους κατοίκους της περιοχής και να αναγνωρίσει το δικαίωμά τους για ένταξη στη Ρωσία.

Στο μεταξύ ο Ζελένσκι επανέφερε πρόσφατα την πρόταση για αναβάθμιση του «διαμεσολαβητικού» ρόλου των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία.

Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του πρότεινε συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν, στο Μινσκ της Λευκορωσίας, και στις συνομιλίες να έχουν ρόλο μεσολαβητή ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Θυμίζουμε ότι το επιτελείο του νέου Προέδρου της Ουκρανίας εδώ και μήνες είχε θέσει στο τραπέζι τη διεύρυνση του «σχήματος της Νορμανδίας» (Γερμανία, Γαλλία, Ρωσία, Ουκρανία) με τη συμμετοχή των ΗΠΑ και της Μ. Βρετανίας, δηλαδή τη μεγαλύτερη και πιο «θεσμική» εμπλοκή των ΗΠΑ - Βρετανίας στην ενδοϊμπεριαλιστική αντιπαράθεση στη στρατηγική περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.

O Ρώσος Πρόεδρος απάντησε ότι βλέπει θετικά μια τέτοια συνάντηση με τον Ζελένσκι, όπως και τη διεύρυνση των διαπραγματεύσεων με τη συμμετοχή και των ΗΠΑ - Βρετανίας. Πρόσθεσε όμως ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί πριν από τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών στην Ουκρανία, ενώ αναρωτήθηκε ποια είναι η θέση της Βρετανίας και των ΗΠΑ, αλλά και των Γερμανίας - Γαλλίας, πάνω στην πρόταση Ζελένσκι.

Χαρακτηριστική των πολύπλευρων παζαριών στην περιοχή είναι και η τοποθέτηση του επικεφαλής του κόμματος «Υπηρέτης του λαού», Ντμίτρο Ραζμούκοφ, ότι οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να διεξάγονται σε διάφορα επίπεδα, τόσο εντός του «σχήματος της Νορμανδίας» όσο και με διεύρυνση του σχήματος: «Σήμερα καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια να εμπλέξουμε τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία σε αυτήν τη διαδικασία. Νομίζω ότι θα δώσει κάποια ώθηση στην εξέλιξη της κατάστασης με θετικό τρόπο».

Σημειωτέον, στο πλαίσιο της αυξημένης κινητικότητας στο παζάρι και μετά από ουκρανικό αίτημα, Ζελένσκι και Πούτιν είχαν την προηγούμενη βδομάδα την πρώτη τους τηλεφωνική επικοινωνία μετά την εκλογή του πρώτου. Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε τη συνομιλία «ρεαλιστική» και «σημαντική από μόνη της», ανεξαρτήτως αποτελέσματος ή «κλίματος» μεταξύ των δύο ηγετών.

Οι δυο ηγέτες συνομίλησαν για περίπου είκοσι λεπτά σχετικά με «τη διευθέτηση της σύγκρουσης στη Νοτιοανατολική Ουκρανία», όπου συνεχίζονται οι μάχες μεταξύ των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων και των «Λαϊκών Δημοκρατιών» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, τα καθεστώτα των οποίων προσβλέπουν σε αυτονομία και μεγαλύτερη σύνδεση με τη Ρωσία. Επίσης συζήτησαν «κοινές προσπάθειες για την απελευθέρωση αιχμαλώτων από τις δύο πλευρές» και «συμφωνήθηκε να συνεχιστούν αυτές οι προσπάθειες σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων». Η ουκρανική προεδρία «είδε» στην τηλεφωνική συνομιλία «το πρώτο βήμα για την επανεκκίνηση των συνομιλιών στο πλαίσιο του σχήματος της Νορμανδίας» και την προσδοκία ότι «σύντομα θα απελευθερώσουν τους αιχμάλωτους ναύτες (σ.σ. στα Στενά Κερτς) και άλλους Ουκρανούς πολίτες, που κρατούνται στη Ρωσία».

Το νέο κόμμα «Υπηρέτης του λαού», του Βολ. Ζελένσκι, εμφανίζεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις, χωρίς να είναι σίγουρο αν θα έχει και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Στις βασικές κατευθύνσεις αναφορικά με τις διεθνείς «συμμαχίες» δεσμεύεται - όπως και η προηγούμενη κυβέρνηση του Π. Ποροσένκο - να ενισχύσει τις σχέσεις με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Προεκλογικά δεσμεύεται μάλιστα να ενισχύσει την απαραίτητη νομοθεσία για την εφαρμογή της Συμφωνίας Σύνδεσης μεταξύ Ουκρανίας και ΕΕ, καθώς και να επεκτείνει τη συνεργασία με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Δηλώνει επίσης ότι θα υποστηρίξει τις πρωτοβουλίες του Ζελένσκι για «επανεκκίνηση των σχέσεων με τους εγγύτερους γείτονες της Ουκρανίας στη Δύση».

Εξαιτίας της σύγκρουσης στην Ανατολική Ουκρανία και για το ζήτημα της Κριμαίας, βρίσκεται στο προσκήνιο και προεκλογικά το ζήτημα της «εθνικής ασφάλειας και άμυνας». Το κόμμα «Υπηρέτης του λαού» δηλώνει ότι θα ενισχύσει νομοθετικά τις πρωτοβουλίες του Ουκρανού Προέδρου, που αποβλέπουν στην αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της χώρας. Σημειώνει ότι οι αμυντικές δαπάνες πρέπει να είναι τουλάχιστον 5% του ΑΕΠ και ότι θα προχωρήσει στη «μεταρρύθμιση» των Ενόπλων Δυνάμεων σύμφωνα με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το κόμμα «Υπηρέτης του λαού» βρίσκεται στην πρώτη θέση με ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 42% - 48%, ενώ ακολουθεί με μεγάλη διαφορά το φιλορωσικό «Πλατφόρμα Αντιπολίτευσης - Για τη ζωή» με 10% - 15%. Ενδεικτικές της στάσης του κόμματος αυτού για ανάπτυξη των σχέσεων με τη Ρωσία είναι και οι επισκέψεις του επικεφαλής του στη Ρωσία, όπου πρόσφατα συνομίλησε με τον Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Ο Ρώσος πρωθυπουργός πρότεινε τη σύναψη ενός μνημονίου συνεργασίας μεταξύ των δύο κομμάτων, όπως και την επανεκκίνηση των πολιτικών επαφών μεταξύ των δύο χωρών.

Στην τρίτη θέση εμφανίζεται το κόμμα του Π. Ποροσένκο «Ευρωπαϊκή Αλληλεγγύη», με 8% - 10%, και ακολουθούν το κόμμα της Γιούλια Τιμοσένκο «Πατρίδα» με 6% - 8%, ενώ για άλλα τρία κόμματα υπάρχει η πιθανότητα να ξεπεράσουν το όριο του 5% και να εισέλθουν στη Βουλή.

Στο ΚΚ Ουκρανίας απαγορεύτηκε για μία ακόμα φορά να θέσει υποψηφιότητα στις εκλογές, καθώς σύμφωνα με το νόμο της «αποκομμουνιστικοποίησης» η δράση του θεωρείται αντισυνταγματική.