Πρέπει να σημειωθεί πως μετά από τη «διαδρομή» της στην Ευρώπη, στην Αμερική, στην Ασία, για πρώτη φορά η αφρικανική ήπειρος θα φιλοξενήσει αυτό το σημαντικό πολιτικό γεγονός του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος.

Για το ζήτημα των Διεθνών Συναντήσεων, των θεμάτων που βρίσκονται στο επίκεντρό τους, συνολικότερα για τη συνεισφορά τους, τις δυσκολίες που υπάρχουν και τις άλλες πρωτοβουλίες του ΚΚΕ στο διεθνές κίνημα, μιλήσαμε με τον Ελισαίο Βαγενά, μέλος της ΚΕ και Υπεύθυνο του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ του Κόμματος.

-- Η Διεθνής Συνάντηση των ΚΚ, που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του ΚΚΕ πριν από 12 χρόνια, θα πραγματοποιηθεί φέτος στη Νότια Αφρική. Τι σηματοδοτεί η πραγματοποίηση αυτού του ετήσιου γεγονότος για το κομμουνιστικό κίνημα;

-- Η Διεθνής Συνάντηση των ΚΚ έκανε μέσα σε 12 χρόνια αρκετά βήματα. Ενα από αυτά είναι πως πλέον διεξάγεται σε διάφορες χώρες και ηπείρους. Ετσι, μετά τη διεξαγωγή της επί 7 συνεχή χρόνια στην Αθήνα, «ταξίδεψε» στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας, στο Μινσκ της Λευκορωσίας, στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας, στο Νέο Δελχί της Ινδίας, ενώ φέτος θα φιλοξενηθεί από το Νοτιοαφρικανικό ΚΚ στο Γιοχάνεσμπουργκ.

Αυτή η συνεχής, αδιάκοπη πορεία καταδεικνύει πως αυτή η μορφή κοινής δράσης, που ξεκίνησε μετά από πρωτοβουλία του ΚΚΕ, έχει ριζώσει, δοκιμάστηκε και καθιερώθηκε, παρά τις δυσκολίες.

Η φετινή πραγματοποίησή της στη Νότια Αφρική δεν είναι, βέβαια, τυχαία. Η αφρικανική ήπειρος βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο ενός σκληρότατου ανταγωνισμού ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, παλιές κι ανερχόμενες, για το φυσικό της πλούτο, τους δρόμους μεταφοράς της ενέργειας και των εμπορευμάτων. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη συγκροτήσει τη δική τους στρατιωτική δύναμη για την Αφρική (AFRICOM), το ΝΑΤΟ περιπολεί στη Σομαλία και ετοιμάζεται να βάλει «πόδι» σε μια σειρά περιοχές της Αφρικής. Η ΕΕ και η Κίνα με το πρόσχημα της βοήθειας και της «ανάπτυξης των υποδομών» της Αφρικής, όλο και περισσότερο ανοίγουν το δρόμο για τα δικά τους μονοπώλια στην περιοχή. Είναι πλέον ζήτημα χρόνου και αυτές οι δυνάμεις να αποστείλουν εκεί τα δικά τους στρατεύματα. Αλλωστε, με μια μορφή είναι ήδη εκεί, μέσα από τις δεκάδες «ειρηνευτικές» στρατιωτικές αποστολές και τους ιδιωτικούς στρατούς, που συνδράμουν στην ασφάλεια των «επενδυτών» - καπιταλιστών.

Ετσι, η διοργάνωση της Διεθνούς Συνάντησης των ΚΚ στη Νότια Αφρική υποδηλώνει πως το κομμουνιστικό κίνημα δεν είναι αδιάφορο γι' αυτές τις εξελίξεις. Εκφράζει την αλληλεγγύη του με τους κομμουνιστές και τα λαϊκά κινήματα της Αφρικής, που παλεύουν με τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και τα μονοπώλια.

-- Ποια ζητήματα αναμένεται να αναδειχτούν και να βρεθούν στο επίκεντρο της προσοχής των αντιπροσώπων;

-- Στο επίκεντρο των Διεθνών Συναντήσεων των ΚΚ εξακολουθούν να βρίσκονται οι εκτιμήσεις των βασικών τάσεων στο σύγχρονο ιμπεριαλιστικό σύστημα, η ανάπτυξη της αντίστασης στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, η αντιιμπεριαλιστική αλληλεγγύη, το ταξικό συνδικαλιστικό ρεύμα, η πάλη για την ειρήνη και τα άλλα κινήματα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, καθώς και τα ζητήματα της πάλης κατά του αντικομμουνισμού. Και η Διεθνής Συνάντηση των ΚΚ στη Νότια Αφρική θα επικεντρώσει σε αυτά τα ζητήματα, αφού διεξάγεται σε μια στιγμή που η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση βαθαίνει και η όποια ανάκαμψη, από τις ίδιες τις αστικές κυβερνήσεις, προβλέπεται ότι θα είναι αναιμική. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι, που ζούνε μέσα στην ανεργία, την υποαπασχόληση, με μισθούς και συντάξεις πείνας, βιώνουν την αστική κρατική κι εργοδοτική τρομοκρατία και αυθαιρεσία, έρχονται αντιμέτωποι με τα αδιέξοδα του καπιταλισμού. Ταυτόχρονα, σε συνθήκες όξυνσης των λαϊκών προβλημάτων, όπως της υγείας, της παιδείας, της στέγης, της κοινωνικής ασφάλισης, που έχουν μετατραπεί σε εργαλείο πλουτισμού για το κεφάλαιο, έχουμε και την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Διαμορφώνεται μια τάση αλλαγής του συσχετισμού δυνάμεων ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που, ωστόσο, έχουν κοινό μέτωπο απέναντι στους λαούς. Οχι τυχαία, στην πρόσφατη Σύνοδο του ΝΑΤΟ εγκρίθηκε η νέα στρατηγική αντίληψη, που εκτός των άλλων προβλέπει τη χρησιμοποίηση του ΝΑΤΟ σε βάρος των λαϊκών κινημάτων σε κάθε γωνιά του πλανήτη και στο εσωτερικό των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ.

Τα ζητήματα αυτά, όπως και η πολιτική συμμαχιών των ΚΚ, η πολιτική τους πρόταση θα είναι στο επίκεντρο της συνάντησης της Νοτίου Αφρικής, που εξάλλου διεξάγεται με θέμα: «Το βάθεμα της κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος. Καθήκοντα των κομμουνιστών, ενισχύοντας την κοινωνική συμμαχία, δυναμώνοντας το αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο στην πάλη για την υπεράσπιση της κυριαρχίας, την ειρήνη, την πρόοδο, για το σοσιαλισμό».

-- Πώς επηρεάζει τις εργασίες των Διεθνών Συναντήσεων η κατάσταση της κρίσης, που βιώνει το διεθνές κομμουνιστικό κι εργατικό κίνημα, ιδιαίτερα μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ;

-- Στις γραμμές του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος εξακολουθούν να ασκούν σοβαρή ιδεολογικοπολιτική πίεση οι δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού, που στην Ευρώπη έχουν πρωτοστατήσει στη συγκρότηση του λεγόμενου «Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς». Αυτή η επίδραση εκδηλώνεται σε διάφορα ζητήματα και στις συζητήσεις στις Διεθνείς Συναντήσεις. Για παράδειγμα, ένα σημαντικό ζήτημα είναι το θέμα της αναγκαιότητας και ρεαλιστικότητας του σοσιαλισμού σε συνθήκες προσωρινής νίκης της αντεπανάστασης. Ορισμένα ΚΚ στην αντιμετώπιση αυτού του θεμελιώδους ζητήματος ξεκινούν λαθεμένα από τον αρνητικό συσχετισμό δύναμης, που υπάρχει παγκοσμίως, κι όχι από το αδιαμφισβήτητο γεγονός της ωρίμανσης των αντικειμενικών προϋποθέσεων για τη σοσιαλιστική επανάσταση, της ιστορικής απαίτησης να επιλυθεί η βασική αντίθεση της σημερινής κοινωνίας, ανάμεσα στο κεφάλαιο και στην εργασία. Ωστόσο, η ιστορική εμπειρία, όπως έχει εκτιμήσει το Κόμμα μας στο 18ο Συνέδριο, μας μαρτυρά πως τα KK οφείλουν να διαμορφώνουν τη στρατηγική τους ανεξάρτητα από το συσχετισμό δύναμης. Διαφορετικά θα οδηγηθούν σε υποχώρηση από τη θέση ότι ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό δε μεσολαβεί κάποιο ενδιάμεσο κοινωνικό σύστημα, επομένως και ενδιάμεση πολιτική εξουσία ανάμεσα στην αστική και την επαναστατική εργατική εξουσία.

Ενα άλλο ζήτημα είναι η στάση απέναντι στο χαρακτήρα του ιμπεριαλισμού και των ιμπεριαλιστικών διακρατικών ενώσεων, αφού ορισμένα ΚΚ ταυτίζουν στην ανάλυσή τους τον ιμπεριαλισμό με τις ΗΠΑ, αγνοώντας ή ακόμη κι εξιδανικεύοντας το ρόλο άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, όπως της ΕΕ, ή και ανερχόμενων δυνάμεων, όπως είναι οι χώρες του BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα).

Στο επίκεντρο της διαπάλης είναι η επικαιρότητα του μαρξισμού - λενινισμού, αφού ορισμένα ΚΚ, κάτω από την επίδραση της αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ, και επηρεασμένα από την αστική προπαγάνδα, αμφισβητούν την κοσμοθεωρία μας ή πλευρές της, συχνά καλυπτόμενα πίσω από τις λεγόμενες «εθνικές ιδιαιτερότητες». Αυτή τους η στάση τα οδηγεί σε παραίτηση από θεμελιακές νομοτέλειες της σοσιαλιστικής επανάστασης και οικοδόμησης.

Ακόμη, ένα επίκαιρο ζήτημα στο οποίο μπορούμε να σταθούμε είναι η συζήτηση γύρω από στάση των κομμουνιστών απέναντι στην καπιταλιστική κρίση. Οπου υπάρχει αντιπαράθεση με τον επηρεασμό που ασκούν αστικά και μικροαστικά ιδεολογήματα σχετικά με το χαρακτήρα της κρίσης, των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, με απόψεις για «κρατική παρέμβαση» και «επανακρατικοποίηση», για «παγκόσμια διακυβέρνηση» και «ρύθμιση της αγοράς».

Υπάρχουν, επίσης, ζητήματα, που προκύπτουν και αφορούν διαφορετικές εκτιμήσεις για το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε στον 20ό αιώνα, τη στάση των κομμουνιστών απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία και την κεντροαριστερά, γενικότερα το ζήτημα των συμμαχιών. Κάποιες φορές, έχουμε την εμφάνιση κοινοβουλευτικών αυταπατών, ακόμη και την υιοθέτηση πλευρών της ιμπεριαλιστικής επιχειρηματολογίας των τελευταίων 20 χρόνων περί «τρομοκρατίας», κάτι που οδηγεί σε αντιλήψεις απόρριψης της ένοπλης πάλης κ.ά.

Γι' αυτά και αρκετά άλλα ζητήματα υπάρχει συζήτηση και αντιπαράθεση στα πλαίσια των Διεθνών Συναντήσεων των ΚΚ, αφού το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, παρά τα βήματα των τελευταίων χρόνων, εξακολουθεί να βιώνει μια μεγάλη ιδεολογικοπολιτική κρίση.

-- Σ' αυτές τις συνθήκες, με ποιον τρόπο οι Διεθνείς Συναντήσεις βοηθούν το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα να ξεπεράσει τη δυσχερή κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα;

-- Η ίδια η διεξαγωγή των Διεθνών Συναντήσεων βοηθά στην ανάγκη τα ΚΚ να βρίσκονται, να ανταλλάσσουν απόψεις και εκτιμήσεις, να αντιπαρατίθενται, να ενημερώνουν για τις πρωτοβουλίες τους, να επιδιώκουν το συντονισμό της δράσης τους. Σ' αυτήν την κατεύθυνση, μέσα από αυτές τις Συναντήσεις καθιερώθηκε τόσο το «Ενημερωτικό Δελτίο» των ΚΚ, που εκδίδεται στα αγγλικά, όσο και η ιστοσελίδα του SOLIDNET, μέσα από τα οποία τα ΚΚ ενημερώνουν για τις θέσεις και τις πρωτοβουλίες τους.

Μέσα από τις Διεθνείς Συναντήσεις διευκρινίζονται ζητήματα, γίνεται προσπάθεια τα ΚΚ να καταλήγουν, όταν είναι δυνατόν, σε συγκεκριμένες θέσεις για διάφορα ζητήματα, καθώς και να καθορίζουν συγκεκριμένες δράσεις ενάντια στους ιμπεριαλιστές, στον αντικομμουνισμό, δράσεις αλληλεγγύης μ' αγωνιζόμενους λαούς και κινήματα.

Ετσι, η Ομάδα Εργασίας των ΚΚ, που φροντίζει από κοινού για τον τόπο, την ημερομηνία και το θέμα της Διεθνούς Συνάντησης, έχει πλέον αναλάβει και το ρόλο του συντονισμού των κοινών δράσεων, που αποφασίζονται στις Διεθνείς Συναντήσεις.

-- Είναι αρκετή πλέον η μορφή αυτή των Διεθνών Συναντήσεων; Ποιες άλλες μορφές χρησιμοποιούνται;

-- Το Κόμμα μας θεωρεί πως οι Διεθνείς Συναντήσεις των ΚΚ, όπως και οι περιφερειακές συναντήσεις (των ΚΚ της Βαλκανικής, της Ανατολικής Μεσογείου, Ερυθράς θάλασσας και Περσικού κ.ά.) καθώς και οι θεματικές συναντήσεις, οι διμερείς επαφές, αποτελούν δοκιμασμένες μορφές, που βοηθούν το κομμουνιστικό κίνημα στις σημερινές συνθήκες.

Εχουμε, επιπλέον, εκτιμήσει πως σήμερα, προβάλλει, με ακόμα μεγαλύτερη απαίτηση, η ανάγκη να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, με συγκεκριμένα, σταθερά, πρακτικά βήματα, συγκρότησης και διαμόρφωσης του κομμουνιστικού πόλου, μιας διακριτής δηλαδή παρουσίας κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων, κομμουνιστικών δυνάμεων που δουλεύουν δραστήρια στην κατεύθυνση ενιαίας επαναστατικής στρατηγικής του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος.

Σ' αυτήν την κατεύθυνση, έχει διαμορφωθεί η «Διεθνής Κομμουνιστική Επιθεώρηση» (ΔΚΕ), στην οποία συμμετέχουν τα θεωρητικά περιοδικά ή εφημερίδες 11 κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων [«Ετούντ Μαρξιστ» (Κόμμα Εργασίας Βελγίου), «Ντεμπάτε Αμπιέρτο» (Κομμουνιστικό Κόμμα Βενεζουέλας), «Κομμουνιστική Επιθεώρηση» (Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας), «Προπουέστα Κομμουνίστα» (Κομμουνιστικό Κόμμα των Λαών της Ισπανίας), «Σοσιαλίστ Λάτβιι» (Σοσιαλιστικό Κόμμα Λετονίας), «Τσάιτουνγκ φομ Λετσεμπούργκερ φολεκ» (Κομμουνιστικό Κόμμα Λουξεμβούργου), «Ελ Κομμουνίστα» (Κόμμα των Κομμουνιστών, Μεξικό), «Σζαμπαντσάγκ» (Ουγγρικό Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα), «Μαρξίσμ ι Σοβρεμένοστ» (Ενωση Κομμουνιστών Ουκρανίας), «Σοβέτσκι Σαγιούζ» (Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα Ρωσίας), «Γκελενέκ» (Τουρκικό Κομμουνιστικό Κόμμα)], που έχουν δεσμευτεί σε ένα πλαίσιο αρχών.

Σ' αυτό το πλαίσιο σημειώνεται, μεταξύ άλλων πως: «Τα θεωρητικά και πολιτικά περιοδικά των ΚΚ που συνεργαζόμαστε στην έκδοση της «Διεθνούς Κομμουνιστικής Επιθεώρησης», συναντηθήκαμε με κριτήριο την κοινή μας αντίληψη για σημαντικότατα ζητήματα του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, την υπεράσπιση των αρχών του μαρξισμού - λενινισμού, του προλεταριακού διεθνισμού, την αναγκαιότητα της σοσιαλιστικής επανάστασης, της δικτατορίας του προλεταριάτου και της οικοδόμησης της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Ενώνουμε τις δυνάμεις με σκοπό να συμβάλλουμε στη θεωρητική και ιδεολογική ανασύνταξη του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος σε στέρεη μαρξιστική - λενινιστική βάση παρά τις όποιες διαφορετικές προσεγγίσεις έχουμε σε ζητήματα τακτικής και στρατηγικής».

Το 1ο τεύχος της ΔΚΕ κυκλοφόρησε πρόσφατα και στα ελληνικά και κάποιος μπορεί να το προμηθευτεί από τη «Σύγχρονη Εποχή».

Πρόκειται για ένα πολύ σύνθετο και δύσκολο εγχείρημα, που απαιτεί επίμονες και επίπονες προσπάθειες από το Κόμμα μας και από άλλα ΚΚ. Ωστόσο, είναι σίγουρο, πως είναι για εμάς τους κομμουνιστές μονόδρομος, αφού μόνον η αποκατάσταση της ιδεολογικοπολιτικής ενότητας του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, η επεξεργασία κοινής επαναστατικής στρατηγικής απέναντι στη στρατηγική των ιμπεριαλιστών, θα βοηθήσει το κομμουνιστικό κίνημα να ανακάμψει. Γιατί, ισχυρό αντιιμπεριαλιστικό κίνημα μπορεί να υπάρξει μόνον με ενιαίο κομμουνιστικό κίνημα, που θα χει επαναστατική στρατηγική που να το στηρίζει.