Η ανίχνευση των κινδύνων που συνιστούν για την υγεία μια χημική ουσία ή ένα φάρμακο δεν είναι από τις πιο εύκολες επιστημονικές έρευνες. Οι ερευνητές δεν μπορούν να δώσουν τοξικές ουσίες σε ανθρώπους για να δουν π.χ. ποιες δόσεις προκαλούν καρκίνο. Πρέπει να στηριχτούν μόνο σε μελέτες σε ζώα και επιδημιολογικές μελέτες που εξετάζουν τις επιπτώσεις που ήδη έχουν οι ουσίες αυτές στον πληθυσμό. Και οι δύο κατηγορίες μελετών έχουν πολλές αβεβαιότητες, σε σημείο που συχνά οι επιστήμονες πρέπει να κάνουν υποθέσεις και προβολές των δεδομένων, ώστε να βρουν συσχετίσεις με ασθένειες και να προτείνουν προστατευτικά μέτρα. Η απόλυτη βεβαιότητα είναι συνήθως κάτι άπιαστο σ' αυτό το είδος ερευνών και οποιαδήποτε ρυθμιστικά μέτρα και όρια θα την απαιτούσαν δε θα μπορούσαν να εφαρμοστούν.

Η αβεβαιότητα που προέρχεται από το είδος της έρευνας ή το επίπεδο ανάπτυξης της επιστήμης είναι ένα το κρατούμενο, αλλά η τεχνητή αβεβαιότητα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Συχνά, όταν τα συμφέροντά τους βρίσκονται σε κίνδυνο, εταιρίες ή και ομάδες εταιριών εμπλέκονται άμεσα στη διαδικασία αξιολόγησης του κινδύνου από τα προϊόντα τους. Αν κάποιες μελέτες δείξουν ότι μια εταιρία εκθέτει τους εργάτες της σε επικίνδυνα επίπεδα κάποιας χημικής ουσίας, συνήθως η εταιρία αντιδρά, προσλαμβάνοντας δικούς της ερευνητές, για να φτάσουν σε αποτελέσματα που θα σπείρουν αμφιβολίες. Αν μια φαρμακευτική εταιρία αντιμετωπίζει κατηγορίες για την ασφάλεια κάποιου φαρμάκου της, η διοίκησή της ξεκινά μια εκστρατεία διάδοσης των αποτελεσμάτων δικών της ερευνών που δείχνουν ότι δεν υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι, ενώ την ίδια στιγμή αγνοούν ή αποκρύπτουν άλλες μελέτες με αποτελέσματα που δε συμφέρουν.

Μεγάλες επιχειρήσεις στις ΗΠΑ έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια εκστρατείες αμφισβήτησης των ερευνών που τεκμηριώνουν τις επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση σε βηρύλλιο, μόλυβδο, υδράργυρο, βινυλοχλωρίδιο, χρώμιο, βενζόλιο, νικέλιο και πολλές άλλες χημικές ουσίες και παρασκευάσματα. Στις περισσότερες περιπτώσεις πέτυχαν να αποφύγουν τα έξοδα και την αναστάτωση στην παραγωγική τους διαδικασία που θα επέφερε η εφαρμογή περιοριστικών μέτρων από το κράτος για την προστασία της δημόσιας υγείας. Ορισμένες φορές είναι το ίδιο το καπιταλιστικό κράτος που εκθέτει τους εργαζόμενους σε κινδύνους από ουσίες.

Τέτοια περίπτωση είναι το βηρύλλιο, ένα ελαφρύ μέταλλο που χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων για την κατασκευή πυρηνικών κεφαλών, επειδή αυξάνει την απόδοση της έκρηξης. Κατά τη διάρκεια του «ψυχρού πολέμου», η κυβέρνηση των ΗΠΑ ήταν ο μεγαλύτερος καταναλωτής βηρυλλίου. Το βηρύλλιο συνεχίζει να χρησιμοποιείται για την κατασκευή ηλεκτρονικών εξαρτημάτων ακόμα και ραβδιών του γκολφ. Αλλά το μέταλλο αυτό είναι εξαιρετικά τοξικό. Ακόμη και ελάχιστες ποσότητες που θα εισπνευστούν για μικρό χρονικό διάστημα προκαλούν μια χρόνια ασθένεια των πνευμόνων γνωστή ως CBD. Θύματα είναι συνήθως οι μεταλλουργοί, αλλά και όσοι εργάζονται ή ζουν κοντά σε εργοστάσια που επεξεργάζονται βηρύλλιο. Μετά από πληθώρα κρουσμάτων CBD στις ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του 1990, το όριο αναπροσαρμόστηκε προς τα κάτω, με βάση την «απόφαση του ταξί» (ονομάστηκε έτσι γιατί οι επιστήμονες της αρμόδιας κρατικής υπηρεσίας προσδιόρισαν το νέο όριο κυριολεκτικά στο πόδι, καθώς μετακινούνταν με ταξί μέσα στην πόλη!). Κατά δήλωση του Ντέιβιντ Μάικλς, αναπληρωτή υπουργού Ενέργειας των ΗΠΑ εκείνη την περίοδο, το νέο όριο προσδιορίστηκε έτσι, ώστε να περιορίσει (όχι να εξαλείψει) τις περιπτώσεις CBD και να μη δημιουργήσει τεχνολογικά προβλήματα (δηλαδή προβλήματα στις εταιρίες, που αν ήταν χαμηλότερο θα έπρεπε να προχωρήσουν σε αναγκαστικές τεχνολογικές αναπροσαρμογές στην παραγωγική τους διαδικασία).

Οι περισσότερες επιστημονικές μελέτες ενοχοποιούν το βηρύλλιο και για την ανάπτυξη καρκίνου. Ομως, το 2002, στατιστικολόγοι μιας εταιρίας του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος, αναπροσάρμοσαν («πείραξαν») κάποιες βασικές παραμέτρους επιδημιολογικής μελέτης της αρμόδιας κυβερνητικής υπηρεσίας των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να ανατραπούν τελείως τα συμπεράσματα της μελέτης, που τώρα δεν έδειχνε καμιά στατιστική συσχέτιση βηρυλλίου και εμφάνισης καρκίνου. Τη νέα,... βολική μελέτη είχε συγχρηματοδοτήσει μια εταιρία παραγωγής κραμάτων βηρυλλίου. Από τη στιγμή που δημοσιεύτηκε σε ένα επιστημονικό περιοδικό, έγινε η σημαία των εταιριών, που με αυτή αμφισβητούν όλες τις άλλες μελέτες που δεν τις συμφέρουν.

Συχνά τα πράγματα γίνονται κωμικοτραγικά. Οταν μετά από δεκαετίες θησαυρισμού τους από την πώληση του αντιορεξικού φαρμάκου PPA αποδείχτηκε ότι προκαλεί εγκεφαλικά επεισόδια, οι φαρμακοβιομηχανίες που έβγαζαν απ' αυτό κέρδος 500 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, δέχτηκαν (!) την πραγματοποίηση μιας μελέτης από κοινού με την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Την ανέθεσαν στο πανεπιστήμιο του Γέιλ. Οταν επιβεβαιώθηκε από το Γέιλ η παρενέργεια του φαρμάκου, αντί να το αποσύρουν ανέθεσαν σε μια συμβουλευτική εταιρία να κάνει δικαστικό πόλεμο κατά των ερευνητών, που θα το ξανασκεφτούν αν θα συμμετάσχουν στο μέλλον σε ανάλογες έρευνες, ή αν θα καταλήξουν σε δυσάρεστα για τις εταιρίες συμπεράσματα. Χιλιάδες νέες γυναίκες είχαν πεθάνει από εγκεφαλικό εξαιτίας του PPA μέχρι την απόσυρσή του το 2000. Σε άλλη περίπτωση, γύρω στους 100.000 ανθρώπους έπαθαν στις ΗΠΑ καρδιακό επεισόδιο από το φάρμακο Vioxx, στα πέντε χρόνια που έμεινε στην κυκλοφορία.

Κατά τον Ντ. Μάικλς, εκείνο που πρέπει να επιδιωχτεί είναι «μια καλύτερη ισορροπία ανάμεσα στην υγεία και το χρήμα»! Ετσι χωρίς περιστροφές, το πρώην μέλος της κυβέρνησης των ΗΠΑ, αποδίδει μέσα σε μια γραμμή την εγγενή απανθρωπιά του καπιταλισμού. Η υγεία των ανθρώπων (εννοείται των απλών ανθρώπων, των εργαζομένων) χρειάζεται για να λειτουργεί το σύστημα. Να μπορούν να δουλεύουν αποδοτικά και να μπορούν να καταναλώνουν τα προϊόντα που παράγουν, για να θησαυρίζει από την απλήρωτη εργασία ο κεφαλαιοκράτης. Αλλά τίποτα πέρα απ' αυτό. Δε χρειάζεται ούτε όλοι να είναι πιο υγιείς από το απόλυτα απαραίτητο, ούτε κάποιοι να είναι αρκετά υγιείς για να μην πεθάνουν, αν κάτι τέτοιο πρόκειται να οδηγήσει σε μείωση των κερδών. Για τα κέρδη των λίγων γίνονται όλα, όχι για την ευμάρεια του συνόλου της ανθρωπότητας.

Οσο για την επιστημονική αλήθεια, αυτή πνίγεται από το σημερινό κοινωνικοοικονομικό σύστημα. «Ερευνες» κατά παραγγελία, «έρευνες» ανταγωνιστών, «πείραγμα» στοιχείων, επιστήμονες που νιώθουν πάνω απ' όλα στελέχη των εταιριών, ή επιδιώκουν να πιάσουν την καλή, ή δεν είναι διατεθειμένοι να αντιταχθούν ακόμα κι αν πρέπει να πετάξουν στα σκουπίδια το δίπλωμά τους, στραγγαλίζουν την αλήθεια όταν αυτή κάνει να ξεπροβάλει μέσα από το βούρκο της εξαπάτησης και του ψέματος. Μια κατάσταση που όσα μπαλώματα και να γίνουν δεν μπορεί να εξασφαλίσει την υγεία του λαού. Η λύση βρίσκεται έξω από τα όρια του εκμεταλλευτικού συστήματος.