Εδώ και ένα μήνα περίπου, δηλαδή από την 1η Αυγούστου βρίσκονται σε εξέλιξη οι συγκρούσεις ανάμεσα σε ρωσικές ομοσπονδιακές δυνάμεις και ισλαμιστές.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι το Νταγκεστάν είναι μία από τις 19 αυτόνομες Δημοκρατίες της Ρωσικής Ομοσπονδίας και βρίσκεται στον κεντρικό ρωσικό Καύκασο, ενώ από ανατολικά βρέχεται από την Κασπία Θάλασσα.

Πριν προχωρήσουμε στην κατάσταση στο Νταγκεστάν χρειάζεται να αναφέρουμε και ορισμένα στοιχεία για τη γειτονική του χώρα, την Τσετσενία, μιας και οι εκεί εξελίξεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο για τη σημερινή κατάσταση στο Νταγκεστάν.

Ο σχεδόν δίχρονος πόλεμος Ρωσίας - Τσετσενίας, όπου έχασαν τη ζωή τους δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, έληξε τυπικά με ανακωχή κι ένα διμερές "σύμφωνο", που παραπέμπει την επίλυση του ζητήματος στο μέλλον, και ουσιαστικά με την ήττα των ομοσπονδιακών δυνάμεων, που δεν μπόρεσαν να αποκαταστήσουν τους νόμους της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Τσετσενία. Η συγκεκριμένη "λύση" δόθηκε τότε μετά από απευθείας συνομιλίες που είχαν οι Τσετσένοι αποσχιστές αρχικά με τον μεγαλοεπιχειρηματία Μπερεζόφσκι, που ήταν τότε Γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας και του στρατηγού Λέμπεντ, που στη συνέχεια τον αντικατέστησε. Οι ρωσικές προσπάθειες κινήθηκαν στην κατεύθυνση ν' αποδείξουν στους Τσετσένους αποσχιστές που έχουν οικονομικό όφελος να μην "ξεκόψουν" από τη Ρωσία. Ως αντάλλαγμα οι Ρώσοι θα πλήρωναν κόμιστρα για τη διέλευση του πετρελαίου από την Κασπία, ενώ οι Τσετσένοι θα φρόντιζαν για την ασφάλεια του συγκεκριμένου αγωγού. Παρά το γεγονός ότι η Ρωσία επιμένει να θεωρεί την Τσετσενία τμήμα της χώρας, στην περιοχή αυτή δεν εφαρμόζονται οι ομοσπονδιακοί νόμοι, δεν υπάρχουν ομοσπονδιακά όργανα, δε γίνονται εκλογές για τα ομοσπονδιακά όργανα, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας χρειάζεται να απασχολούν χιλιάδες άνδρες για την ασφάλεια των περιοχών που συνορεύουν με την Τσετσενία, ώστε να αποτρέψουν την είσοδο όπλων, ναρκωτικών, εγκληματιών στη Ρωσική Ομοσπονδία, χωρίς όμως πάντα με την ανάλογη επιτυχία.

Ωστόσο, στις 7 Ιουλίου 1999, η Ρωσία, και συγκεκριμένα η εταιρία "ΤΡΑΝΣΕΝΕΦΤ" σταμάτησε να περνά το αζερμπαϊτζάνικο πετρέλαιο από το Μπακού στο Νοβοροσίσκ μέσω Τσετσενίας, γιατί επανειλημμένα οι Τσετσένοι αφαιρούσαν μεγάλες ποσότητες πετρελαίου. Τότε άρχισε η μεταφορά αυτού του πετρελαίου με σιδηροδρομικά βαγόνια μέσω του Νταγκεστάν, παρακάμπτοντας την Τσετσενία.Οπως μπορεί οποιοσδήποτε εύκολα να καταλάβει, η συγκεκριμένη κίνηση να περάσει το πετρέλαιο από το Νταγκεστάν και όχι από την Τσετσενία δε χαροποίησε ιδιαίτερα τους Τσετσένους. Αρκετοί εισήλθαν στο Ντακεστάν και επικεφαλής των "ανταρτών" έγιναν ο γνωστός Τσετσένος Σαμίλ Μπασάεφ και ο ιορδανικής καταγωγής Χατάμπ. Κύριο σύμβολό τους, με τον οποίο γίνεται ο "αγώνας" τους, είναι η "απελευθέρωση" του Νταγκεστάν από τη Ρωσία, η ένωσή του με την Τσετσενία και η ίδρυση μουσουλμανικού κράτους, κατά τα πρότυπα των ουαχαμπιτών, ιδρύοντας κοινή Τσετσενονταγκεστανική επιτροπή, τη λεγόμενη "Σούρα", που διοικεί τις επιχειρήσεις τους.

Εδώ θα πρέπει να πούμε πως στο Νταγκεστάν το 90% του πληθυσμού είναι μουσουλμάνοι από τους οποίους το 97% είναι σουνίτες και το 3% είναι σιίτες. Οι σουνίτες χωρίζονται με τη σειρά τους σε ταρακάτ και ουαχαμπίτ. Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειώσουμε ότι ορισμένοι θεωρούν πως αυτή η αίρεση φτιάχτηκε τεχνητά τη δεκαετία του '60 από την αγγλική μυστική υπηρεσία "ΜΙ-6" για την προώθηση των σχεδίων των Αγγλων ιμπεριαλιστών στο μουσουλμανικό κόσμο.

Από την πλευρά του, το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι έχει πληροφορίες πως οι ισλαμιστές ήδη πήραν 10 εκατομμύρια δολάρια βοήθεια από τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες του Περσικού. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Ι. Ιβανόφ, έστειλε επιστολή στον ΓΓ του ΟΗΕ, στους υπουργούς Εξωτερικών των "8" και των χωρών της ΚΑΚ, της ΕΕ, της Οργάνωσης Ισλαμικής Συνδιάσκεψης και σε άλλα αραβικά κράτη, με την οποία υπογραμμίζει πως η Ρωσία θα θεωρήσει κάθε βοήθεια στους ισλαμιστές ως ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις της, με όλες τις συνέπειες που απορρέουν από μια τέτοια στάση.

Παράλληλα, εκπρόσωποι του υπουργείου Αμυνας της Ρωσίας ανακοίνωσαν πως τμήμα του εξοπλισμού που έπεσαν στα χέρια των Ρώσων είναι αμερικανικής και βρετανικής κατασκευής, ενώ παράλληλα στο ρωσικό Τύπο δημοσιεύτηκαν πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες η πλειοψηφία των ισλαμιστών "ανταρτών" είναι Τσετσένοι, Αραβες, ενώ λιγοστοί είναι οι Νταγκεστανοί. Χαρακτηριστικό επίσης είναι το γεγονός ότι οι εθελοντές που έκαναν δηλώσεις, για να ενταχθούν στις ομάδες αυτοάμυνας του Νταγκεστάν και να πολεμήσουν τους ισλαμιστές φτάνουν τις 25.000.

Πάντως, εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε μια σειρά από πιθανά σενάρια που αναφέρονται στο ρωσικό Τύπο και αποκαλύπτουν τις αιτίες των συγκρούσεων στο Νταγκεστάν. Αν και οι αιτίες αυτές μπορεί να μη συμπίπτουν, ωστόσο ίσως ισχύουν και αλληλοσυμπληρώνονται.

Κατ' αρχήν, η βασική χρηματοδότηση των Τσετσένων αποσχιστών, όλο το προηγούμενο διάστημα, τόσο των επίσημων αρχών, όσο και των ένοπλων ομάδων, γινόταν χάρη στον αγωγό πετρελαίου που διοχέτευε το αζερμπαϊτζάνικο πετρέλαιο στο Νοβοροσίσκ, μέσω της Τσετσενίας. Τα κόμιστρα που λάμβαναν οι επίσημες αρχές της Τσετσενίας γι' αυτή τη διέλευση και η αφαίρεση τμήματος του πετρελαίου που κατευθυνόταν στο ρωσικό λιμάνι από τις ένοπλες ομάδες, ανάγκασαν τη ρωσική εταιρία "ΤΡΑΝΣΕΝΕΦΤ" να σταματήσει τη μεταφορά από κει και αποφάσισε να περνάει το πετρέλαιο μέσω σιδηροδρομικών βαγονιών από το Αζερμπαϊτζάν στο Νταγκεστάν. Οι συγκρούσεις ερμηνεύονται ως προσπάθεια των Τσετσένων να χτυπήσουν το νέο δρόμο διοχέτευσης του πετρελαίου μέσω Νταγκεστάν και να εξαναγκάσουν τη Ρωσία στο παλιό "δρομολόγιο", από το οποίο είχαν άμεσο οικονομικό κέρδος.

Μια άλλη άποψη αναφέρει ότι μια σειρά από χώρες του Περσικού Κόλπου ενδιαφέρονται για την αποσταθεροποίηση στην περιοχή της Κασπίας και αυτό γιατί δε θέλουν να αρχίσει η μαζική άντληση του πετρελαίου από την Κασπία. Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, θα έριχνε τις παγκόσμιες τιμές πετρελαίου, με αποτέλεσμα αυτές οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες να αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες.

Τα τελευταία 10 χρόνια οι χώρες αυτές χρηματοδοτούν την ισλαμική αίρεση Ουαχαμπίτ στο Νταγκεστάν, αλλά και σε άλλες περιοχές του Καυκάσου και της Κασπίας, με στόχο την πρόκληση αστάθειας στην περιοχή, ώστε να καθυστερήσουν, έως και να αποτρέψουν, να μπει το πετρέλαιο της Κασπίας στην παγκόσμια αγορά.

Το σενάριο αυτό ενισχύεται από το ότι οι ισλαμιστές (ουαχαμπίτες) Τσετσένοι και λοιποί, που τώρα εισέβαλαν στο Νταγκεστάν, προσπαθώντας να αποκλείσουν το βόρειο "ρωσικό" δρόμο διέλευσης του πετρελαίου από την Κασπία, στο πρόσφατο παρελθόν αγωνίστηκαν να αποκλείσουν και το "δυτικό" δρόμο μέσω Γεωργίας, αγωνιζόμενοι στο πλευρό των Αμπχάζιων το 1992 - '93 ενάντια στους Γεωργιανούς, κι οργανώνοντας μια από τις απόπειρες δολοφονίας ενάντια στον Σεβαρντνάντζε και άλλα.

Ακόμα, αυτές οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες, με βάση αυτό το σενάριο, θα προτιμούσαν, σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν τα σχέδιά τους, το πετρέλαιο να περάσει μέσω Τουρκίας και σε καμία περίπτωση μέσω Ρωσίας. Κι αυτό γιατί το πέρασμα του αγωγού μέσω Τουρκίας θα είναι δαπανηρότερο σε σχέση με το ρωσικό "δρόμο". Ετσι και η τιμή του πετρελαίου αυτού δε θα θίξει ιδιαίτερα τις παγκόσμιες τιμές.

Υπάρχει ένας ευρύτερος στόχος που είναι η παραπέρα αποδυνάμωση της Ρωσίας και η οριστική αποπομπή της από τη "λέσχη" των "μεγάλων" δυνάμεων. Οι συγκρούσεις στο Νταγκεστάν εντάσσονται σ' ένα τέτοιο σενάριο, όπως άλλωστε συνέβη πριν μερικά χρόνια με την Τσετσενία.

Το σενάριο αυτό συνδέει τις τελευταίες εξελίξεις στο Νταγκεστάν με την αναζωπύρωση "κυκλωτικών" κινήσεων κατά της Ρωσίας, που οξύνθηκαν ιδιαίτερα μετά την κάθοδο των Ρώσων στρατιωτών στο αεροδρόμιο της Πρίστινα. Σ' αυτές τις "κινήσεις" εντάσσουν τη νέα επίθεση των ισλαμιστών στο Αφγανιστάν, αλλά και την εμφάνιση έντονων προβλημάτων σε μια σειρά χώρες με τις οποίες η Ρωσία είχε έρθει σε επαφή και συνεννοήσεις κατά τη διάρκεια της ΝΑΤΟικής επίθεσης στη Γιουγκοσλαβία. Λόγος γίνεται για ένα ευρύτερο σχέδιο απομόνωσης της ίδιας και απασχόλησης ή αποδυνάμωσης των πιθανών συμμάχων της.

Επιστρέφοντας όμως στο σχέδιο αποδυνάμωσης της Ρωσίας, το σενάριο προβλέπει όχι απλώς την απόσχιση του Νταγκεστάν και την ίδρυση Ομοσπονδίας Τσετσενίας - Νταγκεστάν, κάτι που βέβαια θα οδηγούσε στη δημιουργία διόδου της Τσετσενίας προς τη θάλασσα της Κασπίας. Αλλά περιγράφει κάτι πολύ πιο "μεγαλοφυές", όπως είναι η σύσταση μιας "Συνομοσπονδίας του Καυκάσου". Σ' αυτήν προβλέπεται να ενταχθούν η Τσετσενία, το Νταγκεστάν, η Βόρεια Οσετία, η Καμπαρντίνο - Μπαλκάρια, Καρατσάεβο - Τσερκέσια (όλες αυτόνομες Δημοκρατίες ενταγμένες στη Ρωσική Ομοσπονδία), καθώς και οι δύο αυτόμολες περιοχές της Γεωργίας: η Αμπχαζία και η Νότια Οσετία.

Για τη δημιουργία ενός τέτοιου προτεκτοράτου, που θα περιορίσει κατά πολύ τη ρωσική επιρροή στην περιοχή, ενδιαφέρονται, εννοείται, οι άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Να σημειωθεί πως ένα τέτοιο προτεκτοράτο θα έχει πρόσβαση σε δυο θάλασσες, τόσο της Κασπίας όσο και της Μαύρης Θάλασσας.

Σύμφωνα με ένα άλλο σενάριο που παρουσιάζει το "Πληροφοριακό - ενημερωτικό πρακτορείο Καβκάζ" και αναπαράγει το ρωσικό πρακτορείο "ΝΝΣ" - στην περιοχή συγκρούονται τα συμφέροντα ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Ετσι, σημειώνει αυτό το σενάριο, σε εξέλιξη βρίσκεται η προσπάθεια της Γερμανίας για τη δημιουργία ενός ελεγχόμενου απ' αυτήν "διαδρόμου" κρατών από την Ευρώπη, έως την καρδιά της Ασίας (Βοσνία - Κόσσοβο - Αλβανία - Μακεδονία, Βουλγαρία - Βόσπορος και στη συνέχεια Ν. Καραμπάχ, Αζερμπαϊτζάν, Ουζμπεκιστάν, Κιργιζία, Καζαχστάν).

Στόχος της Γερμανίας είναι ο έλεγχος των δρόμων μεταφοράς πρώτων υλών από την Ασία στην Ευρώπη.

Σε αντιπαράθεση μ' αυτό, η Μεγάλη Βρετανία προσπαθεί να εμποδίσει τη δημιουργία ενός τέτοιου "γερμανικού" διαδρόμου, δημιουργώντας ένα δικό της, ξεκινώντας από Πακιστάν, Αφγανιστάν, Τουρκμενία, Καύκασο και στη συνέχεια Τατζικιστάν, Κιργιζία, Καζαχστάν.

Από τη μεριά τους, οι ΗΠΑ,φέρεται να έχουν εξασφαλίσει οφέλη από την εφαρμογή είτε του ενός, είτε του άλλου σχεδίου. Ομως, στρατηγικός τους στόχος είναι να χρησιμοποιήσουν τους ισλαμιστές για τη δημιουργία "χαοτικών" καταστάσεων σε μια σειρά περιοχές του πλανήτη π.χ. στον Καύκασο, στη Βόρεια Αφρική και αλλού, με στόχο να αποδυναμώσουν τους πιθανούς ανταγωνιστές - Ευρωπαίους, τη Ρωσία, Κίνα κλπ., ώστε να διατηρήσουν την παγκόσμια ηγεμονική θέση. Ειδικά για τον Καύκασο, οι ΗΠΑ επιθυμούν τη μετατροπή του σε "Ευρασιατικά Βαλκάνια". Δηλαδή, σε μια περιοχή αστάθειας, αλληλοσυγκρούσεων κι εχθρότητας ανάμεσα στους λαούς που κατοικούν εκεί. Μια τέτοια εξέλιξη όχι μόνο θα αποδυνάμωνε τη Ρωσία, και θα της άνοιγε μια μόνιμη "πληγή", αλλά και θα έδινε το πρόσχημα στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ για όλο και μεγαλύτερη ανάμειξη στην περιοχή.

Στις εκτιμήσεις των κομμουνιστικών κομμάτων της Ρωσίας για την κατάσταση τονίζεται πως αυτή (η κατάσταση) εντάσσεται στα γενικότερα ξένα σχέδια αποσταθεροποίησης της περιοχής και αποδυνάμωσης της Ρωσίας.

Από την πλευρά του, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ) θεωρεί πως υπήρξε ολιγωρία από μεριάς των ομοσπονδιακών αρχών, τόσο των πολιτικών (Γιέλτσιν, κυβέρνηση), όσο και στρατιωτικών (υπουργεία Εσωτερικών και Αμυνας) στην αντιμετώπιση των ισλαμιστών που τους χαρακτηρίζει εγκληματικές ένοπλες "ομάδες". Επισημαίνει πως πρέπει να παρθούν τα πιο άμεσα και ταυτόχρονα σκληρά μέτρα, ώστε αυτές οι "εγκληματικές ομάδες" να κατασταλούν και τονίζει ότι, αν αυτοί δεν κατασταλούν και δεν εκδιωχθούν άμεσα από το Νταγκεστάν, τότε η κατάσταση μπορεί να λάβει τραγικά μεγέθη για όλη την περιοχή, τη Ρωσία, αλλά και τα άλλα κράτη στην περιοχή. Ιδιαίτερα, μάλιστα, εκτιμά πως θα υποφέρουν 20 εκατομμύρια λαού που ζουν ανάμεσα στην Κασπία και τη Μαύρη Θάλασσα.

Το Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας (ΚΕΚΡ) επισημαίνει στις εκτιμήσεις του ότι άσχετα με το αν νικήσουν οι ομοσπονδιακές δυνάμεις ή όχι, τα προβλήματα στην περιοχή θα συνεχιστούν και θα οξυνθούν. Αναφέρει ότι ο μόνος τρόπος επίλυσής τους είναι η επιστροφή της χώρας στον σοσιαλισμό και ο προλεταριακός διεθνισμός, ανάμεσα στους λαούς του Καυκάσου, ο οποίος είναι ο μόνος που μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην παραπέρα ανάπτυξη των συγκρούσεων και της εχθρότητας που καλλιεργείται σε εθνική βάση και χρησιμοποιείται για την προώθηση εγκληματικών σχεδίων.

Οπως όμως φαίνεται κι από τα σενάρια που πιο πάνω αναφέρθηκαν, ακόμη κι αν οι ομοσπονδιακές δυνάμεις καταφέρουν να καταστείλουν αυτήν την ισλαμική επιχείρηση στο Νταγκεστάν, κάθε άλλο παρά αναμένεται να σταθεροποιηθεί η κατάσταση. Πληροφορίες αναφέρουν πως η αμέσως επόμενη σύγκρουση που ωριμάζει και την οποία προσπαθούν να εκμεταλλευτούν οι Τσετσένοι ισλαμιστές, είναι αυτή ανάμεσα στους Βόρειοοσετίνους και τους Ινγκουσέτιους.

Οπωσδήποτε η οικονομική εξαθλίωση των λαών της περιοχής, η εμφάνιση αδίστακτων "ντόπιων καπιταλιστών", οι διεφθαρμένες τοπικές ηγεσίες, η επέμβαση των ξένων δυνάμεων, όλα αυτά δηλαδή που προκλήθηκαν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και την ανατροπή του σοσιαλισμού, διευκολύνουν την αιματοχυσία μεταξύ των λαών της περιοχής και τη χρησιμοποίηση αυτών των γεγονότων από τους ιμπεριαλιστές.

Ρώσοι στρατιώτες σε περιπολία

Τραυματίας στρατιώτης των Ειδικών Δυνάμεων στο Νοσοκομείο του Ροστόβ

Αριστερά: Σύλληψη ύποπτου ισλαμιστή από Ρώσους στρατιώτες

Ρώσοι των Ειδικών Δυνάμεων περιπολούν με τανκ στην περιοχή Καραμαχί στο Νταγκεστάν