Τη «Σκύλλα» και τη «Χάρυβδη» θυμίζουν τα σχέδια της κυβέρνησης για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, καθώς μετά τα σχέδια του υπουργείου Υγείας είδε το φως της δημοσιότητας και η εισήγηση του Διοικητή του ΙΚΑ Μ. Νεκτάριου για την αναδιοργάνωση των υγειονομικών υπηρεσιών του ΙΚΑ, η οποία θα συζητηθεί στο σημερινό Διοικητικό Συμβούλιο. Και τα δυο σχέδια επαγγέλλονται την αναβάθμιση των υπηρεσιών της ΠΦΥ προς όφελος του πολίτη, αλλά τελικά ο πολίτης πέφτει θύμα μιας άγριας πολιτικής στη δύσκολη ώρα της ανάγκης.

Βασικός στόχος της «αναδιοργάνωσης» δεν είναι, όπως δημαγωγικά αναφέρεται στη μελέτη, η ικανοποίηση των συμφερόντων των ασφαλισμένων. Είναι η περικοπή των παροχών, η υποβάθμιση των υπηρεσιών υγείας, ώστε να μειωθούν οι δαπάνες για την προστασία και αποκατάσταση της υγείας των εργαζομένων και η δημιουργία ενός συστήματος υγείας, στο οποίο θα συνυπάρχει ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας. Ομως, ο μεν δημόσιος τομέας θα είναι μόνο στον τίτλο, ενώ όλες οι υπηρεσίες του θα λειτουργούν ως ιδιωτικές επιχειρήσεις, ο δε ιδιωτικός θα λειτουργεί παράλληλα, παρασιτικά, αξιοποιώντας και δομές του δημόσιου τομέα, αναπτύσσοντας τη δράση του και την κερδοφορία του σε τμήματα που ο δημόσιος τομέας έχει απαξιωθεί συνειδητά από την κυβέρνηση ή υπολειτουργεί.

Συγκεκριμένα αναφέρεται: «Το σύστημα Διαχείρισης Ολοκληρωμένης Φροντίδας Υγείας απαρτίζεται από ένα δομημένο σύνολο υπηρεσιών, που διασυνδέει τόσο τη χρηματοδότηση των υπηρεσιών, όσο και την παροχή τους... και οι εξειδικευμένες πληροφοριακές εφαρμογές συνδέουν τις υπηρεσίες του ιδρύματος τόσο μεταξύ τους, όσο και με εξωτερικούς προμηθευτές υπηρεσιών υγείας, όπως νοσοκομεία, κλινικές, διαγνωστικά κέντρα κ.ά.».

Το προτεινόμενο μοντέλο «αναδιοργάνωσης» αφορά όλα τα επίπεδα παροχής υπηρεσιών υγείας (Α`βάθμιο και Β`βάθμιο), τη φαρμακευτική δαπάνη, τις υγειονομικές επιτροπές για τις αναπηρικές συντάξεις, το υγειονομικό προσωπικό και την επιμόρφωσή του, αλλά και άλλες υπηρεσίες υγείας και χρήση της νέας τεχνολογίας, όπως μικροβιολογικών εργαστηρίων, διαχείριση βιοϊατρικής τεχνολογίας, πρόσθετων παροχών, δαπάνες για έκτακτη περίθαλψη, κάρτα υγείας, ιατρικός φάκελος, τηλεφωνική γραμμή υγείας. Ενδεχομένως, όλες αυτές τις ανατροπές, στους πιο καίριους τομείς του συστήματος παροχών υπηρεσιών υγείας που συνδέονται και με τη χρηματοδότηση, αλλά και με την προσφορά υπηρεσιών προς τους ασφαλισμένους, εκτός από τους τομείς που ανοιχτά λέγεται, η Διοίκηση του ΙΚΑ μπορεί να θέλει να τις λειτουργήσει ως πρότυπα, ως μοντέλα για τις γενικές ανατροπές στο σύστημα υγείας που έχει ξεκινήσει και εφαρμόζει η κυβέρνηση.

Η Διοίκηση του ΙΚΑ επιλέγει να εφαρμόσει το μοντέλο της πρότυπης μονάδας βραχείας νοσηλείας στο 3ο Νοσοκομείο, που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση. Μ' αυτή τη μέθοδο της πιλοτικής εφαρμογής, που ήδη έχει ξεκινήσει σε κάποιους τομείς, η Διοίκηση του ΙΚΑ θα «τυποποιήσει», λειτουργώντας πρώτα πιλοτικά μοντέλα λειτουργίας των υπηρεσιών υγείας, που στην ουσία θα υποβαθμίζουν την παροχή, θα είναι χαμηλότερης ποιότητας, αλλά και ποσότητας, με στόχο να μειωθούν οι δαπάνες, ν' αυξηθούν τα κέρδη είτε του δημόσιου είτε του ιδιωτικού κεφαλαίου, αδιαφορώντας για την κάλυψη των αναγκών των εργαζομένων.

Στην εισήγηση του ΙΚΑ, στο κεφάλαιο για την αναδιοργάνωση των νοσοκομείων, αναφέρεται: «Η σκοπιμότητα της αναδιοργάνωσης των νοσοκομείων του ΙΚΑ συνδέεται τόσο με τα προβλήματα που χαρακτηρίζουν τη νοσοκομειακή περίθαλψη, που παρέχει άμεσα ο Οργανισμός όσο και με τις μελλοντικές προοπτικές και μετασχηματισμούς που αναμένονται στη σφαίρα της δημόσιας δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας».

Οι αιτίες για τη σχεδιαζόμενη «αναδιοργάνωση», όπως αυτές αναφέρονται στην εισήγηση της Διοίκησης του ΙΚΑ, είναι οι εξής ελλείψεις οργάνωσης των υπηρεσιών:

• Υψηλής ποιότητας στην άσκηση της φροντίδας από τους επαγγελματίες υγείας.
• Αξιοπιστίας των ασθενών στους λειτουργούς της υγείας.

Ολες αυτές οι ελλείψεις έχουν ως αποτέλεσμα, όπως το ΙΚΑ ισχυρίζεται, «τη διόγκωση της κατανάλωσης πόρων» δημόσιων αλλά και ιδιωτικών.

Βεβαίως, υπάρχουν ελλείψεις στην οργάνωση και λειτουργία των υπηρεσιών υγείας του ΙΚΑ, όπως επίσης και κατασπατάληση πόρων χωρίς να ικανοποιούνται οι ανάγκες των ασθενών, αλλά εάν ήταν μόνο αυτές οι ελλείψεις και υπήρχε η πολιτική βούληση, ήταν πολύ εύκολο να διορθωθούν, διότι η συνειδητή πολιτική απαξίωση που ασκεί η κυβέρνηση στο δημόσιο τομέα τις δημιούργησε.

Υπάρχουν όμως και άλλες σημαντικότερες, που δείχνουν σαφέστερα το πολιτικό στίγμα.

Τέτοιες είναι: ελλείψεις υγειονομικού, ιατρικού και διοικητικού προσωπικού μόνιμης και αποκλειστικής απασχόλησης. Με τους συμβασιούχους και με λίγες ώρες στο ΙΚΑ και μετά στον ιδιωτικό τομέα δεν παρέχονται ολοκληρωμένες και επιστημονικά σωστές υπηρεσίες υγείας, που θα 'χουν στο κέντρο της προσοχής τους τον ασθενή και τις ανάγκες του.

• Ελλείψεις βιοϊατρικής τεχνολογίας που οδηγούν τους ασθενείς, κατά μάζες, στα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα.
• Ελλείψεις σε νοσοκομειακά κρεβάτια και ιδιαίτερα ειδικοτήτων που έχουν τη μεγαλύτερη ζήτηση, όπως ογκολογικά, καρδιοχειρουργικά, γυναικολογικά, ψυχιατρικά, που οδηγούν και πάλι τους ασθενείς στα ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές, στα οποία επειδή τις περισσότερες φορές δεν αρκεί το ποσό του ασφαλιστικού ταμείου για να καλύψει τα έξοδα, πληρώνουν μεγάλα ποσά επιπλέον οι ίδιοι οι ασθενείς.

Αυτές οι ελλείψεις οδηγούν στην πληρωμή μεγάλων κονδυλίων προς την ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα και είναι η κύρια αιτία κακής οργάνωσης και λειτουργίας του συστήματος υγείας του ΙΚΑ, που είναι σε βάρος των ασφαλισμένων και των οικογενειών τους.

Η προτεινόμενη αναδιοργάνωση έχει αρνητικές επιπτώσεις στους υγειονομικούς και διοικητικούς υπαλλήλους του ΙΚΑ και μάλιστα τους πλήττει διπλά. Πρώτον ως ασφαλισμένους που χρησιμοποιούν και αυτοί τις υπηρεσίες υγείας του ΙΚΑ και κατά δεύτερο λόγο, χτυπώντας εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματά τους, εντείνει την εντατικοποίηση, περνάει τη σύνδεση μισθού - παραγωγικότητας, τους αναγορεύει μετά την υποχρεωτική τους επανακατάρτιση ως τον υπ' αριθμόν 1 παράγοντα, «την κρίσιμη μάζα», για την επιτυχία της «αναδιοργάνωσης». Δηλαδή θα είναι αυτοί που θα τους αναγκάσουν να προπαγανδίσουν και να εφαρμόσουν στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις σε βάρος των συμφερόντων τους και συνολικά της εργατικής τάξης. Συγκεκριμένα η εισήγηση της Διοίκησης του ΙΚΑ για το προσωπικό αναφέρει: «Κρίσιμος παράγοντας αποτελεσματικής υλοποίησης αποτελεί η αποδοχή του νέου περιβάλλοντος εργασίας από το υγειονομικό προσωπικό... θα διαχειριστεί αποτελεσματικά τους ασθενείς που θα επισκεφτούν τη μονάδα υγείας (ΜΥ), ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένα θετικό κλίμα των ασφαλισμένων απέναντι στη διαδικασία αλλαγών... θα αποτελέσει την κρίσιμη μάζα που θα υποστηρίξει τη διαδικασία αλλαγών. Με βάση προδιαγραφές... θα επιλέγει το κατάλληλο προσωπικό... και θα καθοριστούν οι νέοι πρόσθετοι ρόλοι του προσωπικού».

Συνολικώς, η επιχειρούμενη αναδιοργάνωση θα είναι σε βάρος των ασφαλισμένων, διότι μειώνει ποσοτικά και ποιοτικά τις ήδη υποβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας του ΙΚΑ και ταυτόχρονα αναδεικνύει τον ιδιωτικό επιχειρηματικό τομέα, που δραστηριοποιείται στο χώρο της υγείας, ως ισότιμο με το δημόσιο «προμηθευτή υπηρεσιών υγείας».

Για να αποκρύψει τις αρνητικές συνέπειες, η Διοίκηση του ΙΚΑ ετοιμάζει επικοινωνιακές μεθόδους «που θα έχουν ως στόχο την αποδοχή του νέου τρόπου λειτουργίας του ΙΚΑ».