Τη βδομάδα που πέρασε η κυβέρνηση οριστικοποίησε τις αποφάσεις της για τα μεγέθη του κρατικού προϋπολογισμού 1999, ο οποίος αποτελεί στην ουσία το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης για τον επόμενο χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι οριστικοποίησε και τις αποφάσεις της για τις ονομαστικές αυξήσεις που θα δώσει στους δημόσιους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους το 1999, με την επίσημη εισοδηματική πολιτική.

Με δεδομένη την απόφασή της να επιδιώξει με κάθε δυνατό τρόπο τη μείωση του πληθωρισμού γύρω και κάτω από το 3% (που είναι ο επίσημος στόχος για να ενταχθεί η Ελλάδα στην ΟΝΕ το 2001), η κυβέρνηση απέρριψε το ενδεχόμενο να δώσει "διορθωτικό ποσό" για τη διαφορά εισοδηματικής πολιτικής και πληθωρισμού το 1998. Ταυτόχρονα, ικανοποιώντας τις αξιώσεις του ΣΕΒ και άλλων φορέων που ζητούν συνέχιση της αντιλαϊκής πολιτικής μονόπλευρης λιτότητας για να μπορούν οι μεγαλοεπιχειρηματίες να αυξάνουν τα κέρδη τους, ο πρωθυπουργός έδωσε οδηγίες στους συνεργάτες της για την ουσία και το περιεχόμενο της εισοδηματικής πολιτικής του 1999. Τους ζήτησε, δηλαδή, να συνεχίσουν την ακολουθούμενη μέχρι σήμερα αντιπληθωριστική πολιτική, που αρχίζει και τελειώνει με τη συνεχή μείωση της αγοραστικής δύναμης των μισθωτών και συνταξιούχων.

Το γεγονός ότι η αντιπληθωριστική πολιτική της κυβέρνησης Σημίτη - που στηρίχτηκε μέχρι σήμερα στη συμπίεση της αγοραστικής δύναμης των μισθών και συντάξεων - θα συνεχιστεί και το 1999, φαίνεται και από τα 3 σενάρια εισοδηματικής πολιτικής,ένα από τα οποία θα επιλεγεί και θα ανακοινωθεί μέχρι το τέλος της ερχόμενης βδομάδας. Και τα 3 σενάρια δίνουν ονομαστικές αυξήσεις στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων που δεν καλύπτουν ούτε τη μισή αύξηση του πληθωρισμού,που για το 1999 θέλουν να τον συγκρατήσουν γύρω και κάτω από το 3%.

Το καλύτερο από αυτά τα 3 σενάρια - το οποίο παρουσιάζουμε με τους πίνακες που επεξεργάστηκε ο "Ρ" και παραθέτουμε σήμερα - δίνει ονομαστικές αυξήσεις στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων που αρχίζουν από 0,85% (είναι η... μικρότερη αύξηση και αφορά πτυχιούχο πανεπιστημίου) και φτάνουν μέχρι 1,26% (που είναι η μεγαλύτερη αύξηση και αφορά απόφοιτο δημοτικού)! Τα άλλα δύο σενάρια εισοδηματικής πολιτικής δίνουν ακόμη μικρότερες αυξήσεις.Το ένα προβλέπει τη χορήγηση της αύξησης του 2% σε δύο δόσεις (1% την 1η Γενάρη και 1% την 1η Ιουλίου) και το άλλο τη χορήγηση αύξησης 2%, αλλά για 9 μόνο μήνες (από την 1η Απρίλη και όχι από την 1 Γενάρη).

Για τις συντάξεις του δημοσίου - που θα αυξηθούν αυτόματα με βάση την εισοδηματική πολιτική του 1999 - οι αυξήσεις θα είναι λίγο μεγαλύτερες από τις αυξήσεις που προκύπτουν στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων, επειδή στους συνταξιούχους γίνονται λιγότερες κρατήσεις. Ετσι, οι αυξήσεις των συνταξιούχων του δημοσίου θα είναι πιο κοντά στο ποσοστό της αύξησης που θα δώσει η επίσημη εισοδηματική πολιτική της κυβέρνησης.Το σίγουρο, όμως, είναι ότι το 1999 - και τα επόμενα χρόνια - οι συντάξεις του δημοσίου θα αυξάνονται αυτόματα, με βάση την επίσημη εισοδηματική πολιτική που ανακοινώνεται για τους δημοσίους υπαλλήλους.Δε θα ανακοινώνονται δηλαδή χωριστές αυξήσεις για τους συνταξιούχους, αλλά οι συντάξεις θα αυξάνονται αυτόματα με βάση τις μεταβολές που προκύπτουν στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, μετά τις αυξήσεις που δίνει η εκάστοτε εισοδηματική πολιτική στο δημόσιο.

Το πρώτο σενάριο προβλέπει ονομαστική αύξηση των μισθών και συντάξεων στο δημόσιο 2%,η οποία θα δοθεί... ολόκληρη (! ) από την 1η Γενάρη 1999. Στην περίπτωση που επιλεγεί αυτό το σενάριο, η μέση ετήσια ονομαστική αύξηση που προκύπτει για το βασικό μισθό των δημοσίων υπαλλήλων και τις συντάξεις του δημοσίου είναι 2%, καθώς δίνεται από την αρχή του χρόνου. Ομως, η ονομαστική αύξηση των συνολικών αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων δε θα είναι 2%, αλλά πολύ μικρότερη, καθώς οι αυξήσεις που προβλέπει η εκάστοτε εισοδηματική πολιτική υπολογίζονται στο βασικό μισθό και το χρονοεπίδομα και όχι στο σύνολο των αποδοχών.Το πόσο μικρότερη θα είναι η ονομαστική αύξηση των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων φαίνεται καθαρά στους 4 πίνακες που δημοσιεύει σήμερα ο "Ρ". Οι πίνακες αυτοί, που καταρτίστηκαν με την υπόθεση ότι η κυβέρνηση Σημίτη θα επιλέξει τελικά το σενάριο που δίνει ολόκληρη την αύξηση του 2% από την 1η Γενάρη και όχι σε δύο δόσεις ή ετεροχρονισμένα, δείχνουν ότι η ονομαστική αύξηση των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων:

• Αρχίζουν από 1,20% και φτάνουν μέχρι 1,26% για τους απόφοιτους υποχρεωτικής εκπαίδευσης (ΥΕ).
• Αρχίζουν από 1,05% και φτάνουν μέχρι 1,09% για τους απόφοιτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΔΕ).
• Αρχίζουν από 0,92% και φτάνουν μέχρι 0,96% για τους κατόχους πτυχίου τεχνικής εκπαίδευσης (ΤΕ).
• Αρχίζουν από 0,85% και φτάνουν μέχρι 0,89% για τους κατόχους πτυχίου πανεπιστημιακής εκπαίδευσης (ΠΕ).

Αν τελικά εφαρμοστεί αυτό το σενάριο εισοδηματικής πολιτικής και αν ο πληθωρισμός αυξηθεί το 1999 κατά 3% (στόχος πολύ δύσκολος), οι απώλειες που θα υποστούν τα πραγματικά εισοδήματα των δημοσίων υπαλλήλων θα κυμανθούν μεταξύ 1,69% μέχρι 1,75% (για τους απόφοιτους ΥΕ).Αν μεταφράσουμε τα ποσοστά αυτά σε απόλυτα ποσά, τότε προκύπτει ότι η μικρότερη απώλεια ανέρχεται σε 47.180 δραχμές το χρόνο ή 3.370 δραχμές το μήνα (αφορά δημόσιο υπάλληλο ΥΕ με μηδέν χρόνια υπηρεσίας) και η μεγαλύτερη σε 126.000 δραχμές το χρόνο ή 9.022 δραχμές το μήνα (αφορά δημόσιο υπάλληλο με πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με 33 χρόνια υπηρεσίας).

Το δεύτερο σενάριο είναι πολύ χειρότερο από το πρώτο, καθώς προβλέπει τη χορήγηση της ονομαστικής αύξησης 2% σε 2 δόσεις.Η πρώτη δόση της αύξησης να δοθεί την 1η Γενάρη 1999 και να είναι 1% και η δεύτερη αύξηση 1% να δοθεί την 1η Ιουλίου. Το σενάριο αυτό δίνει μέση ετήσια αύξηση μόλις 1,51% στο βασικό μισθό των δημοσίων υπαλλήλων.Και επειδή - όπως προαναφέρθηκε - τα ποσοστά των αυξήσεων που προβλέπει η εκάστοτε εισοδηματική πολιτική υπολογίζονται μόνο στο βασικό μισθό και όχι στο σύνολο των αποδοχών, είναι φανερό πως η ονομαστική αύξηση των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων θα είναι πολύ μικρότερη από την ισχνή αύξηση που δίνει το πρώτο σενάριο.

Υψηλόβαθμο στέλεχος οικονομικού υπουργείου έλεγε πως "θα είναι πρόκληση και ντροπή" να δοθεί σε δύο δόσεις η σχεδιαζόμενη αύξηση του 2%, σε 1% συν 1%. Το κόστος εκτύπωσης των ερμηνευτικών εγκυκλίων και άλλων διατάξεων, οι αλλαγές στο μηχανογραφικό, οι επιμέρους οδηγίες στους εκκαθαριστές κλπ. - όλα αυτά θα πρέπει να γίνουν δύο φορές, μια το Γενάρη και μια τον Ιούλιο - είναι μεγαλύτερο από τη μισή ποσοστιαία μονάδα που προσπαθεί να εξοικονομήσει η κυβέρνηση με το σενάριο χορήγησης της αύξησης του 2% σε δύο δόσεις και όχι εφάπαξ!

Το τρίτο σενάριο είναι χειρότερο και από το δεύτερο. Μ' αυτό το σενάριο εισοδηματικής πολιτικής η κυβέρνηση Σημίτη πάει να "φάει" τις αυξήσεις των μισθών για το πρώτο τρίμηνο (!) καθώς προβλέπει ΜΗΔΕΝ αυξήσεις για το διάστημα Γενάρης - Μάρτης και αύξηση 2% από την 1η Απρίλη. Το σενάριο αυτό - που ανακαλύφθηκε τις τελευταίες μέρες - έχει μηδαμινό οικονομικό όφελος για το δημόσιο και δείχνει πως η κυβέρνηση προσπαθεί "να βγάλει από τη μύγα ξίγκι"! Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι με την εφαρμογή αυτού του σεναρίου, η μέση ετήσια ονομαστική αύξηση του βασικού μισθού στο δημόσιο θα είναι 1,50% αντί αύξησης 1,51% που δίνει το δεύτερο σενάριο. Το επιχείρημα που προβάλλουν οι συντάκτες και εισηγητές του συγκεκριμένου σεναρίου δεν είναι τόσο οικονομικό όσο - και κυρίως - πολιτικό.

Εκείνοι που ανακάλυψαν και εισηγούνται το συγκεκριμένο σενάριο εισοδηματικής πολιτικής - δηλαδή να παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα οι μισθοί και συντάξεις μέχρι και το Μάρτη του 1999 και να χορηγηθεί αύξηση 2% από την 1η Απρίλη - προβάλλουν το εξής επιχείρημα: "Επειδή το Μάη του 1999 θα κριθεί η ένταξη ή όχι της Ελλάδας στην ΟΝΕ και επειδή υπάρχει πρόβλημα με τον πληθωρισμό, θα πρέπει η εισοδηματική πολιτική να είναι αυστηρά αντιπληθωριστική. Αφού η κυβέρνηση θεωρεί "εθνικό στόχο" την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ, θα πρέπει να εφαρμόσει για το 1999 τέτοια εισοδηματική πολιτική που δε θα φορτώνει τον τιμάριθμο με αυξήσεις μισθών από τις αρχές του χρόνου. Αρα θα πρέπει οι όποιες αυξήσεις μισθών αποφασιστούν με την εισοδηματική πολιτική του 1999, να χορηγηθούν από τον Απρίλη και μετά"...

Αν η κυβέρνηση επιλέξει αυτό το σενάριο εισοδηματικής πολιτικής, θα το κάνει για λόγους καθαρά πολιτικούς και όχι με κριτήριο το δημοσιονομικό όφελος ή την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Θα το κάνει για να αποδείξει και στην πράξη πως οι επιθυμίες του Διευθυντηρίου των Βρυξελλών, της ηγεσίας του ΣΕΒ και άλλων παρόμοιων "ευαγών ιδρυμάτων" - που υπηρετούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου - αποτελούν για την κυβέρνηση των "εκσυγχρονιστών" νόμο!

Τα επιχειρήματα που προβάλλονται, ότι δήθεν με το σενάριο αυτό θα υπάρξει δημοσιονομικό όφελος ή ότι με τις μηδενικές αυξήσεις μισθών στο πρώτο τρίμηνο ενισχύεται η προσπάθεια αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού, είναι εκ του πονηρού και λανσάρονται για... λαϊκή κατανάλωση. Γιατί το δημοσιονομικό όφελος από την εφαρμογή αυτού του σεναρίου είναι ανεπαίσθητο. Ανέρχεται σε μόλις 3 δισεκατομμύρια δραχμές για ολόκληρο το 1999, ποσό που αποτελεί "ψίχουλα" σε έναν προϋπολογισμό που οι συνολικές του δαπάνες ξεπερνούν τα 15 τρισεκατομμύρια δραχμές. Ανύπαρκτο είναι και το όφελος που θα προκύψει δήθεν για την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, αν στο πρώτο τρίμηνο δε δοθούν αυξήσεις μισθών και συντάξεων. Ενα τέτοιο επιχείρημα θα φάνταζε σοβαρό, στην περίπτωση που γινόταν λόγος για την εισοδηματική πολιτική του ιδιωτικού τομέα, όπου οι επιχειρηματίες - με πρόσχημα τις αυξήσεις μισθών - θα προχωρούσαν σε αυξήσεις τιμών.

Θα πρέπει ακόμη να υπογραμμίσουμε ότι το μέγεθος των απωλειών που θα υποστούν τα εισοδήματα των εργαζομένων στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα καθώς και των συνταξιούχων είναι ακόμη μεγαλύτερο από αυτό που επιχειρήσαμε να σκιαγραφήσουμε με τα παραδείγματα για τις συνέπειες που θα έχει η εισοδηματική πολιτική. Κι αυτό για τον απλό λόγο ότι οι προκλητικά ισχνές ονομαστικές αυξήσεις - κοροϊδία της εισοδηματικής πολιτικής θα γίνουν ακόμη πιο ισχνές με την απόφαση της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ να μην τιμαριθμοποιήσει τη φορολογική κλίμακα και τα άλλα αφορολόγητα ποσά.

Το σίγουρο είναι ένα. Οτι στο βαθμό που η κυβέρνηση Σημίτη θα συνεχίσει να εφευρίσκει και να εφαρμόζει σενάρια εισοδηματικών και άλλων πολιτικών μονόπλευρης λιτότητας - να εφαρμόζει δηλαδή μέτρα και πολιτικές που κάνουν τους φτωχούς φτωχότερους και τους πλούσιους πλουσιότερους - για όσο διάστημα δε συναντά την απαιτούμενη αντίσταση από τους εργαζόμενους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και όλων των πλατιών λαϊκών στρωμάτων που θίγονται από την ακολουθούμενη πολιτική.

"Από τη μύγα ξίγκι" προσπαθεί να βγάλει η κυβέρνηση Σημίτη, με την εισοδηματική πολιτική που σχεδιάζει για το 1999, καθώς και τα 3 σενάρια προβλέπουν μείωση της πραγματικών εισοδημάτων των εργαζομένων και των συνταξιούχων του δημοσίου, αφού οι ονομαστικές αυξήσεις των μισθών και συντάξεων καλύπτουν λιγότερο από το μισό του πληθωρισμού. Οπως αποκάλυψε την περασμένη Πέμπτη ο "Ρ", τα 3 βασικά σενάρια εισοδηματικής πολιτικής για το δημόσιο τομέα - που καθορίζουν τις ονομαστικές αυξήσεις των μισθών και συντάξεων του δημοσίου για το 1999 - έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Είναι το ένα χειρότερο από το άλλο. Κι αυτό γιατί η κυβέρνηση Σημίτη - που επιμένει να επιδιώκει την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, με τη συμπίεση της αγοραστικής δύναμης των μισθών και συντάξεων - καταρτίζει σενάρια εισοδηματικής πολιτικής, που περιορίζουν το πολύ μέχρι 1,5% τις ονομαστικές αυξήσεις, που θα δοθούν το 1999 στις αποδοχές των εργαζομένων στο δημόσιο και των συνταξιούχων.

Του λόγου το αληθές, επιβεβαιώνουν τόσο τα 3 βασικά σενάρια εισοδηματικής πολιτικής - που εξετάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνηση και θα πάρει τις οριστικές της αποφάσεις μέχρι το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας - όσο και η στάση που κράτησε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Παπαντωνίου στις "διαπραγματεύσεις", με τη συνδικαλιστική ηγεσία της ΑΔΕΔΥ. Στις διαπραγματεύσεις αυτές - που είχε αντικείμενο την εισοδηματική πολιτική που θα εφαρμοστεί στο δημόσιο τομέα το 1999 - ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δεν αρνήθηκε μόνοτη χορήγηση "διορθωτικού" ποσού για την εισοδηματική πολιτική του 1998 (προκειμένου να καλυφθεί η διαφορά πληθωρισμού και ονομαστικών αυξήσεων στους μισθούς και συντάξεις). Προκαλώντας την κοινή νοημοσύνη έφτασε στο σημείο να ζητήσει και τα... ρέστα προβάλλοντας το επιχείρημα ότι με το νέο μισθολόγιο πήραν αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό!

Μέχρι και το δεύτερο δεκαήμερο του Οκτώβρη, τα επικρατέστερα σενάρια εισοδηματικής πολιτικής του 1999 για το δημόσιο τομέα, ήταν δύο. Το πρώτο σενάριο προέβλεπε εφάπαξ ονομαστική αύξηση 2% από την 1η Γενάρη και το δεύτερο σενάριο ονομαστικές αυξήσεις των μισθών και συντάξεων σε δύο δόσεις(1% την 1η Γενάρη και 1% την 1η Ιούλη 1999). Μελετώντας τα αποτελεσμάτα δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών της 11ης και 18ης Οκτώβρη καθώς, επίσης, και τα μηνύματα που φρόντισαν να στείλουν την επομένη των εκλογών το Διευθυντήριο των Βρυξελλών, ο ΟΟΣΑ καθώς και η ηγεσία των βιομηχάνων (ΣΕΒ) - που ζητούσαν συνέχιση και σκλήρυνση της αντιλαϊκής οικονομικής πολιτικής μονόπλευρης λιτότητας - η κυβέρνηση πρόσθεσε στα δύο σενάρια εισοδηματικής πολιτικής που εξέταζε το οικονομικό της επιτελείο και ένα τρίτο σενάριο.Αυτό, το τρίτο σενάριο - που από ορισμένα στελέχη του οικονομικού επιτελείου θεωρείται ιδιαίτερα ενδιαφέρον και... "ελκυστικό" - προβλέπει τη χορήγηση αύξησης 2%

• από .... αύξηση σε σχέση με τα δύο προηγούμενα.

Μια γεύση για το μέγεθος των απωλειών που θα έχουν οι εργαζόμενοι στο δημόσιο και οι συνταξιούχοι, με βάση τα σενάρια εισοδηματικής πολιτικής που σχεδιάζει να εφαρμόσει το 1999 η κυβέρνηση στο δημόσιο τομέα, μας δίνουν οι πίνακες που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει σήμερα ο "Ρ". Οι πίνακες με τους παλιούς και νέους μισθούς στο δημόσιο, που επεξεργάστηκε και παρουσιάζει σήμερα ο "Ρ" έγιναν με την υπόθεση ότι η κυβέρνηση θα φανεί... "απλόχερη". Υποθέσαμε, δηλαδή, ότι η κυβέρνηση θα εφαρμόσει το 1999 το καλύτερο από τα 3 σενάρια εισοδηματικής πολιτικής, που προέβλεπε τη χορήγηση ολόκληρης (!) της ονομαστικής αύξησης του 2% από την 1η Γενάρη και όχι σε δόσεις ή ετεροχρονισμένα από την 1η Απρίλη.

Αν θελήσει κανείς να υπολογίσει τη μηνιάτικη ή την ετήσια απώλεια, που θα έχει το 1999 ένας δημόσιος υπάλληλος, δεν έχει παρά να κάνει το εξής. Να αυξήσει τις αποδοχές - προσοχή, τις αποδοχές και όχι το βασικό μισθό - της 31 - 12 - 98 κατά 3% (όσο δηλαδή η αναμενόμενη αύξηση του πληθωρισμού το 1999) και να τις συγκρίνει με τις αποδοχές που διαμορφώνονται με τους πίνακες (που καταρτίστηκαν με την υπόθεση ότι η επίσημη εισοδηματική πολιτική της κυβέρνησης θα είναι αυτή που προβλέπει εφάπαξ αύξηση 2% από την 1 - 1 - 99).

Μια τέτοια σύγκριση δείχνει ότι η ετήσια απώλεια σε δραχμές για έναν δημόσιο υπάλληλο με 10 χρόνια υπηρεσίας, ξεπερνά τις 52.000 (με πτυχίο υποχρεωτικής εκπαίδευσης), τις 65.000 (με πτυχίο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης), τις 80.000 (με πτυχίο τεχνικής εκπαίδευσης) και τις 90.000 δραχμές (για τους κατόχους πτυχίου πανεπιστημιακής εκπαίδευσης). Αυτά, με την προϋπόθεση ότι ο πληθωρισμός το 1999 θα αυξηθεί 3%. Στην πραγματικότητα, η απώλεια που θα έχουν τα πραγματικά εισοδήματα των εργαζομένων στο δημόσιο το 1999 - και με την υπόθεση ότι ο πληθωρισμός θα συγκρατηθεί στο 3% - θα είναι ακόμη μεγαλύτερη, επειδή η κυβέρνηση αρνήθηκε να τιμαριθμοποίηση τη φορολογική κλίμακα.

Τα κείμενα έγραψε ο Λάμπρος ΤΟΚΑΣ