Φωτιά παίρνουν στο μέσο της καλοκαιρινής περιόδου οι τιμές των καυσίμων, εξαιτίας, κυρίως, της εντυπωσιακής κούρσας του δολαρίου ΗΠΑ. Το πράσινο νόμισμα κέρδισε χτες στην εγχώρια αγορά συναλλάγματος άλλη μιάμισι δραχμή και σήμερα θα πωλείται από την ΕΘνική Τράπεζα έναντι 288,3 δραχμών, που αποτελεί νέο ιστορικό ρεκόρ. Μεταξύ των συνεπειών, που έχει για την ελληνική οικονομία η ανοδική πορεία του δολαρίου, είναι και η άνοδος των τιμών πώλησης στα υγρά καύσιμα. Για παράδειγμα, σήμερα, οι καταναλωτές θα αγοράζουν ακριβότερα δύο δραχμές τις βενζίνες και τα πετρέλαια.

Το υπουργείο Ανάπτυξης επαναπροσδιόρισε νέες ενδεικτικές τιμές λιανικής πώλησης, που είναι 222 δρχ. για τη σούπερ και 206 δρχ. για την αμόλυβδη βενζίνη στο λεκανοπέδιο της Αττικής και το Νομό Θεσσαλονίκης. Οι αντίστοιχες ενδεικτικές τιμές πώλησης σε δραχμές είναι 227 και 211 για την Α Ζώνη, 230 και 214 για τη Β Ζώνη, 232 και 216 για τη Γ Ζώνη με ΦΠΑ 18% ή 222 και 207 με ΦΠΑ 13%.

Η νέα κούρσα του δολαρίου ευνοείται από τις πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχου της Μπούντεσμπανκ (της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας), ότι το ΕΥΡΩ μπορεί να διατηρηθεί σταθερό ακόμα και αν τα δημόσια ελλείμματα της Γερμανίας και της Γαλλίας παραμείνουν πάνω από 3% ως ποσοστό του ΑΕΠ, το όριο, δηλαδή, που προβλέπεται στη Συνθήκη του Μάαστριχτ για τη δημιουργία της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης. Την ίδια περίπου στιγμή, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ένας από τους ισχυρότερους ανθρώπους στον κόσμο, ο Α. Γρίνσπαν, πρόεδρος της FED (της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ), παρουσιάζοντας νέα στοιχεία για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας, επισήμανε ότι τα επιτόκια του δολαρίου μπορεί να αυξηθούν σε περίπτωση που διαπιστωθούν τάσεις αναθέρμανσης των πληθωριστικών πιέσεων.

Το αποτέλεσμα των παρεμβάσεων αυτών ήταν το αναμενόμενο: Οι διεθνείς αγορές δεν πείστηκαν για τη δυναμική της ΟΝΕ, εγκατέλειψαν το γερμανικό μάρκο και στράφηκαν στο "ασφαλές" δολάριο, του οποίου την περαιτέρω ισχυροποίηση καθιστά δυνατή και η πιθανότητα αύξησης των αμερικανικών επιτοκίων...

Μεγάλες αυξήσεις στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης πετρελαιοειδών εισηγήθηκε στο Διευθυντήριο των Βρυξελλών - που έχει και τον τελικό λόγο στη λήψη αποφάσεων - η αρμόδια (για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης) επιτροπή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που συνεδρίασε πρόσφατα και αποδέχτηκε ουσιαστικά τις προτάσεις για επιβολή περιβαλλοντικού φόρου στην κατανάλωση καυσίμων.

Αρμόδιοι παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών της χώρας μας εκτιμούν ότι σε περίπτωση που τελικά υιοθετηθούν οι προτάσεις της επιτροπής από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ, τότε οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης πετρελαιοειδών θα αυξηθούν στην Ελλάδα τουλάχιστον κατά 25 δραχμές το λίτρο.Μια τέτοια αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης - άρα και των τιμών στα καύσιμα - θα έχει οδυνηρές συνέπειες τόσο στις τσέπες των καταναλωτών όσο και στην επιδείνωση βασικών μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας, όπως για παράδειγμα στην αναζωπύρωση του πληθωρισμού.

Υπέρ της αύξησης των φόρων στην κατανάλωση πετρελαιοειδών, μέσω της επιβολής περιβαλλοντικού φόρου, έχουν ταχθεί κυρίως οι σκανδιναβικές χώρες - μέλη της ΕΕ και ορισμένες άλλες, οι οποίες υποστηρίζουν ότι μία αύξηση της τιμής των καυσίμων θα μείωνε την κατανάλωσή τους και επομένως τους κυκλοφοριακούς ρύπους.

Το θέμα των ειδικών φόρων κατανάλωσης πετρελαιοειδών ήρθε τελευταία στην επικαιρότητα στη χώρα μας, με αφορμή τις προτάσεις της επιτροπής Σπράου για τη μείωση του πληθωρισμού. Με την έκθεση αυτή, μεταξύ άλλων, είχε προταθεί και μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης πετρελαιοειδών τη διετία 1998 - '99, ώστε ο πληθωρισμός στο τέλος της διετίας να μειωθεί κοντά στο 2%.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειώσουμε ότι η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τη χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση στα πετρελαιοειδή. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε κάθε 1.000 λίτρα κατανάλωσης στη βενζίνη με μόλυβδο, οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης - με βάση τις ισοτιμίες ECU / ξένων νομισμάτων του 1996 - είναι:

• στην Ελλάδα 419 ECU.
• στη Φινλανδία 623 ECU.
• στη Γαλλία 621 ECU.
• στη Σουηδία 586 ECU.
• στην Ολλανδία 579 ECU.
• στην Ιταλία 580 ECU κλπ.

Χαμηλότεροι σε σχέση με την Ελλάδα είναι οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης καυσίμων μόνο στην Ισπανία και το Λουξεμβούργο.

Η ίδια εικόνα υπάρχει και στην αμόλυβδη βενζίνη, όπου σε κάθε 1.000 λίτρα κατανάλωσης, η φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα είναι 366 ECU, ενώ στη Γαλλία ανέρχεται σε 579 ECU, στη Φινλανδία 534 ECU κλπ.

Πρέπει όμως να επισημανθεί ότι η σύγκριση των απόλυτων μεγεθών δεν απηχεί και την πραγματικότητα, δεδομένου ότι ο μέσος μισθός αλλά και η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων στην Ελλάδα είναι κατά πολύ χαμηλότεροι από τα αντίστοιχα μέσα επίπεδα στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Σε περίπτωση τελικά που επιβληθεί ο περιβαλλοντικός φόρος στα καύσιμα, τότε από τη μία πλευρά το ελληνικό δημόσιο θα αυξήσει τα έσοδά του, λόγω των αυξημένων φόρων που θα εισπράξει, από την άλλη όμως θα πρέπει να αναμένουμε άνοδο του πληθωρισμού. Τέτοια εμπειρία έχουμε στη χώρα μας, καθώς το 1993 η αύξηση της τιμής της βενζίνης κατά 50 δραχμές το λίτρο οδήγησε σε αύξηση του πληθωρισμού περισσότερο από δύο μονάδες.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ