Με την ευκαιρία της πραγματοποίησης του 4ου Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος Μεξικού, στην ομώνυμη πόλη, η Ελένη Μπέλλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, μίλησε σε εκδήλωση με θέμα: «Ο ιμπεριαλισμός και η σοσιαλιστική επανάσταση. Γύρω από το ζήτημα των λεγόμενων εθνικών δρόμων προς το σοσιαλισμό». Παρουσιάζουμε εκτενή αποσπάσματα από την παρέμβαση αυτή:

«Αγαπητοί σύντροφοι

Αν και οι χώρες μας, οι Ενωμένες Μεξικανικές Πολιτείες και η Ελλάδα, βρίσκονται σε διαφορετικές ηπείρους, οι ιστορίες τους έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά, η ανάλυση των οποίων προσφέρεται για γενικά συμπεράσματα στην επεξεργασία της στρατηγικής του διεθνούς επαναστατικού εργατικού κινήματος στον 21ο αιώνα.

Το έτος 1821 αποτελεί ορόσημο τόσο για τη μεξικανική όσο και για την ελληνική εθνοκρατική υπόσταση, με εξέγερση του μεξικανικού λαού ενάντια στην ισπανική αποικιοκρατία και του ελληνικού ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Διαβάζοντας την Ιστορία σας, διαπίστωσα και άλλες χρονολογικές συμπτώσεις, όπως το έτος 1910 ως σταθμό αστικοδημοκρατικού κινήματος και στις δύο χώρες, με στόχο την εξάλειψη φεουδαρχικών υπολειμμάτων.

Κυρίως, όμως, διαπίστωσα κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ Ελλάδας και Μεξικού στην ανάπτυξη του καπιταλισμού, στη θέση στο διεθνή συσχετισμό των καπιταλιστικών κρατών, τουλάχιστον για το 19ο αιώνα και το περισσότερο μέρος του 20ούαιώνα.

Τόσο ο μεξικανικός όσο και ο ελληνικός λαός βρέθηκαν αντιμέτωποι με στρατιωτικές και πολιτικές επεμβάσεις των ισχυρών καπιταλιστικών κρατών σε αυτούς τους δύο αιώνες.

Υποκινούμενες αποσχιστικές κινήσεις, εδαφικές προσαρτήσεις, στρατιωτικές επιθέσεις, διείσδυση ξένων μονοπωλίων στην εκμετάλλευση ορυκτού πλούτου, πρώτων υλών, σιδηροδρόμων κ.λπ. γινόντουσαν με όρους που προκαλούσαν την αντίδραση και εγχώριων φιλελεύθερων αστικών δυνάμεων και τμημάτων γαιοκτημόνων.

Ετσι, σε κάποιες ιστορικές περιόδους, τέτοιες αστικές δυνάμεις βρέθηκαν πιο κοντά με τους βιομηχανικούς εργάτες, τους εργατοϋπάλληλους, τους εργάτες γης και άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Βέβαια, αυτή η προσέγγιση, όπως καλά γνωρίζετε, από τις εξεγέρσεις του 1910 - 1911, ήταν ευκαιριακή, δεν μπορούσε να δώσει μια σταθερή κοινωνική συμμαχία. Αντίθετα, γρήγορα επικρατούσε η ταξική αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας. Ανάλογη είναι η ιστορία και η πείρα του λαϊκού κινήματος στην Ελλάδα, ακόμα και η πείρα από το αντιφασιστικό μέτωπο, ιδιαίτερα στα χρόνια 1943 - 1944.

Δηλαδή, τι δείχνει η Ιστορία μας: Στην ανάπτυξη τόσο του μεξικάνικου όσο και του ελληνικού καπιταλισμού συνυπήρχαν οι ισχυρές ιμπεριαλιστικές στρατιωτικές - πολιτικές - οικονομικές εξαρτήσεις που, προκειμένου να διατηρηθούν κινητοποιούσαν τις πιο παρωχημένες αντιδραστικές δυνάμεις, αυτές που στο Μεξικό είχαν τις ρίζες τους στη μεσαιωνική ισπανική φεουδαρχικού τύπου κυριαρχία, ή στηριζόντουσαν σε εγχώρια όργανα εξουσίας (κυβέρνηση, πρόεδρο) με αναστολή της λειτουργίας κάποιων αστικών θεσμών (π.χ. Βουλή).

Βεβαίως, και το Μεξικό, όπως και η Ελλάδα, γνώρισε περιόδους αστικού εκσυγχρονισμού. Μια τέτοια χαρακτηριστική για τη χώρα σας ήταν η περίοδος 1935-1940 αλλά και η δεκαετία του 1960. Δεν είναι τυχαίο που ο μεγαλύτερος μέσος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στο Μεξικό, κατά 6,5% ήταν την περίοδο 1945 - 1972, ενώ στη δεκαετία του 2000 ήταν μόλις 1,6%.

Οι εθνικοποιήσεις ξένων μονοπωλίων, το μοίρασμα γης, ορισμένα στοιχεία οικονομικού σχεδιασμού για κρατικές επιχειρήσεις έφεραν μαζί με την καπιταλιστική ανάπτυξη και ορισμένη άνοδο στην αξία της εργατικής δύναμης, στο μορφωτικό - πολιτιστικό και βιοτικό της επίπεδο, αν και ακόμα σοβαρά υπολείπεται από αυτό της Ελλάδας (το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στο Μεξικό είναι περίπου το μισό εκείνου της Ελλάδας).

Ωστόσο, παρόμοιες εξελίξεις αφορούν και την καπιταλιστική ανάπτυξη στην Ελλάδα, ίσως με ταχύτερους ρυθμούς στο δεύτερο μισό του 20ούαιώνα.

Αυτές οι εξελίξεις είχαν την αντανάκλασή τους σε πολιτικό επίπεδο, ακόμα και με νομιμοποίηση του ΚΚ και αντιπροσώπευσή του σε θεσμικά όργανα, π.χ. στη Βουλή, σε τοπικά όργανα.

Ομως, αυτές οι εξελίξεις δεν ερμηνεύθηκαν πάντα σωστά από τα κόμματά μας, με αποτέλεσμα να γίνουν καθοριστικής σημασίας λάθη στρατηγικής.

Στην έννοια "λαός" συχνά συμπεριλήφθηκαν και αστικές δυνάμεις, η λεγόμενη "εθνική αστική τάξη", η οποία θεωρήθηκε ως κοινωνική δύναμη του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα. Ως στόχος του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα προσδιορίσθηκε η αναβάθμιση της χώρας στο διεθνή συσχετισμό των κρατών ή ειδικότερα η αλλαγή του συσχετισμού μεταξύ των κρατών της αμερικανικής ηπείρου με περιορισμό της επιβολής των ΗΠΑ. Θεωρήθηκε λαθεμένα ότι υπάρχουν ενιαίοι "εθνικοί" στόχοι εργατών - αγροτών, αλλά και αστικών δυνάμεων ενάντια στην ιμπεριαλιστική εξάρτηση.

Το εργατικό κίνημα, θα ήταν ακριβέστερο να πούμε το κομμουνιστικό κίνημα, συχνά και επί μακρόν εγκλωβίστηκε στο παραπάνω σχήμα, δηλαδή ενσωματώθηκε στο παραπάνω σχήμα, ενσωματώθηκε στους στόχους των αστικών τάξεων, υπηρέτησε και όχι αξιοποίησε τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, με αποτέλεσμα να χάσει πολύτιμες ευκαιρίες σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής κρίσης, πολιτικής αστάθειας, επαναστατικής κατάστασης όπως στην Ελλάδα το 1944.

Θα λέγαμε ότι ακόμα και σήμερα, στον 21ο αιώνα, μέσα στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα επιβιώνουν θεωρητικά λάθη και λαθεμένες στρατηγικές επιλογές, που έχουν τις ρίζες τους σε βάθος δεκαετιών, ακόμα και σε αναθεωρητικές θέσεις και οπορτουνιστικές παρεκκλίσεις ΚΚ των πιο ισχυρών καπιταλιστικών κρατών, όπως των ΗΠΑ, του Ην. Βασιλείου, της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Γερμανίας, ήδη από την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Γι' αυτό είναι επίκαιρη και επιτακτικά αναγκαία η συζήτηση για το κοινωνικό - οικονομικό περιεχόμενο του ιμπεριαλισμού.

Και σήμερα ΚΚ αντιλαμβάνονται τον "ιμπεριαλισμό" ως ξένη στρατιωτική εισβολή και πολιτική κυριαρχία μιας κρατικής οντότητας απέναντι σε άλλη, π.χ. όπως είχε γίνει με την ισπανική στο χώρο του Μεξικού στις αρχές του 16ουαιώνα, με αποτέλεσμα την τότε βίαιη καταστροφή των αυτόχθονων ινδιάνικων φυλών και του πολιτισμού τους.

Και σήμερα ΚΚ ενεργοποιούνται ενάντια σε ένα ιμπεριαλιστικό κέντρο π.χ. τις ΗΠΑ ή έστω και στη Βρετανία, και όχι ενάντια σε κάθε ιμπεριαλιστικό κέντρο, π.χ. την ΕΕ, την Ιαπωνία, τη Ρωσία, ακόμα και την Κίνα.

Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα σε χώρες της αμερικανικής ηπείρου, γιατί έχουν ζήσει τα δεινά του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ. Από την άλλη, άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, π.χ. η ΕΕ, ασκούν πιο ευέλικτη πολιτική, γιατί ανταγωνίζονται τις ΗΠΑ, θέλουν να κερδίσουν τμήμα της αγοράς, επομένως κινούνται περισσότερο με όρους αγοράς και όχι με όρους "εθνικής" καταπίεσης.

Είναι χαρακτηριστική η στάση της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις για τον ΠΟΕ σε αντίθεση με τις θέσεις των ΗΠΑ. Ολα αυτά, έχουν τη βάση τους στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν χάσει το δυναμισμό και την απόλυτη κυριαρχία τους στη διεθνή καπιταλιστική παραγωγή που διέθεταν στο μεγαλύτερο μέρος του δεύτερου μισού του 20ούαιώνα.

Σήμερα είναι πιο εμφανείς οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις σε σχέση με τις δεκαετίες των 1950, 1960, 1970, μεταξύ ΗΠΑ και Γαλλίας, ΗΠΑ και Γερμανίας κ.λπ., αν και στον 21ο αιώνα υπάρχουν κοινές ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις όπως στο Αφγανιστάν.

Ωστόσο, ο ιμπεριαλισμός δεν είναι κυρίως στρατιωτική - πολιτική επέμβαση και επικυριαρχία, που προκαλεί εθνική καταπίεση. Υπάρχει και αυτό, συμβαίνει σήμερα π.χ. στο Ιράκ. Ομως, κυρίως ο ιμπεριαλισμός είναι το ανώτερο στάδιο του καπιταλιστικού συστήματος, είναι η αντιδραστική ιστορική εποχή του καπιταλισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Εχει ενιαία χαρακτηριστικά, ανεξάρτητα από το γεωγραφικό μήκος και πλάτος στο οποίο βρίσκονται οι καπιταλιστικές κοινωνίες, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους και τις φυλετικές καταγωγές, τη θρησκεία, την πολιτιστική κληρονομιά, τη γλώσσα, το πολιτικό τους σύστημα, την καπιταλιστική ανισομετρία στο εσωτερικό τους και μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών.

Το μετοχικό κεφάλαιο (μετοχική εταιρεία) που οδήγησε στην απομάκρυνση του ιδιοκτήτη από τη οργάνωση - διεύθυνση της παραγωγής, ο παρασιτισμός γύρω από την αγοραπωλησία μετοχών (χρηματιστήριο) και χρεογράφων πάσης φύσης, η εξαγωγή κεφαλαίου είναι χαρακτηριστικά που υφίστανται σε κάθε καπιταλιστική κοινωνία του 21ουαιώνα, ανεξάρτητα από την εθνοκρατική της συγκρότηση, τη θέση της στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Αυτός είναι ο μονοπωλιακός καπιταλισμός και όχι ο "καζινοκαπιταλισμός" όπως αποπροσανατολιστικά ισχυρίζονται οπορτουνιστικές θέσεις.

Η Ελλάδα και το Μεξικό, όπως και η Ρωσία των αρχών του 20ού αιώνα, γνώρισαν τα πρώτα μονοπώλια - στα μεταλλεία, στους σιδηροδρόμους, στις τράπεζες κυρίως ως ξένα μονοπώλια.

Αυτό το γεγονός, αν και δεν εμπόδισε το ρωσικό επαναστατικό εργατικό κίνημα να διαμορφώσει επαναστατική πάλη για την εργατική εξουσία, ωστόσο στην Ελλάδα προκάλεσε σύγχυση στην επεξεργασία του Προγράμματος του Κομμουνιστικού Κόμματος, οδήγησε στη στρατηγική παρέκκλιση των σταδίων στην επανάσταση, στην υιοθέτηση ενός ενδιάμεσου στόχου εξουσίας, μιας εξουσίας όχι εργατικής, παρά το γεγονός ότι καπιταλιστική ήταν η εξουσία στην Ελλάδα ήδη από τον καιρό που ιδρύθηκε το ΚΚΕ (1918). Η εξουσία τότε ήταν καπιταλιστική, έστω και αν σε αυτή την εξουσία ενσωματώνονταν παρωχημένες αντιδραστικές δυνάμεις (π.χ. βασιλεία) και κατά καιρούς ενσωματώνονταν και ξένες δυνάμεις - στρατιωτικές, πολιτικές - από άλλα καπιταλιστικά κράτη, π.χ. με εκπροσώπους των ΗΠΑ στα όργανα εξουσίας, με στρατιωτικές βάσεις κ.λπ.

Και σήμερα, η σύγχυση γύρω από το χαρακτήρα του ιμπεριαλισμού, των μονοπωλίων οδηγεί κομμουνιστικά ή εργατικά κόμματα σε λαθεμένη στρατηγική.

Στην αμερικανική ήπειρο, ιδιαίτερα στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής είναι εμφανείς οι επιδράσεις τέτοιων συγχύσεων.

Οι ΗΠΑ αντιστεκόντουσαν στην προοπτική απώλειας θέσεών τους στην αμερικανική ήπειρο, γι' αυτό και στήριξαν στρατιωτικές και άλλες δικτατορικές κυβερνήσεις, προωθούσαν τελωνειακή ένωση υπό την κυριαρχία τους (ALCA), υπονόμευσαν τις αστικές κυβερνήσεις και προέδρους που ξέφευγαν από τον πλήρη έλεγχό τους.

Από την άλλη μεριά, αστικές κυβερνήσεις στις χώρες της Λατινικής Αμερικής επιχείρησαν να διαμορφώσουν τις δικές τους συμμαχίες, π.χ. την ALBA, προσέλκυσαν την Κούβα που αντικειμενικά χρειαζόταν, σε διπλωματικό επίπεδο, ευρύτερες συμμαχίες για να αντιμετωπίσει τον οικονομικό αποκλεισμό, την επιθετικότητα και υπονομευτική δράση των ΗΠΑ.

Αυτή η συνθετότητα και αντιφατικότητα στα συμφέροντα των αστικών τάξεων αυτών των χωρών, σε σχέση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, δεν ερμηνεύτηκε πάντοτε σωστά, με ταξικά κριτήρια, με αποτέλεσμα να οδηγήσει ΚΚ σε λαθεμένες πολιτικές επιλογές, να θεωρούν ακόμα και "πορεία προς το σοσιαλισμό", "σοσιαλισμό με εθνικά χρώματα" ορισμένους αστικούς εκσυγχρονισμούς που ήρθαν καθυστερημένα. Τέτοιοι εκσυγχρονισμοί αφορούν π.χ. την αγροτική παραγωγή, ορισμένες κοινωνικές παροχές, τη λειτουργία αστικών θεσμών, τη συγκρότηση ιμπεριαλιστικών ενώσεων, σε αντίθεση με άλλες. Αυτά που θεωρήθηκαν ως "μέτρα σε σοσιαλιστική κατεύθυνση" και μάλιστα προσαρμοσμένα στις "εθνικές ιδιαιτερότητες" είναι ορισμένες εθνικοποιήσεις ξένων μονοπωλίων, κυρίως στην ενέργεια, όπως έγινε στη Βενεζουέλα.

Τέτοιες ρυθμίσεις έχουν πραγματοποιηθεί σε προγενέστερη ιστορική περίοδο στα περισσότερα των καπιταλιστικών κρατών, και στην Ελλάδα, και σε καμία περίπτωση δεν οδήγησαν σε σοσιαλισμό ούτε με "εθνικά" ούτε με "διεθνικά χρώματα".

Τέτοιες ρυθμίσεις και κρατικοποιήσεις έγιναν εκτεταμένα στην καπιταλιστική Ευρώπη μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έγιναν στην Ελλάδα και στις δεκαετίες του 1970 - 1980.

Αυτές οι κρατικοποιήσεις δημιουργούν τις προϋποθέσεις για νέες ιδιωτικοποιήσεις, από το εγχώριο και το ξένο κεφάλαιο, το οποίο βέβαια επανέρχεται με τους νέους όρους στην κίνηση κεφαλαίων που υφίστανται στη διεθνή αγορά και όχι με όρους πολιτικής επικυριαρχίας ξένου κράτους.

Στην Ελλάδα, π.χ. η ιστορία της εταιρείας αεροπορικών μεταφορών, που για χρόνια ήταν κυριολεκτικά μονοπώλιο, είναι τέτοια ιστορία περάσματος από το ιδιωτικό στο κρατικό κεφάλαιο και αντιστρόφως. Παρόμοια είναι και η ιστορία των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας.

Το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα που βρίσκεται σήμερα στη διακυβέρνηση στην Ελλάδα και εφαρμόζει πρόγραμμα ταχύτατης ιδιωτικοποίησης σε όποιες επιχειρήσεις έχει ακόμα συμμετοχή το Δημόσιο, που εφαρμόζει πρόγραμμα προσαρμογής της Εκπαίδευσης, της Υγείας και Πρόνοιας σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, ήταν το ίδιο κόμμα που στη δεκαετία του '80 έλεγε ότι θα έφερνε το σοσιαλισμό στην Ελλάδα.

Αν δούμε προσεκτικά τα προγράμματα των ΚΚ που μιλάνε για "εθνικό δρόμο στο σοσιαλισμό" ή για "σοσιαλισμό του 21ου αιώνα", για "σοσιαλισμό με αγορά" για "ανανέωση του σοσιαλισμού με κριτική απόσταση από τον κεντρικό σχεδιασμό" κ.λπ. θα διαπιστώσουμε ότι πρόκειται για τα παλιά προγράμματα των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων, που τα εγκατέλειψαν όταν άσκησαν την εξουσία, ιδιαίτερα την τελευταία 25ετία.

Αναφέρομαι στα προγράμματα των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ιταλία, στη Σουηδία κ.λπ.

Για την καπιταλιστική Ευρώπη είναι παρελθόν χωρίς επιστροφή ορισμένες γενικευμένες κοινωνικές παροχές, όπως η Κοινωνική Ασφάλιση, το ύψος μισθού καθορισμένου από κλαδικές συμβάσεις, κ.λπ.

Το μέλλον της εργατικής τάξης στην αναπτυγμένη καπιταλιστική Ευρώπη είναι να πέφτει ο μισθός της μέχρι να φτάσει το ύψος των μισθών στην Κίνα, στη Ρωσία, στην Ινδία, στη Βραζιλία. Φυσικό είναι να ανέβει κατά τι ο μέσος όρος σε αυτές τις χώρες που σήμερα είναι ακόμα πολύ χαμηλός, αλλά αυτό το ανέβασμα δε θα συνιστά "σοσιαλισμό ινδικό", "κινέζικο", "βραζιλιάνικο", "βενεζουελάνικο", κ.λπ.

Αλλά και από μια άλλη πλευρά αν κρίνουμε τις θέσεις του "σοσιαλισμού με εθνικά χαρακτηριστικά" θα διαπιστώσουμε ότι δεν είναι καθόλου πρωτότυπος, σύγχρονος ή προγραμματική προσαρμογή ΚΚ σε χώρες που βρίσκονται σε υποδεέστερη θέση στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα.

Αρκεί να τα συγκρίνουμε με τις θέσεις των κομμάτων του ευρωκομμουνισμού στις δεκαετίες 1960, 1970, 1980 και να αξιολογήσουμε και το αποτέλεσμα της πολιτικής τους πρακτικής. Τα περισσότερα από αυτά τα κόμματα συμμετείχαν σε αστικές κυβερνήσεις συνεργασίας και έτσι έγιναν στυλοβάτες του συστήματος, ευθύνονται για την ενσωμάτωση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, την απομαζικοποίηση και γραφειοκρατικοποίησή του, ευθύνονται για το γεγονός ότι δεν είχε γίνει ούτε μια απεργία για 20 - 25 χρόνια στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ισπανία, στην Ιταλία.

Δεν είναι τυχαίο ότι κόμματα από αυτές τις χώρες, με κομμουνιστικό επίθετο ηγήθηκαν στη συγκρότηση οπορτουνιστικής ευρωπαϊκής οργάνωσης, στη δημιουργία του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που προπαγάνδισε την ενσωμάτωση του εργατικού κινήματος στην ιμπεριαλιστική ΕΕ.

Αυτά τα κόμματα ευθύνονται, γιατί παρουσίαζαν την ΕΕ ως διαδικασία προοδευτική, ως μονόδρομο προς τη λεγόμενη "παγκοσμιοποίηση". Εσπειραν ιδεολογική σύγχυση στους εργατοϋπάλληλους, στους αυτοαπασχολούμενους, στη νεολαία που προέρχεται από λαϊκές οικογένειες, πρωτοστάτησαν στην ενσωμάτωσή τους μέσα από τη συμμετοχή σε ανάλογους θεσμούς, στο μοίρασμα χρήματος εξαγοράς. Καλλιέργησαν αυταπάτες για τη συνοχή της ΕΕ και για τον οικονομικό δυναμισμό της που δήθεν θα οδηγούσε στη βελτίωση της θέσης και των μισθωτών, διαβεβαίωναν ότι ήταν δυνατή η προς τα πάνω σύγκλιση των μισθών - του βιοτικού επιπέδου στις χώρες - μέλη της ΕΕ. Αυτά τα κόμματα, το ΚΕΑ συνολικά, έδωσαν αριστερό άλλοθι στις επιδιώξεις του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, των καπιταλιστικών κυβερνήσεων και κομμάτων στις χώρες της Ευρώπης. Ευθύνονται, γιατί δεν έγιναν έγκαιρα εργατικές και λαϊκές κινητοποιήσεις.

Τώρα, που οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης, αλλά και η προοπτική μιας νέας βαθύτερης τρομάζει τους αστούς, προκαλεί αντιδράσεις και μικροαστικών δυνάμεων, τώρα αυτά τα κόμματα ψελλίζουν για κάποια αναμόρφωση της ΕΕ.

Πρόκειται για την ίδια απατηλή και επικίνδυνη παλιά ρεφορμιστική πολιτική γραμμή των μεταρρυθμίσεων σε μια χώρα για να γίνει δήθεν πιο ανθρώπινος ο καπιταλισμός, η οποία προβάλλεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως πολιτική εξυγίανσης του καπιταλισμού στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Παράλληλα, το ΚΕΑ αξιοποιεί και υποδαυλίζει υπαρκτές αδυναμίες και δυσκολίες σε ΚΚ π.χ. της Λατινικής Αμερικής ή της Ασίας, δυσκολίες που προέρχονται από τη συγκριτική καθυστέρηση στην ανάπτυξη του καπιταλισμού σε αυτές τις χώρες. Το ΚΕΑ "σπρώχνει" σε γραμμή συμμαχίας ενάντια στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό μαζί με αστικές πολιτικές δυνάμεις άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων (π.χ. ΕΕ) ως δήθεν σύμμαχων δυνάμεων.

Το επικίνδυνο είναι ότι οι παλιές αναθεωρητικές και ρεφορμιστικές θέσεις της σοσιαλδημοκρατίας προβάλλονται ως νέες, εκσυγχρονιστικές "αριστερές" ή και σοσιαλιστικές αντιλήψεις, βαφτίζονται "πορεία στο σοσιαλισμό του 21ουαιώνα" ή "σοσιαλισμός του 21ουαιώνα" σε αντιπαράθεση και μηδενιστική κριτική του σοσιαλισμού στον 20ό αιώνα.

Το ΚΚΕ δε θεωρεί ότι έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος της αντεπαναστατικής διαδικασίας που εκδηλώθηκε στις δύο τελευταίες δεκαετίες του 20ούαιώνα.

Αυτή η ιστορικά προσωρινή, αλλά βαθιά ήττα του κομμουνιστικού κινήματος, εκφράζεται στην ιδεολογική, προγραμματική και οργανωτική του υποχώρηση.

Ωστόσο, η αναγκαιότητα του σοσιαλισμού - κομμουνισμού ωριμάζει μέσα στον καπιταλισμό, όπως και ο καπιταλισμός γεννήθηκε μέσα στα σπλάχνα της φεουδαρχίας, τα φύτρα του οι εμπορευματικές - χρηματικές σχέσεις εμφανίστηκαν στις δουλοκτητικές κοινωνίες.

Η ιστορική κίνηση της κοινωνικής ανάπτυξης δεν είναι μια ευθύγραμμη ανοδική πορεία, χωρίς ζιγκ - ζαγκ, πισωγυρίσματα.

Τα πρώτα αστικά κέντρα όπου κυοφορήθηκαν οι καπιταλιστικές σχέσεις στον 14ο αιώνα καταστράφηκαν και αναπτύχθηκαν νέα περίπου δύο αιώνες αργότερα.

Είναι βέβαιο ότι σήμερα έχουν ωριμάσει πολύ περισσότερο οι υλικές συνθήκες για το σοσιαλισμό σε σύγκριση με το πρώτο μισό του 20ούαιώνα.

Η προγραμματική επεξεργασία κάθε ΚΚ πρέπει να φέρνει στην επιφάνεια, στη συνείδηση, την ωρίμανση των υλικών συνθηκών στη χώρα του. Δηλαδή, να αναδεικνύει σε ποιους κλάδους υπάρχει συγκεντροποίηση, κοινωνική παραγωγή συγκεντρωμένη στη μεγάλη καπιταλιστική ιδιοκτησία, πώς εμποδίζεται από την καπιταλιστική ιδιοκτησία η ανάπτυξη της κοινωνικής ευημερίας, πώς επέρχεται καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, τι θα σήμαινε κεντρικά σχεδιασμένη παραγωγή στον κλάδο, ενταγμένη στο συνολικό κεντρικό σχεδιασμό, με κοινωνική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, με εργατικό έλεγχο, για παραγωγή με στόχο την αυξανόμενη κοινωνική ευημερία.

Η κοινωνική ιδιοκτησία και ο κεντρικός σχεδιασμός είναι θεμελιακές αρχές, νομοτέλειες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης που δεν αναιρούνται από διαφορές που υπάρχουν μεταξύ διαφορετικών καπιταλιστικών κοινωνιών.

Ορισμένα ΚΚ εξουσίας (π.χ. στη Κίνα, στο Βιετνάμ) ισχυρίζονται ότι ο κεντρικός σχεδιασμός και η κοινωνική ιδιοκτησία ήταν παράγοντες καθυστέρησης.

Αν υποθέσουμε ότι έκαναν λάθη στον κεντρικό σχεδιασμό, με την έννοια ότι συμπεριέλαβαν σε αυτόν κατακερματισμένα μέσα παραγωγής, αυτό είναι υποκειμενικό λάθος και όχι αδυναμία της κοινωνικής σχέσης του κεντρικού σχεδιασμού.

Η ύπαρξη σκόρπιας εμπορευματικής παραγωγής είναι πρόβλημα για το πρόγραμμα ενός ΚΚ.

Το ΚΚΕ την αντιμετωπίζει προγραμματικά μέσω της συνεταιριστικής συνένωσής της για τους κλάδους που ο κατακερματισμός δεν επηρεάζει αποφασιστικά το συνολικό κεντρικό σχεδιασμό. Π.χ. άλλο συνεταιριστική αγροτική παραγωγή, άλλο ακόμα και ύπαρξη αυτοαπασχολούμενων σε ορισμένες υπηρεσίες (π.χ. κομμωτήρια, καφενεία, εστιατόρια) και άλλο σε κλάδους στρατηγικής σημασίας όπως η ενέργεια, οι μαζικές μεταφορές, η Υγεία, η Παιδεία, για τους οποίους βλέπουμε άμεση κατάργηση όλων των καπιταλιστικών και εμπορευματικών σχέσεων.

Με αυτή την έννοια, το κάθε ΚΚ, σε κάθε καπιταλιστική χώρα (και δεν είναι δυνατό να υπάρχει ΚΚ χωρίς εργατική τάξη, δηλαδή χωρίς καπιταλισμό), οφείλει με σαφήνεια να τοποθετηθεί ότι έχει στόχο εξουσίας την επαναστατική κατάκτηση της εργατικής εξουσίας, δηλαδή την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας σε ολική σύγκρουση και ρήξη με αυτήν. Ταυτόχρονα, χρειάζεται να επεξεργαστεί το πρόγραμμά του, να προσδιορίσει τις κοινωνικές συμμαχίες του, να προσδιορίσει κρίκους συσπείρωσης δυνάμεων, μαχητικοποίησης και πολιτικοποίησής τους, άσκησης στη σύγκρουση με τα αστικά όργανα.

Προέχει, η ενότητα της εργατικής τάξης να εκφρασθεί σε πλαίσιο πάλης και μορφή συσπείρωσης των ταξικά προσανατολισμένων σωματείων. Αντίστοιχα, στους αυτοαπασχολούμενους της πόλης και της υπαίθρου, στη μαθητική και φοιτητική - σπουδάζουσα νεολαία, στο γυναικείο κίνημα.

Είναι, επίσης, βέβαιο ότι η εργατική τάξη σε διάφορες χώρες θα βρεθεί μπροστά σε μια απότομη όξυνση των αντιθέσεων, που θα τροφοδοτήσει αδυναμία της αστικής εξουσίας, ιδεολογικά και πολιτικά, να κυριαρχεί πάνω στην εργατική τάξη και να εξασφαλίζει τη συμμαχία της με τους αυτοαπασχολούμενους σε σύγκριση με το παρελθόν.

Αυτές οι εξελίξεις θα συντελεσθούν, ανεξάρτητα από τις τεράστιες απώλειες των δυνάμεων του κομμουνισμού στην τελευταία 20ετία.

Το κρίσιμο ζήτημα είναι η κατάσταση του υποκειμενικού παράγοντα, πρώτ' απ' όλα της πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Είναι δύσκολο, στο σύντομο χρόνο αυτής της παρέμβασης, να συνοψίσουμε τις θέσεις του ΚΚΕ για όλα τα ζητήματα, της αντίληψής μας για το σοσιαλισμό, την εξήγησή μας για τη νίκη της αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ και αλλού, τα σύγχρονα προβλήματα της ιδεολογικής πάλης, την οργανωτική πολιτική του ΚΚΕ, το περιεχόμενο του στόχου μας για ανασύνταξη του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, για τη λαϊκή συμμαχία με τους φτωχούς αγρότες και τους αυτοαπασχολούμενους σε κατεύθυνση σύγκρουσης με τα μονοπώλια, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, τις αστικές κυβερνήσεις, τα αστικά αλλά και τα οπορτουνιστικά κόμματα. Για όλα αυτά υπάρχουν οι θέσεις μας μεταφρασμένες στα ισπανικά και είμαστε στη διάθεσή σας για συζήτηση».