Της απεσταλμένης μας Αννας ΑΝΑΝΙΑΔΟΥ.-

Η πολιτική συνειδητής εγκατάλειψης της Θάσου, που ακολουθείται δεκαετίες τώρα, γιατί η πολιτική της ΕΕ και των ελληνικών κυβερνήσεων, διαχρονικά, δεν θεωρεί επιλέξιμα έργα ζωτικής σημασίας, όπως αντιπλημμυρικής προστασίας, δασοπροστασίας, κ.ά., είναι αυτή που οδήγησε στις μεγάλες φωτιές των προηγούμενων ημερών αλλά και στην έκθεση των κατοίκων, το επόμενο διάστημα, στον κίνδυνο των πλημμυρών. Είναι η πολιτική που εγκαταλείπει την πρόληψη, γιατί τέτοια έργα δεν αποτελούν πεδίο κερδοφορίας για το κεφάλαιο, που ξεκληρίζει τους αγρότες, εξοντώνει τους κτηνοτρόφους και τους μελισσοκόμους, μέσα από την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ και μετά από κάθε καταστροφή υπόσχεται και μοιράζει ψίχουλα για να κλείσει τα πεινασμένα στόματα.

Ευθύνες έχει όμως και η Περιφερειακή και Τοπική Διοίκηση, η οποία δεν έχει σε πρώτη γραμμή τη διεκδίκηση έργων υποδομής.

Οι υποσχέσεις για χορήγηση αποζημιώσεων στους πληγέντες από την πυρκαγιά γεωργούς, κτηνοτρόφους και μελισσοκόμους, μέσω του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και του ΕΛΓΑ, αποτελούν παραπομπή στα περίφημα ΠΣΕΑ, που επί της ουσίας σημαίνει προσδιορισμό πενιχρών αποζημιώσεων οι οποίες θα δοθούν με πολύχρονη καθυστέρηση. Και οι ανακοινώσεις για τις ζημιές σε σπίτια και επιχειρήσεις είναι μικρότερες των προσδοκιών, αφού η κυβέρνηση μιλά για κάλυψη της ζημιάς σε ποσοστό 80% από το κράτος και για το υπόλοιπο παραπέμπει σε μακροχρόνιο δανεισμό.

Η υλοποίηση των έργων αντιπλημμυρικής προστασίας που ανακοινώθηκαν εξαρτάται από τις χρηματοδοτήσεις, που ακόμη παραμένουν υποσχέσεις, ενώ για άλλη μια φορά δεν σχεδιάζονται έργα που θα μπορούσαν να δώσουν οριστική λύση στο πρόβλημα υδροδότησης των οικισμών και άρδευσης των καλλιεργήσιμων εκτάσεων.

Για βιβλική καταστροφή μιλά ο Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Θάσου. Γιατί εκτός από τους μελισσοκόμους που είδαν τις κυψέλες τους να καίγονται ή να μένουν άδειες, επειδή οι μέλισσες κάηκαν ή χάθηκαν, επιπτώσεις θα υπάρξουν σε όλους τους μελισσοκόμους του νησιού.

Σχετίζονται με την αλλαγή των κλιματικών συνθηκών, με τη μείωση, εξαιτίας της πυρκαγιάς, των δασών, των δασικών, αλλά και των γεωργικών εκτάσεων, που αποτελούσαν χώρους φιλοξενίας των κυψελών και των σμηνών μελισσών στο νησί. Εκτιμάται ότι η παραγωγή θα μειωθεί σημαντικά και οι επιπτώσεις στο εισόδημα θα είναι μεγάλες. Αρκεί να αναφέρουμε ότι η Θάσος καλύπτει το 36% της παραγωγής μελιού στη χώρα.

Οι μελισσοκόμοι ζητούν τη σύντομη αποκατάσταση των δασών με δενδροφύτευση, την παραχώρηση χώρων στο δάσος για να γίνουν τα μελισσοκομεία, την πλήρη αποζημίωση των μελισσοκόμων σε ποσοστό 100%, την άμεση ενίσχυσή τους λόγω μειωμένης παραγωγής, τη μείωση του ΦΠΑ για το νησί της Θάσου στο αρχικό 9%, την απαλλαγή από τους φόρους.

Σε απόγνωση είναι και οι κτηνοτρόφοι του νησιού, για τους οποίους στο πλαίσιο της ΚΑΠ της ΕΕ ενισχύονται τα μέτρα ξεκληρίσματος και τώρα με τις φωτιές δέχθηκαν ένα ακόμη ισχυρό πλήγμα. Οι κτηνοτρόφοι ζητούν αποζημίωση 100% για την αντικατάσταση του ζωικού τους κεφαλαίου και αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος. Ζητούν, επίσης, για τους κτηνοτρόφους που είχαν δηλωμένα βοσκοτόπια στις καμένες εκτάσεις, να υπάρξει διασφάλιση των βοσκοτόπων ώστε να μη χάσουν τα δικαιώματά τους. Επίσης ζητούν με ευθύνη της Περιφέρειας, του Δήμου και του Δασαρχείου να διασφαλιστούν πραγματικά βοσκοτόπια, όπου θα μπορούν να βοσκήσουν τα ζώα τους. Γιατί σε διαφορετική περίπτωση, με την απαγόρευση της βόσκησης στις αναδασωτέες εκτάσεις, θα αναγκαστούν να κρατήσουν σταβλισμένα τα ζώα τους, γεγονός που θα εκτινάξει το κόστος σε δυσθεώρητα ύψη. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να τους δίνονται δωρεάν ζωοτροφές με ευθύνη του κράτους, για όσο διάστημα θα υπάρχει απαγόρευση της βόσκησης.

Ο Τάσος Καψάλης, μέλος του ΔΣ του Αγροτοκτηνοτροφικού Συλλόγου Θάσου, μετρά καμένες στάνες, ζωοτροφές που είχε αγοράσει πρόσφατα για να καλύψει τις ανάγκες των ζώων το χειμώνα και περίπου 200 καμένα ζώα. Μετά από 4 μέρες αναζητήσεων στο βουνό, μαζί με άλλους 10 ανθρώπους να τον βοηθούν, κατάφερε να βρει τα κουφάρια από τα 160 ζώα. Δεν ξέρει ακόμη αν θα αποζημιωθεί για όλα τα καμένα ζώα ή μόνο για όσα κατάφερε να βρει και να παραδώσει. Ανακοινώθηκε ότι θα αποζημιωθούν με 100 ευρώ για κάθε ζώο που κάηκε. Για τις ζωοτροφές ακόμη περιμένουν τη βοήθεια που υποσχέθηκε το υπουργείο.

Οπως είπε, «για να ξαναφτιάξουμε τις στάνες θέλουμε περίπου 20.000 ευρώ. Τώρα για 5 χρόνια απαγορεύεται η βόσκηση στα πρόβατα και για 10 χρόνια στα γίδια. Εμείς δεν μπορούμε να τα κρατήσουμε κλεισμένα μέσα και να τα ταΐζουμε συνέχεια με ζωοτροφές. Για 200 ζώα, το χρόνο, χρειάζονται 1.200 μπάλες τριφύλλι, 20 τόνους καλαμπόκι και άλλες μικρότερες ποσότητες ζωοτροφών, συνολικά περίπου 15.000 ευρώ. Το κόστος είναι απαγορευτικό.

Ετσι κι αλλιώς δεν μένει εισόδημα και ψάχνουμε να βρούμε να κάνουμε κανένα μεροκάματο για να ζήσουμε. Τα κατσίκια μας, μετά το Πάσχα, μας τα πήραν οι έμποροι με 1,80 το κιλό. Μας έχει τσακίσει και το κλείσιμο του Δημοτικού Σφαγείου γιατί τώρα πρέπει να μεταφέρουμε τα ζώα στην Καβάλα, να πληρώσουμε 4 ευρώ για κάθε ζώο και επιπλέον να πληρώσουμε και τα μεταφορικά για να φτάσουμε να μπορέσουμε να τα πουλήσουμε. Δεν μένει τίποτε. Βάλε εφορία, ΕΝΦΙΑ, δεν αντέχουμε».

Πολύ μεγάλη είναι η καταστροφή και στην ελαιοπαραγωγή του νησιού, καθώς κάηκαν δεκάδες χιλιάδες ελαιόδενδρα. Η μεγαλύτερη ζημιά σε γεωργικές καλλιέργειες έγινε στην περιοχή του Πρίνου, όπου κάηκε και σχεδόν όλο το κοινοτικό δάσος.

Οπως είπε ο Κώστας Κυριακούδης, μέλος του ΔΣ του Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Πρίνου, το 60% των παραγωγών έπαθε ζημιά, άλλος μεγαλύτερη άλλος μικρότερη. Η ζημιά στα ελαιόδενδρα, σε πολλά σημεία, είναι ολοκληρωτική. «Δεν θα ξαναδούμε ελαιόδενδρα για πάρα πολλά χρόνια», ανέφερε. Επίσης αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας φράγματος στον Πρίνο που ενώ συζητιέται εδώ και 20 χρόνια, ποτέ δεν έγιναν μελέτες. «Θέλουμε νερό να ποτίζουμε τα δένδρα για να βγάλουμε τη γνωστή θρούμπα ελιά της Θάσου. Και εμείς ακόμη ποτίζουμε τα κτήματα με λάστιχα. Πολλά τα έξοδα και λίγα τα έσοδα», πρόσθεσε.

Στα Λιμενάρια, η φωτιά δεν προκάλεσε μεγάλες ζημιές στα ελαιόδενδρα. Οι ελαιοπαραγωγοί όμως βρίσκονται αντιμέτωποι με τις επιπτώσεις της ΚΑΠ και τους μεγαλεμπόρους που πιέζουν να πάρουν τη σοδειά τους σε εξευτελιστικές τιμές.

Ο πρόεδρος του Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Λιμεναρίων, Βασίλης Κυργιώτης, περιέγραψε τα προβλήματα των αγροτών. Ο Συνεταιρισμός έχει 700 μέλη. Παράγει και τυποποιεί άριστης ποιότητας εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Πέρσι παρήγαγε 424 τόνους λάδι. Οι αγρότες, κάτω από την πίεση των οικονομικών αδιεξόδων, αναγκάζονται να πουλούν χαμηλά την παραγωγή τους. «Η τιμή είναι μικρή, όταν δίνεται. Οσα διακινήθηκαν δόθηκαν με 18 ευρώ το 5λιτρο στην καλύτερη περίπτωση, τιμή εξευτελιστικά χαμηλή. Για να βγάλει το κόστος ο παραγωγός και να του μείνει ένα μικρό εισόδημα πρέπει να πουλάει τουλάχιστον 4 ευρώ το κιλό, πολλοί όμως αναγκάστηκαν να πουλήσουν με 2,80 μετρητοίς ή με 3 ευρώ με πολύμηνες επιταγές είσπραξης».

Επιπλέον, είναι απλήρωτοι για τη ζημιά που προέκυψε από την αρρώστια που χτύπησε τις καλλιέργειές τους τα προηγούμενα χρόνια. Το 2013 - 2014 κατάφεραν να παράξουν μόλις 70 τόνους λάδι και αντίστοιχα το 2014 - 2015 έβγαλαν μόλις 49 τόνους λάδι.

Οπως λέει, είναι μεγάλο πρόβλημα για τους αγρότες η άρνηση του ΕΛΓΑ να αναγνωρίσει τις ζημιές στην παραγωγή και στο αγροτικό κεφάλαιο από τις κακές καιρικές συνθήκες και τις αρρώστιες και να προχωρήσει σε δίκαιες αποζημιώσεις των πληγέντων παραγωγών. Ενώ, την ίδια ώρα, ο αγρότης πληρώνει βαρύ χαράτσι στον ΕΛΓΑ για την ασφάλιση της παραγωγής του.

Επιπλέον, «η νέα ΚΑΠ μάς καταστρέφει. Τα δικαιώματά μας βγήκαν με τον υπολογισμό μιας τριετίας, υπάρχει περιορισμός στην παραγωγή, εγκαταλείπεται η καλλιέργεια».

Το πρόβλημα με το νερό απασχολεί έντονα τους κατοίκους του νησιού. Ειδικά το φετινό καλοκαίρι, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας, υπήρχε πρόβλημα στην υδροδότηση και την άρδευση στο 80% του νησιού.

Ομως, τα έργα υποδομής, που θα μπορούσαν να δώσουν λύση στο πρόβλημα, δεν υλοποιούνται. Στην περίπτωση του Πρίνου, οι μελέτες για το φράγμα δεν έγιναν ποτέ. Στις Μαριές, οι ευθύνες Δήμου και Περιφέρειας είναι εγκληματικές. Το περίφημο φράγμα των Μαριών, ή αλλιώς λίμνη των Μαριών, που προβάλλεται και τουριστικά ως πόλος έλξης, έγινε στα τέλη της δεκαετίας του '80, λειτούργησε για 3 - 4 χρόνια και μετά τις φωτιές του 1989, εγκαταλείφθηκε. Το φράγμα είχε βάθος, στο μεγαλύτερο σημείο του, 12 μέτρα και το πρόφραγμα είχε βάθος 8 μέτρα. Κάλυπτε τις ανάγκες των αγροτών για άρδευση και πότιζε τον κάμπο μεταφέροντας το νερό με τσιμεντένιους υδραύλακες. Με την πάροδο των ετών, γέμισαν με φερτά υλικά και το μεν πρόφραγμα έχει αποκτήσει πυκνή βλάστηση, το δε φράγμα έχει μετατραπεί σε μια μεγάλη μπαζωμένη έκταση. Πλέον, η άρδευση γίνεται με λάστιχα, που τα βλέπεις απλωμένα σε μήκος εκατοντάδων μέτρων, με τα οποία μεταφέρεται το νερό από τα ρέματα.

Εδώ και χρόνια οι κάτοικοι των Μαριών παλεύουν να γίνουν εργασίες καθαρισμού και εμβάθυνσης προκειμένου να ξαναλειτουργήσει το φράγμα και να δώσει ανάσα στους αγρότες.

Σοβαρό πρόβλημα υδροδότησης υπάρχει και στους οικισμούς Μικρό και Μεγάλο Καζαβήτι.

Επί 25 χρόνια, λέει ο Κώστας Συρόπουλος, προσπαθούμε να φέρουμε το νερό. Η οικογένειά του βρίσκεται επιπλέον αντιμέτωπη με την καταστροφή που υπέστη το μαγαζί του από τη φωτιά. «Μας ξεσπίτωσε η φωτιά. Κάηκε η περιουσία μας και ο κόπος μιας ζωής και δεν είχαμε ούτε νερό για να προστατευτούμε», είπε.

Και η κα Ντίνα, που ζει μόνιμα στο Μεγάλο Καζαβήτι, και λειτουργεί μια ταβέρνα, αγανακτισμένη μας είπε: «Το νερό περνάει και χάνεται. Από το χωριό περνάει το μεγαλύτερο ρέμα της Θάσου, μετά από αυτό των Μαριών και εμείς ακόμα έχουμε επιφανειακό δίκτυο ύδρευσης, με λάστιχα».

Επιπλέον, ζει με το φόβο των πλημμυρών. «Ο πόλεμος δεν τελείωσε για μας. Προχτές με 5 λεπτά βροχή, κατέβασε πολύ νερό. Σε μια μεγαλύτερη θα μας πνίξει». Και καταγγέλλει ότι η διατομή της γέφυρας στην είσοδο του χωριού δεν είναι ικανή να διοχετεύσει τα νερά με αποτέλεσμα να πλημμυρίζει ο τόπος.