«Εμείς, οι έφεδροι αξιωματικοί και στρατιώτες των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων -έτσι αποκαλείται ο ισραηλινός στρατός-, που μεγαλώσαμε με τις αρχές του Σιωνισμού, της θυσίας και της προσφοράς στο λαό και στο κράτος του Ισραήλ, που υπηρετήσαμε πάντα στην πρώτη γραμμή, για να φέρουμε σε πέρας κάθε αποστολή, εύκολη ή δύσκολη, με στόχο να προστατεύσουμε και να ενισχύσουμε το κράτος του Ισραήλ,

Εμείς, οι έφεδροι αξιωματικοί και στρατιώτες που υπηρετήσαμε το ισραηλινό κράτος πολλές βδομάδες κάθε χρόνο, ασχέτως του κόστους στην προσωπική μας ζωή, που υπηρετήσαμε στα κατεχόμενα εδάφη, που δεχτήκαμε διαταγές άσχετες με την ασφάλεια της χώρας μας, και είχαν ως μοναδικό σκοπό τη συνέχιση της καταπίεσης του παλαιστινιακού λαού. Εμείς, που είδαμε τον αιματηρό απολογισμό της Κατοχής, και από τις δύο πλευρές,

Εμείς, που νιώσαμε πως οι διαταγές που μας δόθηκαν στα Κατεχόμενα Εδάφη καταστρέφουν όλες τις αξίες με τις οποίες γαλουχηθήκαμε, μεγαλώνοντας σε αυτή τη χώρα,

Εμείς, που καταλαβαίνουμε τώρα ότι το τίμημα της κατοχής είναι η απώλεια του ανθρώπινου χαρακτήρα των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων και η διαφθορά ολόκληρης της ισραηλινής κοινωνίας,

Εμείς, που ξέρουμε ότι τα Κατεχόμενα δεν είναι Ισραήλ, και ότι όλοι οι εποικισμοί στο τέλος θα εκκενωθούν,

Εμείς, εδώ, διακηρύσσουμε ότι δε θα συνεχίσουμε να συμμετέχουμε σε αυτόν τον πόλεμο των Εποικισμών,

Εμείς δε θα συνεχίσουμε να πολεμούμε πέρα από τα σύνορα του 1967, προκειμένου να κυριαρχούμε, να εκδιώκουμε, να υποχρεώνουμε σε λιμοκτονία και ταπείνωση έναν ολόκληρο λαό,

Εμείς, εδώ, διακηρύττουμε ότι θα συνεχίσουμε να υπηρετούμε τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις σε οποιαδήποτε αποστολή εξυπηρετεί την άμυνα του Ισραήλ.

Οι αποστολές κατοχής και καταπίεσης δεν εξυπηρετούν αυτό το σκοπό, και δε θα πάρουμε μέρος σε αυτές».

Με αυτή τη διακήρυξη, στα μέσα Ιανουαρίου, άρχισε μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις στο εσωτερικό του ισραηλινού στρατού. Μια κρίση που το αντίκτυπό της στην ισραηλινή κοινωνία είναι περισσότερο από έντονο. Αξιωματικοί και στρατιώτες, έφεδροι ή όχι, είχαν και άλλες φορές αρνηθεί να εκτελέσουν εντολές της στρατιωτικής ηγεσίας, ήδη από τον πόλεμο του 1967. Για πολλούς, ένα τέτοιο διογκούμενο κύμα αρνήσεων έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απόφαση αποχώρησης του ισραηλινού στρατού από το Νότιο Λίβανο. Μετά την έναρξη της δεύτερης Ιντιφάντα άρχισαν και πάλι να εμφανίζονται μεμονωμένες περιπτώσεις άρνησης.

Οπως δήλωνε στο «Ρ», το περασμένο φθινόπωρο, ο Περέτζ Κιντρόν, εκπρόσωπος της φιλειρηνικής ισραηλινής οργάνωσης Yesh Gvul, που δραστηριοποιείται μέσα στο στράτευμα, στηρίζοντας όσους αποφασίσουν «να βάλουν ένα όριο, με κριτήριο τη συνείδησή τους, στις διαταγές που καλούνται να εκτελέσουν», οι αρνήσεις ήταν ήδη πολλές, αλλά η ισραηλινή στρατιωτική διοίκηση προσπαθούσε να τις αντιμετωπίσει «εσωτερικά». Η όξυνση των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων, τους τελευταίους μήνες, όμως, οδήγησε σε πραγματική έκρηξη.

Οι μεμονωμένες αρνήσεις έδωσαν τη θέση τους στη δημοσιοποίηση αυτής της κοινής διακήρυξης, που δεν αφήνει πλέον περιθώρια για παρερμηνείες: οι αρνητές δεν είναι άτομα με «διαταραγμένη προσωπικότητα», δειλοί ή οτιδήποτε άλλο προσπάθησε η διοίκηση του ισραηλινού στρατού να τους προσάψει. Είναι, στην πλειοψηφία τους, βαθμοφόροι έφεδροι με μεγάλη πείρα. Αρχικά οι υπογραφές ήταν 53. Σήμερα, πλέον είναι περισσότερες από 365 και καθημερινά αυξάνονται. Σε συνδυασμό με την κίνηση των τελειόφοιτων μαθητών, που, με επιστολή τους προς τον Υπουργό Αμυνας, αρνούνται να παρουσιαστούν να υπηρετήσουν σε ένα «στρατό κατοχής», το θέμα έχει λάβει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις εντός Ισραήλ, απ' ό,τι μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε τα ΜΜΕ.

Αρχισαν, ήδη, οι πρώτες πειθαρχικές, κατ' αρχάς, ποινές στους αρνητές εφέδρους, με ολιγοήμερες φυλακίσεις. Η τακτική αυτή δεν είναι ξεκάθαρο αν θα αλλάξει, καθώς μπορεί ο αρχηγός ΓΕΣ, Σαούλ Μοφάζ, να δηλώνει ότι «θα πατάξει την ανεπίτρεπτη ανταρσία», όμως ο αυξανόμενος αριθμός των αρνητών καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την παραπομπή τους σωρηδόν σε στρατοδικεία με ανυπολόγιστο το κόστος των αντιδράσεων στην ισραηλινή κοινή γνώμη που τρέφει, πάντα, σεβασμό για το στρατό. Στο Κοινοβούλιο η συζήτηση ήταν εξαιρετικά θυελλώδης. Η πλειοψηφία των βουλευτών, των ακροδεξιών κομμάτων, του «Λικούντ», αλλά και του Εργατικού Κόμματος, μίλησαν για «προδοσία» και «πολιτικοποίηση του στρατού». Οι βουλευτές, όμως, των αραβικών κομμάτων και του κόμματος «Χαντάς», που υποστηρίζεται από το ΚΚ Ισραήλ, τόνισαν ότι «πρόκειται για πράξη ηρωική που διασώζει την αξιοπρέπεια του ισραηλινού λαού».

Οι ίδιοι οι αρνητές, ακολουθώντας μια κοινή και ιδιαίτερα προσεκτική τακτική, αρνούνται να δώσουν συνεντεύξεις, προσπαθώντας να αποφύγουν τη στοιχειοθέτηση κατηγοριών περί προδοσίας εναντίον τους. Μοναδικός δίαυλος επικοινωνίας τους, η ομπρέλα φιλειρηνικών οργανώσεων που τους στηρίζει, και η ηλεκτρονική τους σελίδα, όπου ορισμένοι από αυτούς παραθέτουν γραπτώς τους λόγους που τους οδήγησαν στην άρνηση.

«Είδα τους φίλους μου να ταπεινώνουν ανθρώπους, να τους φέρονται χειρότερα από ό,τι θα φερόμουν σε ζώο. Να ντροπιάζουν ηλικιωμένους, να πληγώνουν παιδιά, να κακοποιούν ανθρώπους για πλάκα, και μετά να γελούν με αυτήν τη φρικτή κτηνωδία.... Γιατί; Τι οδηγεί ένα ανθρώπινο πλάσμα να φέρεται σε ένα άλλο έτσι;... Πίστευα ότι ένας στρατός, που αφιερώνει τόσα πολλά στην εκπαίδευση και στην καλλιέργεια ηθικών αξιών, είναι καλός στρατός, όσο καλός, τέλος πάντων, μπορεί να είναι ένας στρατός. Εκανα λάθος.

Ολα αυτά, όπως και τόσα άλλα που μας έμαθαν, σβήστηκαν, καταχωνιάστηκαν, αγνοήθηκαν. Αυτοί οι πρώην φίλοι μου αφήνονται να χάνουν την ανθρωπιά τους, όχι από κακία, αλλά επειδή η οποιαδήποτε άλλη αντιμετώπιση της κατάστασης είναι πολύ δύσκολη. Πώς μπορεί κάποιος να πει "έκανα φρικτά λάθη" και να συνεχίζει να τα κάνει; Λέγοντας ψέματα στον εαυτό του, διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα. Δεν μπορούσα να το κάνω αυτό», σημειώνει ανάμεσα σε άλλα ο Γκιλ Νεμές, επιλοχίας μηχανικού.

Σκηνές από τη θητεία του στη Ναμπλούς, το 1989, περιγράφει ο Αβι Μπλουμ επιλοχίας αλεξιπτωτιστών: «"Είσαστε νέοι; Ποιος είναι ο επικεφαλής της περιπολίας; Εσύ; Πιάσε έναν ντόπιο και ζήτα του να κάψει αυτή την παλαιστινιακή σημαία", μου λέει ο διοικητής. "Πάρε του την ταυτότητα, και όταν γυρίσω δε θέλω να ξαναδώ αυτή τη σημαία". Εφυγε με το τζιπ και εμείς μείναμε μόνοι, τρεις έφεδροι... Δεν ήταν δύσκολο να πιάσω έναν ντόπιο και ένα φίλο του. Αφού χάσαμε μια ώρα να βρούμε με ποιο τρόπο θα ξεκρεμάσουν τη σημαία χωρίς να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους, το έκαναν. "Κάψτε τη", διέταξα αλλά με αγνόησαν. "Με ακούσατε; Κάψτε την". Αμέσως μου έδωσαν τη σημαία. "Θα έκαιγες την ισραηλινή σημαία;", με ρώτησε ο ένας στα εβραϊκά. Εμεινα ντροπιασμένος, με ένα κουρέλι στα χέρια. Τους έδωσα πίσω τις ταυτότητές τους, χωρίς λόγια... Το ίδιο απόγευμα, ο διοικητής μού αφαίρεσε το ρόλο του επικεφαλής περιπολίας, επειδή έδειξα ασέβεια».

Και συνεχίζει με μια δεύτερη σκηνή, όπου, ως μέλος ομάδας, έχει εισβάλει στο νοσοκομείο της πόλης, αναζητώντας έναν τραυματία «πιθανώς ύποπτο». «Είναι η πιο απόλυτη αντίθεση, ένα νοσοκομείο, η ανθρωπιά ανάμεσα στα όπλα, στα κράνη και στα αλεξίσφαιρα γιλέκα μας -μήπως μας επιτεθεί κανένας τραυματίας-. Η άθλια σούπα που σέρβιραν στους ασθενείς, ένας Παλαιστίνιος γιατρός με ματωμένα ρούχα, ο τραυματίας που ανακρίναμε στο γεμάτο αίματα κρεβάτι του, μόνο και μόνο για να μάθουμε ότι πυροβολήθηκε από εποίκους, τα εκπληκτικά πράσινα μάτια μιας νοσοκόμας που μας κοίταζε με μίσος. Ενιωσα απίστευτη ναυτία. Βγήκα έξω από το νοσοκομείο και ξέσπασα σε λυγμούς».

«Δεν υπάρχει τόσο όμορφο μέρος όσο η Γάζα, σημειώνει ο Ταλ Μπέλο, επιλοχίας τεθωρακισμένων... Και οι ελιές της, οι πιο πικρές του κόσμου, από τα δάκρυα ενός λαού που σήμερα κατέχουμε εμείς, χτες κάποιοι άλλοι... Οι γυναίκες της Γάζας είναι οι πραγματικοί ήρωες.... Οταν δουλεύουν στους αγρούς, μόνες, κλαίνε για τα νιάτα και τα όνειρά τους, για τους νεκρούς ή φυλακισμένους γιους τους ή για αυτούς που θα σκοτωθούν. Ξαφνικά, σκέφτομαι τη μάνα μου, που δεν κοιμάται όσο λείπω. Της εξηγώ ότι μόνο πίνουμε ουίσκι και τρώμε ελιές, αλλά δε με πιστεύει και κλαίει....

Κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης, ο Ντάνιελ, το παιδί που εγκατέλειψε τη ζωή του στη Γαλλία, για να υπηρετήσει την πατρίδα, κατά λάθος πυροβόλησε στο πλήθος και μία έγκυος σκοτώθηκε. Ετρεξα δίπλα της. Με κοίταξε λυπημένα και κυλούσαν δάκρυα από τα μάτια της. Ηξερα ότι πέθαινε και το πέντε μηνών μωρό της. Αιμορραγούσε πολύ στην κοιλιά και χρειάστηκαν κάποια λεπτά, για να συνέλθω και να αρχίσω να προσπαθώ να σταματήσω την αιμορραγία. Μετά πέθανε. Ο λοχίας και εγώ ξεσπάσαμε σε λυγμούς. Ο Μάνι, ο οδηγός, μουρμούριζε ότι ήταν μόνο μια Παλαιστίνια. Νεκρή, και τι έγινε; Εβλεπα όμως ότι έκλαιγε....

Κανείς δεν είπε τίποτε στον Ντάνιελ. Εγινε μια τυπική ανάκριση και κατέληξε ότι ήταν λάθος. Κανείς δεν ανέφερε τον Ντάνιελ. Είπα στον λοχία ότι ο Ντάνιελ χρειάζεται άδεια. Ημασταν, όμως, όλοι συνέχεια απασχολημένοι, περισσότερες διαδηλώσεις, περισσότεροι νεκροί, ένιωθα ότι τρελαίνομαι. Μας έμαθαν να πυροβολούμε, να στήνουμε ενέδρες, να πηδάμε από αεροπλάνα, να, να,... Δε μας έμαθαν να μιλάμε, να κλαίμε, να συγχωρούμε τον εαυτό μας.... Ο Ντάνιελ είπε ότι πάει μια βόλτα να πάρει αέρα. Ρώτησα αν θέλει παρέα. Οχι, είπε. Μετά ακούσαμε έναν πυροβολισμό. Για μένα όλα τελείωσαν εκεί».

«Το 1967 γεννήθηκε ένα νέο κράτος στη γη που οι Εβραίοι αποκαλούν "Ιερή γη του Ισραήλ" και οι Αραβες "Παλαιστίνη". Το κράτος ιδρύθηκε με τη, διά της βίας, ενοποίηση εδαφών που ανήκαν σε διαφορετικά κράτη.... το "Κράτος του Μεγάλου Ισραήλ" δε συμπεριλαμβάνεται στη διακήρυξη ανεξαρτησίας του ισραηλινού κράτους και δεν είναι δημοκρατικό. Τα σύνορά του, όπως μας παρουσιάζονται στα δελτία ειδήσεων, στην πρόγνωση του καιρού κλπ. είναι από τη Μεσόγειο μέχρι τον Ιορδάνη. Στη γεωγραφία και στα θρησκευτικά σχολεία, αυτά τα σύνορα μαθαίνουμε. Μετά, καλούμαστε να μάθουμε για τις αρχές της δημοκρατίας... Αυτό που δε μας μαθαίνουν ποτέ είναι ότι αυτή η δημοκρατία δεν εφαρμόζεται στα εδάφη αυτού του Μεγάλου Ισραήλ. Η πραγματικότητα είναι ότι οι πολίτες αυτών των εδαφών δεν έχουν κανένα πολιτικό δικαίωμα και ότι ζουν υπό στρατιωτικό καθεστώς. Αυτό δεν το μαθαίνουμε» υπογραμμίζει, ανάμεσα σε άλλα, ο Ταμίρ Σορέκ, επιλοχίας των μυστικών στρατιωτικών υπηρεσιών.

Και συνεχίζει: «Η εξέγερση των κατατρεγμένων πολιτών του "Μεγάλου Ισραήλ" το 1987 ήταν αναπόφευκτη και αυτονόητη... Μέχρι σήμερα, αυτοί οι πολίτες ζητούν απελπισμένα τα δικαιώματά τους. Το προφανές γεγονός ότι η εξέγερσή τους συμπεριλαμβάνει και άθλιες επιθέσεις εναντίον αθώων προνομιούχων πολιτών, δεν ελαχιστοποιεί το δίκαιο του αιτήματός τους για ελευθερία....Σήμερα, που όλο και περισσότεροι ζητούν την εφαρμογή της δημοκρατίας που διδάχθηκαν, ή τουλάχιστον να μην καλούνται να υπερασπίσουν την επιβίωση ενός αντιδημοκρατικού καθεστώτος, κατηγορούνται από τη Δεξιά για προδοσία και από την καθεστωτική Αριστερά για υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών!... Κι όμως, ένα είναι αδιαμφισβήτητο: όποιος αρνείται να συμμετάσχει στην καταπάτηση των πολιτικών δικαιωμάτων εκατομμυρίων ανθρώπων δε θέτει σε κίνδυνο τη δημοκρατία, αλλά παλεύει γι' αυτήν».

«.. Στην αρχή δεν τολμάς ούτε καν να αναρωτηθείς, τονίζει ο Ασαφ Ορον, επιλοχίας πεζικού. Κάνεις ό,τι και οι άλλοι. Συνηθίζεις, ίσως, και σε ορισμένους αρέσει κιόλας. Πού αλλού στον κόσμο μπορείς να κάνεις περιπολία, να περπατάς σαν βασιλιάς, να παρενοχλείς και να ταπεινώνεις τους πεζούς, αν σου κάνει κέφι, και ταυτόχρονα να νιώθεις ότι υπερασπίζεις την πατρίδα σου;... Αρχικά απλώς ζητούσα όταν ξαναπαρουσιαζόμουν να μην πηγαίνω περιπολίες, να μην συμμετέχω άμεσα. Αλλά όσο περνούσε ο καιρός, ο παραλογισμός, το μίσος και η πρόκληση αυξάνονταν διαρκώς. Ενώ οι στρατηγοί μετέτρεπαν τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις σε τρομοκρατική οργάνωση μια φωνή μέσα μου έλεγε: "Αν δε βλέπεις ότι πρόκειται για ένα φρικτό έγκλημα, τότε είσαι άρρωστος"... Ντροπή σας, καθεστωτικοί επίσημοι Αριστεροί του Εργατικού Κόμματος! Δεν ήσασταν ποτέ ειλικρινείς! Ο Μεσσίας (της ειρήνης) ήρθε. Κούνησε το μαγικό του χέρι, είδε ότι τα πράγματα δεν είναι απλά, έμεινε μόνος στη μάχη, δολοφονήθηκε όπως και όλοι εμείς, βλέποντας τα πάντα από την άνεση των καναπέδων μας».

«Καθημερινά, γράφει ο Οφέρ Μπετ-Χαλάχμι, ειδικευόμενος στο ιατρικό στρατιωτικό Σώμα, φαντάζομαι τον εαυτό μου να περπατά στο Τελ Αβίβ, ή στη Νετάνια και να με αναγκάζουν να σταματώ πηγαίνοντας για ψώνια, πηγαίνοντας στο σχολείο, να με αναγκάζουν να περνώ από μια εξευτελιστική ταπεινωτική διαδικασία ελέγχου. Τι θα έκανα σε μια τέτοια κατάσταση;... Για πολλά χρόνια, ένιωθα ότι όφειλα να ακολουθήσω τις άνωθεν εντολές, ότι είχαν κάποια λογική και ότι όφειλα να υπερασπίσω τη χώρα μου. Δεν είναι έτσι όμως. Η διαρκής χειροτέρευση της κατάστασης είναι η λογική συνέχεια μιας μακράς διαδικασίας, που έχει αρχίσει με την άδικη και ανήθικη επιβολή σε έναν άλλο λαό. Εχουμε εγκαταστήσει ένα στρατιωτικό καθεστώς που εμείς δε θα ανεχόμασταν ποτέ».

«Σας κατηγορώ, Παλαιστίνιοι, γιατί ξεπεράσατε κάθε όριο στον αγώνα σας για ελευθερία, γιατί δε φωνάξατε όταν τα αδέλφια σας ανατινάσσονται διαλύοντας την έννοια της ανθρωπιάς», σημειώνει ο Ιτάι Χαβίβ, διοικητής πυροβολικού, που ήδη εξέτισε μια πρώτη πειθαρχική ποινή.

«Περισσότερο, όμως, κατηγορώ εμένα. Ημουν σιωπηλός μπροστά στην κατοχή.

Μας κατηγορώ γιατί καταπιέζουμε ένα λαό, γιατί είμαστε αδιάφοροι στον πόνο του, παρά το κυνηγημένο παρελθόν μας, γιατί ταπεινώνουμε και εξαθλιώνουμε τους Παλαιστινίους, μέρα με τη μέρα, ώρα με την ώρα, 35 χρόνια. Γιατί δε βλέπουμε τον εαυτό μας σαν Παλαιστίνιο, γιατί πειστήκαμε ότι προσπαθήσαμε τα μέγιστα για την ειρήνη, γιατί χτίσαμε περισσότερους από 100 εποικισμούς, γιατί τους επεκτείναμε, ενώ μιλάγαμε για ειρήνη, γιατί ζητάμε από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις να καταπνίξουν βίαια οράματα ελευθερίας. Γιατί φωνάζουμε, ως αξιωματικοί προς τους φαντάρους, "από πίσω μου", ενώ ξέρουμε ότι δε θα μπορούσαμε ποτέ να δούμε στα μάτια μια μάνα που έχασε το γιο της. Γιατί φοβόμαστε. Φοβόμαστε να φωνάξουμε πολύ δυνατά. Φοβόμαστε να πληρώσουμε προσωπικό τίμημα, για να υπερασπίσουμε την ηθική εικόνα αυτής της γης.

Επειδή προδίδουμε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια των άλλων και τη δική μας, για να καταπατάμε το δικαίωμα στην ελευθερία, γιατί είμαστε τυφλοί στη "μαύρη σημαία" που κυματίζει πάνω από τα κεφάλια μας εδώ και 35 χρόνια»!

Υποσημείωση: «Μαύρη Σημαία» είναι αναφορά στη φημισμένη απόφαση ενός ισραηλινού δικαστηρίου, το 1956 μετά τη σφαγή στο Καφρ Κασμ. Οι δικαστές είχαν καταστήσει σαφές ότι κάθε στρατιώτης έχει δικαίωμα και υποχρέωση να αρνείται τις προφανώς παράνομες διαταγές, πάνω από τις οποίες κυματίζει «μαύρη σημαία». Στα 45 χρόνια που πέρασαν από τότε, ούτε ένας από τους στρατιώτες, που αρνήθηκαν να εκτελέσουν διαταγές, δεν προστατεύτηκε με βάση αυτήν την απόφαση από τη Στρατιωτική Δικαιοσύνη.