Η ανυπαρξία κλαδικής πολιτικής από την πλευρά του κράτους, η ένταξη ητς Ελλάδας στην ΕΟΚ, η υπογραφή της συνθήκης της ΓΚΑΤΤ, αλλά και η δική μας ευθύνη, αποτελούν τις βασικές αιτίες για τη σημαντική συρρίκνωση του κλάδου, δηλώνει στη συνέντευξή του στο "Ρ" ο Ηλίας Μαντέλος.

Την τελευταία δεκαετία στον κλάδο της υπόδησης παρατηρείται μια παρατεταμένη κρίση, πού αποδίδετε εσείς τα βασικά αίτια αυτής της κρίσης;

- To 1987, μετά την ουσιαστική κατάργηση των επιδοτήσεων των εξαγωγών, η ελληνική υποδηματοποιία βρέθηκε εκτεθειμένη και όλοι κλειστήκαμε στο καβούκι μας. Φροντίσαμε απλώς να υπάρχουμε, να συντηρηθούμε περιοριζόμενοι στην ελληνική αγορά, με αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί σχεδόν η προσπάθεια για εξαγωγές. Παρόμοια κρίση γνώρισαν και τα άλλα κράτη -μέλη της ΕΕ, ωστόσο πολλά απ' αυτά όπως η Ισπανία, η Ιταλία και άλλα, κατόρθωσαν να ξεπεράσουν τις δύσκολες αυτές συνθήκες και να ανασυνταχθούν δημιουργώντας καλύτερες προϋποθέσεις στην ελεύθερη πλέον παγκόσμια αγορά.

Για την ελληνική υποδηματοποιία, οι ανακατατάξεις που έφερε στην παγκόσμια αγορά η συνθήκη της ΓΚΑΤΤ, στάθηκαν ιδιαίτερα δυσμενείς αφού δεν υπήρξε μια κλαδική πολιτική για τη στήριξη του κλάδου όπως σε άλλες χώρες - μέλη της κοινότητας. Υπήρξε διαρκής έλλειψη ενός συγκεκριμένου προγράμματος με ένα στόχο και έτσι οι συνθήκες δεν επέτρεψαν στους Ελληνες επιχειρηματίες να κάνουν τις απαραίτητες προσπάθειες για να μη χαθεί εκείνο το κομμάτι που λέγεται εξαγωγή.

Η κοινότητα με το πνεύμα της ελεύθερης κυκλοφορίας, άνοιξε, ανέτοιμη τα σύνορά της στα προϊόντα απ' όλα τα σημεία του πλανήτη, χωρίς να έχουν δημιουργηθεί οι αντίστοιχες προϋποθέσεις για κάποιες αμφίδρομες σχέσεις ώστε να εξάγει κάποια προϊόντα έστω και αν είναι ακριβότερα. Στις αρχές της δεκαετίας του '90 εξετάζοντας τα νέα παγκόσμια δεδομένα θεωρήσαμε ότι το παιχνίδι με τις εξαγωγές, έπρεπε να τεθεί από μηδενική βάση και δεχθήκαμε να κάνουμε ξανά την προσπάθεια των εξαγωγών. Συνέβαλα προσωπικά στην ΕΕ το 1994, επί προεδρίας της χώρας μας για να παρθούν τα μέτρα με τις ποσοστώσεις στην Κίνα και να γίνει κάτι. Ολα τα κράτη ζητάνε μέτρα, αλλά δυστυχώς εκ των υστέρων, τώρα που έχουν ήδη παραδοθεί με τη συνθήκη της ΓΚΑΤΤ.

Η συνεχής συρρίκνωση του παραδοσιακού αυτού κλάδου για τη χώρα μας είναι δυστυχώς μια πραγματικότητα, ο αριθμός των επιχειρήσεων που κλείνουν μεγαλώνει συνέχεια, με πολλαπλές αρνητικές συνέπειες και στην απασχόληση και στην οικονομία. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν προοπτικές για τη σωτηρία του κλάδου αλλά και για την ανάπτυξή του;

- Υπάρχουν πολλά και σοβαρά προβλήματα. Εάν η αποβιομηχάνιση της χώρας την περασμένη δεκαετία δημιούργησε ένα πρόβλημα, η εγκατάλειψη των μικρών επιχειρήσεων που συντελείται σήμερα, θα είναι ένα επίσης μεγάλο πρόβλημα με τεράστιες κοινωνικές συνέπειες. Πιστεύω στη δυνατότητα της ελληνικής υποδηματοποιίας να δημιουργεί σχέσεις αμφίδρομες με επιχειρήσεις του κλάδου στο επίπεδο της ΕΕ αλλά και των υπολοίπων χωρών. Χρειάζεται εκσυγχρονισμός πρώτα του κράτους αλλά και σε μας τους ίδιους. Υπάρχουν επιχειρήσεις που θέλουν και μπορούν να ακολουθήσουν και επιχειρήσεις που αδυνατούν να ακολουθήσουν την κούρσα του εκσυγχρονισμού και της ανάπτυξης. Υπάρχουν επιχειρήσεις που έχουν κάνει τον κύκλο τους και απλώς παρατείνουν το τελείωμά τους. Πιστεύω ότι ο κλάδος της εγχώριας υποδηματοποιίας μπορεί και πρέπει να επιβιώσει, έχει μακρά ιστορία και δεν είναι ξενόφερτος. Θέλω να τονίσω ότι είναι παρήγορο και αποτελεί ελπίδα για τον κλάδο, το ότι αρκετές επιχειρήσεις κουβαλάνε μαζί τους νέους ανθρώπους, τα θετικά αποτελέσματα απ' αυτό έχουν αρχίσει να φαίνονται. Ωστόσο θα ήταν άδικο να μην παίρναμε και όλοι εμείς ένα κομμάτι της ευθύνης για την κατάσταση του κλάδου σήμερα. Πρέπει οι επιχειρηματίες να μην τρομάζουν να βγουν έξω από τα σύνορα. Είναι μάταιη η προσπάθεια εάν πούμε ότι η δραστηριότητα φθάνει μέχρι την Ορεστιάδα. Ο κλάδος έχει τη δυνατότητα αλλά και πρέπει να βοηθηθεί να έχει κίνητρα ή τουλάχιστον να μην έχει αντικίνητρα. Αντιμετωπίζουμε νέα δεδομένα στην παγκόσμια αγορά, βέβαια δε θα πανηγυρίσω εάν συγκυριακά ανακάμψει το εμπορικό μας ισοζύγιο, αλλά και ούτε θα με πιάσει πανικός εάν αυτό εμφανισθεί δυσμενές όπως έγινε το 1994.

-Εχει περάσει στον κόσμο ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα για την προώθηση του ελληνικού παπουτσιού,είναι το υψηλό του κόστος. Πόσο υψηλό είναι αυτό το κόστος και πόσο αρνητικά συμβάλλει στην ανάπτυξη του κλάδου;

-Το κόστος είναι καθαρά ένα πρόβλημα. Ομως προηγείται του κόστους η ανάπτυξη ώστε να γίνει το ελληνικό υπόδημα προϊόν επώνυμο και ποιοτικό που να μην είναι εύκολα συγκρίσιμο από το προϊόν της Ταϊβάν.Τα προβλήματα είναι μεγάλα και πρέπει να συμβάλουμε όλοι αποδεχόμενοι τις ευθύνες μας στο να στηρίξουμε αυτό τον κλάδο που έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει. Ο κλάδος επηρεάζεται αρνητικά και απ' το γεγονός ότι το προϊόν που παράγει έχει άμεση σχέση με τη μόδα η οποία τα τελευταία χρόνια μεταβάλλεται με γοργούς ρυθμούς.Η περιορισμένη τα τελευταία χρόνια αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, είναι επίσης ένα μεγάλο πρόβλημα. Οι καλές ή κακές διακρατικές σχέσεις της χώρας μας, επηρεάζουν αντίστοιχα την πορεία του κλάδου.Για παράδειγμα οι εξαγωγές της χώρας μας στις αγορές των ΗΠΑ και του Καναδά έπεσαν κατακόρυφα το 1987 και κυρίως εξαιτίας της ρήξης των σχέσεών μας με το Ισραήλ, καθώς το εμπόριο υποδημάτων στις αγορές αυτές ελέγχεται από Ισραηλινούς οι οποίοι διέκοψαν τις παραγγελίες προμηθειών απ' τη χώρα μας. Στην προσπάθεια για την ανάπτυξη του κλάδου, πού θα ρίξετε το βάρος;-Ο Σύνδεσμός μας έχει κατατάξει τις εξαγωγές στο νούμερο ένα των προτεραιοτήτων μας. Προτεραιότητα αποτελούν για μας και η αξιοποίηση των νέων αγορών στις πρώην ανατολικές χώρες, οι οποίες οφείλω να πω απ' την πρόσφατη προσωπική μου εμπειρία είναι καλοπροαίρετες προς τους Ελληνες επιχειρηματίες του κλάδου έναντι των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.Πιστεύω ότι στο άμεσο μέλλον θα είναι αυτές οι χώρες που η Ελλάδα θα κάνει το εμπόριό της. Το ελληνικό παπούτσι έχει χώρο σε κάθε ράφι ανά τη Γη, αρκεί να φροντίσουμε γι' αυτό, οι ίδιοι αλλά και το κράτος.

Θα ήθελα τέλος να επισημάνω ότι πολλά συμπεράσματα για τον κλάδο θα προκύψουν στη ΓΣ της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Υποδηματοποιών που θα γίνει τον Μάη στη χώρα μας και στην οποία θα έχουν την ευκαιρία όλοι οι Ελληνες συνάδελφοι να πάρουν μια γεύση για το τι συμβαίνει στη χώρα μας.