Από τις συγκρούσεις στην τουρκο-συριακή μεθόριο

Το ΝΑΤΟ καλωσόρισε το τουρκικό αίτημα και έσπευσε, διά του ΓΓ του, Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, να δεσμευτεί ότι θα υπάρξει άμεση ανταπόκριση. Πρακτικά βέβαια αυτό σημαίνει αρκετές ημέρες καθυστέρησης, καθώς εκτός από τις ημέρες που χρειάζονται για τη μελέτη και εγκατάστασή τους, οι μόνες χώρες που μπορούν να προμηθεύσουν την Τουρκία με «Πάτριοτ» είναι οι ΗΠΑ, Ολλανδία και Γερμανία, με τις δύο τελευταίες να χρειάζονται έγκριση του Κοινοβουλίου προκειμένου να πραγματοποιηθεί η μεταφορά των συστοιχιών. Η γερμανική κυβέρνηση μάλιστα θα πρέπει να ξεπεράσει και την αρνητική στάση της κοινής της γνώμης, η οποία σύμφωνα με δημοσκόπηση που διενήργησε το Ινστιτούτο «Infratest-Dimap» για λογαριασμό του κρατικού γερμανικού τηλεοπτικού δικτύου ARD, σε ποσοστό 59% θεωρεί «λάθος» την αποστολή γερμανικών «Πάτριοτ» στην Τουρκία.

Η προοπτική ανάπτυξης «Πάτριοτ» στη συρο-τουρκική μεθόριο προκάλεσε την άμεση και έντονη αντίδραση της Ρωσίας που, με τον τρόπο αυτό, βρίσκεται να έχει σε πολύ μικρή απόσταση από τα σύνορά της μια τόσο απτή απειλή. Φυσικά, δεν ήταν αυτό το ζήτημα που έθιξε στις δηλώσεις του και στην τηλεφωνική συνομιλία του με τον Ράσμουσεν ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών. Ο Σεργκέι Λαβρόφ υποστήριξε ότι ασχέτως προθέσεων, όπου υπάρχει τέτοια συσσώρευση όπλων, αυξάνει αυτομάτως η πιθανότατα να χρησιμοποιηθούν, κάτι που στη συγκεκριμένη περίπτωση θα σημάνει τη γενίκευση των συγκρούσεων σε μια περιοχή πολύ μεγαλύτερη από τα όρια της Συρίας και με πολύ περισσότερους εμπλεκόμενους σε αυτήν.

Ενδεικτικές της εξαιρετικά ρευστής κατάστασης που επικρατεί στην τουρκο-συριακή μεθόριο είναι οι συγκρούσεις που μαίνονται τις τελευταίες ημέρες στη συνοριακή συριακή πόλη Ρας αλ Αϊν. Η πόλη εδώ και αρκετές εβδομάδες έχει περιέλθει υπό τον έλεγχο των ενόπλων μισθοφόρων δύο ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων, του «μετώπου αλ Νούσρα» και της «Γουράμπα αλ Σαμ», οι οποίες μετά από αρκετές ημέρες μαχών εκδίωξαν το συριακό στρατό. Το ζήτημα είναι ότι η πόλη κατοικείται από Κούρδους, και στην ευρύτερη περιοχή κεντρικός είναι ο ρόλος της Δημοκρατικής Ενωσης των Κούρδων της Συρίας και του ένοπλου σκέλους της, των Επιτροπών Λαϊκής Προστασίας, οι οποίες ζήτησαν από τους ισλαμιστές να αποχωρήσουν το ταχύτερο από την πόλη διότι δεν είναι καλοδεχούμενοι.

Η αντιπαράθεση έλαβε, όπως αναμενόταν, πολύ γρήγορα στρατιωτικές διαστάσεις και οι δύο πλευρές συγκεντρώνουν δυνάμεις προετοιμαζόμενες για ευρεία σύγκρουση. Οι ισλαμιστές μισθοφόροι, παρουσιάζουν εαυτούς ως μέρος των αντικαθεστωτικών δυνάμεων, και κατηγορούν τους Κούρδους μαχητές ότι «υπερασπίζουν το καθεστώς Ασαντ». Οι Κούρδοι μαχητές, από την άλλη, θεωρούν παρέμβαση την παρουσία των ισλαμιστών και δηλώνουν ότι δεν τους χρειάζονται για να προωθήσουν τις αλλαγές που επιθυμούν στη χώρα τους. Το πόσο επικίνδυνες διαστάσεις μπορεί να λάβει η κατάσταση και το πόσο καθοριστική μπορεί να είναι η παρουσία συστοιχιών «Πάτριοτ» στη μεθόριο γίνεται εύκολα αντιληπτό αν λάβει κανείς υπόψη τις καταγγελίες της Δημοκρατικής Ενωσης των Σύρων Κούρδων ότι ο τουρκικός στρατός «στηρίζει» τους ισλαμιστές μισθοφόρους ακόμη και με άμεση εμπλοκή στις μάχες, προφανώς γιατί θεωρεί τις Επιτροπές Λαϊκής Προστασίας παρακλάδι του ΡΚΚ.

Παράλληλα, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι ενδο-ιμπεριαλιστικές τριβές όσον αφορά στο εύρος επιρροής που ο καθείς επιδιώκει να αποκτήσει στο νεοσύστατο αντικαθεστωτικό σχήμα της «Εθνικής Συμμαχίας» που προέκυψε υπό ασφυκτικές πιέσεις -κυρίως αμερικανικές- πριν από λίγες ημέρες στην Ντόχα. Το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου -δηλαδή οι πετρελαιομοναρχίες της περιοχής: Ομάν, Κατάρ, Κουβέιτ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σ. Αραβία και Μπαχρέιν- και η Τουρκία αναγνώρισαν το νέο σχήμα ως «μοναδικό νόμιμο εκπρόσωπο του συριακού λαού» από την πρώτη στιγμή, προσπαθώντας προφανώς να αποκτήσουν επ' αυτού τη μεγαλύτερη δυνατή επιρροή κυρίως διά της χρηματικής (και εξοπλιστικής) βοήθειας.

Ο γαλλικός ιμπεριαλισμός έσπευσε, επίσης, να κάνει το πρώτο βήμα, όπως έγινε και στην περίπτωση της Λιβύης, αποβλέποντας σε ευρύτερη επιρροή και για την όποια «επόμενη μέρα». Στα βήματά του και η Βρετανία, που μέσα σε μόλις τρεις ημέρες υπερσκέλισε τις «επιφυλάξεις» ως προς την αντιπροσωπευτικότητα της «Εθνικής Συμμαχίας» και του πραγματικού της ερείσματος εντός της συριακής κοινωνίας που εξέφρασε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Χέιγκ κατά τη συνάντησή του με την ηγεσία της Συμμαχίας την περασμένη Παρασκευή. Ετσι μία μόλις μέρα μετά τη σύνοδο των ΥΠΕΞ της ΕΕ, οι οποίοι αναγνώρισαν ως «νόμιμο εκπρόσωπο» αλλά όχι «μοναδικό» την Εθνική Συμμαχία, η Βρετανία κάλεσε την «Εθνική Συμμαχία» να εγκαταστήσει εκπρόσωπό της στο Λονδίνο, όπως είχε ήδη γίνει στο Λονδίνο.

Από την άλλη, οι ΗΠΑ, αν και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του νέου σχήματος και επέβαλαν το «οργανόγραμμά» του αλλά και τους οριζόμενους ως στόχους του, δεν εμφανίζονται προς το παρόν έτοιμες να το «υιοθετήσουν» πλήρως. Επιφυλακτικές - και έχει σημασία αυτό ως προς το πώς εξελίσσεται η διαμόρφωση συσχετισμού και νέων συμμαχιών στην ευρύτερη περιοχή της - εμφανίζονται και οι νέες ηγεσίες των Τυνησίας, Λιβύης, αλλά και της Αιγύπτου.

Καλωσόρισαν το νέο σχήμα αλλά προχωρούν συγκρατημένα και δηλώνουν ότι «περιμένουν να δουν αποδείξεις ως προς την αντιπροσωπευτικότητα» του σχήματος. Ιδιαίτερα στην περίπτωση της Αιγύπτου, η διστακτικότητά της θα μπορούσε να σχετίζεται με το γεγονός ότι το «Εθνικό Συριακό Συμβούλιο» που κυριαρχείται από τους ισλαμιστές «Αδελφούς Μουσουλμάνους», αδελφό κόμμα του προέδρου Μούρσι, περιθωριοποιήθηκε στο πλαίσιο του νέου σχήματος και είναι ακόμη ρευστό το τι επιρροή θα ασκήσει τελικά.

Επίσης το Ιράν έκφρασε την έντονη δυσφορία του για την υπόθεση της τοποθέτησης «Πάτριοτ» στην Τουρκία και με δηλώσεις του ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου, Αλί Λαριτζανί, σημείωσε ότι θα δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερες επιπλοκές, με απρόβλεπτες συνέπειες στην ευρύτερη περιοχή.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι τόσο η σύσταση νέου αντικαθεστωτικού σχήματος όσο και η έναρξη της διαδικασίας για ανάπτυξη αντιπυραυλικών συστοιχιών «Πάτριοτ» στη συρο-τουρκική μεθόριο εγκαινιάζουν ένα νέο κύκλο κλιμάκωσης των ενδο-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων με αιχμή τη Συρία και στόχο ολόκληρη την περιοχή και μελλοντικά. Οπως φάνηκε και από τη μεγάλη δυστοκία που παρατηρήθηκε κατά τις προσπάθειες διαμόρφωσης της «Εθνικής Συμμαχίας» στην Ντόχα, οι αντεγκλίσεις έχουν εισέλθει πλέον σε φάση ανοιχτής εκδήλωσης των αντιπαραθέσεων και μεταξύ των «φίλιων» ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο επικίνδυνες και απρόβλεπτες τις εξελίξεις για τους λαούς της ευρύτερης περιοχής.