Γρηγοριάδης Κώστας

Η Κομισιόν «ανησυχεί» για τη δημοσιονομική σταθερότητα της «ζώνης ΟΝΕ» το 2001, επισημαίνει ότι «η ύφεση δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι» δημοσιονομικής αστάθειας, προειδοποιεί για τα «ελλείμματα» της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, απαιτεί «περισσότερο συντονισμό» και εφιστά την προσοχή από τις επιπτώσεις των 15 ξεχωριστών δημοσιονομικών πολιτικών στη «ζώνη Ευρώ» και επαναλαμβάνει τις «εντολές» των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων της Λισαβόνας και της Στοκχόλμης για «ιδιωτικοποίηση» των συνταξιοδοτικών συστημάτων «ιδιαίτερα στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία», χώρες που «προβλέπεται αύξηση δημοσίων δαπανών». Πρόκειται για επισημάνσεις της Κομισιόν στην «Εκθεση για τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ το 2001», που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα και είναι η δεύτερη σχετική γενική έκθεση από την 1/1/1999 που ισχύει η ΟΝΕ του Μάαστριχτ.

Οπως δήλωσε ο αρμόδιος επίτροπος, Ισπανός Πέδρο Σόλμπες, «η τωρινή οικονομική επιβράδυνση θα αποτελέσει την πρώτη πραγματική δοκιμή της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας δημοσιονομικής επιτήρησης στη ζώνη Ευρώ», δηλαδή την πρώτη, ουσιαστικά, δοκιμή του περιβόητου «Συμφώνου Σταθερότητας» (ΣΣ) για να δείξει την αντοχή και την «αποτελεσματικότητά» του σε περίοδο οικονομικής ύφεσης.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Κομισιόν «ανησυχεί» ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της ΟΝΕ, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, ενδέχεται να έχουν επιπλέον επιβαρυντικές «επιπτώσεις» στην οικονομία της «ζώνης Ευρώ», αποδεικνύοντας τη σαθρότητα της οικονομικής «ολοκλήρωσης» της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Ο Π. Σόλμπες τόνισε την ανάγκη αντοχής του ΣΣ στις «κυκλικές διακυμάνσεις» και στις επιρροές της «παγκοσμιοποίησης».

Οσον αφορά τις αναφορές στον «εκσυγχρονισμό» των συστημάτων «κοινωνικής προστασίας», αυτές αποτελούν υποχρέωση για το «πλαίσιο» ανάλυσης της ΟΝΕ του Μάαστριχτ εδώ και μια δεκαετία. Για το Μάαστριχτ «δημόσια οικονομικά» σημαίνει σχέση δημοσίου κεφαλαίου - μισθωτής εργασίας. Την περίοδο 1990 - 1999 η «σχέση» αυτή αφορούσε στην «προσαρμογή» των εργαζομένων στις επιταγές του πολυεθνικού κεφαλαίου όσον αφορά το ρόλο του κράτους ως εργοδότη. Από τότε που τέθηκε σε ισχύ η ΟΝΕ (1/1/1999) και με την ανάληψη της εξουσίας από σοσιαλ-«δημοκρατικές» κυβερνήσεις, η «σχέση» αυτή «απλώθηκε» στο σύνολο των «σχέσεων» με την «κοινωνία» και υποχρεωτικά έθιξε ζητήματα «εκσυγχρονισμού» του ασφαλιστικού και του συνταξιοδοτικού.

Η χτεσινή ειδική αναφορά της έκθεσης της Κομισιόν στα συνταξιοδοτικά συστήματα της Ισπανίας, της Ελλάδας και της Πορτογαλίας συνάδει με τις αποφάσεις της Λισαβόνας και της Στοκχόλμης, αλλά, οπωσδήποτε, δίνει ένα «χεράκι» βοήθειας σ' αυτές τις κυβερνήσεις που αντιμετωπίζουν «ειδικά» προβλήματα «εκσυγχρονισμού» εξαιτίας κρατικών δυσλειτουργιών και λαϊκής αντίστασης.

Ιδιαίτερα για την Ελλάδα, όπου το συνταξιοδοτικό αποτελεί, στη συγκυρία, μείζον πρόβλημα για την παραπαίουσα κυβέρνηση. Οι Βρυξέλλες δεν αποφασίζουν, ακόμη, για τα εργατικά, δίνουν «εντολές», αλλά αυτές πρέπει να υλοποιηθούν από τις «εθνικές» κυβερνήσεις. Αλλο πράγμα να στήνεις το «πλαίσιο» και άλλο πράγμα η «ζωή» του. Αλλο πράγμα η «θεωρία» και άλλο η «πράξη», το «συμβάν». Σύμφωνα με πηγές της Κομισιόν, αυτές οι τρεις χώρες, η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία, είναι τα μόνα κράτη - μέλη που έδωσαν «πληροφορίες» στις Βρυξέλλες για το συνταξιοδοτικό, επιζητώντας σαφέστατα «σανίδα σωτηρίας» στα εσωτερικά τους προβλήματα. Και η Κομισιόν προσέτρεξε, για άλλη μια φορά, κάνοντας το «καθήκον», που προτάσσει το γενικό συμφέρον του μεγάλου κεφαλαίου. Η αναφορά της έκθεσης έχει ως εξής: «Σύμφωνα με διαθέσιμες εκτιμήσεις, η γήρανση του πληθυσμού μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των δημοσίων δαπανών μεταξύ 5% και 8% του ΑΕΠ στις επόμενες δεκαετίες, με πιέσεις ιδιαίτερα φορτικές σε ορισμένα κράτη - μέλη - ιδιαίτερα στην Ισπανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία, όπου το καθεστώς συνταξιοδότησης χρηματοδοτείται αναδιανεμητικά».

Η Κομισιόν επαναλαμβάνει ξεκάθαρα την πρόταση για «εκσυγχρονισμό» του καθεστώτος «συμπεριλαμβανομένης και της χρηματοδότησης από κεφαλαιοποίηση των συντάξεων». Η κατάσταση περιγράφεται ως (...) μονόδρομος από την Κομισιόν, αφού σύμφωνα με την «έκθεση» και τις χτεσινές δηλώσεις του αρμοδίου επιτρόπου Π. Σόλμπες «κράτη - μέλη όπως το Βέλγιο, η Ελλάδα και η Ιταλία με υψηλό συσσωρευμένο δημόσιο χρέος, πρέπει να δράσουν με προτεραιότητα στη μείωση του χρέους και όχι στη μείωση της φορολογίας». Μ' άλλα λόγια, η ελληνική κυβέρνηση υποχρεούται έναντι της ΟΝΕ και του ΣΣ για «ταχεία» μείωση του χρέους, ενώ «προβλέπεται σημαντική αύξηση στις δημόσιες δαπάνες για τις συντάξεις». Πλήρες άλλοθι, οι Βρυξέλλες «πιέζουν» για μείωση του χρέους και «δεν υπάρχει άλλη λύση» παρά να πληρώσουν, και πάλι, οι εργαζόμενοι, οι ασφαλισμένοι, οι συνταξιούχοι. Αυτό, δα, δεν είναι και η ουσία των Μααστριχτικών επιταγών;