Γρηγοριάδης Κώστας

Τα μονοπώλια συνδέουν ευθέως και απροκάλυπτα το ζήτημα της γλωσσικής «δεξιότητας» με τα κέρδη τους καθιστώντας την προπαγανδιστική ρητορική της ΕΕ περί «πολυ-πολιτισμικότητας» και «προστασίας της πολυγλωσσίας» καθαρή μπουρδολογία. Αυτό που προκύπτει, τόσο από τη συνάντηση του Σεπτέμβρη - με θέμα «Οι γλώσσες εξυπηρετούν τα συμφέροντά μας»(!) - όσο και από το σχετικό «φόρουμ» των επιχειρηματιών και της ΕΕ στη Λισαβόνα την περασμένη Δευτέρα, είναι ότι η ΕΕ θα προστατεύει ή όχι τις γλώσσες με μοναδικό κριτήριο το κατά πόσο αυτές συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου. Διότι «χιλιάδες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις χάνουν συμβόλαια ως συνέπεια της έλλειψής τους στις γλωσσικές δεξιότητες και στη διαπολιτισμική ικανότητα». Αρα η «πρόκληση» για τις πολυεθνικές «είναι να ενσωματώσουν τις διαφορετικές επιχειρησιακές φιλοσοφίες και να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η απόδοση». Και όλα αυτά πρέπει να γίνονται από νωρίς. Γι' αυτό ιδιαίτερα απασχόλησε τη διάσκεψη η ενότητα υπό τον τίτλο «Η σύνδεση μεταξύ των εκπαιδευτικών συστημάτων και της γλώσσας που χρειάζονται οι επιχειρήσεις»!

Διαπίστωσαν επίσης ότι «τα αγγλικά από μόνα τους δεν μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες» και «παρά το γεγονός ότι τα αγγλικά θα διατηρήσουν το ρόλο της «lingua franca» (σ.σ. «κοινή διάλεκτος») στον επιχειρηματικό κόσμο, αυτό που μπορεί να παράσχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα είναι οι επιπλέον γλωσσικές ικανότητες, σε συνδυασμό με τις σχετικές διαπολιτισμικές δεξιότητες». Η μονοπωλιακή γλωσσική «μοιρασιά» στην Ευρώπη, όπως προκύπτει από μελέτες της ΕΕ, έχει σήμερα ως εξής: «Τα αγγλικά είναι μια βασική γλώσσα για να αποκτήσουν (σ.σ. οι επιχειρήσεις) πρόσβαση στις ξένες αγορές». «Εντούτοις, αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι η εικόνα είναι πολύ πιο σύνθετη από τη διαδεδομένη, ότι τα αγγλικά είναι η παγκόσμια γλώσσα», αφού «τα ρωσικά χρησιμοποιούνται εκτενώς στην Ανατολική Ευρώπη ως "Lingua franca" (μαζί με τα γερμανικά), τα γαλλικά χρησιμοποιούνται στο εμπόριο με την Αφρική και τα ισπανικά ομοίως στη Λατινική Αμερική». Στη διάσκεψη εγκαινιάστηκε ένα νέο «επιχειρηματικό φόρουμ για την πολυγλωσσία, στα πλαίσια του οποίου θα εξεταστεί η αποτελεσματική χρήση της πολυγλωσσίας, ώστε να μεγιστοποιηθούν τα επιχειρηματικά αποτελέσματα».

Σχετική έρευνα (προφανώς παραγγελμένη από τα μονοπώλια) έδειξε ότι «η έλλειψη γλωσσικών ικανοτήτων συνεπάγεται απώλεια επιχειρηματικών δραστηριοτήτων» και όσες επιχειρήσεις «επένδυσαν» στη γλώσσα αύξησαν τις εξαγωγές τους κατά 40% σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές. Ιδίως τα μεγάλα μονοπώλια «τόνισαν την ανάγκη τους για μη ευρωπαϊκές γλώσσες, όπως κινεζικά, αραβικά και ούρντου, καθώς επιζητούν το άνοιγμά τους σε μη ευρωπαϊκές αγορές».

Το επιχειρηματικό «φόρουμ» έλαβε χώρα στη Λισαβόνα την περασμένη Δευτέρα και συμμετείχε «μια μικρή ομάδα Ευρωπαίων διευθυντικών στελεχών», οι οποίοι εξέτασαν «τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη διαχείριση των γλωσσών στο πλαίσιο των προσπαθειών τους για τη μεγιστοποίηση των οικονομικών επιδόσεών τους». Συγκεκριμένα εστίασαν «στη συνεργασία μεταξύ της επιχείρησης, της εκπαίδευσης και των δημόσιων αρχών για να ενισχύσουν την εκμάθηση γλωσσών υπέρ της οικονομίας» (σ.σ. των κερδών). Ο αρμόδιος επίτροπος της ΕΕ Λέοναρντ Ορμπαν έγινε ακόμη πιο συγκεκριμένος λέγοντας μεταξύ άλλων ότι στόχος του «φόρουμ» είναι να συντάξει μια «έκθεση με συστάσεις που στοχεύουν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, καθώς επίσης και της καταλληλότητας για απασχόληση και της κινητικότητας των εργαζομένων».

Το ότι «όλα τα σφυριά» θα «χτυπούν» για την αύξηση των μονοπωλιακών κερδών προκύπτει και από τα «συμφραζόμενα» στο «κάλεσμα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη διάσκεψη του Σεπτέμβρη. Μεταξύ άλλων η ΕΕ «καλεί» τις επιχειρήσεις να θέσουν «τις γλωσσικές δεξιότητες σταθερά μεταξύ των βασικών δεξιοτήτων» και να «παρακινήσουν» τους μετανάστες να μάθουν τη γλώσσα της χώρας που δουλεύουν, αλλά και οι επιχειρήσεις να «εκτιμήσουν» τη γλωσσική κληρονομιά... «ως πόρο για τον πολιτισμό και την επιχείρηση»! «Καλεί» επίσης τις επιχειρήσεις να «ενθαρρύνουν» «περισσότερους Ευρωπαίους σπουδαστές» να μάθουν «τις γλώσσες και τους πολιτισμούς της Απω Ανατολής και άλλων γρήγορα αναπτυσσόμενων εμπορικών εταίρων». Διότι «η πολυγλωσσία είναι μια από ένα ολόκληρο σύνολο βασικών δεξιοτήτων» και «δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί χωριστά, αλλά με έναν ενσωματωμένο τρόπο», αφού «σε έναν διεθνοποιημένο κόσμο οι γλωσσικές ικανότητες αυξάνουν όλο και περισσότερο την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, των ατόμων και των τοπικών οντοτήτων».

Ολα αυτά παραπέμπουν ευθέως σε μια συγκεκριμένη «στοχοπροσήλωση» της εκμάθησης ξένων γλωσσών στις ανάγκες του κεφαλαίου. Η διάσκεψη διαπίστωσε ότι «τα τρέχοντα εκπαιδευτικά προγράμματα σπουδών για τις γλώσσες δεν είναι κατάλληλα για τις επιχειρησιακές ανάγκες και σε μερικές περιπτώσεις αποθαρρύνουν ακόμη» την «καταλληλότητά» τους στη εξυπηρέτηση αυτών των αναγκών! Γι' αυτό, «η ολοκλήρωση της γλωσσικής πολιτικής πρέπει να συνοδευτεί από τη συνειδητοποίηση που αυτή περιλαμβάνει για τις ιδιαίτερα συγκεκριμένες μορφές κατάρτισης που συνδέονται με τις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε επιχείρησης»! Επίσης η ΕΕ καλεί κυβερνήσεις και κεφάλαιο να «προσδιορίσουν» αρχικά και μετά να «διαδώσουν» «τα πρότυπα της επιτυχούς συνεργασίας μεταξύ της επιχείρησης και της εκπαίδευσης» στην κατεύθυνση - «ιδιαίτερα, αλλά όχι αποκλειστικά» - της «προώθησης των γλωσσικών δεξιοτήτων».

Είναι φανερό πως η γλωσσική πολυμορφία απειλείται από την αυξανόμενη ένταση του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού. Στο κείμενο της Επιτροπής για την «πολυγλωσσία» αναφέρεται ότι «το στοιχείο που σηματοδότησε την ανάπτυξη μιας συνεκτικής και ολοκληρωμένης γλωσσικής πολιτικής της ΕΕ ήταν η απόφαση του προέδρου κ. Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο να εντάξει την "πολυγλωσσία" στο χαρτοφυλάκιο ενός από τα μέλη της Επιτροπής και να του αναθέσει την ευθύνη για την πολυγλωσσία στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τη διερμηνεία, τη μετάφραση και τις εκδόσεις». Γιατί; «Το γεγονός ότι η πολυγλωσσία κατέστη αυτόνομος τομέας της πολιτικής της ΕΕ αποτελεί σαφή ένδειξη του γεγονότος ότι η Επιτροπή έχει συνειδητοποιήσει βαθύτερα την αυξανόμενη σημασία που έχει η πρόκληση της πολυγλωσσίας για το ευρωπαϊκό όραμα», τις «συνέπειες της διεύρυνσης, την ενιαία αγορά και την αυξημένη κινητικότητα μέσα στην ΕΕ». Η οποία ξεκαθαρίζει πλέον ότι ναι μεν «η γλώσσα είναι μέσο επικοινωνίας» και «σημαντική πτυχή της προσωπικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ταυτότητας (...) Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι αυτές οι διάφορες λειτουργίες αλληλοσυνδέονται, είναι σημαντικό να μη συγχέονται μεταξύ τους κατά την εξέταση συγκεκριμένων θεμάτων πολιτικής»...