ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ.--

Ενα συμπίλημα πρότερων αποφάσεων του ΟΗΕ για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων είναι η «νέα» ομόφωνη απόφαση (υπ' αριθμόν 1887) που εξέδωσε χτες το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού, το οποίο για πρώτη φορά στην ιστορία του συνεδρίασε με προεδρεύοντα ηγέτη των ΗΠΑ.

Η απόφαση καλεί όσες χώρες δεν έχουν υπογράψει τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων (ΝΡΤ) να το πράξουν και όσες την έχουν υπογράψει να τη σεβαστούν και να την τηρήσουν. Καλεί επίσης όλες τις χώρες να διαπραγματευτούν τη μείωση των πυρηνικών οπλοστασίων, να μειώσουν τον κίνδυνο της «πυρηνικής τρομοκρατίας» και να επιτρέψουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας την εφαρμογή μέτρων και αντιποίνων εις βάρος όσων παραβιάζουν τις πυρηνικές τους υποχρεώσεις ή συνιστούν απειλή για την «παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια»...

Ο Μπάρακ Ομπάμα πάντως προσπάθησε να εξαργυρώσει προς όφελός του την απόφαση του σώματος και φορώντας το «φιλειρηνικό» προσωπείο ρητόρευσε υπέρ ενός «κόσμου ελεύθερου από πυρηνικά». Πρόσθεσε έτσι ότι «το διεθνές δίκαιο δεν είναι υπόσχεση χωρίς αντίκρυσμα και οι συμφωνίες πρέπει να εφαρμόζονται»... Αντίθετα, δεν είπε λέξη και φυσικά δεν υιοθέτησε την πρόταση του Κινέζου ομολόγου του Χου Ζιντάο προκειμένου όλες οι πυρηνικές δυνάμεις α) να μην κάνουν πρώτες χρήση πυρηνικών όπλων και β) να μη χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα σε βάρος χωρών που δεν έχουν όπλα τέτοιου είδους...

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν δεν ξέχασε το Ιράν λέγοντας ότι θα πρέπει να ασκηθούν νέες κυρώσεις εις βάρος του για το πυρηνικό του πρόγραμμα...

Μέσα σ' όλα αυτά, ο ΓΓ του ΟΗΕ, Μπαν Γκι Μουν, χαιρόταν ισχυριζόμενος πως διέκρινε «μία ιστορική στιγμή που προσφέρει μία νέα αρχή για ένα νέο μέλλον».

Παρόντες στη συνεδρίαση του ΣΑ σε επίπεδο ηγετών ήταν οι πρώην υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ (που είναι και σύμβουλος του νυν προέδρου Ομπάμα) και Τζορτζ Σουλτζ και ο πρώην υπουργός Αμυνας επί Κλίντον, Ουίλιαμ Πέρι.

Παράλληλα, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ δεκάδες ηγέτες πήραν και χτες το λόγο ανεβαίνοντας στο βήμα του ομιλητή. Οι περισσότεροι έθιξαν την ανάγκη «διεθνούς συντονισμού» για έξοδο από την καπιταλιστική κρίση, «μέτρα» για την ανάσχεση ή περιορισμό των κλιματικών αλλαγών, μέτρα «αντιμετώπισης» της φτώχειας κ.ά.

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.--

Εντείνονται οι πιέσεις των «6» (ΗΠΑ, Ρωσία, Βρετανία, Κίνα, Γαλλία και Γερμανία) προς την Τεχεράνη προκειμένου να «δώσει σοβαρή απάντηση» για το πυρηνικό της πρόγραμμα, στην, προγραμματισμένη για την 1η Οκτώβρη, μεταξύ τους συνάντηση. Οι «6», παρά το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η Τεχεράνη κατασκευάζει πυρηνικά όπλα, υποστηρίζουν ότι η «μη ύπαρξη επαρκών στοιχείων περί του αντιθέτου», συνιστά από μόνη της «απειλή».

Για άλλη μια φορά, βέβαια, δεν λείπουν οι διαφωνίες. Χτες, στο περιθώριο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Αμερικανός Πρόεδρος δήλωνε ότι «ο χρόνος για νέο γύρο διαλόγου τελειώνει» για την ιρανική ηγεσία. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών και ο Γάλλος Πρόεδρος, που άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επιβολής νέων κυρώσεων.

Η «είδηση», όμως, ήρθε από τη ρωσική πλευρά. Ο Πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ, μετά από συνάντηση με τον Ομπάμα, δήλωνε ότι οι κυρώσεις «ορισμένες φορές μοιάζουν αναπόφευκτες». Συμπλήρωσε, όμως, ότι γενικώς, δεν τις θεωρεί «αποτελεσματικές» και ότι «χρειάζονται περισσότερα κίνητρα προκειμένου να πεισθεί το Ιράν να εγκαταλείψει την αντιπαραγωγική του στάση». Επανέλαβε ότι τάσσεται υπέρ ενός ειρηνικού πυρηνικού προγράμματος αλλά όχι υπέρ της κατασκευής πυρηνικών όπλων. Αντίθετα, σταθερή μοιάζει, προς το παρόν, να παραμένει η Κίνα, επιμένοντας ότι η επιβολή επιπλέον κυρώσεων δεν πρόκειται ν' αποφέρει αποτελέσματα και ότι θα πρέπει «να ενταθεί περαιτέρω η διπλωματία».

Σε μια μισοάδεια αίθουσα, από την οποία αποχώρησαν κατά τη διάρκεια της ομιλίας του και άλλες αντιπροσωπείες (μεταξύ αυτών η αμερικανική και η καναδική) μίλησε, χτες, ο Ιρανός Πρόεδρος. Ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ απέφυγε αριστοτεχνικά να αναφερθεί στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, αρκούμενος να ταχθεί υπέρ της κατάργησης των πυρηνικών όπλων και όλων των όπλων μαζικής καταστροφής. Στη συνέχεια επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στο Παλαιστινιακό, κατηγόρησε το Ισραήλ για «βάρβαρη» συμπεριφορά και τις «δυτικές δυνάμεις» (χωρίς όμως να κατονομάσει κάποια) για υποκρισία «αφού μιλούν για δημοκρατία τη στιγμή που την καταπατούν» και για «διάδοση του πολέμου, της αιματοχυσίας, της επιθετικότητας, της τρομοκρατίας, του εκφοβισμού» στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και στο Αφγανιστάν. Αναφέρθηκε, δε, και στις προεδρικές εκλογές στο Ιράν, υποστηρίζοντας ότι εξασφάλισε μια «μεγάλη αναμφισβήτητη νίκη». Τέλος, δεν παρέλειψε αναφορές «φιλίας», δηλώνοντας ότι το Ιράν «είναι έτοιμο να σφίξει το χέρι οποιουδήποτε το τείνει με εντιμότητα». Στο πλευρό του Ιράν ως προς το δικαίωμά του να διαθέτει ειρηνική πυρηνική ενέργεια, τάχθηκε ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος, Λούλα ντα Σίλβα. Παράλληλα, έντονη ήταν η φημολογία ότι στη συνάντηση τουΟκτώβρη, η Τεχεράνη θα ζητήσει από τους «6» να της προμηθεύσουν πυρηνικό καύσιμο, πιθανώς επιδιώκοντας να αποδείξει τον ειρηνικό χαρακτήρα του προγράμματός της, αφού θα πρόκειται για ουράνιο εμπλουτισμένο σε χαμηλό ποσοστό, το οποίο δύσκολα χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.--

Ως «ριψοκίνδυνο βήμα», τόσο όσον αφορά στο γενικότερο στόχο της βελτίωσης της εικόνας των ΗΠΑ στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο, όσο και ως προς τη διατήρηση περιφερειακής, έστω και επιφανειακής, ηρεμίας, χαρακτηρίζουν οι περισσότεροι αναλυτές την υπαναχώρηση Ομπάμα από τη θέση που είχε διατυπώσει και επαναλάβει αρκετές φορές περί «αναγκαιότητας παγώματος της εποικιστικής δραστηριότητας» στα παλαιστινιακά κατεχόμενα εδάφη ως προϋπόθεση επανέναρξης των ισραηλινο-παλαιστινιακών επαφών. Η υπαναχώρηση, που έγινε κατά τη διάρκεια της τριμερούς συνάντησης μεταξύ Ομπάμα - Αμπάς - Νετανιάχου, μιας συνάντησης που δρομολόγησε ο Λευκός Οίκος, έδωσε το έναυσμα για θριαμβολογίες της ισραηλινής πλευράς, ενώ προκάλεσε έντονες ανησυχίες και απογοήτευση στην παλαιστινιακή.

Βέβαια, η προεδρία Ομπάμα εξέφρασε ανοιχτά τη διαφωνία της με τη νομιμότητα των εποικισμών. Αυτό, όμως, επί της ουσίας, έκαναν και όλοι οι προκάτοχοί της. Δηλώνοντας, πριν από μήνες όταν άρχιζε και η διαμεσολαβητική προσπάθεια του ειδικού απεσταλμένου Τζορτζ Μίτσελ, ότι «δεν μπορεί να υπάρχει καμία εποικιστική δραστηριότητα σε εδάφη που η παλαιστινιακή πλευρά διεκδικεί για το μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος» και θέτοντας, αρχικώς, το «πάγωμα» του εποικισμού ως όρο επανέναρξης των ισραηλινο-παλαιστινιακών συνομιλιών, η Ουάσιγκτον «έθρεψε» ψευδαισθήσεις, στις οποίες σήμερα δεν ανταποκρίνεται. Πιθανώς, επειδή, σε πρώτο επίπεδο δε θέλει να υπάρξει ένταση στις ισραηλινο-αμερικανικές σχέσεις, πιέζει πλέον για διαπραγματεύσεις «άνευ προϋποθέσεων». Το ότι σε αυτές εντάσσει ακόμη και τα ζητήματα εκείνα που η ισραηλινή πλευρά αρνείται να συζητήσει, δε βελτιώνει διόλου το κλίμα.

Γιατί και η παλαιστινιακή πλευρά, υπό την Προεδρία Αμπάς, όπως και άλλες φιλο-αμερικανικές αραβικές ηγεσίες (π.χ. Αίγυπτος, Ιορδανία) είχαν υιοθετήσει την προϋπόθεση «παγώματος» του εποικισμού και πλέον είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπαναχωρήσουν αν θέλουν ν' αποφύγουν μια έκρηξη λαϊκής οργής. Ηδη, ο πρόεδρος Αμπάς απέκλεισε το ενδεχόμενο άμεσης επανέναρξης διαπραγματεύσεων, τονίζοντας ότι «δε θέλει να υπάρξει ένταση με τους Αμερικανούς, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει τίποτε στην ατζέντα των συνομιλιών, ούτε καν οι αναγκαίες προϋποθέσεις». Συμπλήρωσε, βέβαια, ότι δε θ' αρνηθεί το διάλογο μέχρις ότου «εκπονηθεί μια ατζέντα».