ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 29 Γενάρη 2006
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Τρυφερές σκέψεις

1. Σκέφτομαι πόσοι ποιητές γεννήθηκαν από την ανάγνωση και μόνο των χειρογράφων του 1844 του νεαρού Μαρξ.

2. Σκέφτομαι τη μυθιστορηματική ζωή της Παλαιστίνιας ηρωίδας Λεϊλά Καλέντ από τη Δυτική Οχθη.

3. Σκέφτομαι πόσο δίκιο είχε ο φίλος και πολύ αδελφός Κωστής Μοσκώφ, όταν κάτω από μια έναστρη νύχτα στο Ζαμάλεκ του Καΐρου, μιλώντας για την περιπέτεια της επανάστασης, κατέληγε: «Η ιδεολογική πρακτική του μαρξισμού δεν είναι η μαζικοποίηση της δημοκρατικής τάσης της κατεστημένης κουλτούρας. Δεν είναι ο κυρίαρχος σήμερα λαϊκισμός. Είναι, αντίθετα, η διαλεκτική σύνδεση του καινούριου περιεχομένου με τον καινούριο τρόπο και την καινούρια μορφή. Η διαλεκτική σύνδεση του πριν με το τώρα, της παράδοσης με το πείραμα, του εθνικού με το διεθνές. Αναζήτηση που, πέρα από το στοχασμό, διαχέεται και σε κάθε πολιτιστική πρακτική. Είναι έτσι η ποίηση που εισχωρεί στο στοχασμό, προσθέτοντάς του δίπλα στα εργαλεία της νόησης και τα εργαλεία των αισθήσεων. Είναι η ποίηση που εισχωρεί στους δρόμους, στις πλατείες, στα εργοστάσια, στο σπίτι. Είναι η ροή των θαλασσίων κυμάτων που γίνεται ο “καθημερινός παγκόσμιος ήχος του ανθρώπου”, για να παραφράσουμε τον Βλαδίμηρο Μαγιακόφσκι. Η διοργάνωση της επανάστασης είναι η διοργάνωση του ονείρου, του βασικού αυτού οράματος της ανθρώπινης ύλης, που θα οδηγεί πέρα από την ανθρώπινη προϊστορία στην πραγματική ανθρώπινη Ιστορία. Στον κόσμο όπου ο άνθρωπος θα βρει, σύμφωνα με τη μαρξιανή φράση, όχι μόνο την αλλοτριωμένη από την ταξική κοινωνία υπεραξία της εργασίας του, αλλά και το όλο σώμα του, την ολότητα της δυνάμει ύπαρξής του. Θα δομείται έτσι μέσα από την καθημερινή του πρακτική σε πρόσωπο, προς όψιν του άλλου, στραμμένος στον Άλλο και στον όλο Άλλο. Η “ανάσταση” όπoυ ο παραδομένος λόγος καλεί τον άνθρωπο -η ”θέωση”, δηλαδή η πλήρης απελευθέρωσή του- δεν είναι μόνο η απελευθέρωσή του από τις δομές της κοινωνίας και της φύσης. Η μαρξιστική ιδεολογική πρακτική είναι μια διεργασία φόρτισης του ανθρώπου με νόηση, βιώματα και αισθήσεις -μια διεργασία που, σύμφωνα με τα λόγια του Μαξίμ Γκόρκι, "μετουσιώνει σε αισθητική κάθε μας στιγμή"».

4. Σκέφτομαι τη δύναμη της ζωγραφικής του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι. Συγκεκριμένα, τη Γυναίκα με τα Μπλε, τη Δοκιμή, το Μοντέλο, τη Ρουλέτα, τη Λίλλη Μπρικ και την Έλλις Τζόουνς.

5. Σκέφτομαι τον Νίκο Ζαχαριάδη. Για την ακρίβεια, όσο πιο πολύ τον ξεχνάνε τόσο πιο πολύ τον θυμάμαι εγώ.

6. Σκέφτομαι το γάλα. Οτι, πριν το πιούμε, με τη φρικτή δύναμη της συνήθειας, θα έπρεπε πρώτα να καθρεφτιζόμασταν μέσα του. Για να δούμε, μπορούμε;

7. Σκέφτομαι, σε πείσμα πάντα της πλασματικής εκλογικής πλειοψηφίας που μας κυβερνά, ότι η λεγόμενη εθνική συμφιλίωση δοκιμάζεται άγρια από την «ασθένεια της σκνιπίας», όπως την ονομάζουν οι γέροντες της ερήμου. Ο συνδυασμός σκνιπίας και βλακείας, που με αφθονία μάς παρέχουν τα μεγάλα κόμματα, τινάζει στον αέρα την εθνική συμφιλίωση και τους ζηλωτές της.

8. Σκέφτομαι το δάσος της Καισαριανής, όπου μεγάλωσα και διάβασα για πρώτη φορά τους αθάνατους στίχους του Ντάντε Αλιγκέρι: «Θα θελα, Γκουίντο εσέ, τον Λάπο εμένα αντάμα ένα ξόρκι να μας φέρει σ ένα καράβι που στο κάθε αγέρι να πλέει, όπως ποθούμε, στα χαμένα. Κι ούτε φουρτούνα ή κύματα αγριεμένα, ενόχληση το πλοίο να μην ξέρει, αλλά στον ίδιο πόθο συνεταίροι να θέμε πιότερο να μένουμε ένα. Τη μόνα Βάννα και τη μόνα Λάγια, κι αυτή που χει το νούμερο τριάντα μάγος καλός κοντά μας να μας στείλει: κι εκεί, μιλώντας για έρωτα για πάντα, η καθεμιά θα χαίρεται τα μάγια όσο κι εμείς οι τρεις, πιστεύω, φίλοι».


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ


ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΝΑΣ
Αναζητώντας διέξοδο σε μια δύσκολη εποχή

Εδώ και είκοσι χρόνια υπηρετεί τη λόγια μουσική, συνθέτοντας πλήθος έργων για συμφωνική ορχήστρα, χορωδία, σύνολα μουσικής δωματίου, σόλο όργανα, όπερες, τραγούδια, μουσική για θέατρο, τηλεόραση, κινηματογράφο... Ο λόγος για τον Γιώργο Μηνά, συνθέτη περισσότερων από 120 έργων, που μετά από μια εικοσάχρονη μουσική πορεία καταθέτει την πρώτη του προσωπική δισκογραφική δουλιά. Το CD με ηχογραφήσεις από συναυλίες του συνθέτη - κυκλοφορεί από το μουσικό οίκο «Νικολαΐδης» - περιλαμβάνει τέσσερα έργα του, τα: «Θα πάγω σ' άλλη θάλασσα - Η Πόλις» σε ποίηση Κωνσταντίνου Καβάφη και κείμενο του Γ. Μηνά, «Αιγές...», «"Κι όχι κ' εδώ τες φαντασίες μου" θα πάω μπροστά...» και «Σχερία». Ερμηνευτές είναι το συγκρότημα «Musiko synolo mythos» - σοπράνο: Εύη Τσίρτση, βιολί: Θόδωρος Μουζακίτης, πιάνο: Γιάννης Τσανακαλιώτης, Γιώργος Φιλαδελφέας και Δάφνη Κοτσιάνη, κρουστά: Αλέξανδρος Αγγουριδάκης. Αξίζει να σημειωθεί ότι έργα του Γ. Μηνά έχουν δισκογραφηθεί και ένα CD του «Tal Quintet», καθώς και σε ένα άλλο του «Melos Brass», τα οποία είναι παραγγελίες αυτών των συγκροτημάτων στο συνθέτη. Παράλληλα, την προηγούμενη χρονιά κυκλοφόρησε το δοκίμιό του με τίτλο «Οι Μανικοί της τέχνης», ενώ αναμένεται η έκδοση ενός καινούριου για τη μουσική, με τίτλο «Η σκηνοθεσία μιας παρτιτούρας». Οπως αναφέρει ο Γ. Μηνάς, «τα δοκίμια έχουν απόλυτη σχέση με την Τέχνη και τη μουσική που δημιουργώ. Είναι μέρος της μουσικής μου σκέψης». Η έκδοση του CD και του δοκιμίου έγινε αφορμή για την κουβέντα μας με τον συνθέτη.

- Μετά από μια εικοσαετία που υπηρετείτε τη λόγια μουσική, έχουμε τον πρώτο σας προσωπικό δίσκο. Γιατί χρειάστηκε τόσος χρόνος;

- «Εχω γράψει περισσότερα από 120 έργα. Ομως, όπως γνωρίζετε, στη χώρα μας υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με τη λόγια μουσική, η οποία δεν προωθείται. Οπότε όλο προβλήματα αντιμετωπίζουν οι δημιουργοί σ' αυτό το είδος. Από εκεί ξεκινούν όλα. Δηλαδή δεν υπάρχει ένας φορέας, που θα σου πει "εσείς τι είσαστε; φέρτε μας ν' ακούσουμε ένα έργο σας"... κλπ., κλπ. Δεν υπάρχει τίποτα... Ας μην λένε ότι δεν υπάρχουν έργα ή ότι οι συνθέτες δεν τα καταθέτουν. Να αναφέρω ως παράδειγμα κάποια συμφωνικά έργα μου, που δεν έχουν ποτέ παιχτεί, παρότι τα έχω καταθέσει στις ορχήστρες. Ενα απ' αυτά, "Η γυναίκα της Ζάκυνθος" σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού, έχει κατατεθεί στη Λυρική Σκηνή για ανέβασμα, αλλά δεν έχω πάρει καμιά απάντηση...».

- Ακούγοντας κάποια από τα έργα δημιουργείται ένα αίσθημα αγωνίας....

- «Αυτό υπάρχει κυρίως στα δύο πρώτα έργα, στο "Θα πάγω σ' άλλη θάλασσα" και στις "Αιγές". Υπάρχει το τραγικό στοιχείο, το τι θα κάνει ο ήρωας τελικά, τι θα αποφασίσει... Αλλά και σ' άλλα μου έργα υπάρχει αυτή η αίσθηση».

- Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε στην ποίηση του Καβάφη; Εχετε ασχοληθεί και με άλλους ποιητές, όπως Σολωμό, Κάλβο, Ρίτσο...

- «Ο ποιητικός λόγος σε σχέση με τον ψυχισμό. Ο συγκεκριμένος ήρωας περνάει αυτή τη δραματική πορεία, αλλά στο τέλος μπορεί να επιλέξει. Υπάρχει μια διέξοδος... Αν ο ίδιος θέλει ίσως να ακολουθήσει αυτό το δρόμο».

Αναφερόμενος στη σημερινή κατάσταση που υπάρχει στα μουσικά μας πράγματα, ο Γ. Μηνάς λέει: «Καταρχήν πρέπει να υπάρχουν πολύ καλύτερες συνθήκες για τις ορχήστρες μας, και παράλληλα πρέπει να δημιουργηθούν και άλλες ορχήστρες. Πρέπει να δημιουργηθούν όπερες και όχι όπερα (τουλάχιστον μία στην Αθήνα, μία στη Θεσσαλονίκη και μία στην Κέρκυρα). Και φυσικά αυτή η μουσική πρέπει να γίνει γνωστή, να μάθει ο κόσμος τι είναι η λόγια μουσική. Αν ο κόσμος δεν τη γνωρίσει, πώς θα την κρίνει; Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν ακούσει ένα έργο λόγιας μουσικής ποτέ στη ζωή τους. Πρέπει να υπάρχει καταρχήν παιδεία. Η λόγια μουσική να μπει στα σχολεία, να πηγαίνουν οι δημιουργοί να μιλάνε στα παιδιά, να δίνονται συναυλίες σ' όλη την Ελλάδα. Γιατί αυτή η μουσική σίγουρα μπορεί να προσφέρει και έχει προσφέρει πολλά. Διαφορετικά την κρίνουμε και μέσα στο χρόνο, όπου υπάρχει ένας Μάντζαρος, ένας Σκαλκώτας, ένας Ξενάκης, ένας Χρήστου κ.ο.κ. Ο χρόνος την έχει κρίνει. Αυτό που ισχυρίζονται ότι δεν αρέσει στον κόσμο είναι άλλοθι και μάλιστα πολύ φτωχό. Και το Μέγαρο Μουσικής πρέπει να παρουσιάζει λόγια μουσική, να φιλοξενεί δημιουργούς, να δίνει παραγγελίες για έργα τους, να τα παρουσιάζει. Πού θα βρει να παίξει κάποιος ένα κοντσέρτο για πιάνο και μεγάλη ορχήστρα;».

Με πολύχρονη εμπειρία και στο χώρο της μουσικής εκπαίδευσης (διδάσκει σε μουσικά σεμινάρια και σε ωδεία Ανώτερα Θεωρητικά και Σύνθεση), ο Γ. Μηνάς αναφέρει ότι «υπάρχουν ταλέντα και πάντα θα υπάρχουν. Για να δείξει, όμως, ένα ταλέντο τη δυναμική του, θα πρέπει κι εσύ ως πολιτεία να του δώσεις τα εφόδια, τον τρόπο για να το κάνει. Τις προϋποθέσεις για να μπορέσει να το εκφράσει. Αυτό σήμερα δε γίνεται. Υπάρχουν πολλά και μεγάλα προβλήματα. Θεωρώ ότι τώρα η λόγια μουσική βρίσκεται στο μηδέν. Πρέπει να δούμε πώς θ' ανεβούμε...».


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ