Στο στόχαστρο κυβέρνησης και εργοδοσίας μπαίνουν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας και ειδικότερα οι κλαδικές συμβάσεις. Τόσο το περιεχόμενο της συζήτησης στην Εθνική Επιτροπή Απασχόλησης την περασμένη Δευτέρα, όπου οι «κοινωνικοί εταίροι» συναποφάσισαν να νεκραναστήσουν τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης (ΤΣΑ), όσο και η προκλητική άρνηση των τραπεζιτών να προσέλθουν σε διαπραγμάτευση για την υπογραφή κλαδικής σύμβασης με την ΟΤΟΕ, επιβεβαιώνει ότι η επίθεση αυτή περνάει σε νέα φάση. Οτι εξελίσσεται μια συνδυασμένη επίθεση κατά βασικών εργατικών κατακτήσεων και μάλιστα με τη στήριξη της πλειοψηφίας της ΓΣΕΕ που τάχτηκε υπέρ των «τοπικών συμφωνιών». Γιατί και με τα περίφημα ΤΣΑ και με την άρνηση των τραπεζιτών για διαπραγμάτευση, υπονομεύονται οι κλαδικές συμβάσεις.

Βέβαια, ανάλογες απόπειρες υπονόμευσης των κλαδικών συμβάσεων εργασίας σε νομοθετικό και σε πρακτικό επίπεδο έχουν εκδηλωθεί επανειλημμένως την τελευταία δεκαπενταετία, έχοντας σαν βάση τη Λευκή Βίβλο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και ηχούν τουλάχιστον υποκριτικά οι κραυγές του ΠΑΣΟΚ ότι τώρα η ΝΔ και οι εργοδότες επιτίθενται στις κλαδικές συμβάσεις. Γιατί τα ΤΣΑ, η ρύθμιση δηλαδή, όπου σε συγκεκριμένους νομούς αλλά και υπηρεσίες δε θα εφαρμόζονται οι κλαδικές συμβάσεις και ότι στη βάση τοπικής συμφωνίας θα δίνεται μισθός χαμηλότερος από τον νόμιμο, είναι έμπνευση και έργο της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το ΠΑΣΟΚ, με τον νόμο 2639/98 πρωτοστάτησε για να σπάσουν οι κλαδικές συμβάσεις. Η πρόβλεψη μάλιστα για τα ΤΣΑ, δεν ήταν η μοναδική αντεργατική ρύθμιση. Με τον ίδιο νόμο, επιχειρήθηκε να διευκολυνθεί η εφαρμογή της διευθέτησης του χρόνου εργασίας - στη συνέχεια ακολούθησε ο νόμος Γιαννίτση και το περασμένο καλοκαίρι ο αντίστοιχος νόμος της ΝΔ - επεκτάθηκε η μερική απασχόληση στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, δόθηκε νομική κάλυψη στη δραστηριότητα των δουλεμπορικών γραφείων εργασίας, δηλαδή στη δυνατότητα να ενοικιάζονται εργαζόμενοι και μέσω της ενοικίασης να στερούνται βασικών δικαιωμάτων.

Ιδού, πώς ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ Αθανάσιος Μάτης, στη σχετική συζήτηση στη Βουλή τον Αύγουστο του 1998, περιέγραφε το άρθρο 4 του νόμου για τα ΤΣΑ: «Τα τοπικά σύμφωνα απασχόλησης έχουν τη δυνατότητα μέσα από τις διαπραγματεύσεις να διασφαλίζουν συμφωνίες για μισθούς και ημερομίσθια, που είναι κάτω από την κλαδική, αλλά όχι κάτω από την εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας». Δηλαδή, ενώ καταργούνταν η κλαδική σύμβαση, το ΠΑΣΟΚ ζητούσε και εύσημα γιατί δεν καταργούσε την εθνική σύμβαση.

Λίγο πριν, στην τοποθέτησή του ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, δίνοντας μια γενική εκτίμηση για τα ΤΣΑ σημείωνε: «Είναι μια ενδιαφέρουσα, μια πρωτοποριακή - θα έλεγα - διαδικασία, η οποία επιτρέπει ευρύτατες συμφωνίες μεταξύ κοινωνικών εταίρων, ιδιαίτερα σε περιοχές που έχουν υψηλή ανεργία και αποβιομηχάνιση». (Πρακτικά Βουλής. Τμήμα Διακοπής Εργασιών Βουλής. Συνεδρίαση ΙΑ' -4 Αυγούστου 1998 σ. 326 - 327).

Στην ίδια συνεδρίαση, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Γεωργακόπουλος, κάνοντας μια γενική αποτίμηση του νομοσχεδίου έλεγε: «Επομένως, οι ρυθμίσεις οι οποίες γίνονται θα διευκολύνουν την παραγωγή, θα διευκολύνουν και την απασχόληση και δε θα δημιουργήσουν πρόσθετους θύλακες ανεργίας, γιατί με το να μένουμε δογματικά κολλημένοι σε καταστάσεις, οι οποίες έχουν ξεπεραστεί από την ιστορία και να δημιουργούμε εξ αυτού ανεργία, να δημιουργούμε εξ αυτού κλείσιμο των παραγωγικών μονάδων, δε νομίζω ότι είναι πρόοδος. Αυτό είναι αναχρονισμός. Και το ΠΑΣΟΚ έχει αποδείξει ότι προχωράει μπροστά προχωράει στις σύγχρονες αντιλήψεις, σε εκείνες οι οποίες θα οδηγήσουν πραγματικά τη χώρα στην Ενωμένη Ευρώπη, στην Ευρώπη της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης».

Δεν τους έφτανε δηλαδή, που έκαναν τη βρώμικη δουλιά, με θράσος χαρακτήριζαν «δογματικές» και «αναχρονιστικές» τις απόψεις που εναντιώνονταν στο νομοσχέδιο, στα Τοπικά Σύμφωνα, στη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, στην επέκταση της μερικής απασχόλησης. Από τότε, πράγματι, η χώρα προχώρησε στην ΟΝΕ, στον 2639 ήρθαν και προστέθηκαν καινούριοι αντεργατικοί νόμοι, όμως η ανεργία δεν καταπολεμήθηκε, νέοι θύλακες ανεργίας προστέθηκαν, μαζί με την υποαπασχόληση, τη μερική απασχόληση, τις ατομικές συμβάσεις εργασίας και τις εργολαβίες μέσα από τα Ιδιωτικά Γραφεία Ευρέσεως Εργασίας, που νομιμοποίησε το ΠΑΣΟΚ. Και ως συνέπεια όλων των παραπάνω, εννοείται ότι διογκώθηκαν και τα κέρδη των επιχειρήσεων.

Τότε όμως, μέσα στη Βουλή, ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας Μ. Παπαϊωάννου επιτιθέμενος στο ΚΚΕ που ζητούσε την καταψήφιση του νομοσχεδίου έλεγε με αλαζονεία: «Εμείς έχουμε χρέος να πάμε τον τόπο μπροστά, γιατί είμαστε η σύγχρονη και όχι η ξεπερασμένη, όπως εσείς Αριστερά.»! Και εξηγώντας τους λόγους που έπρεπε να επιβληθεί η διευθέτηση του χρόνου εργασίας - για την οποία το περασμένο καλοκαίρι το ΠΑΣΟΚ δήθεν διαφωνούσε - υποστήριζε: «Η διευθέτηση γίνεται για λόγους που έχουν πράγματι σχέση με τις ανάγκες της επιχείρησης, γιατί εμείς θέλουμε να στηρίξουμε τις υγιείς ελληνικές επιχειρήσεις. Θέλουμε να είναι ανταγωνιστικές».

Αυτά είναι τα πραγματικά έργα του ΠΑΣΟΚ, που οι σημερινές του παγαποντιές δεν μπορούν να κρύψουν. Αλλά, βέβαια, το κύριο δεν είναι αυτό. Το ζήτημα που προκύπτει, είναι ότι όλο το νομοθετικό έργο του ΠΑΣΟΚ και η χρόνια κυβερνητική πρακτική του μετέτρεψαν την αγορά εργασίας σε ζούγκλα. Αυτά αξιοποίησαν οι εργοδότες, για να καθηλώνουν τους μισθούς των εργατών, να αυξάνουν την εκμετάλλευση, να μετατρέψουν τους εργαζόμενους σε απασχολήσιμους, σε ενοικιαζόμενους, σε σύγχρονους σκλάβους.

Αυτό ακριβώς το έργο, αξιοποιεί σήμερα και η κυβέρνηση της ΝΔ, για να χειροτερεύσει ακόμα περισσότερο τη θέση των εργαζομένων. Ηδη σε αυτή την κατεύθυνση νομοθέτησε και νέα διευθέτηση του χρόνου εργασίας, επιμένοντας στην κατάργηση του οχτάωρου και του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας. Τώρα, μέσα από την Εθνική Επιτροπή Απασχόλησης, επιχειρεί να διευρύνει τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, να τα κάνει πιο ελκυστικά για την εργοδοσία, παρέχοντας νέες χρηματοδοτήσεις, νέα προνόμια γι' αυτό το σκοπό. Ξαναπιάνει το σχοινί, από εκεί που το άφησε το ΠΑΣΟΚ. Σφίγγει τη θηλιά στους εργαζόμενους και με πρόσχημα την ανεργία, αρχίζει η αποψίλωση των κλαδικών συμβάσεων. Γιατί τα ΤΣΑ σημαίνουν ευθεία ανατροπή των κλαδικών συμβάσεων, με ό,τι αυτό σημαίνει για τους μισθούς και τα μεροκάματα, για την ασφάλιση, για τα επιδόματα, για τη σταθερή και μόνιμη δουλιά.