Turkish Presidency

Από την πρόσφατη συνάντηση Ερντογάν - Σάρατζ

Ενδεικτικές είναι και οι δηλώσεις που έκανε προ ημερών ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν, ανακοινώνοντας ότι επιταχύνονται οι προετοιμασίες για την κατασκευή της νέας διώρυγας της Κωνσταντινούπολης («Κανάλ Ινσταμπούλ»). Αναφερόμενος στη Συνθήκη του Μοντρέ (με την οποία το 1936 ρυθμίστηκαν οι όροι διέλευσης των πλοίων από τα διεθνούς γεωστρατηγικής σημασίας Στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων), ο Ερντογάν εξέφρασε προβληματισμούς για τα οφέλη που αντλεί η τουρκική αστική τάξη και ισχυρίστηκε ότι με την εν λόγω Συνθήκη «δεν έχουμε κανένα δικαίωμα στα Στενά και τα πλοία περνούν όπως θέλουν. Σκεφτείτε, χρησιμοποιούν τα Στενά και δεν κερδίζουμε τίποτα. Ομως με το "Κανάλ Ινσταμπούλ" θα δημιουργηθούν δικαιώματα, όπως συμβαίνει και στη διώρυγα του Σουέζ».

Την περασμένη Κυριακή, η τουρκική Βουλή ενέκρινε και το σύμφωνο στρατιωτικής συνεργασίας Ερντογάν - Σάρατζ, που ερμηνεύτηκε ως «πράσινο φως» ακόμα και για την αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη. Σύμφωνα με τα σχετικά ρεπορτάζ, η συμφωνία περιλαμβάνει συνεργασία στους τομείς της «ασφάλειας» και της στρατιωτικής εκπαίδευσης και κοινές ασκήσεις για την «άμυνα» και την ανάσχεση «της τρομοκρατίας και της παράνομης μετανάστευσης».

Ο Τούρκος Πρόεδρος υπεραμύνθηκε της συμφωνίας με τον Σάρατζ, επαναλαμβάνοντας ότι «θα εκπληρώσουμε όλα όσα περιέχει η συμφωνία (...) θα ενισχύσουμε και στρατιωτικά τη στήριξή μας στη Λιβύη και θα αξιολογήσουμε όλα τα μέσα που χρειάζεται να παρασχεθούν από γη, αέρα και θάλασσα», αλλά και υπογραμμίζοντας ότι όλος ο σχεδιασμός της Αγκυρας σε Λιβύη, Συρία και συνολικά στην Ανατολική Μεσόγειο υποτάσσεται σε μια κοινή στρατηγική «αντιμετώπισης» σχεδιασμών που φαίνεται ότι απειλούν τη θέση της, ή τουλάχιστον ότι δεν διασφαλίζουν τις δικές της προτεραιότητες.

Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο και ενώ εντείνεται το αλισβερίσι της Αγκυρας με την Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες και τη Μόσχα, ο Ερντογάν επανέφερε προκλητικές αξιώσεις που αμφισβητούν ευθέως κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου, διαμηνύοντας ταυτόχρονα ότι δεν απορρίπτει παζάρια, αρκεί να προκύψουν οφέλη και για τα μονοπώλια που εκπροσωπεί. «Οσοι κάνουν σχέδια σε νησιά αμφισβητούμενης κυριαρχίας στο Αιγαίο, να ξέρουν πως το πεδίο δεν είναι ελεύθερο. Εκείνοι που εποφθαλμιούν τα δικαιώματα της Τουρκίας με σχέδια που ετοίμασαν οι ίδιοι για τα νησιά και τις βραχονησίδες στο Αιγαίο, για τα οποία δεν έχουν την κυριαρχία τους, πρέπει να ξέρουν ότι ο δρόμος δεν είναι ανοιχτός», είπε και πρόσθεσε: «Ας μην έρθει κανείς με πρόθεση να μας αποκλείσει, να μας παγιδεύσει στα παράλιά μας ή να σφετεριστεί τα οικονομικά μας δικαιώματα. Δεν έχουμε καμία πρόθεση να ξεκινήσουμε μια σύγκρουση με οποιονδήποτε για κανέναν λόγο ή να κλέψουμε από οποιονδήποτε τα δικαιώματά του».

Η αντίθεση του Ισραήλ στη συμφωνία Ερντογάν - Σάρατζ δεν σημαίνει επιδείνωση στις σχέσεις Τελ Αβίβ - Αγκυρας, επισήμανε ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ισραέλ Κατζ μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο «Channel 13» αργά το βράδυ της Δευτέρας. Ο Κατζ ξεκαθάρισε πως η συμφωνία Τρίπολης - Αγκυρας είναι «απίθανο» να οδηγήσει σε σύγκρουση με την Τουρκία, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Αυτό είναι η θέση του Ισραήλ. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα στείλουμε πολεμικά πλοία να αντιμετωπίσουν την Τουρκία». Χαρακτηρίζοντας τον Τούρκο Πρόεδρο «αντίπαλο», ο Κατζ εκτίμησε πως ούτε το Ισραήλ ούτε η Τουρκία επιδιώκουν τη σύγκρουση.

Το ίδιο διάστημα, οι Τούρκοι αξιωματούχοι, με επικεφαλής τον υφυπουργό Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ, διαπιστώνοντας την συνέχιση της συνεργασίας ανάμεσα στη Ρωσία και τον Λίβυο στρατηγό Χαλίφα Χάφταρ, μετέβησαν τη Δευτέρα στη Μόσχα. Το ακριβές αποτέλεσμα των συνομιλιών που έγιναν εκεί με Ρώσους διπλωμάτες δεν έγινε άμεσα γνωστό, εντούτοις επιβεβαιώθηκε η συνάντηση που θα έχει στις 8 Γενάρη στην Κωνσταντινούπολη ο Ερντογάν με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν, αναφορικά με τις εξελίξεις στη Λιβύη αλλά και στη Συρία.

Νωρίτερα οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Σεργκέι Λαβρόφ, συζήτησαν την «ειρηνευτική» διαδικασία στη Συρία και τη «σταθεροποίηση της κατάστασης» στη Λιβύη με πρωτοβουλία της Αγκυρας.

Επίσης, λογαριασμός στο «Twitter» ο οποίος αναφέρεται στον «Λιβυκό Εθνικό Στρατό» του Χάφταρ υποστήριξε το πρωί της Τρίτης πως ο ίδιος μέσα στις επόμενες μέρες θα επισκεφτεί την Αθήνα.

Για τις εξελίξεις σε Λιβύη και Συρία συζήτησαν τηλεφωνικά αργά τη Δευτέρα και ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραχίμ Καλίν με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Ρόμπερτ Ο' Μπράιαν. Σύμφωνα με ανακοίνωση της τουρκικής κυβέρνησης, οι δύο αξιωματούχοι αντάλλαξαν και απόψεις για τις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας και την «κατάσταση όσον αφορά την ασφάλεια» σε Συρία και Λιβύη. Ακόμα, συζήτησαν την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τέλος, ενδεικτική της πολύμορφης ενθάρρυνσης της τουρκικής επιθετικότητας ήταν και νέα άσκηση (PASSEX) που έγινε στην περιοχή μεταξύ Κρήτης και Λιβύης και έγινε γνωστή από το λογαριασμό «Twitter» του 6ου Αμερικανικού Στόλου. Συμμετείχαν αμερικανικό αεροπλανοφόρο και τουρκικές φρεγάτες, ενώ στη σχετική ανάρτηση γινόταν λόγος για τη σημασία ενίσχυσης της «διαλειτουργικότητας» του ΝΑΤΟ και της «θαλάσσιας ασφάλειας».

Πυκνό είναι το κυβερνητικό πρόγραμμα των επόμενων ημερών, στο φόντο των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, με την κυβέρνηση της ΝΔ, έχοντας την πλήρη συναίνεση και των υπόλοιπων αστικών πολιτικών δυνάμεων, να μπλέκει όλο και πιο βαθιά το λαό στη δίνη των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και «διευθετήσεων» που δρομολογούνται και τα οποία επιχειρεί να παρουσιάσει στο λαό ως τάχα «ασπίδα» για την εδαφική ακεραιότητα, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, την ειρήνη και την ασφάλεια.

Στο πλαίσιο αυτό, «ιδιωτική επίσκεψη» στην Κωνσταντινούπολη πραγματοποιεί σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας, επισήμως προκειμένου να παραστεί στην πατριαρχική θεία λειτουργία των Χριστουγέννων στο ναό του Αγίου Γεωργίου. Στη συνέχεια θα γίνει δεκτός στο Οικουμενικό Πατριαρχείο από τον Βαρθολομαίο, σε άλλη μια κίνηση που από κυβερνητικούς κύκλους συνδέεται με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και τους ανοιχτούς «διαύλους» προς την Τουρκία.

Επιπλέον, στις 2 Γενάρη θα υπογραφεί στην Αθήνα διακρατική συμφωνία Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ για τον ενεργειακό αγωγό «East Med». Η συμφωνία θα υπογραφεί καταρχάς από τους πρωθυπουργούς Ελλάδας και Ισραήλ και τον Πρόεδρο της Κύπρου, και προβλέπεται να ολοκληρωθεί με την υπογραφή της και από την Ιταλία σε μετέπειτα χρόνο, με την αιτιολογία πως η τελευταία δεν έχει ακόμα αποφασίσει για το σημείο κατάληξης του αγωγού στο έδαφός της.

Ακολουθεί στις 4 ή 5 Γενάρη τετραμερής συνάντηση στο Κάιρο σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών Αιγύπτου, Κύπρου, Ελλάδας και Γαλλίας, με την κυβέρνηση να επιχειρεί και εδώ να δημιουργήσει κάλπικες προσδοκίες στο λαό ότι οι συμμαχίες του κεφαλαίου, που μπλέκουν ακόμα βαθύτερα το λαό στη δίνη των ανταγωνισμών, κατοχυρώνουν τάχα τα συμφέροντά του.

Στη συνέχεια, στις 7 Γενάρη, ο Κυρ. Μητσοτάκης συναντάται στην Ουάσιγκτον με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ, με θέματα μεταξύ άλλων τις εξελίξεις στην περιοχή και το ρόλο που επιθυμεί να διαδραματίσει εκεί η ντόπια αστική τάξη, ώστε να διασφαλίσει μερίδια από την καπιταλιστική λεία. Την ίδια μέρα θα παρευρεθεί, θα μιλήσει και θα δεχτεί ερωτήσεις σε εκδήλωση του ευρωατλαντικού ινστιτούτου «Atlantic Council», με θέμα τις «ελληνοαμερικανικές σχέσεις για το 2020 και τα επόμενα χρόνια».

Τέλος, στις 8 Γενάρη θα γίνει συνάντηση των τεχνικών επιτροπών των ΥΠΕΞ Ελλάδας και Αιγύπτου, οι οποίες εξετάζουν το θέμα οριοθέτησης ΑΟΖ, θέμα που «τρέχει» 15 χρόνια τώρα, μετρά ήδη 10 γύρους διερευνητικών επαφών, ενώ στο τραπέζι έχουν πέσει σκέψεις και για «μερική» οριοθέτηση των ΑΟΖ των δύο χωρών.