Με τους υποψηφίους για εισαγωγή στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ σε διαδικασία εξετάσεων, τους μαθητές της Α' Λυκείου να εξετάζονται σε θέματα αντλημένα από πανελλαδική «τράπεζα θεμάτων», τα σχολεία να λιγοστεύουν κι άλλο, η σχολική χρονιά φτάνει στο τέλος της.

Οι εκπαιδευτικοί, όταν τελικά αυτοί έφτασαν στα σχολεία, κλήθηκαν να «τρέξουν» την ύλη της Α' Λυκείου μέχρι τελευταίας στιγμής, με ρυθμούς που δεν εξασφαλίζουν την αφομοίωσή της από τους μαθητές αλλά και που αφήνουν ακάλυπτα τα κενά που ενδεχομένως να έχουν κάποιοι από αυτούς. Η κυβέρνηση, όπως φάνηκε από τους διορισμούς που έχει ανακοινώσει, δεν προτίθεται να διαμορφώσει μέσα στις τάξεις περιβάλλον που τουλάχιστον θα ολοκληρώνει την ύλη με παιδαγωγικούς όρους. Με προφορικές εντολές, φέτος οι εκπαιδευτικοί εξαναγκάζονταν να καλύψουν τυπικά όλο τον όγκο της ύλης, με τρόπους όπως να παραδίδονται πάνω από ένα κεφάλαιο ή 20-30 σειρές αρχαίου κειμένου ανά διδακτική ώρα, να γίνονται συνδιδασκαλίες τμημάτων επί τρεις - τέσσερις ώρες, να καλύπτεται το 40% της ύλης σε μία μόλις βδομάδα. Οι τραγικά περιορισμένες προσλήψεις δείχνουν ότι η κατάσταση με τα κενά θα συνεχιστεί και του χρόνου, άρα θα συνεχιστεί και ο αγώνας δρόμου για την ύλη και η «τσάτρα - πάτρα» κάλυψή της. Αρα, το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι τάχα η «τράπεζα θεμάτων» είναι ένα μέτρο που εξασφαλίζει πως όλα τα σχολεία θα ολοκληρώνουν την ύλη είναι υποκριτικό και ψεύτικο. Αυτό που χρειάζεται για την ολοκλήρωση της ύλης είναι όλοι οι απαραίτητοι εκπαιδευτικοί να βρίσκονται στα σχολεία από την πρώτη μέρα έναρξης της σχολικής χρονιάς. Κι αν ήθελε η κυβέρνηση θα μπορούσε να το εξασφαλίσει αυτό κάνοντας εγκαίρως όλους τους απαραίτητους διορισμούς.

Το νέο Λύκειο, όπως διαμορφώνεται, γίνεται ένα σχολείο για λίγους. Και σε αυτούς δεν περιλαμβάνονται όσοι μαθητές δεν μπόρεσαν να καλύψουν κενά σε διάφορα μαθήματα, όσοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά στα φροντιστήρια, παιδιά κυρίως των φτωχών λαϊκών οικογενειών. Ηδη, σύμφωνα με εκπαιδευτικούς, οι βαθμολογίες που δόθηκαν το Γενάρη στα Λύκεια έδειξαν μειωμένες επιδόσεις των μαθητών σε σχέση με τις αντίστοιχες περσινές, λόγω ακριβώς των εντατικών ρυθμών διδασκαλίας προκειμένου να βγει όλη η ύλη. Σημειώνεται δε ότι τη στιγμή που εντατικοποιεί την εκπαιδευτική διαδικασία, που δυσχεραίνει τους όρους φοίτησης, η κυβέρνηση ουσιαστικά ξεθεμελιώνει στην πράξη την όποια υποστήριξη υπήρχε στους μαθητές μέσω της Πρόσθεσης Διδακτικής Στήριξης και της Ενισχυτικής Διδασκαλίας.

Περίπου 15% είναι το ποσοστό αύξησης εγγραφής των μαθητών της Α' Λυκείου στα φροντιστήρια, σύμφωνα με τους εκπροσώπους των ιδιοκτητών τους, κατά τη φετινή, πρώτη χρονιά εφαρμογής του μέτρου καθώς ο βαθμός και αυτής της τάξης θα συνυπολογίζεται για την πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Σύμφωνα με το νόμο για το νέο λύκειο: Για τον υπολογισμό του Βαθμού Πρόσβασης στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ προσμετράται και ο «Βαθμός Προαγωγής και Απόλυσης», δηλαδή ο γενικός βαθμός που θα συγκεντρώνει ο μαθητής σε κάθε τάξη του Λυκείου (σταθμισμένος με κάποιους συντελεστές).

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι ένα μέρος των μαθητών, είτε για οικονομικούς είτε για άλλους κοινωνικούς λόγους, θα αποθαρρύνονται να συνεχίσουν σε ένα σχολείο με τέτοιες απαιτήσεις. Γι' αυτούς, θα υπάρχουν οι Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΕΚ) που απευθύνονται σε αποφοίτους της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, δηλαδή σε μαθητές που δε συνεχίζουν το σχολείο μετά το γυμνάσιο και οι οποίοι καταλήγουν στη μαθητεία.

Για όποιον θεωρεί ότι ο ρόλος του σχολείου είναι να μορφώνει, να παρέχει εφόδια στα παιδιά μέχρι την ενηλικίωσή τους προκειμένου να είναι άνθρωποι που θα καταλαβαίνουν όσα συμβαίνουν τριγύρω τους, είναι φανερές και οι τραγικές συνέπειες που έχει η πρόωρη αυτή ταξική διαλογή που επιχειρείται με τη θεσμοθέτηση του νέου λυκείου, το οποίο δεν έχει θέση ούτε για την πραγματική μόρφωση ούτε για τα παιδιά των φτωχών εργατικών οικογενειών.

Μπορεί οι εξετάσεις να είναι εκείνο το ζήτημα της Παιδείας που «μπαίνει» με περισσότερο άμεσο τρόπο στα σπίτια των λαϊκών οικογενειών, ωστόσο δεν είναι η μοναδική αλλαγή που συντελείται αυτήν την περίοδο στο χώρο της Παιδείας, στον οποίο οι αναδιαρθρώσεις καλά κρατούν.

Τον τελευταίο μήνα, ήρθε η ανακοίνωση ενός νέου κύματος συγχωνεύσεων. Η κατάργηση 15 δημοτικών σχολείων και 30 νηπιαγωγείων και οι συγχωνεύσεις 128 δημοτικών σχολείων σε 64 (από τα οποία τα περισσότερα είναι στην Αττική) και 77 νηπιαγωγείων σε 37 έρχονται να προστεθούν στις 2.000 συγχωνεύσεις του 2011, αλλά και στις συμπτύξεις και καταργήσεις τμημάτων που πραγματοποιήθηκαν το μεσοδιάστημα. Σύμφωνα με το σχέδιο υπουργικής απόφασης που δημοσιοποιήθηκε τις προηγούμενες μέρες, έπονται ανάλογες αποφάσεις για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, με νέες συγχωνεύσεις 28 γυμνασίων - γενικών λυκείων - ΕΠΑΛ και καταργήσεις ενός γυμνασίου και τριών ΕΠΑΛ.

Η ανακοίνωση της νέας αυτής μαζικής συρρίκνωσης σχολείων προκάλεσε αντιδράσεις από γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές, που ανέλαβαν πολύμορφες πρωτοβουλίες, οι οποίες, όπως μέχρι τώρα έχει φανεί, ασκούν πίεση στην κυβέρνηση, με διευθύνσεις του υπουργείου Παιδείας να αφήνουν πλέον ανοιχτό το ενδεχόμενο επανεξέτασής τους. Αυτό βέβαια καθόλου δεν έχει εφησυχάσει τους φορείς, που έχουν συσπειρωθεί γύρω από το κοινό αίτημα «καμία συγχώνευση - καμία κατάργηση σχολείου». Το επόμενο αγωνιστικό τους ραντεβού είναι στην παράσταση διαμαρτυρίας που διοργανώνει η Ομοσπονδία Γονέων Αττικής την Τετάρτη 11 Ιούνη, στις 6.30 το απόγευμα στη Βουλή.

Η εξέταση των αναγκών μεταβολών στις σχολικές μονάδες είναι τυπικά μια ετήσια διαδικασία για το υπουργείο Παιδείας, αλλά και για τους δήμους, που έχουν μεγάλο μέρος της ευθύνης για τα σχολεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η υπουργική απόφαση που δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ για τις μεταβολές στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση επικαλείται μια σειρά από αποφάσεις Δημοτικών Συμβουλίων για το θέμα. Ομως, οι αποφάσεις αυτές των Δημοτικών Συμβουλίων δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι εισηγούνταν ή ότι συναίνεσαν σε συγχωνεύσεις, υποβιβασμούς και καταργήσεις. Πολλές από αυτές ήταν αρνητικές σε οποιαδήποτε συγχώνευση ή κατάργηση σχολείου (π.χ. Ελευσίνας, Κερατσινίου, Θεσσαλονίκης και πολλοί άλλοι). Γι' αυτό και υπάρχουν δήμοι, που κινούνται πλέον νομικά για να προσβάλουν την υπουργική απόφαση, όπως ο Δήμος Ελευσίνας, αλλά και ο Δήμος της Αθήνας (που ποτέ δεν του ζητήθηκε γνωμοδότηση, το Δημοτικό Συμβούλιο δεν είχε συζητήσει θέμα συγχωνεύσεων, αλλά η απόφαση περιλαμβάνει τη συγχώνευση 32 σχολείων), που έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας και έχει ζητήσει άμεση αναστολή εκτέλεσης της απόφασης.

Οι νέες συγχωνεύσεις αποτελούν νέα επίθεση στο μορφωτικό δικαίωμα. Στηρίζονται στις προτάσεις του ΟΟΣΑ για συρρίκνωση του σχολικού δικτύου, στην απόφαση για εξοικονόμηση δαπανών από την Εκπαίδευση, στο σχεδιασμό για πολυπληθή σχολεία, περισσότερο ελκυστικά στους χορηγούς. Αδιαφορώντας για το αν μαθητές θα στοιβάζονται σε τάξεις - κλουβιά, αν το μάθημα μπορεί να γίνει μέσα σε τάξεις 25 και 28 μαθητών, με τις υποδομές μάλιστα που υπάρχουν σήμερα, αν εκατοντάδες μαθητές θα μπορούν να μοιράζονται μίζερα μικρά σχολικά προαύλια και άλλες υποδομές, αν θα κολλάνε ασθένειες, αν τελικά έτσι ικανοποιούνται οι ανάγκες των παιδιών.

Με βάση την πραγματικότητα που διαμορφώνεται για τα παιδιά κυρίως των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, το ΚΚΕ ανέλαβε πρωτοβουλία και υπήρξε συνάντηση του ΓΓ της ΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, με τον υπουργό Παιδείας, στην οποία τέθηκαν τα ζητήματα της «τράπεζας θεμάτων» και των συγχωνεύσεων και των επιπτώσεων της πολιτικής αυτής στο μέλλον των παιδιών. Στη διάρκειά της εκφράστηκαν η αντίθεση του ΚΚΕ και η ανησυχία για το ζήτημα της «τράπεζας θεμάτων», τις επιπτώσεις που θα έχει στα παιδιά, κυρίως της Α' Λυκείου, και τέθηκε η ανάγκη να αντιμετωπιστεί το ζήτημα άμεσα, καθώς οι εξετάσεις είναι σε εξέλιξη. Σε ό,τι αφορά τις συγχωνεύσεις, τέθηκαν τα ζητήματα που προκύπτουν από αυτές, όπως και το θέμα της κάλυψης κενών όσο γίνεται πιο έγκαιρα.