ΛΟΝΔΙΝΟ - ΒΕΡΟΛΙΝΟ - ΠΑΡΙΣΙ - ΑΓΚΥΡΑ.--

Οι ΗΠΑ προλειαίνουν το έδαφος για τους επόμενους στόχους της λεγόμενης «αντιτρομοκρατικής» εκστρατείας τους, έχοντας κατά τα φαινόμενα θέσει το Ιράκ πρώτο στη μαύρη λίστα, ωστόσο, οι σύμμαχοί τους φαίνεται πως όχι μόνο δεν υιοθετούν ασυζητητί και δίχως επιφυλάξεις την ικανοποίηση των παλιών-νέων απαιτήσεων της Ουάσιγκτον, αλλά έχουν ήδη μοιραστεί σε τρία στρατόπεδα. Σ' αυτούς που διαφωνούν παίρνοντας ήδη κάποιες αποστάσεις ασφαλείας (Γερμανία, Γαλλία), σ' αυτούς που συμφωνούν με την εξαπόλυση νέας στρατιωτικής επέμβασης κατά του Ιράκ (Τουρκία, Βρετανοί συντηρητικοί), και σ' αυτούς που και συμφωνούν και διαφωνούν...(περίπτωση του Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ).

«Το να αναζητεί κανείς ήδη από τώρα νέους στόχους για την καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας, πόσο μάλλον στη Μέση Ανατολή, εγκυμονεί κινδύνους...Η Γερμανία δεν περιμένει να επέμβει απλώς στρατιωτικά αλλού στον κόσμο, όπως στο Ιράκ ή τη Σομαλία... Θα κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο. Θα κάνουμε τα πάντα για να εξασφαλίσουμε ότι ο αντιτρομοκρατικός συνασπισμός θα παραμείνει σταθερός...» υπογράμμισε χτες με νόημα ο Γκέρχαρντ Σρέντερ παρεμβαίνοντας, εκτός θέματος, στη διάρκεια συζήτησης στην ομοσπονδιακή βουλή για τον προϋπολογισμό...

Το παράδειγμά του μιμήθηκε και ο υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ που εξέφρασε -στη διάρκεια ομιλίας του στη Βουλή- το «φανερό σκεπτικισμό» και τις πολλές «ενστάσεις της ΕΕ» έναντι των ΗΠΑ για το ενδεχόμενο εξαπόλυσης στρατιωτικής επέμβασης στο Ιράκ..«Οι διενέξεις στη Μέση Ανατολή πρέπει να επιλύονται με πολιτικά και όχι με στρατιωτικά μέσα», κατέληξε ο Φίσερ.

Δηλώσεις όμοιου περιεχομένου έκανε χτες και απ' τη Σόφια της Βουλγαρίας, ο υπουργός Αμυνας της Γαλλίας, Αλέν Ρισάρ, που υποστήριξε πως «δεν είναι αναγκαία» μία στρατιωτική επιχείρηση «εναντίον άλλων χωρών, μεταξύ αυτών και το Ιράκ».

«Δεν υπάρχουν άλλες χώρες, οι ηγέτες των οποίων να θεωρούνται αυτή τη στιγμή συνένοχοι σε τρομοκρατικές πράξεις. Δεν πιστεύουμε λοιπόν ότι είναι αναγκαίο σήμερα να ξεκινήσουμε μια στρατιωτική επιχείρηση εναντίον των χωρών αυτών», είπε χαρακτηριστικά ο Ρισάρ, απαντώντας μ' αυτόν τον τρόπο στις προχτεσινές απειλές του προέδρου Τζορτζ Μπους έναντι της Βαγδάτης.

Αντίθετη στάση λαμβάνει η Αγκυρα, η οποία άλλαξε στάση παρά τις αρχικές αντιδράσεις απέναντι στο ενδεχόμενο εξαπόλυσης στρατιωτικής επέμβασης στο Ιράκ. Ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Σαμπαχατίν Τσακμάκογλου, για παράδειγμα, άφησε χτες ανοιχτό το ενδεχόμενο στήριξης ενδεχόμενης επίθεσης των ΗΠΑ κατά του Ιράκ, δηλώνοντας επί λέξει: «Εχουμε δηλώσει και ξαναδηλώσει επίσημα ότι δεν επιθυμούμε μία επιχείρηση στο Ιράκ, αλλά νέες συνθήκες θα μπορούσαν να φέρουν νέες εκτιμήσεις στην ατζέντα».

Μία ενδιάμεση στάση φαίνεται πως παίρνει ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ. Χτες, αφ' ενός εξήγησε πως «συμφωνεί απολύτως» με τις προχτεσινές δηλώσεις του Προέδρου των ΗΠΑ όσον αφορά στο Ιράκ, αλλά απ' την άλλη διευκρίνισε πως...«η περαιτέρω δράση κατά της διεθνούς τρομοκρατίας θα πρέπει να είναι συντονισμένη και μελετημένη».

Απευθυνόμενος προς βουλευτές του κόμματός του, ο Τόνι Μπλερ είπε συγκεκριμένα πως το «δεύτερο στάδιο της εκστρατείας κατά της τρομοκρατίας θα είναι με συντονισμένο και μελετημένο τρόπο να αναληφθεί κάθε δυνατή δράση εναντίον της διεθνούς τρομοκρατίας κάτω απ' όλες τις μορφές της... Προς το παρόν, η στρατιωτική δράση μας είναι εστιασμένη στο Αφγανιστάν».

Αντίθετα, με τον επί του παρόντος «συγκρατημένο» Μπλερ, ο Ιαν Ντάνκαν Σμιθ, αρχηγός των Συντηρητικών, δε συμμερίζεται τις επιφυλάξεις του πρωθυπουργού. Ο Σμιθ, που ξεκίνησε χτες τριήμερη επίσκεψη στις ΗΠΑ, τάσσεται «ενστικτωδώς» (σύμφωνα και με χτεσινό δημοσίευμα της ΙΝΤΕΠΕΝΤΕΝΤ) υπέρ της εξαπόλυσης στρατιωτικής επέμβασης στο Ιράκ, πράγμα που θα τονίσει ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των συναντήσεών του στην Ουάσιγκτον με τον Πρόεδρο Τζ. Ου. Μπους και τον αντιπρόεδρο Ντικ Τσένεϊ.

Τέλος, αίσθηση προκάλεσε η χτεσινή παρέμβαση του πρώην επικεφαλής της ομάδας επιθεωρητών του ΟΗΕ για το Ιράκ, Ρίτσαρντ Μπάτλερ, που κάλεσε τον Πρόεδρο Μπους να είναι «προσεκτικός και πιο σαφής» στις δηλώσεις του και στις κατηγορίες που εξαπολύει για την κατοχή όπλων μαζικής καταστροφής απ' το Ιράκ, λέγοντας πως ήδη «διαθέτει εδώ και τρία χρόνια υπεραρκετές αποδείξεις».

Ο Μπάτλερ μάλιστα αμφισβήτησε την «αυστηρότητα» των απειλών του Μπους κατά του Ιράκ, λέγοντας σε δημοσιογράφους: «Τι εννοεί όταν λέει "θα μάθουμε"; Χρειάζεται να είναι πιο σαφής. Τι θέλει να πει με αυτές τις παρατηρήσεις;. Οταν κάνεις βιαστική πολιτική με έναν απαρέγκλιτο αντίπαλο αυτό δεν είναι επαρκώς αποκαλυπτικό».

Associated Press

Ο εκπρόσωπος της Βόρειας Συμμαχίας στη διάσκεψη της Βόννης

«Μην περιμένετε να λυθούν τα προβλήματα δεκαετιών με τις συνομιλίες λίγων ημερών. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στην κατανομή των εξουσιών ανάμεσα στις παρατάξεις κατά τη μεταβατική περίοδο στο Αφγανιστάν είναι περισσότερο από μεγάλα» υπογράμμιζε, χτες, ο Φραντσέσκ Βεντρέλ, αναπληρωτής ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για το Αφγανιστάν. Μην κρύβοντας την απαισιοδοξία του και προσπαθώντας να περιορίσει τις προσδοκίες από τη Διάσκεψη των αφγανικών παρατάξεων, ο Βεντρέλ δήλωνε ότι «η διάσκεψη πιθανότατα δε θα ολοκληρωθεί στο τέλος της βδομάδας, αλλά μάλλον θα διαρκέσει μέχρι τις 5 του Δεκέμβρη, οπότε θα συγκληθεί στο Βερολίνο μια πρώτη διάσκεψη των χωρών - δωρητών για την παροχή οικονομικής και ανθρωπιστικής βοήθειας προς το Αφγανιστάν».

Δεύτερη μέρα, χτες, της Διάσκεψης και έγιναν ορατές διαφωνίες ακόμη και στο εσωτερικό της 11μελούς αντιπροσωπείας της Β. Συμμαχίας, που έχει μετονομαστεί από την έναρξη των συνομιλιών σε Ενιαίο Μέτωπο. Ο συμμετέχων Μοχάμεντ Ναντέγκι, εκπρόσωπος του υπουργείου Εμπορίου της Β. Συμμαχίας, υπογράμμιζε ότι «κατ' αρχάς υπάρχει πρόβλημα αντιπροσωπευτικότητας. Η εθνότητα των Ουζμπέκων (5% - 6% του αφγανικού πληθυσμού) είναι παντελώς απούσα ενώ οι Χαζάρας (18% - 20%) έχουν έναν εκπρόσωπο: εμένα. Ουσιαστικά, από το εσωτερικό του Αφγανιστάν εκπροσωπούνται μόνο Τατζίκοι και Παστούνς, ενώ παρευρίσκονται πολλοί από το εξωτερικό που δεν εκπροσωπούν κανέναν, παρά μόνο τον εαυτό τους».

Την ίδια στιγμή, ο Γιουνούς Κανούνι, επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Β. Συμμαχίας και υπουργός Εσωτερικών της τατζικικής καταγωγής, δήλωνε ότι «η ατμόσφαιρα είναι καλή και μπορούν να επιτευχθούν βήματα που θα διευκολύνουν περαιτέρω συμφωνίες». Εντούτοις, κατέστησε σαφές σε όλους τους τόνους ότι η Β. Συμμαχία «διαφωνεί κατηγορηματικά με την ανάπτυξη διεθνούς στρατιωτικής δύναμης στο Αφγανιστάν. Μπορεί να υπάρξει ασφάλεια σε ικανοποιητικό βαθμό και χωρίς αυτήν». Η ανάπτυξη, όμως, διεθνούς δύναμης είναι όρος που θέτει ο πρώην βασιλιάς Ζάχερ Σαχ.

Σύμφωνα με διπλωμάτες του ΟΗΕ, στις ποικίλες συζητήσεις που διεξάγονται, είτε σε ολομέλεια, είτε ανά θέματα, είτε ανά παρατάξεις, έχει συμφωνηθεί μόνο ότι μια «μεταβατική διοίκηση» θα λειτουργήσει ως εκτελεστική εξουσία, το πολύ για 6 μήνες, οπότε και θα συγκληθεί εκτάκτως η Λόγια Τζίργκα για να επιλέξει μια «προσωρινή κυβέρνηση και μια προσωρινή Σούρα (Βουλή), που θα επιφορτιστεί με την εκπόνηση Συντάγματος εντός μιας 2ετίας, το οποίο θα εγκριθεί από άλλη Λόγια Τζίργκα προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για εκλογές». Επίσης, συμφωνήθηκε να «αποδοθεί ένας σημαντικός ρόλος στον Ζάχερ Σαχ» αλλά δε διευκρινίστηκε τι σημαίνει αυτό.

Σε όλα τα υπόλοιπα θέματα, υποστηρίζουν οι διπλωμάτες του ΟΗΕ, υπάρχουν διαφωνίες και ως μοναδικό μέσο πίεσης χρησιμοποιείται ο εκβιασμός της παροχής βοήθειας για την ανασυγκρότηση του Αφγανιστάν. «Κανένα σοβαρό αποτέλεσμα» δεν αναμένει από τη Διάσκεψη στη Βόννη και ο πρώην Πρόεδρος του Αφγανιστάν Μπουρανουντίν Ραμπανί, επαναλαμβάνοντας ότι «πρόοδος θα επιτευχθεί από συνομιλίες μόνο εντός του Αφγανιστάν».