MotionTeam

Από φετινές κινητοποιήσεις στη Θεσσαλονίκη για το ζήτημα της Στέγασης

Τα ενοίκια είναι υπέρογκα και σε συνδυασμό με τις μειώσεις που έχει υποστεί το λαϊκό εισόδημα την περίοδο της κρίσης, με τους νόμους όλων των κυβερνήσεων και της σημερινής, πολλοί φοιτητές αδυνατούν ακόμα και να παρακολουθήσουν τη σχολή τους, αφού δεν μπορούν να καλύψουν το βασικό μέρος του λεγόμενου κόστους σπουδών, που αφορά τη στέγη. Ούτε λόγος βέβαια για τις άλλες δαπάνες, που αφορούν το κόστος διαβίωσης σε μια άλλη πόλη από αυτήν όπου μένει η οικογένεια του φοιτητή.

Την κατάσταση επιβάρυνε τα τελευταία χρόνια το λεγόμενο «Airbnb», μια πλατφόρμα «βραχυχρόνιων μισθώσεων», μέσω της οποίας επιλέγουν να νοικιάζουν τα ακίνητά τους πολλοί ιδιοκτήτες, επιδιώκοντας πολλαπλάσια έσοδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Αθήνα έχουν καταχωρηθεί στην πλατφόρμα 7.300 καταλύματα, ενώ μόνο στο ιστορικό κέντρο υπάρχουν εγγεγραμμένα περίπου 1.000 ακίνητα.

Σύμφωνα με στοιχεία από μεσιτικά γραφεία, την τελευταία χρόνια, με καθοριστική συμβολή του «Airbnb», τα ενοίκια στην Αττική αυξήθηκαν κατά 6,9%, στη Θεσσαλονίκη κατά 14,4% και στην περιφέρεια κατά 7,1%, με μεγάλες όμως διαφορές από πόλη σε πόλη, ενώ μειώθηκε πολύ και η διαθεσιμότητα σε ξενοίκιαστα σπίτια.

Στη Θεσσαλονίκη, όπως προκύπτει από δηλώσεις μεσιτών, δεν υπάρχει επάρκεια διαθέσιμων προς ενοικίαση σπιτιών σε σχέση με τον αριθμό των φοιτητών, ενώ αντίστοιχη εικόνα υπάρχει και σε περιοχές της Αθήνας στις οποίες αναζητούν σπίτια οι πρωτοετείς, με κριτήριο την εγγύτητα στις σχολές και το κόστος.

Στις περισσότερες πόλεις όπου υπάρχουν σχολές, και ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές, την κατάσταση δυσκολεύει η επέκταση της βραχυπρόθεσμης μίσθωσης, καθώς κυριολεκτικά οι φοιτητές δεν βρίσκουν σπίτι να νοικιάσουν, ενώ τα ενοίκια εκτινάσσονται.

Στη Ρόδο, για παράδειγμα, υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο αναζητούν διαμέρισμα για ενοικίαση 200 - 230 νέοι φοιτητές, όμως η ζήτηση είναι πολλαπλάσια, αφού υπάρχει μεγάλος αριθμός νεοδιοριζόμενων εκπαιδευτικών, στρατιωτικών και δημοσίων υπαλλήλων που αναζητούν διαμέρισμα, με τις τιμές ενοικίασης να κινούνται από 250 έως και 400 ευρώ για τις γκαρσονιέρες, αναλόγως αν είναι επιπλωμένες ή όχι. Δυσκολία να βρουν σπίτι αντιμετωπίζουν φοιτητές και στην Κρήτη, και όταν βρουν, τα ενοίκια είναι υψηλά ή καλούνται να εγκαταλείψουν τα διαμερίσματά τους τον Απρίλη, καθώς τότε ξεκινά η τουριστική περίοδος. Οι τιμές είναι υψηλές, με μία γκαρσονιέρα 25 με 30 τ.μ., επιπλωμένη, να νοικιάζεται προς 300 έως 330 ευρώ.

Στα Ιωάννινα, σύμφωνα με μεσιτικά γραφεία της πόλης, υπάρχει μεγάλη ζήτηση για σπίτια στο κέντρο, τα οποία όμως για έναν εισακτέο δεν είναι εύκολα διαθέσιμα, ενώ οι τιμές ποικίλουν ανάλογα με την παλαιότητα, τον όροφο και τις παροχές του κάθε σπιτιού. Οι τιμές στις γκαρσονιέρες και τα δυάρια είναι 200 και 400 ευρώ αντίστοιχα, σε νεόκτιστες πολυκατοικίες, και οι τιμές αυξάνονται ανάλογα με τα τετραγωνικά και με το αν το διαμέρισμα είναι επιπλωμένο ή νεόδμητο.

Ας δούμε ένα άλλο παράδειγμα: Στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, στην Κέρκυρα, είναι εγγεγραμμένοι περίπου 5.000 φοιτητές, με τους 3.000 από αυτούς να είναι ενεργοί. Στις φοιτητικές του εστίες στεγάζει περίπου 400 φοιτητές, ενώ γίνονται προσπάθειες να χτιστεί και νέα φοιτητική εστία. Κτηματομεσίτες αναφέρουν ότι λόγω του «Airbnb», η μόνη λύση είναι οι φοιτητές να δείξουν ενδιαφέρον και για σπίτια τα οποία βρίσκονται στα προάστια της πόλης της Κέρκυρας. Σήμερα, οι τιμές μέσα στην πόλη κυμαίνονται για μία γκαρσονιέρα από 300 ευρώ και πάνω, ενώ ένα μικρό δυαράκι, αν είναι και σε καλή κατάσταση, πλησιάζει ακόμη και τα 600 ευρώ. Ποσά απαγορευτικά, όπως γίνεται κατανοητό, για τους γονείς που θέλουν να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Τους δε χειμερινούς μήνες δεν υπάρχει συγκοινωνία στο νησί μετά τις 10 το βράδυ, κάτι που αποτελεί επιπρόσθετο ανασταλτικό παράγοντα στο να βρεθεί σπίτι έστω και πολύ μακριά από το πανεπιστήμιο.

Για την περιπλάνηση στην αναζήτηση σπιτιού μιλήσαμε με τον Χάρη, πρωτοετή φοιτητή σε σχολή του Ρεθύμνου. Η περίπτωσή του είναι χαρακτηριστική για την περιπέτεια που περιμένει τους φοιτητές και σπουδαστές που περνάνε σε σχολές μακριά από τα σπίτια τους.

Ο Χάρης ήρθε στο Ρέθυμνο το καλοκαίρι. «Εψαχνα παντού. Τα νοίκια ήταν απλησίαστα. Από 300 - 350 ευρώ και πάνω... Μέχρι και 500 ευρώ έφταναν. Δεν κατόρθωσα να βρω και αναγκάστηκα να γυρίσω πίσω στην πόλη μου, για να δω τι θα κάνω...». Ξανακατέβηκε στην Κρήτη αρχές Σεπτέμβρη και, όπως μας λέει, στάθηκε ...τυχερός, αφού βρήκε μια γκαρσονιέρα με 270 ευρώ. Αν βέβαια θεωρείται τύχη «να πληρώνεις τόσα λεφτά για μια γκαρσονιέρα 25 τ.μ.! Και φαντάσου, θεωρούνται λίγα...». Οταν τον ρωτάμε αν είχε άλλη εναλλακτική, είναι σαφής. «Για εστίες, ούτε λόγος. Σε σύνολο χιλιάδων φοιτητών, παίρνουν λίγες εκατοντάδες... Εχω ακούσει για περιπτώσεις παιδιών που αναγκάστηκαν να αφήσουν τη σχολή και να γυρίσουν στην πόλη τους, γιατί δεν μπόρεσαν να βρουν στέγη...».

Αντίστοιχη περίπτωση, δυστυχώς όχι με αίσιο τέλος, ήταν και αυτή που μας διηγήθηκε ένας γονιός. «Η κόρη μου έδωσε με το 10% για να περάσει σε σχολή της επιλογής της και τα κατάφερε! Εγώ όμως δεν ήξερα αν έπρεπε να χαρώ, γιατί δυστυχώς δεν έχουμε τη δυνατότητα να πληρώνουμε για νοίκι 300 ή 350 ευρώ, αν και φαινομενικά είμαστε μια "τυχερή" οικογένεια, αφού έχουμε δουλειά και οι δύο...». Μετεγγραφή δεν προβλέπεται, καθώς η κόρη του έχει περάσει σε σχολή του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και πλέον ΤΕΙ δεν υπάρχει στην Αττική, ένα ζήτημα που αντιμετωπίζουν πολλοί φοιτητές. Ωστόσο, όπως μας εξηγεί, είναι αδύνατον να ανταποκριθούν στο κόστος ζωής που φέρνει η συντήρηση ενός ακόμα σπιτιού, με δεδομένο ότι το μικρότερο παιδί της οικογένειας προετοιμάζεται για τις πανελλαδικές εξετάσεις και τα έξοδα για φροντιστήρια είναι τεράστια. Οπως μας λέει χαρακτηριστικά, φτάνει ο γονιός ουσιαστικά να επιλέξει ποιο από τα δύο παιδιά θα σπουδάσει τελικά.

Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν χιλιάδες οικογένειες σε όλη τη χώρα, που τα παιδιά τους έχουν περάσει σε σχολές και τμήματα μακριά από τον τόπο διαμονής. Το αίτημα «σίτιση και στέγαση, δωρεάν σπουδές» κυριαρχεί ανάμεσα στα υπόλοιπα αιτήματα σε αγωνιστικές πρωτοβουλίες που παίρνουν φοιτητικοί και σπουδαστικοί σύλλογοι. Εχουν μάλιστα παρουσιάσει προτάσεις για άμεσα μέτρα στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης των αναγκών των φοιτητών που σπουδάζουν μακριά από τα σπίτια τους, με τη δήμευση εγκαταλελειμμένων ξενοδοχείων και αξιοποίηση της περιουσίας των πανεπιστημίων προκειμένου να ανεγερθούν νέες σύγχρονες εστίες, που να καλύπτουν τις ανάγκες, στην ευθύνη του κράτους, χωρίς ιδιώτες και ενοίκια. Επίσης, άμεση χορήγηση έκτακτου στεγαστικού επιδόματος σε όλους τους φοιτητές που σπουδάζουν μακριά από το σπίτι τους, συμπεριλαμβανομένων και των πρωτοετών. Διεύρυνση των δικαιούχων και άμεση καταβολή του στεγαστικού επιδόματος για την περσινή ακαδημαϊκή χρονιά, υπενοικίαση ξενοδοχείων για όσους φοιτητές έκαναν αίτηση και δεν πήραν δωμάτιο σε εστία.

Ανάσα για τις οικογένειες θα ήταν και οι μετεγγραφές. Παρά τις ρυθμίσεις στις οποίες προχώρησε το υπουργείο Παιδείας κάτω από την πίεση του προβλήματος, τα εμπόδια παραμένουν. Στην Αθήνα έχει συγκροτηθεί επιτροπή από φοιτητές που αιτήθηκαν και δεν πήραν μετεγγραφή, οι οποίοι επισημαίνουν πως κόβονται συμφοιτητές τους με χαμηλά εισοδήματα και προβλήματα υγείας, ότι οι σπουδαστές των ΤΕΙ δεν έχουν δικαίωμα μετεγγραφής στην Αθήνα και αντίστροφα. Διεκδικούν να πάρουν τώρα μετεγγραφή όλοι όσοι τη δικαιούνται και να αναγνωρίζονται τα μαθήματα που έχουν περάσει, να παρακολουθούν τα εργαστήρια, να δικαιούνται πάσο, δωρεάν σίτιση, βιβλία, αναλώσιμα, να αναγνωρίζονται ως μέλη του φοιτητικού συλλόγου με δικαίωμα συμμετοχής στις συλλογικές διαδικασίες, να εισηγηθούν τα τμήματα προς το υπουργείο να αυξηθεί το ποσοστό των μετεγγραφέντων (επιπλέον του 15%) και να αυξηθεί η χρηματοδότηση.