Κατά την περίοδο 1997-2006, το μέσο πραγματικό ΑΕΠ της χώρας αυξανόταν με ρυθμό 4,1%, ήτοι υπήρξε μια σωρευτική αύξηση μεγαλύτερη του 50%. Αν στο ποσοστό αυτό προσθέσουμε και την αναθεώρηση του ΑΕΠ κατά 25% (σε ονομαστικούς όρους), που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για την περίοδο από το 2000 έως το 2005, το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι κατά την προηγούμενη δεκαετία παράχθηκε στη χώρα ένας τεράστιος πλούτος. Εύλογα, όμως, αναρωτιέται κανείς: Πού διοχετεύτηκε αυτός ο τεράστιος πλούτος και - κυρίως - ποιοι τον καρπώθηκαν; Σε ποιο βαθμό η μεγάλη αυτή άνοδος του ΑΕΠ υποδηλώνει και μια αντίστοιχη άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας και κατά συνέπεια μία βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης της χώρας; Στις ερωτήσεις αυτές κλήθηκε να απαντήσει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Ν. Γκαργκάνας, κατά την παρουσίαση της ενδιάμεσης έκθεσης νομισματικής πολιτικής. Μόνο που αντί απάντησης, ...επιτέθηκε στον «Ρ», τον οποίο κατηγόρησε για ...παραπληροφόρηση!

Ανεξάρτητα από την απροθυμία του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας να απαντήσει στο ερώτημα ποιοι καρπώθηκαν την τεράστια αύξηση πλούτου - που παράχθηκε από τους εργαζόμενους - τα επίσημα κυβερνητικά στοιχεία βοούν από μόνα τους. Με τα υψηλά επίπεδα ανάπτυξης που εμφανίζει η Ελλάδα στην τελευταία δεκαετία, βρέθηκε στις πρώτες θέσεις - αν όχι στην πρώτη - μεταξύ των 25 χωρών-μελών της ΕΕ, αλλά και στις πρώτες θέσεις του πίνακα με τις χώρες του πλανήτη που σημείωσαν την ταχύτερη άνοδο του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Αυτό, με τη σειρά του, τι σημαίνει, ότι το σύνολο των Ελλήνων πολιτών της χώρας είναι σήμερα - αφήνουμε κατά μέρος την αναθεώρηση - κατά 50% πιο πλούσιο, σε σχέση με το έτος βάσης, το 1997; `Η μήπως σημαίνει πως ο μέσος πολίτης της χώρας είναι σε θέση να αγοράσει σήμερα εμπορεύματα και υπηρεσίες κατά 50% περισσότερα απ' ό,τι πριν από 10 χρόνια;

Δε χρειάζεται να ανατρέξουμε και πάλι σε ειδικούς για να πούμε το αυτονόητο. Οτι σε ταξικές κοινωνίες, με αντιτιθέμενα οικονομικά και κοινωνικά συμφέροντα, ακόμα και στην περίοδο της ανοδικής φάσης του οικονομικού κύκλου, η ευημερία δεν μπορεί να είναι γενική, ούτε έχει καθολικά χαρακτηριστικά. Αντίθετα, σε περιόδους άνθησης της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής, ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού είναι καταδικασμένο να γίνει φτωχότερο, να βρεθεί στα επίπεδα της απόλυτης ή της σχετικής ένδειας.

Στις κεφαλαιοκρατικές κοινωνίες το χρονιάτικο παραγόμενο προϊόν αναλύεται στα εξής επιμέρους στοιχεία του: Α) Στο τμήμα του παραγόμενου προϊόντος που διατίθεται για την αντικατάσταση των στοιχείων που αναλώθηκαν στην παραγωγική διαδικασία (μέσα παραγωγής, πρώτες ύλες, κλπ.). Για να συνεχιστεί ομαλά η αναπαραγωγική διαδικασία, πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη ώστε η αξία των μέσων παραγωγής που - μέσω της παραγωγικής διαδικασίας - πέρασε στο προϊόν (φθορά των μηχανών) αλλά και η αξία των πρώτων και βοηθητικών υλών που αναλώθηκαν στο σύνολό τους, να αντικατασταθούν με ίσο αριθμό αντιτύπων. Επομένως, ένα μέρος του παραγόμενου προϊόντος - το οποίο μπορούμε να ονομάσουμε και σταθερό κεφάλαιο - πρόκειται να καταναλωθεί παραγωγικά. Β) Αν από το παραγόμενο προϊόν αφαιρέσουμε το σταθερό κεφάλαιο (δηλαδή, το τμήμα εκείνο που αφορά στην παραγωγική κατανάλωση), το προϊόν που απομένει προορίζεται για την ατομική κατανάλωση, τόσο των κεφαλαιοκρατών, όσο και των εργαζομένων. Αυτό είναι το ακαθάριστο εισόδημα της κοινωνίας.

Το ακαθάριστο εισόδημα της κοινωνίας αναλύεται, με τη σειρά του, στο τμήμα του προϊόντος που αφορά στους μισθούς των εργαζομένων ή στο μεταβλητό κεφάλαιο του κεφαλαιοκράτη επιχειρηματία. Μεταβλητό κεφάλαιο, την αξία του οποίου ο εργαζόμενος αναπαράγει στη διάρκεια του πληρωμένου χρόνου της εργάσιμης μέρας. Αν από το ακαθάριστο εισόδημα αφαιρέσουμε τους μισθούς, τότε προκύπτει το καθαρό εισόδημα, το οποίο αντιστοιχεί στο υπερπροϊόν που δημιουργούν οι εργάτες στη διάρκεια του απλήρωτου εργάσιμου χρόνου τους και το οποίο προορίζεται για την ατομική κατανάλωση των κεφαλαιοκρατών.

Αυτό, σε γενικές γραμμές, είναι και το σχήμα της απλής αναπαραγωγής του κεφαλαίου, όπου, για λόγους κατανόησης του φαινομένου, δε λαμβάνεται υπόψη η φάση της διεύρυνσής του (συσσώρευση του κεφαλαίου). Κοντολογίς, το τμήμα του χρονιάτικου προϊόντος που προορίζεται για την ατομική κατανάλωση της κοινωνίας (ακαθάριστο εισόδημα) αποτελεί το αντικείμενο της ταξικής πάλης μεταξύ των παραγωγών του προϊόντος, των εργαζόμενων τάξεων και των μη παραγωγικών ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής. Οσο μεγαλύτερο είναι το υπερπροϊόν, τόσο πιο μικρό είναι το μερίδιο των μισθών και αντίστροφα. Πρόκειται για τη γνωστή (αν και όχι ακριβή) αντίθεση κερδών - μισθών και της εξέλιξής τους.

Οτι ο ελληνικός καπιταλισμός ζει μια εκρηκτική άνθηση κερδοφορίας το μαρτυρά πληθώρα στοιχείων (ΣΕΒ, τραπεζών, κλπ.). Για παράδειγμα, από τις ετήσιες εκθέσεις των βιομηχάνων (ΣΕΒ) προκύπτει ότι η κερδοφορία των ελληνικών βιομηχανικών επιχειρήσεων με τη μορφή των Ανώνυμων Εταιρειών (ΑΕ) και των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) βρίσκεται σε ανοδική τροχιά από το 1995... Την άνοδο των τραπεζικών κερδών - η οποία συνοδεύεται από μια πρωτοφανή τοκογλυφική δραστηριότητα - φροντίζουν να μας την υπενθυμίζουν οι ίδιοι οι τραπεζίτες. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, τα κέρδη των εισηγμένων εταιρειών στο Χρηματιστήριο - μεγάλες ΑΕ και ΕΠΕ - εμφανίζονται στο εννιάμηνο Γενάρη - Σεπτέμβρη 2006 αυξημένα κατά 52%.

Το περίεργο της υπόθεσης είναι ότι τα επίσημα κείμενα του υπουργείου Οικονομίας και της Τράπεζας της Ελλάδας (εκθέσεις, προϋπολογισμός) αποφεύγουν να αναφερθούν στην εξέλιξη των κερδών και στην παράθεση σχετικών στοιχείων... Ετσι, στην τελευταία έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας διαβάσαμε πάρα πολλά για την εξέλιξη του κόστους εργασίας και τις ...βλαβερές του συνέπειες στην ανταγωνιστική θέση της ελληνικής οικονομίας, αλλά δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά για την εξέλιξη των καπιταλιστικών κερδών. Παράλειψη; Οχι βέβαια.

Ετσι, ανατρέξαμε σε στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (τα αναπαράγει η έκθεση του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ) για να μάθουμε ότι η αποδοτικότητα κεφαλαίου στην Ελλάδα ανήλθε το 2005 στο 28,3%. Με την επίδοση αυτή η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση της ΕΕ των «15». Αυτό και μόνο το στοιχείο αποκαλύπτει την κρυψίνοια, στην οποία καταφεύγουν οι επίσημες αρχές για την παράθεση στοιχείων που αφορούν σε καθολικά στοιχεία για την κεφαλαιοκρατική κερδοφορία. Γιατί έτσι αποκαλύπτεται ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει πληθωρισμός μισθών, αλλά πληθωρισμός κερδών. Αποδεικνύεται, επίσης, ότι οι «Ελληνες» κεφαλαιοκράτες, μεταξύ των υψηλών περιθωρίων κέρδους (ο λόγος πωλήσεων προς κόστος πωληθέντων) και της προάσπισης της ανταγωνιστικής τους θέσης στο διεθνή στίβο, προτιμούν το πρώτο. Και μετά, σαν άσπιλες παρθένες, κραυγάζουν ότι υποχωρεί η ανταγωνιστική θέση της χώρας και ζητούν μέτρα για τον έλεγχο του κόστους εργασίας...

Από τη σκοπιά αυτή, τα μέτρα που προτείνει η Τράπεζα της Ελλάδας αποσκοπούν στη δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών για την απρόσκοπτη συνέχιση της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Κερδοφορία, η οποία έχει καταστεί συνώνυμο της ανταγωνιστικής θέσης του ελληνικού κεφαλαίου. Ετσι, και στην τελευταία έκθεση, διαπιστώνεται ότι θα πρέπει να ληφθούν πρόνοιες για την αντιμετώπιση των «μακροοικονομικών ανισορροπιών» και των «διαρθρωτικών αδυναμιών». Η αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών προϋποθέτει τη λήψη μέτρων για τη μείωση του δημόσιου χρέους της χώρας, του υψηλότερου - μετά την Ιταλία - μεταξύ των χωρών-μελών της ΕΕ των «15».

Αρα, οι πολιτικές λιτότητας σε μισθούς, συντάξεις, δημόσιες δαπάνες θα πρέπει να συνεχιστούν επί μακρόν. Με την ίδια λογική αντιμετωπίζουν και το ασφαλιστικό σύστημα, αλλά και τις δαπάνες Υγείας, τομείς όπου, αν δε ληφθούν μέτρα, θα έχουν ως αποτέλεσμα την επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών, μετά το - έτος-ορόσημο - 2015. Και αυτό λόγω της γήρανσης του πληθυσμού... Στο εύλογο ερώτημα, αν το έχουν ως δεδομένο ότι η Ελλάδα θα μετατραπεί ούτως ή άλλως, νομοτελειακά, σε χώρα γερόντων, φυσικά δεν απαντούν. Η μακάβρια αυτή άποψη - η Ελλάδα χώρα γηράσκουσα - αποτελεί τη βάση των σαθρών επιχειρημάτων τους.

Ομως, εκτός από τις μακροοικονομικές ανισορροπίες, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και οι διαρθρωτικές αδυναμίες... Τι είναι διαρθρωτικές αδυναμίες; Μα διαρθρωτική αδυναμία είναι φυσικά η ...ανελαστική αγορά εργασίας, η οποία για να ελαστικοποιηθεί θα πρέπει να καταργηθούν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, δηλαδή οι κατώτατοι μισθοί, να απελευθερωθεί το όριο των ομαδικών απολύσεων... Διαρθρωτική αδυναμία είναι φυσικά και ο υψηλός πληθωρισμός, ο οποίος συνεπάγεται απώλειες ανταγωνιστικότητας, όπου η ευθύνη βαρύνει και πάλι τους εργαζόμενους...

Ετσι θα φτάσουμε στην ...τέλεια κοινωνία. Αυτή τη φορά, ο δρόμος για την κόλαση δεν είναι καν στρωμένος με καλές προθέσεις...

*Περιοχή της Αλάσκας, όπου ανακαλύφθηκε χρυσός, που πυροδότησε τον γνωστό «πυρετό» σε κάθε είδους τυχοδιώκτες