Μια ραδιενεργός «τορπίλη», από κατάλοιπα του πρώην εργοστασίου Λιπασμάτων της Δραπετσώνας, βρίσκεται την τελευταία 25ετία εντελώς εκτεθειμένη στην περιοχή Λακκώματα του Σχιστού Περάματος (πάνω από το Διαδημοτικό Νεκροταφείο), και σε συνολική έκταση 150 στρεμμάτων, έχοντας μολύνει πιθανότατα σοβαρά καταυλισμούς Τσιγγάνων που ζούσαν κοντά στην περιοχή ή τον υδροφόρο ορίζοντα!

Οπως αποκαλύπτει σήμερα ο «Ρ» - μέρα που οι κυβερνητικοί παράγοντες θα πουν πολλά και διάφορα για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος - παρότι τα ραδιενεργά αυτά κατάλοιπα (με τυπικές συγκεντρώσεις Ραδίου-226, σύμφωνα με δειγματοληπτικούς ελέγχους της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας - ΕΕΑΕ δεκάδες φορές παραπάνω από τις φυσιολογικές) έχουν σταματήσει να εναποτίθενται από το 1998, μόλις τώρα εκτελούνται κάποια έργα προστασίας από το Σύνδεσμο Δήμων Πειραιά, που καλύπτουν, όμως, λιγότερο από το ένα πέμπτο της έκτασης!

Η τραγική ειρωνεία μάλιστα είναι ότι αν και τις προσπάθειες για τη λήψη μέτρων προστασίας και τη διενέργεια έργων στεγάνωσης είχε ξεκινήσει ο Δήμος Περάματος το 1999, όλες αυτές σκόνταψαν σε μια ατέλειωτη γραφειοκρατία αδειοδότησης, με αποτέλεσμα ο τότε δήμαρχος και νυν βουλευτής του ΚΚΕ Γιάννης Πατσιλινάκος να βρεθεί τρεις φορές κατηγορούμενος στα δικαστήρια για... ρύπανση! Στις δύο πρώτες, όπως ήταν φυσικό, αθωώθηκε, ενώ η τρίτη πρόκειται να γίνει στις 13 Ιούνη.

Σύμφωνα με έγγραφο της ΕΕΑΕ (αρ. πρωτοκόλλου 414/3243 της 28/11/2004), που έχει στη διάθεσή του ο «Ρ», «κατά τη διαδικασία παραγωγής του φωσφορικού οξέος, το μεγαλύτερο ποσοστό του Ra-226 (περίπου το 80% της συγκέντρωσης στο ορυκτό) συγκεντρώνεται στην παραγόμενη φωσφογύψο» την οποία η Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων της Δραπετσώνας εναπόθετε από το 1977 στο Σχιστό. «Η μέση ετήσια ποσότητα παραγωγής φωσφογύψου από το πρώην εργοστάσιο - αναφέρει η ΕΕΑΕ - ήταν 500.000 τόνοι. Δεδομένου ότι για 20 χρόνια η απόρριψη της φωσφογύψου γινόταν στην περιοχή του Σχιστού, εκτιμάται ότι η συνολική ποσότητα φτάνει τα 10.000.000 τόνους»!

«Η εναπόθεση μεγάλων ποσοτήτων φωσφογύψου υπό τη μορφή στοιβών, όπως συμβαίνει και στην περιοχή του Σχιστού - επισημαίνει στο έγγραφό της η ΕΕΑΕ που απευθύνει στο Σύνδεσμο Δήμων Περιοχής Πειραιά και Δυτικής Αττικής - απαιτεί την εκπόνηση ραδιολογικής μελέτης και τη λήψη ειδικών μέτρων, με σκοπό την ελαχιστοποίηση των πιθανών εκροών των ραδιονουκλιδίων Ra-226, U(Ουρανίου)-238 και των θυγατρικών τους στο περιβάλλον».

Κι όμως, όλα αυτά τα χρόνια το επίσημο κράτος «αγρόν ηγόραζε»!

Το πόσο επικίνδυνη για την υγεία και το περιβάλλον είναι μια τέτοια απόρριψη φωσφογύψου υπό μορφή στοιβάδων, μπορεί να το συμπεράνει εύκολα κανείς, μόνο και μόνο από τις παρακάτω οδηγίες που εξέδωσε η ΕΕΑΕ:

Η ΕΕΑΕ διενήργησε στην περιοχή εναπόθεσης του ραδιενεργού φωσφογύψου στο Σχιστό δειγματοληπτικό έλεγχο, σύμφωνα με τον οποίο οι συγκεντρώσεις του Ra-226 είναι μέχρι και δεκάδες φορές μεγαλύτερες από το φυσιολογικό.

Πιο συγκεκριμένα στα 6 δείγματα που ελήφθησαν, το Ra-226 παρουσιάζει τιμές από 580 μπεκερέλ ανά κιλό έως 1.180 μπεκερέλ ανά κιλό, ενώ οι τυπικές συγκεντρώσεις στα ελληνικά εδάφη κυμαίνονται από 15 έως 100 μπεκερέλ ανά κιλό. Γι' αυτό και η ΕΕΑΕ σημειώνει ότι «η συγκέντρωση του Ra-226 στη φωσφογύψο του χώρου του Σχιστού είναι αυξημένη σε σχέση με το φυσικό υπόβαθρο».

Πρέπει επίσης να προσθέσουμε ότι, όπως λέει η ίδια η ΕΕΑΕ, «τα δείγματα που συλλέχθηκαν και μετρήθηκαν ήταν επιφανειακά και ότι ο αριθμός τους ήταν μικρός. Ως εκ τούτου η δειγματοληψία δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αντιπροσωπευτική».

Από το γεγονός αυτό συμπεραίνουμε ότι θα πρέπει να γίνουν πρόσθετοι έλεγχοι και όχι βέβαια μόνο επιφανειακοί (αφού με τις βροχές τα ραδιενεργά στοιχεία ξεπλένονται από τη βροχή) και προπάντων έλεγχοι - που ποτέ, σύμφωνα με την έρευνά μας, δεν έγιναν - στον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής...

Η ίδια η ΕΕΑΕ στο έγγραφό της συμπεραίνει ότι «με βάση τους Ελληνικούς Κανονισμούς Ακτινοπροστασίας, προγενέστερες μελέτες της ΕΕΑΕ, διεθνείς συστάσεις και πρακτικές για τη διαχείριση της φωσφογύψου, καθώς και από τα δεδομένα που παρουσιάζονται στην παρούσα μελέτη, απαιτείται η εκπόνηση ραδιολογικής μελέτης για την εναπόθεση φωσφογύψου στην περιοχή του Σχιστού. Σκοπός της μελέτης θα είναι ο προσδιορισμός των συγκεντρώσεων των φυσικών ραδιονουκλιδίων στη φωσφογύψο και η εκτίμηση της ραδιολογικής επίπτωσης στο περιβάλλον και στον πληθυσμό».

Τα πράγματα είναι λοιπόν ιδιαίτερα σοβαρά, αφού όχι μόνο πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα κατόπιν μελέτης της ΕΕΑΕ (η οποία σύμφωνα με την έρευνά μας δεν έχει γίνει ακόμη), αλλά και η εκτίμηση των επιπτώσεων που έχει η απόρριψη μέχρι τώρα στο περιβάλλον και παράλληλα συχνοί έλεγχοι ακόμη και μετά τη λήψη των μέτρων...

Οπως μας δήλωσαν αρμόδιοι επιστήμονες, θα έπρεπε να έχει γίνει ειδική σήμανση της περιοχής, ώστε να μην την πλησιάζει κανείς, κάτι που διαπιστώσαμε με τα μάτια μας ότι δεν υπάρχει.

Σύμφωνα με όσα μας δήλωσε ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Δήμων Περιοχής Πειραιά κ. Κατσαντώνης, αυτή τη στιγμή γίνονται εργασίες προστασίας (χρήση ειδικών μεμβρανών, στρώσιμο χώματος και στη συνέχεια δεντροφύτευση) μόνο στα 25 στρέμματα της έκτασης, οι οποίες τελειώνουν σε ενάμιση μήνα, αφού έχουν εγκριθεί κονδύλια 895.000 ευρώ.

Λες και ένα τόσο σοβαρό ζήτημα για την υγεία και το περιβάλλον δεν αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για τους κυβερνώντες, που κοιμούνται, προφανώς, τον «ύπνο του δικαίου» ή επειδή δεν τους νοιάζει, αφού η περιοχή είναι το Πέραμα και όχι η Εκάλη...

Τέλος, πολλά ερωτηματικά προκαλεί η φράση του εγγράφου της ΕΕΑΕ, σύμφωνα με την οποία: «Η ΕΕΑΕ, με βάση μελέτες που έχει εκπονήσει στην περιοχή του Γαλλικού και του Αξιού ποταμού, όπου εναποτίθενται ποσότητες φωσφογύψου ως βελτιωτικού εδάφους σε καλλιεργήσιμες περιοχές και στην προσωρινή εναπόθεση φωσφογύψου στο εργοστάσιο λιπασμάτων της Θεσσαλονίκης...». Συγκεκριμένα επισημαίνουμε:

• Αραγε πού εναποθέτει τη ραδιενεργό φωσφογύψο το εργοστάσιο της Θεσσαλονίκης; Και, προ πάντων,
• όταν το ραδιενεργό αυτό υλικό χρησιμοποιείται ως βελτιωτικό σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις - και μάλιστα δίπλα σε ποτάμια - δεν ενέχει σοβαρούς κινδύνους να περάσει στην τροφική αλυσίδα και να μολύνει ανεπανόρθωτα την υγεία χιλιάδων ανθρώπων;