RIZOSPASTIS

Από τις μαζικές συγκεντρώσεις στα γραφεία της «Wolt»

Τα παραπάνω έχει ήδη καταγράψει το «κοντέρ» των διανομέων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα «Wolt», ενώ οι εργαζόμενοι οργανώνουν τις επόμενες πρωτοβουλίες τους. Στη Γενική τους Συνέλευση την περασμένη Πέμπτη, αποφάσισαν να προχωρήσουν σε τριήμερη απεργία το Σάββατο 29, την Κυριακή 30 Απρίλη και τη Δευτέρα 1η Μάη, οργανώνοντας μεγάλη απεργιακή κινητοποίηση την Πρωτομαγιά, μαζί και με τους συναδέλφους τους από άλλες εταιρείες. Στην Πάτρα, οι διανομείς της πλατφόρμας αποφάσισαν τριήμερη απεργία στις 14, 15 και 16 Απρίλη, ενώ θα δώσουν συνέχεια με νέα απεργία το Σάββατο 29 και την Κυριακή 30 Απρίλη.

Πρόκειται για κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν τέλη Μάρτη, με αφορμή τον νέο τρόπο υπολογισμού της αμοιβής ανά παραγγελία, ο οποίος οδηγεί σε μείωση των αποδοχών. Η συγκεκριμένη εξέλιξη έγινε η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και προκάλεσε την οργή των εργαζομένων για το σύνολο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν: Από την εντατικοποίηση, τα ατελείωτα ωράρια και τις αλλεπάλληλες μειώσεις στην αμοιβή, μέχρι τα ελλιπή μέσα ατομικής προστασίας και τις συνθήκες άγριας εκμετάλλευσης στις οποίες δουλεύουν εκατοντάδες διανομείς, κυρίως μετανάστες, μέσω εργολάβων.

Για τις συνθήκες δουλειάς και αμοιβής, που έχουν βγάλει τους εργαζόμενους στον δρόμο, για τα αιτήματα των κινητοποιήσεων και ορισμένες πλευρές που έχουν ξεχωρίσει στον αγώνα που έχει δοθεί μέχρι σήμερα, μιλούν στον «Ριζοσπάστη» ο Γιώργος Στεφανάκης, πρόεδρος του Συνδικάτου Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων Αττικής, και ο Νίκος Τάκας, αντιπρόεδρος του Συνδικάτου και διανομέας στη «Wolt».

Οι διανομείς στη «Wolt» απασχολούνται με το καθεστώς του «συνεργάτη», καθώς η εταιρεία, που ξεκίνησε να δραστηριοποιείται επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, αξιοποιεί την εργασιακή σχέση του freelancing, η οποία πλέον έχει κατοχυρωθεί και τυπικά με τον νόμο Χατζηδάκη. Η συγκεκριμένη εργασιακή σχέση έχει μια σειρά παρενέργειες, που δεν περιορίζονται στο εισόδημα αλλά αφορούν συνολικά τους όρους δουλειάς.

«Είμαστε υποχρεωμένοι να κυνηγάμε τη δουλειά κατά τις ώρες αιχμής, να κυνηγάμε τα χιλιόμετρα για να πετύχουμε μια καλύτερη αποζημίωση ανά παραγγελία», εξηγεί ο Ν. Τάκας. Το «κυνήγι» ξεκινά ήδη από το πρωί και δεν σταματά καθόλου μέσα στη μέρα, ενώ εντείνεται κυρίως το απόγευμα και το βράδυ. «Το αποτέλεσμα είναι να βρισκόμαστε όλη τη μέρα σε ένα ατελείωτο "σταμάτα - ξεκίνα" και να γινόμαστε "λάστιχο"», επισημαίνει.

Εν μέσω των κινητοποιήσεων, η «Wolt» σε ανακοίνωσή της ισχυρίστηκε ότι με τον νέο τρόπο υπολογισμού η μέση αμοιβή ανά ώρα είναι «αυξημένη κατά 5,2%» σε σχέση με πέρυσι, φτάνοντας «τα 8,40 ευρώ». Οι συνδικαλιστές, όμως, εξηγούν ποιες είναι οι ...λεπτομέρειες που η εταιρεία προτιμά να παραλείψει: Το ποσό που θεωρητικά υπολογίζει είναι ο μέσος όρος των ωρών αιχμής και όχι οποιασδήποτε ώρας της ημέρας. Στον νέο τρόπο υπολογισμού έχει καταργηθεί η βασική αμοιβή ανά παραγγελία, ενώ είναι άγνωστο πώς αποζημιώνεται η χιλιομετρική απόσταση. Τελικά, η διαδικασία υπολογισμού της αμοιβής «μέσω του αναβαθμισμένου αλγορίθμου», που διαφημίζει η «Wolt», αποδεικνύεται πραγματικός γρίφος.

«Είναι αδύνατον να υπολογίσουμε εκ των προτέρων ποιο θα είναι το εισόδημά μας την επόμενη βδομάδα ή τον επόμενο μήνα», αναφέρει ο Ν. Τάκας, καθώς οι εργαζόμενοι δεν ξέρουν πόσες παραγγελίες θα λάβουν και τι αποδοχές θα έχουν. Η όποια προσπάθεια προγραμματισμού μπορεί να ανατραπεί πλήρως σε περίπτωση που κάποια ασθένεια ή κάποιο από τα συχνά «ατυχήματα» δεν τους επιτρέψει να εργαστούν. Στην περίπτωση αυτή μένουν «ξεκρέμαστοι», όχι μόνο χωρίς μεροκάματο αλλά και χωρίς δικαίωμα σε κάποιο επίδομα ή άδεια.

Ακόμα κι αν όλα πάνε καλά, όμως, και ένας διανομέας δουλέψει όλες τις μέρες και τις ώρες που έχει προγραμματίσει, τα χρήματα που θα βγάλει δεν καταλήγουν όλα στην τσέπη του: Πρώτα πρέπει να πληρώσει την ασφάλισή του, να καλύψει λογιστικά και φορολογικά έξοδα, να φροντίσει για τα έξοδα συντήρησης του δικύκλου του, το κόστος της βενζίνης. Επίσης, πρέπει να φροντίσει για τον κατάλληλο εξοπλισμό και ρουχισμό. Το μόνο μέσο ατομικής προστασίας που παρέχεται «είναι το κράνος jet, που σε καμία περίπτωση δεν συνιστάται από τεχνικούς Ασφαλείας για προστασία αναβάτη σε συνθήκες εντατικής εργασίας με δίκυκλο», υπογραμμίζουν οι συνδικαλιστές, ενώ «όλος ο υπόλοιπος ρουχισμός και εξοπλισμός που δίνεται είναι διαφημιστικός». Μάλιστα, στη συνάντηση με αντιπροσωπεία των εργαζομένων οι εκπρόσωποι της εταιρείας ισχυρίστηκαν ότι δεν προμηθεύονται εξοπλισμό με τις κατάλληλες τεχνικές προδιαγραφές για να μην επιβαρυνθούν το κόστος, αφού «οι εργαζόμενοι δεν τον χρησιμοποιούν»!

Μεγάλο μέρος των διανομέων είναι μετανάστες, που δουλεύουν με ακόμα πιο θολό καθεστώς: Ενώ εργάζονται στην πράξη για την ηλεκτρονική πλατφόρμα, προσλαμβάνονται ως μισθωτοί από «συνεργάτες» - εργολάβους, τους λεγόμενους «διαχειριστές στόλου» - «στολάρχες», δεν ασφαλίζονται για τις ώρες και τις μέρες που πραγματικά δουλεύουν και πληρώνονται με μεροκάματα που διαμορφώνουν αυθαίρετα οι εργολάβοι. «Συνάδελφοι ασφαλίζονται με δύο ένσημα τη βδομάδα ενώ δουλεύουν ασταμάτητα επτά μέρες, με 12ωρα, στερούνται δικαιώματα όπως επιδόματα και Δώρα, αμείβονται με βάση "συμφωνίες" που επιβάλλει ο εκάστοτε εργολάβος, εκμεταλλευόμενος την ανάγκη τους για μεροκάματο», αναφέρουν οι δύο συνδικαλιστές.

Το καθεστώς αυτό, εκτός από τους εργολάβους, εξυπηρετεί και τα κέρδη της εταιρείας, αφού οι διανομείς αυτοί είναι αναγκασμένοι να βρεθούν στον δρόμο βρέξει - χιονίσει για να εξασφαλίσουν το μεροκάματο. Είναι ενδεικτικό ότι κατά τις πρόσφατες απεργιακές κινητοποιήσεις ήταν οι πρώτοι που βρέθηκαν στο στόχαστρο της τρομοκρατίας, με μηνύματα των «διαχειριστών» που τους καλούσαν να πιάσουν δουλειά και τους απειλούσαν ότι θα τους «κλείσουν» την εφαρμογή.

Για όλα τα παραπάνω, το Συνδικάτο πραγματοποίησε την Παρασκευή παρέμβαση στο υπουργείο Εργασίας. Σε συνάντηση με την γενική γραμματέα του υπουργείου έθεσε τα αιτήματα που έχουν διαμορφώσει οι εργαζόμενοι και ανέδειξε την ευθύνη της κυβέρνησης, καθώς έχει διαμορφώσει το νομοθετικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ξεσαλώνουν ηλεκτρονικές πλατφόρμες και εργολάβοι. Στο έδαφος αυτό, απαίτησε μέτρα για το εισόδημα και τα μέσα ατομικής προστασίας των διανομέων, αλλά και για να μπει φρένο στην άγρια εκμετάλλευση των εργαζομένων στους «διαχειριστές στόλου». «Η ευθύνη είναι στην κυβέρνηση και την εταιρεία. Να πάρουν τώρα μέτρα για να ικανοποιηθούν τα αιτήματά μας. Δεν δεχόμαστε άλλο να μας κάνουν μπαλάκι και πάσα από τον έναν στον άλλον», τονίζει το Συνδικάτο.

Οι εκπρόσωποι του Συνδικάτου στέκονται ιδιαίτερα στη σημασία των κινητοποιήσεων που έχουν ξεκινήσει, στη μαζική συμμετοχή και τη μεγάλη ανταπόκριση των εργαζομένων. «Είναι ένα πρώτο και σημαντικό βήμα αντίστασης από τους διανομείς που δουλεύουν με το πολυδιαφημισμένο από την εργοδοσία και την κυβέρνηση "συνεργατικό" μοντέλο και βιώνουν τις συνέπειές του. Είναι μια απάντηση που δίνουμε ενωμένοι εργαζόμενοι με διαφορετικές εργασιακές σχέσεις, διανομείς από πολλές διαφορετικές εθνικότητες, Ελληνες και μετανάστες από το Μπανγκλαντές, το Πακιστάν, τη Γεωργία, την Αλβανία», υπογραμμίζουν. «Αποτελεί συνέχεια της μεγάλης νικηφόρας απεργίας των διανομέων στην "e-food"», προσθέτουν και τονίζουν ότι οι κινητοποιήσεις έχουν τη στήριξη και των διανομέων του επιχειρησιακού Σωματείου στην «e-food».

«Η ενότητα και κοινή δράση είναι μια πρώτη μεγάλη νίκη», τονίζει ο Γ. Στεφανάκης. «Είτε δουλεύουμε με το "συνεργατικό" είτε με το εργολαβικό μοντέλο, κοινός παρονομαστής είναι οι χαμηλές αποδοχές και η επί της ουσίας ανασφάλιστη εργασία: Στην περίπτωση των εργολάβων η "μαύρη" και υποδηλωμένη δουλειά, στην περίπτωση των freelancers η αυτασφάλιση, που απαλλάσσει την εργοδοσία από το σχετικό κόστος και το φορτώνει στη δική μας πλάτη», συμπληρώνει. Και κλείνει ο Ν. Τάκας:

«Ο αγώνας μας θα συνεχιστεί. Τώρα είναι η ώρα να πιέσουμε την εταιρεία, να δυναμώσουμε τον αγώνα για τα αιτήματά μας, να παλέψουμε για να δικαιωθούμε».

Ο αγώνας των διανομέων στη «Wolt» αποκαλύπτει την υποκρισία των αστικών κομμάτων, όταν αυτά εμφανίζονται σαν υπερασπιστές των εργαζομένων, ενώ εμπλουτίζουν διαρκώς το αντεργατικό νομικό οπλοστάσιο για να «νομιμοποιήσουν» καθετί που σκαρφίζονται οι εργοδότες, πάντα στη «σφαίρα» της έντασης εκμετάλλευσης.

Η υποκρισία μάλιστα περιλαμβάνει την καραμέλα των «βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών». Για παράδειγμα, η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ επικαλείται αυτές τις «πρακτικές» όταν νομοθετεί, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, στην κούφια του αντιπαράθεση, την κατηγορεί ότι ...απομακρύνεται απ' αυτές.

Αποκαλυπτικά είναι όμως τα στοιχεία που δίνει η ίδια η ΕΕ (consilium.europa.eu/el/infographics/digital-platform-workers/) για το τι συμβαίνει σε αυτού του είδους την εργασία, που την ονομάζουν «οικονομία των ψηφιακών πλατφορμών».

Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι το 2022 στην ΕΕ απασχολούνταν 28,3 εκατομμύρια εργαζόμενοι στις πλατφόρμες «σχεδόν όσοι είναι και οι εργαζόμενοι στον τομέα της μεταποίησης (29 εκατομμύρια)». Ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί και να φτάσει «σε 43 εκατομμύρια το 2025, σημειώνοντας αύξηση κατά 52% σε τρία έτη»!

Χαρακτηριστικές για τους άθλιους όρους εργασίας είναι οι εξής διαπιστώσεις:

-- 55% εξ αυτών εισπράττουν λιγότερο από το καθαρό ελάχιστο ωρομίσθιο στη χώρα όπου εργάζονται, όπου αυτό έχει καθοριστεί.

-- 41% του χρόνου εργασίας τους δεν αμείβεται (για παράδειγμα, εργασίες που σχετίζονται με την έρευνα, αναμονή για αναθέσεις, παρακολούθηση αγγελιών κ.τ.λ.). Υπενθυμίζουμε ότι αυτά τα ομολογεί η Ευρωπαϊκή Ενωση...

Τέλος, από το σύνολο των 28,3 εκατομμυρίων εργαζομένων τα 26,3 εκατομμύρια (93%!) αντιμετωπίζονται σαν αυτοαπασχολούμενοι και μόνο τα 2 εκατομμύρια (7%!) ως εργαζόμενοι με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Από το σύνολο των αυτοαπασχολουμένων η ΕΕ θεωρεί ότι μόλις τα 5 εκατομμύρια έχουν «ταξινομηθεί» λάθος και θα έπρεπε να θεωρούνται υπάλληλοι...

Τα παραπάνω αποκαλύπτουν το τι εννοεί π.χ. ο ΣΥΡΙΖΑ ως «προστασία των εργαζομένων στις πλατφόρμες», υπερασπιζόμενος τη νομοθετική πρωτοβουλία της ΕΕ που παρουσίασε τον Δεκέμβρη του 2021. Τι λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, αντιγράφοντας την ΕΕ; Οτι «οι περισσότεροι από αυτούς (τους αυτοαπασχολούμενους στις πλατφόρμες) είναι πραγματικά αυτόνομοι στην εργασία τους και μπορούν να χρησιμοποιήσουν την εργασία σε πλατφόρμα ως τρόπο ανάπτυξης των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων»!

Ετσι εξηγείται που ο ΣΥΡΙΖΑ όταν ήταν στην κυβέρνηση σφύριζε αδιάφορα για τη δράση μεγάλων επιχειρήσεων, μεταξύ αυτών και της «Wolt», που έκανε προσλήψεις εργαζομένων αλλά τους αποκαλούσε εξαρχής «συνεργάτες», θεωρώντας τους αυτοαπασχολούμενους.

Για αυτόν τον λόγο και όταν η ΝΔ πήρε την κυβερνητική σκυτάλη από τον ΣΥΡΙΖΑ, με τον νόμο - έκτρωμα του Χατζηδάκη, και συγκεκριμένα με το άρθρο 69 ενίσχυσε το καθεστώς της αυτοαπασχόλησης, θέτοντας τάχα κριτήρια για το πότε θεωρείται αυτοαπασχολούμενος ο εργαζόμενος. Πρόκειται για κριτήρια όπως το «να χρησιμοποιεί (η εταιρεία) υπεργολάβους ή υποκατάστατους για να παρέχουν τις υπηρεσίες που έχει αναλάβει να προσφέρει», που έστρωσαν το έδαφος για την εμφάνιση των «διαχειριστών» που αναλαμβάνουν το έργο της διανομής από τη «Wolt». Είναι αυτοί που έχουν στη δούλεψή τους εκατοντάδες εργαζόμενους τους οποίους ξεζουμίζουν, άγνωστο κάτω από ποιες συνθήκες, αφού το τοπίο είναι πλήρως ανεξέλεγκτο (βλ. κεντρικό θέμα στη σελίδα).