ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

Ελλείμματα προϋπολογισμού και συνέπειες

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ

Τα προβλήματα της αμερικανικής οικονομίας φαίνεται ότι δεν έχουν τέλος. `Η οι «συνταγές» της κυβέρνησης για την αντιμετώπισή τους γεννούν νέα προβλήματα. Ετσι, σύμφωνα με την εξαμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ εκτιμιέται ότι θα φτάσει το 2004 στο ύψος των 480 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που θεωρείται επίπεδο ρεκόρ. Ταυτόχρονα, γίνεται εκτίμηση ότι στα τέλη της επόμενης δεκαετίας θα φτάσει συνολικά στα 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της έκθεσης υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι σχετικά με τη δυνατότητα του αμερικάνικου κράτους να αντεπεξέλθει στην παροχή συντάξεων από την επόμενη δεκαετία.

Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου εκτιμά επίσης ότι το έλλειμμα του οικονομικού έτους 2003, (δηλαδή ές τις 30 Σεπτέμβρη του 2003, αφού το οικονομικό έτος καθορίζεται από Σεπτέμβρη σε Σεπτέμβρη), θα φτάσει στο ύψος των 401 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θεωρείται επίσης ύψος ρεκόρ σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο έλλειμμα - ρεκόρ του κρατικού προϋπολογισμού κατά το οικονομικό έτος 1992 που ανέρχονταν στο ύψος των 290,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ηταν εποχή που Πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ο πατέρας Μπους. Και, βεβαίως, το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ είναι αρκετά μεγαλύτερο, αν γίνει σύγκριση με το γεγονός ότι το 2000, όταν ανέλαβε η κυβέρνηση Μπους, υπήρχε πλεόνασμα 236 δισεκατομμύρια δολάρια.

Οι εκτιμήσεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου των ΗΠΑ έρχονται να αναθεωρήσουν τις αντίστοιχες περσινές. Πράγματι το Μάρτη του 2003 είχε εκτιμήσει ότι το έλλειμμα κατά το τρέχον οικονομικό έτος δε θα υπερέβαινε τα 246 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ ταυτόχρονα εκτιμούσε ότι στη δεκαετία 2004 - 2013 ο προϋπολογισμός θα παρουσίαζε πλεόνασμα ύψους 891 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Εύλογα μπορεί να σκεφτεί καθένας ότι τα ελλείμματα του κρατικού προϋπολογισμού μεγαλώνουν λόγω δαπανών «κοινωνικού χαρακτήρα». Η πραγματικότητα για τις ΗΠΑ και την οικονομία τους είναι εντελώς διαφορετική. Η οικονομική κρίση που ξέσπασε από το 2000 ακόμη αλλά έγινε δραματικά φανερή μετά το χτύπημα στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης, έτσι που να κάνουν ακόμη και Αμερικανούς αναλυτές να θεμελιώνουν τα κρισιακά φαινόμενα στο συγκεκριμένο χτύπημα, ή άλλους αναλυτές που θεωρούν ότι ακόμη και αν δεν υπήρχε το χτύπημα έπρεπε να εφευρεθεί, ανάγκασε την κυβέρνηση των ΗΠΑ να πάρει μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης. Ετσι η κυβέρνηση Μπους κηρύσσοντας τον ατέρμονα πόλεμο δήθεν κατά της τρομοκρατίας σ' όλο τον πλανήτη, φρόντισε να ενισχύσει τις πολεμικές βιομηχανίες με τεράστιες παραγγελίες και ταυτόχρονα να προχωρήσει σε γενναία μέτρα φοροελάφρυνσης του μεγάλου μονοπωλιακού κεφαλαίου. Αυτή η πολιτική διαχείρισης, αναγκαία για τη δοσμένη φάση της καπιταλιστικής οικονομίας των ΗΠΑ, εκτόξευσε στα ύψη τα ελλείμματα του κρατικού προϋπολογισμού. Βεβαίως, τα συγκεκριμένα μέτρα αν και υποχρεωτικά,(αν δεν είχαν ληφθεί, οι ζημιές για το κεφάλαιο θα ήταν πολύ μεγαλύτερες από τη χρεοκοπία ορισμένων μονοπωλιακών κολοσσών, π.χ. Ενρον), δημιουργούν τώρα νέα προβλήματα. Αυτή είναι βεβαίως η πραγματικότητα για την καπιταλιστική οικονομία, η οποία με καμιά πολιτική διαχείρισης δεν μπορεί να ξεπεράσει τις αντιφάσεις της.

Ηδη εκτιμιέται ότι η ανεργία δεν πρόκειται να μειωθεί κάτω από το 6,2%. Ενώ εκφράζονται εκτιμήσεις που κάνουν λόγο και για μεγαλύτερη αύξηση των ελλειμμάτων, (ίσως φτάσουν και τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια στο 2004), λόγω των αυξημένων δαπανών που απαιτούν οι δυνάμεις κατοχής στο Ιράκ.

Τέλος, εκτός από την αδυναμία παροχής συντάξεων, κινδυνεύει να μην εφαρμοστεί και το πρόγραμμα αναβάθμισης του συστήματος Υγείας, ύψους 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Δυο παραδείγματα που μαζί με τη μεγάλη ανεργία αποκαλύπτουν ότι τις συνέπειες της κρίσης πληρώνουν οι εργαζόμενοι.

Κείμενα
Στέφανος ΚΡΗΤΙΚΟΣ

ΣΕΛ. 11

Οι δασμοί των ΗΠΑ στο χάλυβα

Η κρίση στην παγκόσμια βιομηχανία χάλυβα που ξέσπασε πριν δυο χρόνια, αντιμετωπίστηκε από την κυβέρνηση Μπους με μέτρα προστασίας, δηλαδή περιορισμού των εισαγωγών, επιβάλλοντας δασμούς στα εισαγόμενα προϊόντα. Επιδίωξη, η σωτηρία των αμερικανικών βιομηχανιών χάλυβα από τον ανταγωνισμό στην αμερικανική αγορά κυρίως με τις ευρωπαϊκές, αφού οι μεγαλύτερες εισαγωγές προϊόντων χάλυβα στις ΗΠΑ προέρχονταν από τις ισχυρές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι δασμοί στην εισαγωγή προϊόντων χάλυβα φτάνουν σήμερα στο 24%.

Ηταν ένα μέτρο περιορισμού της ελευθερίας στο εμπόριο, που επειδή ακριβώς έπληξε τον κλάδο του χάλυβα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ο ΠΟΕ μετά από παρέμβασή της, έκρινε τους δασμούς παράνομους. Αυτό είναι βεβαίως ένα παράδειγμα όξυνσης του ανταγωνισμού ιδιαίτερα σε περίοδο κρίσης. Ηδη η Ευρωπαϊκή Ενωση απειλεί με κυρώσεις δραστικού περιορισμού εισαγωγών στις χώρες - μέλη της, αμερικανικών προϊόντων, αξίας 2,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν διιστάμενες απόψεις των Αμερικανών ως προς την ωφελιμότητα του μέτρου των δασμών στην αμερικανική οικονομία. Ετσι οι υπουργοί των ΗΠΑ, Σνόου των οικονομικών και Εβανς του Εμπορίου εκτιμούν ότι ζημίωσαν την οικονομία, ενώ άλλοι αναλυτές θεωρούν ότι την ωφέλησαν, αφού οδήγησαν σε συγκεντροποίηση του κεφαλαίου στο συγκεκριμένο κλάδο με την εξαγορά από ισχυρές επιχειρήσεις αυτών που ήταν ζημιογόνες. Βεβαίως, τη νύφη την πλήρωσαν οι εργάτες, αφού χάθηκαν 2,6 εκατομ. θέσεις εργασίας στη βιομηχανία και 200.000 στον κλάδο μόνο μέσα στο 2002. Εδώ εμφανίζεται, επίσης, οξύτατος ανταγωνισμός ανάμεσα στις εισαγωγικές εμπορικές επιχειρήσεις και στη βιομηχανία, εν μέσω κρίσης, δείγμα επίσης της εγγενούς αδυναμίας του καπιταλισμού και της διαχείρισής του να καταργήσει τέτοια φαινόμενα.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ αύξησης των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης ετοιμάζεται να επιβάλει η ιταλική κυβέρνηση, σύμφωνα με δηλώσεις του πρωθυπουργού της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Η αύξηση του χρόνου εργασίας θα είναι πενταετής. Σήμερα το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση των Ιταλών εργατών είναι κατά μέσο όρο τα 57 χρόνια και σύμφωνα με την ιταλική κυβέρνηση θα ανέλθει στα 62 χρόνια. Η αιτιολόγηση του Ιταλού πρωθυπουργού είναι ότι επιβάλλεται η αύξηση του εργασιακού βίου, γιατί το όριο των 57 χρόνων «σημαίνει μη βιώσιμο κόστος και μια ενοχλητική απώλεια ταλέντου, η οποία θα μπορούσε τελικά να μας βυθίσει». Η ουσία βρίσκεται στο γεγονός της αναγκαιότητας επιβολής καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων για διευκόλυνση της αναπαραγωγής του κεφαλαίου σε συνθήκες μάλιστα ύφεσης. Και η αύξηση των ηλικιακών ορίων εργασίας συμβάλλει, μέσω της μετάθεσης του χρόνου συνταξιοδότησης, στην καπιταλιστική εκμετάλλευση των χρημάτων των ταμείων, γι' αυτό μιλά για «μη βιώσιμο κόστος». Ενώ η «απώλεια ταλέντου» πάει να χρυσώσει το χάπι για την αύξηση του εργασιακού βίου.

ΥΨΗΛΟΒΑΘΜΑ στελέχη της Κεντρικής Τράπεζας του Ιράκ βρίσκονται για «μετεκπαίδευση» στις ΗΠΑ και την Αγγλία. Αυτό αποκάλυψε ο προσωρινός (βλέπε διορισμένος από τις δυνάμεις κατοχής, άρα και άνθρωπός τους) διοικητής της Τράπεζας, Φαλέκ Σαλάμ. Η «μετεκπαίδευση κρίθηκε απαραίτητη προκειμένου αυτά τα στελέχη να μάθουν και να αφομοιώσουν τις σύγχρονες καπιταλιστικές μεθόδους δράσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος, προκειμένου να συμβάλουν στην ενσωμάτωση της οικονομίας του Ιράκ στις ανάγκες των καπιταλιστικών οικονομιών της Δύσης (για να βγει από την απομόνωση η οικονομία του Ιράκ είναι η δικαιολογία).