Κυριακή 28 Οχτώβρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 28
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Ο χαρακτήρας του και η βασική του στρατηγική επιδίωξη

Επί ολόκληρες δεκαετίες, οι δυνάμεις της αντίδρασης, με τις ψεύτικες ιστορίες που έχουν γράψει για το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας (ΔΣΕ), προσπάθησαν να μπολιάσουν τις επόμενες γενιές με τον αντικομμουνισμό και να σβήσουν από τις μνήμες τα ιδανικά και τις αξίες της εθνικής ανεξαρτησίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της προόδου και του σοσιαλισμού, που είχαν θεριέψει κατά την εποχή του εμφυλίου πολέμου, αλλά και νωρίτερα, και είχαν φλογίσει τις καρδιές των Ελλήνων.

Από τους «νικητές» του 1949, ξοδεύτηκε άφθονη μελάνη για τη διαστρέβλωση των αιτιών που προκάλεσαν τον εμφύλιο πόλεμο και την κατασυκοφάντηση του ηρωικού αγώνα του ΔΣΕ.

Οι δυνάμεις της ολιγαρχίας και οι πολιτικοί τους εκφραστές είχαν κάθε συμφέρον να εμφανίζουν διαστρεβλωμένα τον Εμφύλιο και να αποκαλούν τους μαχητές του ΔΣΕ εγκληματίες, κατσαπλιάδες, συμμορίτες, προδότες, ξενοκίνητους κλπ.

Το κακό, όμως, είναι ότι βρέθηκαν και άνθρωποι του αριστερού - κομμουνιστικού χώρου, που προσέγγιζαν και προσεγγίζουν τον εμφύλιο πόλεμο με εντελώς αντιιστορικούς - αντιεπιστημονικούς όρους. Ανάλογα με το τι άποψη έχει κανείς για την επανάσταση, τις μορφές της ταξικής πάλης, τον ένοπλο αγώνα κλπ., δίνει και αντίστοιχο περιεχόμενο στις κρίσεις του για τον Εμφύλιο ως ιστορικό γεγονός. Ετσι, π.χ., ο Εμφύλιος χαρακτηρίστηκε ως λάθος, ως μέγα σφάλμα, ως τυχοδιωκτισμός και ως έγκλημα, από ανθρώπους που λάνσαραν και λανσάρουν την «ιδεολογία» του ειρηνικού περάσματος στο σοσιαλισμό, τη συνεργασία των τάξεων, του κοινοβουλευτικού δρόμου κλπ.


Χρειάστηκαν πολύχρονοι αγώνες του λαϊκού και πρώτ' απ' όλα του κομμουνιστικού κινήματος, για να σπάσει το φράγμα σιωπής, της αγνόησης και της αναίσχυντης διαστρέβλωσης της ιστορίας, για να κατακτηθούν βήμα - βήμα η αναγνώριση και η αντικειμενική ιστορική τοποθέτηση του αγώνα του ΔΣΕ1.

Ταξική και διεθνιστική η αποστολή του

Σήμερα, 55 χρόνια μετά την ίδρυση του ΔΣΕ, όλο και περισσότεροι κατανοούν πως ο ένοπλος αγώνας του λαού μας, στην περίοδο 1946-1949, δεν ήταν απλώς ένας αγώνας δίκαιος, συνέχεια των αγώνων της περιόδου της Εθνικής Αντίστασης ενάντια στη χιτλεροφασιστική επίθεση και κατοχή, ενάντια στην ένοπλη επέμβαση των Αγγλων ιμπεριαλιστών, το Δεκέμβρη του 1944, αλλά αγώνας αντιιμπεριαλιστικός με την ευρύτερη διεθνιστική έννοια. Στρεφόταν, όχι μόνο ενάντια στις κατακτητικές για την Ελλάδα προθέσεις του ιμπεριαλισμού, αλλά και τις γενικότερες στρατηγικές επιδιώξεις του στα Βαλκάνια, στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.

Ο υποστράτηγος Ζαφειρόπουλος γράφει για το δόγμα Τρούμαν: «Δεν ήτο μόνον απλή ηθική ενίσχυσις, αλλά ενείχε την έννοιαν της προωθημένης προπομπού του Αμερικανικού στρατού εις την Βαλκανικήν, ήτις εις διεθνή κρίσιν θα ενισχύετο»2. Και η «Νιου Γιορκ Χέραλντ Τρίμπιουν» εξηγούσε το «ενδιαφέρον» του Τρούμαν: «Διαλέξαμε την Ελλάδα και την Τουρκία, όχι γιατί χρειάζονται βοήθεια ή γιατί είναι λαμπρά υποδείγματα δημοκρατίας και ύπαρξης των τεσσάρων ελευθεριών, αλλά γιατί αποτελούν για μας τις στρατηγικές πύλες της Μαύρης Θάλασσας και της καρδιάς της Σοβιετικής Ενωσης»3.

Για το χαρακτήρα του ΔΣΕ, τη βασική στρατηγική του επιδίωξη και για την τακτική που έπρεπε να ακολουθήσει στη λύση των κεντρικών πολιτικοστρατιωτικών προβλημάτων, παραθέτουμε μερικά αποσπάσματα από τις απόρρητες οδηγίες που στάλθηκαν στον Μάρκο Βαφειάδη (στις 17-4-1947) από τον τότε ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Νίκο Ζαχαριάδη4:

«Σε μια δύσκολη και υπεύθυνη στιγμή, που το λαϊκό κίνημα περνά, βρίσκεσαι επικεφαλής του ΔΣΕ. Είναι στιγμή δύσκολη και υπεύθυνη, πρώτο γιατί το λαϊκό κίνημα της χώρας έχει να αντιμετωπίσει τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό, που δίνει βοήθεια στο μοναρχοφασισμό, και δεύτερο, γιατί αποστολή του ΔΣΕ είναι να αποκαταστήσει στην Ελλάδα τη λαϊκή δημοκρατική εσωτερική τάξη και εθνική ανεξαρτησία. Η καθοδήγηση του ΔΣΕ ποτέ δεν πρέπει να ξεχνά τη βασική αυτή αποστολή του ΔΣΕ και κάθε ενέργεια, πολιτική και στρατιωτική, πρέπει να υποτάσσεται σ' αυτή την αποστολή...». «...Ο συσχετισμός των δυνάμεων τοπικά και γενικότερα δείχνει ότι ο ΔΣΕ, αδιάρρηκτο και πρωτοπόρο ένοπλο τμήμα του λαού, σε αδιάρρηκτη σύνδεση και ενότητα μαζί του, μπορεί να λύσει με επιτυχία τη βασική του αποστολή...».

«...Πολιτικά ο ΔΣΕ σε δυο βασικά ζητήματα πρέπει παντού και πάντοτε να δείχνει έντονα το πρόσωπό του και την καθαρή γραμμή του, στην Εθνική Ανεξαρτησία και στη Λαϊκή Δημοκρατία. Αυτά αποτελούν την πολιτική του δύναμη. Η ακτινοβολία τους στο λαό είναι αποφασιστική. Στις περιοχές που ελέγχει ο ΔΣΕ, τα ζητήματα αυτά πρέπει να βρίσκουν πρακτική έκφραση και λύση. Στις περιοχές αυτές, η κρατική δημοκρατική διάρθρωση πρέπει να παίρνει συγκεκριμένη μορφή, με βάση τις λαϊκές επιτροπές, και να αντιμετωπίζονται άμεσα και συγκεκριμένα τα ζωτικά λαϊκά προβλήματα - πρώτα απ' όλα η απονομή της λαϊκής δικαιοσύνης, η φορολογική πολιτική, ο εκπαιδευτικός και πολιτιστικός τομέας και η οργάνωση της νεολαίας και της γυναίκας, σύμφωνα με το Πρόγραμμα της Λαϊκής Δημοκρατίας, βασισμένο και στη σχετική πείρα της Κατοχής...».

«...Ο ΔΣΕ πρέπει να έχει συγκεκριμένο πρακτικό πρόγραμμα λαϊκοδημοκρατικής ανασυγκρότησης της περιοχής που ελέγχει...».

«...Σκοπός του ΔΣΕ είναι να απελευθερώσει την Ελλάδα από την ξενική κατοχή και τον μοναρχοφασισμό και να εγκαθιδρύσει το λαϊκό δημοκρατικό καθεστώς.

Γι' αυτό είναι καιρός ο ΔΣΕ να απαλλαγεί από τον πρωτογονισμό και το ανταρτίστικο πνεύμα, να αντιμετωπίσει το πρόβλημα ολόκληρο και να προσαρμόσει και την πρακτική πολεμική δράση του στον κύριο σκοπό...».

Στις απόρρητες οδηγίες, αφού αναλύονται οι βασικές επιδιώξεις του κυβερνητικού στρατού: Να κρατάει και να ελέγχει βασικά κέντρα και αρτηρίες της χώρας, και να περιορίσει το ΔΣΕ μόνο σε ορεινές περιοχές, ώστε να τον αποκόψει από τα βασικά κέντρα ανεφοδιασμού για να του δημιουργήσει σοβαρές δυσκολίες στη διατήρησή του σαν μαζικού και συγκεντρωτικά συγκροτημένου και αξιόμαχου οργανισμού, υπογραμμίζεται η ανάγκη, όπως: «ο ΔΣΕ να προχωρήσει στην εκπλήρωση του βασικού προγραμματισμού του, μετατρέποντας το σημερινό ανταρτοπόλεμο σε τακτικό πόλεμο, με άμεση επιδίωξη τη δημιουργία ελεύθερης περιοχής, όχι μόνο σε ορεινές περιοχές, μα και σε βασικές από την οικονομικοπολιτική σημασία τους περιφέρειες.

Είναι αυτονόητο ότι η μετατροπή σε τακτικό στρατό του σημερινού αντάρτικου και η ανάλογη πολεμική του δράση αφορά το ΔΣΕ, που υπάρχει και δρα στις περιοχές της ενιαίας Ελεύθερης Ελλάδας. Στις περιοχές που κατέχει ο εχθρός, ο αγώνας διεξάγεται από αντάρτικες ομάδες, για να εξασφαλίζεται η ευκινησία και ο ανταρτοπόλεμος...».

Στρατός επαναστατικός

Στο άρθρο του περιοδικού «Δημοκρατικός Στρατός» με τον τίτλο: «Να μάθουμε να πολεμάμε»5, αφού γίνεται μια εκτίμηση της σύγχρονης δράσης του ΔΣΕ, που τις περισσότερες φορές κατατρόπωσε υπέρτερες αντίπαλες δυνάμεις, επισημαίνεται: «Η βασική αδυναμία του ΔΣΕ είναι ότι, ενώ είναι στρατός επαναστατικός που για αποστολή του έχει να εξασφαλίσει για το λαό τη λαϊκο-δημοκρατική αναδημιουργία της πατρίδας του, στην πολεμική του τέχνη παραμένει ακόμα αιχμάλωτος ξένων, αστικών επιδράσεων, που στο μεγαλύτερό τους μέρος προέρχονται από τον ΕΛΑΣ. Πρέπει να απαλλαχτούμε από τη βλαβερή αυτή κληρονομιά. Και το ΔΣΕ να τον αναδείξουμε στη δύναμη εκείνη, που, όχι μόνο ιδεολογικά, μα και στην οργάνωση, στη στελέχωση, στην πολεμική τέχνη και στη στρατιωτική επίδοση να είναι στρατός λαϊκός, επαναστατικός...».

Και σε άλλο σημείο του ίδιου άρθρου, σχετικά με την ταχτική που πρέπει να ακολουθήσει ο ΔΣΕ, αναφέρεται: «Κίνηση, δράση, χτύπημα, αιφνιδιασμός, αποσύνθεση του εχθρού στα σημεία όπου τον πονά περισσότερο. Η ανάπτυξη της τεχνικής αυτής βάζει στην ημερήσια διάταξη το χτύπημα και την κατάληψη και των αστικών κέντρων του εχθρού όπου μαζεύει τον πληθυσμό και όπου εφαρμόζει αυτός την στατική άμυνα ταμπουρωμένος στο καβούκι του».

Απ' όσα ήδη αναφέραμε, προβάλλει καθαρά ο χαρακτήρας του ΔΣΕ, ως λαογέννητου επαναστατικού στρατού, που αγωνίζεται για την υπεράσπιση των συμφερόντων των εργατών, των αγροτών και όλων των εργαζομένων, για την πρόοδο και την προκοπή του τόπου, για τη λαϊκή δημοκρατία και το άνοιγμα του δρόμου στο σοσιαλισμό.

Ο όρκος του μαχητή του ΔΣΕ

Για να αποκτήσουμε μια σαφέστερη εικόνα του χαρακτήρα και τη βασική στρατηγική επιδίωξη του ΔΣΕ, παραθέτουμε σε συνέχεια τον όρκο που έδιναν οι μαχητές και οι μαχήτριες του ΔΣΕ:

«Εγώ, παιδί του Λαού της Ελλάδας και μαχητής του ΔΣΕ, ορκίζομαι: Να πολεμήσω με το όπλο στο χέρι, να χύσω το αίμα μου και να δώσω την ίδια μου τη ζωή, για να διώξω από τα χώματα της πατρίδας μου και τον τελευταίο ξένο καταχτητή. Για να εξαφανίσω κάθε ίχνος φασισμού. Για να εξασφαλίσω και να υπερασπίσω την εθνική ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μου. Για να εξασφαλίσω και να υπερασπίσω τη Δημοκρατία, την τιμή, την εργασία, την περιουσία και πρόοδο του λαού μου.

Ορκίζομαι να είμαι καλός, γενναίος και πειθαρχικός στρατιώτης, να εκτελώ όλες τις διαταγές των ανωτέρων μου, να τηρώ όλες τις διατάξεις του κανονισμού και να κρατώ τα μυστικά του ΔΣΕ.

Ορκίζομαι να είμαι υπόδειγμα καλής συμπεριφοράς προς το λαό, φορέας και εμψυχωτής στη λαϊκή ενότητα και συμφιλίωση και να αποφεύγω κάθε πράξη, που θα με εκθέτει και θα με ατιμάζει σαν άτομο και σα μαχητή.

Ιδανικό μου έχω τη λεύθερη και ισχυρή Δημοκρατική Ελλάδα, την πρόοδο και ευημερία του λαού. Και στην υπηρεσία του ιδανικού μου θέτω το όπλο μου και τη ζωή μου.

Αν ποτέ φανώ επίορκος και από κακή πρόθεση παραβώ τον όρκο μου, ας πέσει πάνω μου αμείλικτο το τιμωρό χέρι της Πατρίδας και το μίσος και η καταφρόνια του λαού μου».

Ο αγώνας του ΔΣΕ ήταν αγώνας ηρωικός, με όλη τη σημασία της λέξης. Οι μαχητές και τα στελέχη του πολέμησαν με απαράμιλλο ηρωισμό και αυτοθυσία, με ακλόνητη πίστη στα υψηλά ιδανικά τους. Με παραδειγματική συνέπεια και βαθιά συναίσθηση των καθηκόντων τους.

Ισάξια με τους άνδρες - αναφέρεται στην «Τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ» - πολέμησαν στο ΔΣΕ και οι γυναίκες μαχήτριες, που για πρώτη φορά πήραν μέρος, σε ένα τόσο μεγάλο ποσοστό (20-25% της δύναμής του), σε ένοπλο αγώνα.

Απειρα είναι τα παραδείγματα ηρωισμού και αυτοθυσίας των νέων που κατατάχθηκαν στις γραμμές του ΔΣΕ, καλύπτοντας το 70% της συνολικής δύναμής του.

Στους σκοπούς του η δύναμή του

Ο ΔΣΕ, με τις λίγες δυνάμεις του, αντιπάλεψε και πάρα πολλές φορές νίκησε έναν πανίσχυρο αντίπαλο. Ενας μαχητής του ΔΣΕ προς δέκα κυβερνητικούς στρατιώτες πολέμησε στο Γράμμο και στο Βίτσι και ένα προς εκατό ή εκατόν πενήντα ήταν ο πολεμικός εξοπλισμός του ΔΣΕ σε σχέση με τον κυβερνητικό. Ο κυβερνητικός στρατός εφοδιαζόταν ασταμάτητα από τους ιμπεριαλιστές με τα πιο σύγχρονα πολεμικά μέσα - υπολογίζεται, μάλιστα, ότι από το 1947 μέχρι και το 1950 είχαν μεταφερθεί στη χώρα μας, με 500 αμερικανικά πλοία, 528 χιλιάδες τόνοι βοήθειας, που το μεγαλύτερο μέρος της το αποτελούσε το πολεμικό υλικό6.

Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, η Ελλάδα είχε μετατραπεί σε πεδίο οπλικών δοκιμών των ΗΠΑ. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά οι βόμβες NAPALM, για την καταστροφική δύναμη των οποίων ο Τύπος της εποχής εκείνης έγραψε: «Αι βόμβαι αυταί είναι εμπρηστικαί, αναπτύσσουν θερμοκρασίαν τριών χιλιάδων βαθμών και λόγω ακριβώς της τεραστίας αυτής θερμαντικής των δυνάμεως ασβεστοποιούν τας πέτρας εις ακτίναν πενήντα έως εκατόν μέτρων και λυώνουν κάθε είδους σιδήρου»7.

Για την ηρωισμό και την αυτοθυσία των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ αναγκάζονται, παρά τον αντικομμουνισμό τους, να μιλήσουν και οι αντίπαλοι του ΔΣΕ. Ο στρατηγός Θρασύβουλος Τσακαλώτος γράφει: «Μια αντικειμενική κρίσις θα μας δώση την εντύπωσιν ότι οκτώ οπλοπολυβόλα, ίσως και δύο όλμοι εσταμάτησαν δυο ταξιαρχίας, 26 πυροβόλα και ανάλογον αεροπορίαν»8. Και ο Ευάγγελος Αβέρωφ Τοσίτσας ομολογεί: «Ισότιμα και από τις δυο πλευρές του λόφου υπήρξαν η γενναιότης και το πείσμα» Και συμπληρώνει: «Αυτοί που βγήκαν στο βουνό απέδειξαν πίστη ακλόνητη και εξαιρετικό πνεύμα αυτοθυσίας»9.

Η πολεμική τακτική και οι μεγάλες μάχες της τρίχρονης εποποιίας του ΔΣΕ, ιδιαίτερα η μεγάλη μάχη του Γράμμου που άρχισε στις 14 του Ιούνη 1948 και τελείωσε στις 20 προς 21 Αυγούστου με τον περίφημο ελιγμό των δυνάμεων του ΔΣΕ, στο Βίτσι, οι μάχες στο Βίτσι και σε άλλες περιοχές, όπως η επιχείρηση του Καρπενησίου, που άρχισε στις 20 προς 21 του Γενάρη 1949 και τελείωσε στις 8 του Φλεβάρη με την ανακατάληψη της πόλης από τους κυβερνητικούς, έγιναν αντικείμενο μελέτης, ερευνών και διδασκαλίας στις Στρατιωτικές Σχολές της Ελλάδας και των ΗΠΑ.

1. Διήμερο Συμπόσιο στα 40χρονα του ΔΣΕ (12-13 Δεκέμβρη 1986).

2. Υποστράτηγου Δ. Γ. Ζαφειρόπουλου «Ο αντισυμμοριακός αγών 1945-1949», σελ. 87

3. «Νιου Γιορκ Χέραλντ Τρίμπιουν» (6-4-1947).

4. «Η τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ, 1946-1949», σελ. 616-620.

5. «Δημοκρατικός Στρατός». Μηνιαίο στρατιωτικο-πολιτικό όργανο του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ, Χρόνος Α`, αριθμ. φύλλου 3, Μάρτης 1948.

6. «Η τρίχρονη εποποιία του ΔΣΕ, 1946-1949», σελ. 568.

7. Εφημ. «Μακεδονία», 22 Ιούνη 1948.

8. Στρατηγού Θρασύβουλου Ι. Τσακαλώτου «40 χρόνια στρατιώτης της Ελλάδος», τόμ. 2ος, σελ. 541.

9. Ευάγγελου Αβέρωφ Τοσίτσα «Φωτιά και τσεκούρι», σελ. 470-471.


Του
Χρήστου ΤΣΙΝΤΖΙΛΩΝΗ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ