Την εμβριθή διαπίστωση έκανε η Boston Globe (10.1): Από τα πολλά προβλήματα του Αφγανιστάν, η καλλιέργεια παπαρούνας και το λαθρεμπόριο οπίου και ηρωίνης είναι «το δυσκολότερο να λυθεί». Το εμπόριο ναρκωτικών, έγραψε η αμερικανική εφημερίδα σε κύριο άρθρο της, υποσκάπτει τους θεσμούς που ο «πρόεδρος» Καρζάι προσπαθεί να κτίσει, διαστρεβλώνει την οικονομική δραστηριότητα, παραμορφώνει τις κοινωνικές δομές. Ρίχνει μια μακριά σκιά στη Ρωσία, στο Ιράν, στο Πακιστάν, στο Τατζικιστάν, στην Τουρκία και τις ευρωπαϊκές πόλεις, όπου το 90% των καταναλισκόμενων ποσοτήτων οπίου και ηρωίνης προέρχεται από τις αφγανικές εσχατιές. Η συναφής «αγορά» των ΗΠΑ επηρεάζεται λιγότερο άμεσα, καθώς η ασιατική ηρωίνη που καταναλώνει προέρχεται από τη Βιρμανία. Η κυβέρνηση Μπους, η κατοχική δύναμη του ΝΑΤΟ, αλλά και η μαριονέτα τους, ο Χάμιντ Καρζάι, κενολογούν διαρκώς σχετικά με τις «συνεχείς και συνδυασμένες» προσπάθειες που καταβάλλουν για την καταπολέμηση του εμπορίου, που, πέρα από τους πολέμαρχους της αλλοτινής «βόρειας συμμαχίας», καταλήγει «στα κοφίνια των Ταλιμπάν και των τρομοκρατών της αλ Κάιντα» (ή τουλάχιστον, έτσι ισχυρίζονται). Ωστόσο, προσθέτει η Globe, «αν και με καλές προθέσεις», οι προσπάθειες του Καρζάι, που έχει κηρύξει τζιχάντ, όπως δηλώνει, εναντίον του ναρκεμπορίου, «έχουν αποτύχει».

Εχουν αποτύχει τόσο, που υπάρχουν ανησυχίες, σύμφωνα με την Los Angeles Times (02.01) ότι εφέτος τα έσοδα των ναρκεμπόρων θα φθάσουν τα 7 δισ. δολάρια, από 2,8 δισ. δολάρια που ήταν κατ' εκτίμηση του ΟΗΕ το 2004 -- ποσό που ήδη αποτέλεσε «ιστορικό ρεκόρ». Ετσι, έγραφαν στις αρχές του χρόνου οι Times, η κυβέρνηση Μπους εξέταζε το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε μια εκστρατεία αεροψεκασμού για την καταστροφή των καλλιεργειών παπαρούνας. Αλλά υπάρχουν έντονες αντιρρήσεις, -- veto, κατά την εφημερίδα -- από τον Χάμιντ Καρζάι: αφού, «ενόψει της προεκλογικής περιόδου», μια τέτοια εκστρατεία θα μπορούσε να προκαλέσει δυσαρέσκεια «στους ψηφοφόρους» -- στην πραγματικότητα, υπονοούνται οι πολέμαρχοι/ φύλαρχοι/ πρώην μουτζαχεντίν/ κατά συρροή φονιάδες οι οποίοι ορίζουν τις ψήφους των ανθρώπων που ελέγχουν κατά τόπους, πάντοτε υπό την απειλή των όπλων. Αντ' αυτού, ο Καρζάι είπε στο Associated Press (11.1) ότι ακόμη και μια αμνηστία «δε θα ήταν κακή ιδέα». Ωστόσο, βιάστηκε να μαζέψει τη φράση του -- λέγοντας ότι τέτοια απόφαση «δεν έχει υπάρξει».

Οι Times έκαναν λόγο για ένα πιεστικό δίλημμα για την κυβέρνηση των ΗΠΑ: Οι τρεις κύριοι στόχοι της στο Αφγανιστάν, η «αντιτρομοκρατία», ο «πόλεμος εναντίον των ναρκωτικών» και «η πολιτική σταθερότητα» αντιτίθεται ο ένας στον άλλον. Εντός της αμερικανικής κυβέρνησης μαινόταν μια έντονη «αντιδικία» για το τι πρέπει να γίνει για το εμπόριο των ναρκωτικών. Υπήρξε πίεση να χρησιμοποιηθούν προϊόντα της Monsanto για την καταπολέμηση της καλλιέργειας παπαρούνας, που «χρησιμοποιήθηκαν με ασφάλεια στην Κολομβία και αλλού» -- τα Roundup και Roundup Ultra. Η έκφραση «με ασφάλεια» μάλλον ανέκδοτο αποτελεί. Στην Κολομβία, σύμφωνα με ένα ρεπορτάζ του Inter Press Service (IPS) το 2001, ιθαγενείς φυλές ανέφεραν σοβαρά προβλήματα υγείας στους αγρότες από τα χημικά, καταστροφή νόμιμων καλλιεργειών τους -- αθώων όσο οι μπανάνες, το καλαμπόκι, κ.ά. -- και ότι δηλητηριάστηκαν το νερό και η γη. Ουδέν πρόβλημα. Η εταιρία που παρήγαγε τον πορτοκαλί παράγοντα που ακόμη σκοτώνει στο Βιετνάμ, σε νέες περιπέτειες...

Ενα τηλεγράφημα του Associated Press (25.1) στα τέλη του μήνα έθεσε τέλος στη φιλολογία. Ο Ρόμπερτ Τσαρλς, επικεφαλής αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την «καταπολέμηση των ναρκωτικών» είπε ότι το σχέδιο αεροψεκασμών, που θα κόστιζε 152 εκατομμύρια δολάρια, αναβάλλεται λόγω της διαπραγμάτευσης με τον Καρζάι. «Αν και μπορεί (οι αεροψεκασμοί) να κριθούν απαραίτητοι, (ο Αφγανός "πρόεδρος") θέλει να ακολουθήσουμε μια άλλη ακολουθία πράξεων».

Κατά τα άλλα, η ατελής και προβληματική κατοχή του ΝΑΤΟ συνεχίζει όσο πάντα να προκαλεί «γκρίνιες» μεταξύ των «συμμάχων». Η «επέκταση» της εντολής της ISAF, της υπό ΝΑΤΟική διοίκηση δύναμης, παραμένει ακόμα στα λόγια. Η Τουρκία, που αναλαμβάνει την ηγεσία της το Φεβρουάριο, έστειλε 1.600 άνδρες για να την ενισχύσει, αλλά οι Αμερικανοί, ανικανοποίητοι, πιέζουν και άλλες κυβερνήσεις (περιλαμβανομένης και της ελληνικής, η οποία δέχεται ισχυρές πιέσεις να αυξήσει ποσοτικά τη συνδρομή της στην κατοχή). Παρ' όλ' αυτά, η «αστάθεια» και η αδυναμία ελέγχου της χώρας συνεχίζεται.

Πράγμα μάλλον δυσάρεστο για τους Δυτικούς επικυρίαρχους, οι οποίοι έχουν ξαναφέρει στο τραπέζι (Associated Press/Turkish Daily News 17.1) τα σχέδια κατασκευής ενός αγωγού φυσικού αερίου και πετρελαίου που θα «διαπερνά το Αφγανιστάν», ώστε να μπορέσουν οι κεντροασιατικές χώρες, όπως το Τουρκμενιστάν, το Καζακστάν κ.ά., να «διοχετεύσουν τους υδρογονάνθρακες του υπεδάφους τους στη Δύση αποφεύγοντας το ρωσικό έδαφος».

Ο αφγανικός Τύπος στο μεταξύ αναρωτιέται με καθυστερημένη έκπληξη γιατί οι Αμερικανοί «ξέχασαν τον μουλά Μοχάμαντ Ομάρ και τον Οσάμα μπιν Λάντεν», σύμφωνα με το αφγανικό --προσκείμενο στην παράταξη του (δολοφονηθέντος το 2001, υπό το λιγότερο μυστηριώδεις συνθήκες) Αχμέντ Σαχ Μασούντ -- περιοδικό Omaid. Και γιατί η κυριαρχία των πολεμάρχων εξακολουθεί, όπως και η δράση των Ταλιμπάν, παρά την καταδίωξή τους από 20.000 Αμερικανούς (τα ερωτήματα για το ρόλο του «συμμάχου» των ΗΠΑ Πακιστάν αποφεύγεται να τεθούν -- ομοίως τα ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσον πίσω από την «αντίσταση» βρίσκονται πράγματι οι λεγόμενοι σπουδαστές).

Υπάρχει ένας παλιός μύθος στο Αφγανιστάν. Γινόταν πόλεμος. Ο λαός είδε έναν άνδρα να στέκεται στην κορυφή του ψηλότερου βουνού, με φαρέτρες γεμάτες δηλητηριώδη βέλη. Τον παρακολούθησε να ρίχνει φονικά βέλη πότε στη μία και πότε στην άλλη πλευρά. Ο λαός ρώτησε τον μυστηριώδη τοξότη, «με ποια πλευρά είσαι;». Ο τοξότης απάντησε: «Δεν είμαι παρά ένας σκλάβος υποχρεωμένος να ελευθερώσω αυτά τα βέλη. Επιδιώκω το δικό μου συμφέρον, δεν είμαι με καμία πλευρά».

Το πρόβλημα των ναρκωτικών είναι συνυφασμένο με αυτό των πολεμάρχων -- όμως η κατοχή της χώρας βασίζεται σε αυτούς, από την Ουάσιγκτον. Τώρα, που η επιλογή αυτή μοιάζει να αλλάζει, το ενδεχόμενο ξεσπάσματος νέας εμφύλιας αλληλοκτόνου σύγκρουσης προβάλλει απειλητικά. Την «αναίμακτη» ανατροπή του Ισμαΐλ Χαν στη Χεράτ και την επίσης «αναίμακτη» απομάκρυνση του Μοχάμεντ Φαχίμ από την κυβέρνηση διαδέχτηκε η αιματηρότατη απόπειρα εναντίον του στρατηγού Ντόστουμ, «όλως τυχαίως» με επίθεση αυτοκτονίας την Πέμπτη έξω από τζαμί, που τραυμάτισε δεκάδες ανθρώπους, αλλά «όχι το στόχο» των «αγνώστων δραστών», σύμφωνα με το BBC και άλλες πηγές. Ο εμφύλιος συνεχίζεται, υπογείως...